Morgunblaðið - 30.07.1992, Blaðsíða 10

io
EIGIMASALAIM
REYKJAVIK
SAMTEN GD
SÖLUSKRÁ
ÁSBYRGI
tlGNASAlAM
Símar 19540-19191
Yfir 30 ára reynsla
tryggir öryggi þjónustunnar
ÓSKASTf
BORGARMESI
Vantar einbhús í Borgamesi. Zja
herb. fbtiö f Hólahverfi f Rvfk.
gæti gengið uppi kaupin.
HÖFUM KAUPANDA
að góöri sérhæð í vesturbænum.
Bílskúr æskil. Góð útb. í boði
fyrir rétta eign.
HÖFUM KAUPENDUR
að 2ja-5 herb. ria- og kjibúðum.
Mega þarfnast atandsetn. Um
góðar útb. getur verið að ræða.
ÓSKAST f HAFNARF.
Okkur vantar 3ja-4ra herb. íbúð
í Hafnarfirði, gjarnan á Hvaleyrar-
holti. Góð útb. fyrir rétta eign.
HÖFUM KAUPANDA
aft góftri 3ja efta 4ra herb. ibúft
í Neftra-8reiðholti, Seljehverft
efta Grafarvogi. Parf aft vera meft
áhv. láni frá veðdelld. Miamunur
greiðist á atuttum tíma.
HÖFUM KAUPENDUR
að 2ja, 3ja og 4ra herb. íbúðum,
gjarnan í Pingholtunum og gamla
bænum. Góðar útb. í bofti.
SEUEMDUR ATHÍ
Okkur vantar allar gerðir fast-
elgna á soluskrá. Skoðum og
verðmetum samdægurs.
EIGIMASALAIM
REYKJAVIK
Ingólfsstræti 8 A
Simi 19540 og 19191 ||
Magnús Einarsson, lögg. fastsali,
Eggert Elíasson, hs. 77789,
Svavar Jónsson, hs. 657596.
Þú svalar lestrarþörf dagsins
ásíóum Moggans!____________x,
MORGUNBLAÐIÐ PIMMTUDAGUR 30. JULT 1992
Nesstofusafn
List og hönnun
Bragi Ásgeirsson
Fyrir skömmu, eða nánar til-
tekið föstudaginn 10. júlí, var list-
rýnirinn viðstaddur hátíðlega opn-
un Nesstofusafns á Seltjarnar-
nesi. Þetta var í blíðviðri á afhal-
landi síðdegi og mikill mannfjöldi
mættur á staðinn, því að hér voru
að gerast söguleg tímaskil.
Oþarfi ætti að vera að kynna
þetta fornfræga hús ítarlega, en
í fáum dráttum má upplýsa, að
hér er um að ræða eitt elsta stein-
hús á ísiandi og upphaflegan bú-
stað landlæknisembættisins,
byggt fyrir Bjarna Pálsson á árun-
um 1861-63 og markaði fram-
kvæmdin mikil tímamót í heil-
brigðismálum hér á landi. Líkur
benda til þess, að stofan hafi ver-
ið byggð eftir teikningum Jacobs
Fortling hirðhúsameistara (d.
1761). Nesstofa er einlyft stein-
hlaðið hús með gaflsneiddu ris-
þaki og hlaðinni viðbyggingu sem
síðar var byggt ofaná. I Nesstofu
var, auk landlæknisbústaðar, apó-
tek, læknisstofa og tilraunastofa.
Húsið er í umsjá Þjóðminjasafns
og endurbygging þess, sem nú er
nýlokið, hófst um 1985.
Það var þessum áfanga sem
verið var að fagna, er mig bar
að garði þennan fagra hásumar-
dag. Fyrir ókunnuga er dálítið
erfítt að fínna réttu leiðina og
þannig átti leigubílstjórinn sem
ók mér í nokkrum hremmingum
áður en hann fann hana, því að
húsaþyrpingar loka ieiðum, en þá
hefði hann orðið að taka á sig enn
einn krókinn, svo ég tók þann
kostinn að yfirgefa bílinn og ská-
skjóta mér á milli húsa og á stað-
inn.
Þykir mér rétt að vekja strax
athygli á þessu, því að einungis
kostar það örlitla hugkvæmni og
framkvæmdagleði að ráða bót á
ruglinginum, t.d. með því að setja
upp nokkur látlaus skilti væntan-
legum gestum til leiðbeiningar.
Því miður eiga íslendingar a.m.k.
Evrópumet ef ekki heimsmet í
framkvæmdatregðu varðandi jafn
sjálfsagða hluti.
Geta skal þess, að menntun
lækna fór fyrst fram í Nesstofu
hjá landlækni og Læknaskólinn
var stofnaður árið 1876, en nám
í læknisfræði fluttist svo yfir í
Læknadeild Háskólans við stofn-
un hans árið 1911.
Það er mjög við hæfi að ætla
lækningaminjasafni aðsetur í
þessari fögru og sögufrægu bygg-
ingu þó húsakosturinn teljist ekki
stór á nútímavísu. Varðveisla og
endurbygging hússins var söguleg
nauðsyn en þéirri framkvæmd
stjómaði Þorgteinn Gunnarsson
arkitekt á vegum Þjóðminjasafns-
ins.
Hér hefur mjög vel tekist til,
enda húsið stílhreint og fagurt,
en hins vegar mun mörgum
bregða við er inn er komið, því
að stærðar- og rýmisskynið var
svo allt annað á fyrri árum en
nú er. Þeim mun hollara er fyrir
íslendinga að gera sér ferð á stað-
inn til að kynnast þvi sem þótti
hið reisulegasta á íslandi fyrir
ekki nema rúmlega einni öld og
jafnvel nokkuð fram á þessa. Er
það trúa mín að margur muni þá
fyrst átta sig á þeim umskiptum
sem orðið hafa hér á landi frá því
að þetta hús var reist og einkum
mun það hollt yngri kynslóðunum
að gera hér samanburð.
Að sjálfsögðu getur húsið eng-
an veginn ræktað það hlutverk,
að vera lækningaminjasafn á
breiðum grundvelli, en nokkru
neðar er mikið útihús, sem ætlað
er að rækta það hlutverk að hluta
og svo mun fyrirhuguð þriðja
byggingin.
Fyrsti vísir að lækningaminja-
safni á íslandi myndaðist árið
1940. Árið 1989 fékk safnið loks
aðstöðu að Nesi.
Það er margt forvitnilegt sem
getur að líta á safninu og trúa
mín er sú, að margur muni reka
upp stór augu er þeir sjá fótastig-
inn tannbor, einkum þeim sem
kannski eru nýstignir úr þeim
fullkomnustu hérlendis. Margt
fleira mætti nefna, en hér er sjón
sögu sögu ríkari og fólk ætti skil-
yrðislaust að bregða sér á stað-
inn, til að kynnast því sem foreldr-
ar þeirra, afar, og í hæsta lagi
langafar urðu að ganga í gegnum
á læknastofum. Þó ég sé ekki af
elstu kynslóð sá ég ýmislegt í
útihúsinu, sem ég mundi vel eftir
frá sjúkrahúslegu minni árið
1941, sem nú teljast forngripir.
Nýútskrifaðir læknar hafa og
einnig gott af því að kynnast verk-
færum þeim sem fyrirrennarar
þeirra urðu að láta sér nægja og
töldust þó fullboðleg. Þó mætti
að minnast svolítið við fortíðina,
jafnvel þótt að á sumum sviðum
t.d. í listum virðist stundum sem
heimurinn hafi orðið til árið 1968
(!)•
Við þetta má bæta, að það er
hvorki hópefli né félagshyggju að
þakka að til er gott safn lækna-
muna í dag heldur öðru fremur
einum manni, þeim stórmerka
Jóni Steffensen prófessor. Svo
sem segir þá safnaði hann og
skráði muni safnsins frá upphafi
þess og þar til hann lést sumarið •
1991. Jón stóð ásamt fleirum fyr-
ir stofnun Félags áhugamanna
um sögu læknisfræðinnar árið
1964.
Það var mikil stemmning á
staðnum þennan fagra júlídag og
ekki spillti fyrir að gott skyggni
var og útsýni mikið og fagurt.
Maður þakkar fyrir sig og vill
meina að enginn verði svikinn af
að gera sér ferð út á Nes til að
skoða þessa merku byggingu, vísi
að stórmerkilegu safni og njóta
fagurs umhverfís og undursam-
legs útsýnis.
Safnið er opið: þriðjudaga,
laugardaga og sunnudaga milli
12.00 og 16.00. Aðgangseyrir er
200 kr.
ætla, að það sé liður í námi þeirra
Kammertónlist
_________Tónlist_____________
Jón Ásgeirsson
Sópransöngkonan Þórunn Guð-
mundsdóttir flutti sex söngverk á
þriðjudagstónleikunum í Listasafni
Sigurjóns Olafssonar og hafði sér til
samleiks Guðríði St. Sigurðardóttur
píanóleikara, Haljfríði Ólafsdóttur
flautuleikara og Ármann Helgason
klarinettuleikara. Flutt voru verk
eftir Ravel, Copland, Pierre Paubon,
Spohr, Ibert og Frank Martin.
Tónleikamir hófust á Schér-
érezade, þriggja laga söngverki, sem
Ravel samdi upphaflega fyrir ein-
söngvara og hljómsveit, er var hér
flutt í umritun fyrir söng, flautu og
píanó, en þó aðeins miðþátturinn,
sem nefnist „Töfraflautan". Söngur
og flauta fylgdust að í öllum verkun-
um nema „Sex þýskum ljóðum“ eftir
Louis Spohr, en þar var hljóðfæra-
samleikurinn fyrir píanó og klari-
nett. Eftir Aaron Copland var flutt
söngverk, sem heitir As it fell upon
a day og þar næst lagaflokkur, níu
smálög, eftir einhvem Pierre Pau-
bon, þar sem fjallað er um ástir og
ævi geisanna og tónlistin byggð
„pentatonic". Tvö síðustu verkin vom
„Tvær austurlenskar myndir“ eftir
Ibert og Þrjú jólalög eftir Martin.
Flutningurinn í heild var mjög
góður, enda er hér um að ræða vel
færa og hámenntaða tónlistarmen'n,
sem framfærðu sinn hlut ekki aðeins
af kunnáttu, heldur og listfengi.
Ármann Helgason lék í tveimur verk-
um, því fyrra eftir Copland og þá í
lagaflokknum eftir Spohr. Leikur
hans var sérlega fallega útfærður
og er Ármann mikið listamannsefni.
Guðríður St. Sigurðardóttir átti hlut
í verkunum eftir þá Ravel, Spohr og
Martin og það var í verki Spohrs,
sem reyndi mest á og þó leikurinn
með blæbrigði hjá Copland og Mart-
in væri mjög fallega mótaður, var
hún í essinu sínu í þýsku söngvunum.
Hallfríður Ólafsdóttir lék með í öllum
verkunum nema eftir Spohr og þar
fer sannarlega efnilegur flautuleik-
ari, sem kom hvað best fram í verk-
um Iberts og Martins, þó mest væri
að gera í lagaflokknum eftir Paubon,
sem er ritaður fyrir flautu og söng-
rödd.
Þórunn Guðmundsdóttir er vel
kunnandi söngkona, flytur og túlkar
af öryggi. Flest viðfangsefni tónleik-
anna eru ekki erfíð raddlega en gera
miklar kröfur til hæfni söngvarans
í mótun blæbrigða, túlkun og öryggi
í tóntaki. Öllu þessu skilaði Þórunn
vei. Það var helst að reyndi á rödd-
ina í lagaflokknum eftir Spohr og
síðasta jólalaginu eftir Martin og
þrátt fyrir glæsilegan flutning, mátti
oft heyra ójöfnur í þéttleika raddar-
innar, sérstaklega í veikum söng.
Þessa ójöfnu raddarinnar má líklega
rekja tii þess, að Þórunn hefur mjög
lagt sig eftir söngverkum, þar sem
ekki eru gerðar ýtrustu kröfur til
tónþols og þéttleika raddarinnar, allt
frá veikasta tóni til mesta styrks,
eins og gert er í lieder-verkum og
óperum, gagnstætt „taltónandi" við-
fangsefnum síðari tíma, sem vissu-
lega eru „músíkalskt" erfíð í flutn-
ingi. Hvað sem þessu líður er Þórunn
vel kunnandi tónlistarmaður og var
flutningur hennar framfærður af
öryggi og listfengi.
s
W
tt
tt
Hlífar fyrir adalljósker
Vörn gegn skemmdum af grjótkasti - Til prýði og nytja.
Fyrirliggjandi á flestar gerðir MITSUBISHI og VW bifreiða.
Flugna- og grjóthlífar
Fremst á vélarhlífína. Vörn gegn grjótkasti og flugum.
Fyrirliggjandi í ýmsar gerðir.
Ásetning á staðnum.
Sendum um allt land.
HEKLA SMURSTÖÐ HEKLU
TRAUST LAUGAVEGI174
FYRIRTÆKI
SIMAR 695500 695670