Morgunblaðið - 30.07.1992, Blaðsíða 12

12
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 30. JÚLÍ 1992
IMATIOIVIAL
olíuofnarnir
25árá íslandi
k Lyktarlausir
k Hita 10-40 fermetra
k Ódýrasta upphitunin
Kr. 19.700,-
RAFBORG SF.
RAUÐARÁRSTÍG 1
SÍMI622130.
Viðgerðir • Varahlutaþjónusta
V ALDABARÁTTA
í SKÁLDSKAP
Bókmenntir
Jóhann Hjálmarsson
Skírnir. Tímarit Hins íslenska
bókmenntafélags. 166. ár. Rit-
stjórar Vilhjálmur Árnason og
Ástráður Eysteinssson. Vor 1992.
í grein sinni Andleg ást fjallar
Gudrun Lange um hugsanleg arab-
ísk áhrif á íslenskar fombókmennt-
ir, ekki síst með hliðsjón af tengslum
araba á Spáni og norrænna víkinga
og suðurgöngum íslendinga sem
hafi verið eins konar „menning-
arskóli". Það er Kormáks saga sem
sjónum er beint að í þessari könnun
eða getgátu um arabísk áhrif (reynd-
ar nefnir Gudrun þau arabísk-plat-
ónsk), einkum hvað varðar „hina
hreinu ást“.
Gudrun á þakkir skildar fyrir að
benda m.a. á hinn arabísk-spænska
skáldskap Andalúsíu, en hann hefur
ekki farið fram hjá ýmsum skáldum.
Það eru út af fyrir sig ekki tíðindi
að arabísk áhrif séu greinileg í verk-
um fomra höfunda, en vekur til
umhugsunar um hve bókmenntir eru
alþjóðlegar, sjaldan eða aldrei alveg
staðbundnar.
Frá greininni um hina andlegu
ást má hverfa til „krufningar“
Dagnýjar Kristjánsdóttur á Huldu-
ljóðum Jónasar Hallgrímssonar:
Skáldið og konan. Dagný styðst við
kenningar Freuds um Ödipusarstig-
ið: „Sonurinn/skáldið berst gegn
föðumum/forveranum um völd og
rétt til að eiga móðurina/skáldgyðj-
una. Skáldið vill yfírvinna föðurinn
og taka við hlutverki hans.“
Átök Hulduljóða em því sam-
kvæmt þessu milli Jónasar Hall-
grímssonar og Eggerts Ólafssonar.
Upplýsingin og rómantíkin takast
á, en fyrst og fremst er það „valdið
yfír skáldskapnum" sem barist er
um.
Einnig fjallar Dagný um þá konu
sem í raun er ekki til, kvenmyndina
sem skáldið býr til. Þetta era fróðleg-
ir þankar og enda þótt hafna megi
túlkun Dagnýjar á þeim forsendum
að hún sé of einhliða freudísk og
lakönsk (samanber Jacques Lacan)
fínnur hún leið að skilningi á ljóðinu
sem ekki dregur úr áhrifamætti
þess. Hulduljóð eiga það skilið að
lesast í heild, en ekki bara fjórði
hlutinn um smávinina fögru og fold-
arskartið.
Skáldskapur Jónasar Hallgríms-
sonar er nú sífellt til umræðu. Ljóð
Jónasar hafa reynst endingargóð
vegna þess að hann var að minnsta
kosti samtíða sjálfum sér og stund-
um á undan samtíð sinni, sá lengra
en hún.
Seint verður kvartað yfír því að
fombókmenntir séu vanræktar í
Skími. Áður var nefnd grein Gud-
ranar Lange. Bæta má við skrifum
Jóns Sigurðssonar um Njálu, en í
þeim er lögð áhersla á kristin trúar-
viðhorf í sögunni en heiðnum hafn-
að. Jón bendir m.a. á tengsl við
Miklagarð og er að því leyti sama
sinrris og Gudrun hvað varðar hina
víðförlu íslendinga.
Sverrir Scheving-Thorsteinsson
formaður Skotveiðifélagsins segir
að þessar veiðar gerist oft í skjóli
landeigenda og því sé erfitt að ráða
við þær. Þeir, sem þetta geri, leiki
síðan þann leik að selja veitingahús-
um veiðina rétt eftir að veiðitímabil-
ið sé hafíð. Gæsimar séu síðan
Nútímabókmenntir era ekki held-
ur sniðgengnar í Skírni þótt minna
fari fyrir þeim. Ástráður Eysteinsson
spyrðir saman Svan Guðbergs
Bergssonar og Kjallara Steinars Sig-
urjónssonar og fer ágætlega á því,
enda eiga þessar skáldsögur í senn
ýmislegt sameiginlegt og eru líka
bomar fram sem haustskotnar.
Sverrir sagði auðvelt að þekkja
þessar gæsir frá löglega veiddum
gæsum því að engin högl væru í
þeim auk þess sem að kjötið er
öðruvísi og í öðrum gæðaflokki.
Tækin, sem notuð eru við þessar
ólöglegu veiðar, eru til dæmis léttir
andstæður eins og verk þessara
tveggja höfunda í heild. Kjallarinn
hefur óneitanlega komið því til leiðar
að mörgum er ljósara en áður hlut-
verk Steinars Siguijónssonar sem
brautryðjanda í íslenskri skáldsag-
nagerð.
hraðbátar, stórir háfar og ífærur.
„Þeir staðir“, segir Sverrir, „sem
við vitum til að þetta hafí verið
gert oftar en einu sinni, eru til
dæmis Breiðafjörðurinn og við
Skógarströndina.“
Félagar í Skotveiðifélaginu hafa
hugsað sér að kæra umsvifalaust
alla þá sem staðnir verða að því
að drepa gæsir í sáram og ætlar
stjórn félagsins auk þess að hvetja
lögreglu, sýslumenn og önnur yfír-
völd úti á landi til að vera vel á
verði gagnvart þessum verknaði.
Skotveiðifélag Islands:
Gæsir í sárum drepnar
GÆSIR eru í sárum þessa dagana. Það þýðir að þær geta ekki flog-
ið og eiga því fáa griðastaði aðra en ár, vötn og sjó. I fréttatilkynn-
ingu frá Skotveiðifélagi íslands segir að á undanförnum árum hafi
borist fréttir af því að gæsir í sárum séu drepnar í verulegum
mæli. Veiðitímabilið hefst ekki fyrr en 20. ágúst og er þetta því
ólöglegt.
má' ■ 1
RMMTUDAGAR
ERU OKRAR
T]ALDA
DAGAR
Tai aðu við fagmenniNA
- ÞEIR VITA BETUR
cMnRRABRAOT 60, SÍM112045^