Morgunblaðið - 20.10.1992, Qupperneq 25

MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 20. OKTOBER 1992
25
'Morgunblaðið/Árni Sæberg
Frá aðalfundi Samtaka sveitarfélaga á höfuðborgarsvæðinu. Sveinn Andri Sveinsson formaður samtak-
anna er í ræðustól.
Samtök sveitarfélaga á höfuðborgarsvæðinu
Hugmyndir um að sveitarfélög fái
verkefni fyrir 21 milljarð króna
Könnun á viðhorfum unglinga:
Kom á óvart hvað
stór hópur unglinga
hefur oft reykt hass
- segir Arni Einarsson hjá Vímulausri æsku
„ÞAÐ kemur okkur verulega á óvart að það skuli vera svo stór hópur
af ungum krökkum, sem hefur reykt hass oftar en tíu sinnum," sagði
Árni Einarsson, einn stjórnarmanna Vímulausrar æsku. Rannsóknar-
stofnun í uppeldis- og menntamálum hefur kannað viðhorf íslenskra
unglinga meðal annars til áfengis og vímuefna. Það kom fram að 3% af
13 ára nemendum sögðust hafa reykt hass oftar en 10 sinnum. Árni
sagði að reynslan sýndi að þeir unglingar, sem væru iðnastir, væru mest
í áfengi og því gæfi könnunin sterka vísbendingu um við hverju mætti
búast.
SVEITARFÉLÖG á Reykjavíkursvæðinu vilja taka við ýmsum
rekstri sem ríkið annast nú og segir Sveinn Andri Sveinsson, for-
maður Samtaka sveitarfélaga á höfuðborgasvæðinu, að um sé að
ræða verkefni fyrir 21 milljarð króna. Sveitarfélögin hafi ekki
áður lýst vilja til að annast svo mikla þjónustu.
í samþykkt aðalfundar SSH sem in minna háð ríkisvaldinu en nú er.
haldinn var á laugardag er lagt til
að sveitarfélögum verði falinn
rekstur grunnskóla og heilsu-
gæslustöðva, hafnargerð, málefni
fatlaðra og málefni aldraða. Fund-
urinn taldi rétt að kanna til hlítar
hvort hægt væri að færa til sveitar-
félaganna rekstur framhaldsskóla
og sjúkrahúsa auk löggæslu og
vegavinnu í þéttbýli. Þá segir í
samþykktinni: „Þess verði gætt að
sveitarfélögunum verði tryggðir
tekjustofnar til að sinna þessum
verkefnum.“ Markmið hugmynd-
anna er sagt að sveitarfélög vinni
í samræmi við þarfir á hverjum
stað og ætla megi að þekking á
aðstæðum ásamt frumkvæði
heimamanna leiði til betri og ódýr-
ari þjónustu. Skil milli verkefna
ríkis og sveitarfélaga verði einfald-
ari með þessu móti og sveitarfélög-
Stjórn samtakanna var falið að
ræða við önnur landshlutasamtök
um að koma á samræmdu neyðar-
númerakerfi fyrir allt landið og
hafa samráð um þetta við ráðu-
neyti. í greinargerð af fundinum
segir að nú séu um 120 símanúm-
er neyðarþjónustu í landinu og það
geti valdið töfum í útkalli. Á nokkr-
um stöðum sé verið að endurnýja
neyðarnúmerakerfi og til einföld-
unar ætti að koma á samstarfi.
Sveitarfélög á höfuðborgarsvæð-
inu ætla að sameinast um skóla-
akstur og akstur fatlaðra, sem
þeim er ætlað að yfirtaka um ára-
mótin.
Aðrar ályktanir aðalfundar SSH
fjalla um að auka eigi sjálfsstjórn
sveitarfélaga og engu málefni sem
varði sérstaklega hagsmuni sveit-
arfélags verði til lykta ráðið án
umsagnar þess. í ljósi atvinnu-
ástands í landinu lagði fundurinn
til að sveitarfélög og ríkisstjórn
geri sameiginlegt átak til að efla
nýsköpun, rannsókna- og þróunar-
starf.
Meðal annars er mælt með end-
urskoðun fyrirtækjaskatta, stofn-
un þróunarfyrirtækja að erlendri
fyrirmynd til eflingar atvinnulífi
og að reynt verði að fá útlent
áhættufjármagn inn í landið. Þá
er bent á leita þurfi eftir þátttöku
sveitarfélaga og lífeyrissjóða í at-
vinnulífinu; í þróunarfyrirtækjum,
með sanngjarnri leigu á aðstöðu
iðnaðarhúsnæðis auk umhverfis-
og vegabóta í þágu ferðamanna-
iðnaðar. Stungið er upp á afnámi
tekjuskatts fyrirtækja á uppbygg-
ingartíma að írskri fyrirmynd.
Rætt er um þörf á lækkun orku-
verðs og sagt að afskriftatími
orkuverðs hérlendis sé of stuttur.
Loks beindi fundurinn því til sveit-
arfélaga að kaupa íslenskar iðnað-
arvörur
„Við höfum vitað það lengi að í
efstu bekkjum grunnskólans er all-
stór hópur sem hefur reynt kannabis-
efni og það nokkrum sinnum en þessi
niðustaða kemur mér á óvart,“ sagði
Árni. „Það er erfitt fyrir okkur að
meta umfang neyslunnar þó að við
fáum vitneskju um hana þegar haft
er samband við okkur um foreldra-
símann." Erfitt væri að átta sig á
hvort einungis væri um toppinn á
ísjakanum að ræða eða hvort vakning
hefði átt sér stað og menn væru að
átta sig betur á ástandinu. „Við höf-
um einungis okkar tölur og þær eru
háar en við hefðum ekki þorað að slá
fram fullyrðingum um svona almenna
neyslu hjá svona ungum krökkum,“
sagði hann.
Árni taldi auðvelt fyrir unglingana
að nálgast þessi efni. Yngri aldurs-
hóparnir væru mikið úti á lífinu óg
færu víða um, sérstaklega á kvöldin
og um helgar þegar auðveldast er
að nálgast efnin. „Þetta eru ekki
krakkar sem eru heima eða á kafi í
sínu íþróttafélagi," sagði hann.
„Þetta eru þau sem eru á ferðinni.
Það opnar þessu leið að svona ungir
krakkar fara að fíkta. Þá er það löngu
þekkt að þeim mun meiri áfengis-
neysla i þessum hópi þeim mun meiri
líkur eru til þess að þau noti önnur
efni. Hjá flestum er þetta fikt og
flestir láta þar við sitja. Þeim bregð-
ur þegar þau átta sig á að þau eru
farin að nota þessi efni og þá hætta
þau. Hins vegar er það svo að hópur-
inn, sem er iðnastur, hann er mest í
áfengi og því miður eru þetta ansi
sterkar vísbendingar um það sem
koma skai hjá þessum unglingum.
Þau skila sér alla leið.“
Kjötsala Kára í Garði
Skil ekki í neytendum að
vilja kaupa kjöt á bílastæði
- segir framkvæmdastjóri Stéttarsambands bænda
HÁKON Sigurgrímsson framkvæmdastjóri Stéttarsambands bænda
segir gagnrýnisvert að Kári ÞorgTÍmsson í Garði skuli ekki hafa selt
kjöt sitt í gegn um verslunina heldur farið með það út á bílastæði.
Sömuleiðis segist hann ekki skilja í neytendum að kaupa matvæli við
þær aðstæður. Kári hóf söiu á kindakjöti sínu í Kolaportinu um helg-
ina og seldi vel. Halldór Blöndal landbúnaðarráðhcrra segist, engar
athugasemdir gera við þá ákvörðun Kára að selja kjöt sitt sjálfur.
Hákon sagði að Kára væri heimilt
samkvæmt búvörusamningi að fram-
leiða kjöt utan framleiðslustjómunar
og sagðist hann ekkert hafa á móti
því að slík tilraun væri gerð. Hins
vegar kvaðst hann óttast að Kári
hefði lítið annað en fyrirhöfnina upp
úr þessu. Mikil vinna væri við að
flytja kjötið norðan úr landi og þeir
sem unnið hefðu við sögun og pökk-
un á kjötinu og aðstoðuðu hann við
söluna þyrftu sitt. Sagðist Hákon
óttast, Kára vegna, að hann hefði
ekkert upp úr þessu.
Halldór Blöndal sagði að það hafi
alltaf legið fyrir að búvörusamning-
arnir tækju einungis til þeirra bænda
sem þægju beingreiðslur úr ríkis-
sjóði. Samningarnir og búvörulögin
fælu ekki í sér bann við því að menn
framleiði dilkakjöt eða mjólk, en þeir
verði að fara eftir almennum heil-
brigðisreglum um meðferð og sölu
varanna. „Kári í Garði kaus að þiggja
ekki beingreiðslur. Hann er enn
handhafi framleiðsluréttarins en kýs
að nýta sér ekki þær heimildir heldur
standa sjálfur fyrir sölunni á frjálsum
markaði. Það er hans ákvörðun og
ég hef engar athugasemdir við það
að gera,“ sagði Halldór.
Aðspurður hvort hann teldi ekki
að viðtökur neytenda væru ákveðinn
dómur yfir landbúnaðarkerfinu sagð-
ist Hákon ekki geta litið svo á. Kári
hefði fyrst og fremst gagnrýnt það
að útflutningsbætur hefðu verið
lagðar niður en það rímaði ekki við
þær yfirlýsingar hans að hann vildi
spara ríkisútgjöld með því að fram-
leiða utan kerfisins. Sagði Hákon að
það fælist ákveðin gagnrýni á milli-
liðina að Kári skyldi reyna að kom-
ast fram hjá þeim með kjöt sitt.
„Því er ekki að leyna að okkur þykir
þjónusta verslunarinnar hafa verið
full dýr,“ sagði Hákon og bætti því
við að ef eitthvað væri jákvætt við
tilraun Kára væri það viðleitni hans
til að stytta vegalengdina á milli
framleiðenda og neytenda.
Halldór sagði um þetta atriði: „Ég
hef ekki rætt við þetta fólk sjálfur
og kynnst viðhorfum þeirra varðandi
landbúnað. Ég hygg að flestir þeirra
sem gerðu sér erindi í Kolaportið séu
sammála mér um það að bændur
eins og aðrir eigi rétt á eðlilegu
rekstrarumhverfi fyrir framleiðslu
sína en það hafa þeir ekki haft á
undanförnum árum. Flestir Íslend-
ingar virða það við bændur að þeir
einir bænda á Vesturlöndum hafa
fallið frá verðábyrgð á framleiðslu
sinni, bera sjálfir ábyrgð á því sem
er umfram innanlandsneyslu og
þiggja ekki lengur útflutningsbætur.
Ég held að þessi staðreynd hafí farið
fram hjá mörgum en ég efast ekki
um að menn kunni að meta þetta.
Bændur hafa sýnt mikið hugrekki
og þeir eru ákveðnir í að nota tímann
vel og hagræða á búum sínum sem
Árni sagði, að þeim hjá samtökun-
um fyndist neysla vímuefna meðal
unglinga vera að færast í aukanna
en jafnframt væru foreldrar varari
um sig og væru meira á verði. Sími
samtakanna er opinn allan sólar-
hringinn og er mikið hring og leitað
ráða. Mest er hringt um helgar eða
milli tíu til fímmtán samtöl frá föstu-
degi til sunnudags.
Bílamarkaöurinn
Smiðjuvegi 46E
v/Reykjanesbraut
Kopavogi, sími
671800
auðvitað þýðir ódýrari framleiðslu,"
sagði Halldór.
Hákon sagðist ekki skilja hvernig
fólk sem legði bílum sínum i Kola-
portinu fimm daga vikunnar hefði
geð í sér að koma sjötta daginn og
kaupa mat fyrir sig og fjölskylduna
innan um gömul föt og húsgögn á
þessu sama bílastæði. Sagði hann
það skoðun sína að verslun með þetta
kjöt eins og annað ætti að fara eftir
eðlilegum viðskiptaleiðum matvöru
og sagði að • heilbrigðisyfirvöld í
Reykjavík ættu að athuga sinn gang
hvað þetta varðaði.
Ekki taldi Hákon líklegt að bænd-
ur færu almennt að dæmi Kára. í
fyrsta lagi stæðist það ekki fjárhags-
lega fyrir viðkomandi og í öðru lagi
væri það ekki framkvæmanlegt að
2.000 fjárbændur kæmu á markað-
inn í sláturtíðinni með kjöt sitt til
sölu. Halldór sagði um þetta að hann
hefði lengi talið að auka mætti sölu
á kindakjöti í sláturtíðinni og selja
ferskt kjöt yfir lengri tíma. Hann
sagði að vel gæti ve'rið að fleiri bænd-
ur færu að selja kjöt sitt sjálfir í slát-
urtíðinni en taldi ekki líklegt að neyt-
endur og bændur sæju fyrir sér að
þannig færi með allt dilkakjöt sem
framleitt væri í landinu.
M. Benz 190 '87, rauður, 5 g., ek. 53 þ.
Dekurbíll. V. 1550 þús.
Honda Civic DX '90, rauður, 5 g., ek. 50
þ. Fallegur bill. V. 730 þús., sk. á ód.
Cherokee Laredo 4.0L '88, rauður,
sjálfsk., ek. 57 þ. mílur. Mikið af aukahl.
Topp eintak. V. 1650 þús., sk. á ód.
____ÍHM
Suzuki Sarnurai JX '90, grásans, 5 c
76 þ. Sem nýr. V. 850 þús.
Nissan Micra LX '90, 5 dyra, blásans, 5
g., ek. 4 þ. Sem nýr. V. 590 þús. stgr.
Honda Civic GL Sedan '87, sjálfsk., rauð-
ur, ek. 67 þ. Gott eintak. V. 550 þús.
Toyota Coroila XL ’90, 5 dyra, sjálfsk.,
ek 48 þ. Fallegur bill. V. 780 þús., sk. á ód.
Daihatsu Feroza EL II '89, 5 g., ek. 65
þ., mikið af aukahl. V. 930 þús.
BMW 518i '88, 5 g., ek. 43 þ. Toppein-
tak. V. 1290 þús., sk. á ód.
Toyota Corolla XL Touring 4x4 '89, 5
g., ek. 53 þ. V. 950 þús., sk. á ód.
Subaru 1800 DL Station 4x4 ’91, 5 g.,
ek. 42 þ. V. 1050 þús.
Nissan Terrano 2.4i 4x4 ’90, 5 g., ek.
60 þ. V. 1750 þús.
Suzuki Vitara JLXi ’91, mikið breyttur, ek.
40 þ. V. 1470 þús.
Fiat XV. Bertone Spider '80, 5 g., ek. 55
þ., sjaldgæfur sportbíll. Gott eintak. Nýsk.
’93. V. 430 þús.
Isuzu Tropper LS ’88, 5 g., ek. 109 þ..
7 manna, rafm. i öllu o.fl. V. 1150 þús.,
skipti.
Nissan King Cap m/húsi '87, 6 cyl.
sjálfsk., ek. 74 þ. Fallegur bíll. V. 1080
þús. stgr.
Nissan 200 SX turbo Interc. '89, rauður,
5 g., ek. 48 þ., sóllúga, rafm. i öllu o.fl.
Vinsæll sportbill. V. 1490 þús., sk. á ód.
M. Benz 190 '87, rauður, 5 g., ek. 53 þ
V. 1550 þús.
Nissan Micra GL '84, 3 dyra, ek. 55 þ.
V. 190 þús. stgr.
Toyota Hilux (Sonax jeppinn) '80, jeppinn
er útbúinn öllum hugsanlegum aukahl. Til
sýnis á staðnum. V. 1900 þús., sk. á ód.
Honda Prelude EX ’87, hvitur, sjálfsk.
ek. 68 þ., sóllúga, rafm. i öllu. Fallegur
bill. V. 730 þús. stgr.
Plymouth Laser RS Twin Cam 16v '90.
sportbill i sórflokki. V. 1690 þús., sk. á
góðum jeppa (ód).
VANTAR A STAÐINN
ÁRG. '88 - ’92.