Morgunblaðið - 01.10.1992, Blaðsíða 9

MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 1. OKTÓBER 1992
9,
Franskar buxnadragtir,
kjólar og blússur
Stærðir frá 34
HT I? v NEÐST VIÐ Opið virka daga frá 9-18
I UÍM K9 líP DUNHAGA, og laugardaga 10-14
I X S. 622230.
Vandaðir fjallgönguskór
tilvaldir í veiðiferðina
útivistarbúðin
v/Umferðarmiðstöðina,
símar 19800 og 13072.
Vel vatnsvarðir
kr. 7.950,-
10 tíma vatnsþolnir
kr. 10.950,-
Nýtt fró Blomberq!_
RENNIPLÖTUR
BLOMBERG hefur þróað nýja gerð
af brautum fyrir ofnplötur og grindur,
þannig að nú er hægt að draga þær út
hverja fyrir sig eða ailar í einu, ÁN
ÞESS AÐ ÞÆR SPORÐREISIST!
Nú þarf enginn að brenna sig á fingrun-
um, þegar steikin eða kökurnar eru
teknar úr ofninum!
Mikið úrval!
Það eru ótal ástæður fyrir því að velja
BLOMBERG. Úrvalið er geysimikið:
Þvottavélar, þurrkarar, uppþvottavélar,
eldavélar, ofnar, helluborð og margt
fleira í öllum verðflokkum.
WA 230 þvottavél.
Renniplöturnar fást í allar gerðir af
BLOMBERG eldavélum.
HSC 604 með glerhelluborði.
4 suðufletir, þar af einn tvískiptur •
Uppúrsuðuvörn • Sjálfhreinsandi
blástursofn með yfir/undirhita og grilli
• Laus ofnhurð með tvöföldu gteri
• Barnaöryggi.
Stgr.verð;
Kr. 81.747
Aðrar gerðir frá:
Kr. 47.405 stgr.
Vinsælasta BLOMBERG þvottavélin.
15 alsjálfvirk kerfi, þ.m.t. hraðþvotta-
ullar- og sparnaðarkerfi • Sjálfvirk
skömmtun á vatni eftir magni þvottar
• 650/900 sn. vinduhraöi. Stgr.verð:
Kr. 69.936
Blomberg
///' Einar Farestveit & Co.hf.
Borgartúni 28 ® 622901 og 622900
Framlög og ábyrgðir sveitarfélaga vegna atvinnurekstrar 1987-1991
Framlög ™ — Framlög og ábyrgðir
og ábyrgðir 7? kaupstaða
samtals 1987-91 jm------------
M.v.íbúaþeirrakauf> Áverðlagi
ársins 1991
Útgerð Rsk- ISn. VereU Annað Atvinnu-
vmnsla Þjónusta þr. télög
RV RN VL VF NV NE AL SL
1987 1988 1989 1990 1991
Þriggja milijarða baggi kaupstaðanna
í Sveitarstjórnarmálum segir að kaupstaðirnir 24 hafi lagt fram 3,2
milljarða króna til atvinnulífsins á árunum 1987— 1991, á verðlagi
ársins 1991. Þá er ótalinn hlutur annarra sveitarfélaga. Þessi útlát
hafa að sjálfsögðu skert getuna til að sinna lögbundnum fram-
kvæmda- og þjónustuþáttum sveitarfélaganna.
Opinber af-
skipti af at-
vimiulífinu
Sama gildir um sveit-
arfélögin og ríkið og þau
eiga ekki að taka þátt í
áhætturekstri, á ábyrgð
skattgreiðenda, þar sem
framtak einstaklinga er
til staðar til að halda
uppi viðunandi atvinnu-
stigi, eða nægileg sam-
keppni til að halda niðri
verði vöru og þjónustu.
Sveitarfélögin hafa á
hinn bóginn, sum hver,
neyðst til þess að skerða
framkvæmda- og þjón-
ustufjármuni sína með
beinni og/eða óbeinni
aðild að áhætturekstri. I
Sveitarsdómarmálum er
greint frá því, sem fyrr
segir, að kaupstaðimir
24 hafi lagt 3.200 m.kr.
á ámnum 1987—91 til
atvinnulífsins i formi
hlutabréfakaupa, lána,
niðurfellingar gjalda,
beinna framlaga og
ábyrgða. Orðrétt segir í
ritinu:
„Abyrgðir em tæpiega
helmingur af þessari
ijárhæð, eða 1,5 milljarð-
ur króna, en reynslan
hefur sýnt, að sveitarfé-
lögin hafa fyrr eða síðar
þurft að greiða vemleg-
an hluta þeirra lána at-
vinnufyrirtíEkja, sem þau
hafa gengið í ábyrgð fyr-
ir. Könnunhi sýnir, að
útgerð og fiskvinnsla
hafa þurft á mestri að-
stoð að halda, en kaup-
staðirair hafa lagt um 2,1
mitljarð króna til aðstoð-
ar þessum atvinnugrein-
um. Iðnfyrirtæki hafa
fengið um 480 milljónir
í fjárhagslega aðstoð,
verzlun og þjónusta um
240 mil|jónir króna og
aðrar atvinnugreinar um
220 miltjónir króna.
Framlög kaupstaðanna
til sérstakra átakaverk-
efna í atvinnumálum og
til atvinnuþróunarfélaga
eða sambærilegra félaga
hafa numið 170 milljón-
um króna á þessum
ánun.“
Afleiðingin al-
varleg fjár-
hagsstaða
sveitarfélag-
anna
I greinargerð um þetta
efni segir:
„Þátttaka sveitarfé-
laga í atvinnurekstri er
ekki lögskylt verkefni
þeirra. Þessi gríðarlega
Qárhagslega þátttaka
sveitarfélaga í atvinnu-
rekstri hefur verið rétt-
lætt með því, að verið
væri að treysta atvinnu-
rekstur og atvinnuöryggi
í einstökum byggðarlög-
um. Ljóst er, að fjárhags-
leg afskipti sveitarfélag-
anna af atvinnulífinu
hafa komið í veg fyrir
stórfellt atvinnuleysi í
mörgum byggðarlögum.
Afleiðingamar em á
hinn bóginn mjög alvar-
leg fjárhagsstaða þeirra
sveitarfélaga, er mest
hafa iagt af mörkum...
Skuldsetning þeirra og
þær fjárhagslegu
ábyrgðir, er þau hafa
undirgengizt, em mjög
alvarlegar og miklar,
miðað við tekjumögu-
leika.
Arsreikningar sveitar-
félaganna fyrir árið 1991
em nú að berast sam-
bandinu. Af þeim reikn-
ingum, sem borizt hafa,
má ráða, að afkoma
sveitarfélaganna á síð-
asta ári er lakari en á
árinu 1990, og enn mmi
hún versna 1992 þjá þeim
sveitarfélögum, sem enn
em með framfærslu at-
vinnulífsins á sinum
herðum. Nýlega hafa ein-
stök sveitarfélög tekið
ákvarðanir um milljóna-
tuga fjárframlög til at-
viimulífsins, sem í raun
er langt umfram fjár-
hagslega gétu þeirra.
Niðurstaðan er sú, að þau
sveitarfélög, sem mest fé
hafa lagt til atvinnumála
að undanförau, em nú
svo skuldug, að svigrúm
þeirra til Qárútláta
vegna frekari ráðstafana
í atvinnumálum er ekk-
ert. Það er mikill ábyrgð-
arhluti og raunar ófært
að visa þeim vanda, sem
nú er við að fást í at-
vinnumálum, yfir á sveit-
arfélögin."
Skýringar-
mynd á fjár-
framlögum og
ábyrgðum
Það em einkum kaup-
staðii' á Vesturlandi,
Vestfjörðum og Norður-
landi sem mesta fjármuni
hafa lagt til atvinnulífs-
ins. Dæmi: „A árinu 1991
veitti t.d. Olafsvíkurbær
aðstoð tii atvinnulífsins,
er svaraði lil 154% af
öllum skatttekjum bæjar-
sjóðs á því ári.“
Á skýringarmynd til
vinstri er skipting á
framlögum og ábyrgðum
sveitarfélaga 1987-91
eftir atvinnugreinum, á
miðmynd eftir iandshlut-
um og á mynd tU hægri
eftir áram.
Minnkandi þorskafli
setur að sjálfsögðu mark
sitt á atvinnustig og tekj-
ur sjávarplássa. Þjóð-
hagskreppan hefur og
þrengt að öllum sveitar-
félögum. Það er þvi full
ástæða fyrir þau að fara
með gát í þessum efnum.
Og það þarf fremur að
styrkja en veikja sveitar-
félögin, elzta stjómstigið
í landinu, til að sinna lög-
bundnum heimaverkefn-
um í félags-, fræðslu- og
menningarmálum og
öðmm þeim efnum sem
mestu ráða um hvar fólk
velur sér og sínum fram-
tíðarbúsetu.
UMBOÐS- OG HEtLDVERSLUN
Sr
fíy/ {w vyyv*1 1 OFI IRMINNI 1 Námskeið i ofurminnístækni eru i fullum gangi. Tæknin bætir minnið og athyglis- gáfuna. Tækni til að muna nöfn, númer 1 o.s.frv. 1 Sköpun, sfml 674853.

BlLDSHÖFÐA 16 SiMI:672444
Avöxtun verðbréfasjóða
nber.
6 mán.
Kjarabréf 7,4%
Tekjubréf 7,4%
Markbréf 7,8%
Skyndibréf 6,1%
Skandia
Tll hagsbóta
fyrlr ímlendlnga
FJÁRFESTINGARFÉLAGIÐ SKANDIA HF.
HAFNARSTRÆTI, S. (91) 619700 - KRINGLUNNI, (91) 689700 - AKUREYRI.S. (96) 11100