Morgunblaðið - 31.10.1992, Qupperneq 1

72 SIÐUR B/LESBOK
249. tbl. 80. árg.
LAUGARDAGUR 31. OKTÓBER 1992
Prentsmiðja Morgunblaðsins
Ásakanir um heimsku,
vanhæfni og siðleysi
Bush kallar Gore „óson“-manninn og Clinton vænir forsetann um lygar
Washington. Frá Ásgeiri Sverrissyni, blaðamanni Morgunblaðsins.
MIKIL harka hefur færst í kosningabaráttuna í Bandaríkjunum og
skiptast frambjóðendur á svívirðingum og ásökunum til að sverta
andstæðinga sína í augum kjósenda fyrir þriðjudaginn er almenning-
ur gengur að kjörborðinu. Bill Clinton, frambjóðandi Demókrata-
flokksins, sagði í gær að allur málflutningur George Bush forseta
væri öldungis úr tengslum við veruleikann. Bush lýsti því hins veg-
ar yfir á fimmtudagskvöld að þeir Clinton og varaforsetaefni demó-
krata, A1 Gore, hefðu ekki hundsvit á utanríkismálum í orðsins
fyllstu merkingu.
aðdróttanimar nái hámarki. Enginn
vafi leikur á að dregið hefur saman
með þeim Bush og Clinton þó svo
sá síðamefndi hafi enn yfirburði þeg-
ar tekið er tillit til væntanlegra kjör-
mannaatkvæða. Sá fítonskraftur
sem einkennt hefur baráttu Bush
forseta undanfama daga hefur sýni-
lega komið Clinton og undirsátum
hans á óvart og það er mat frétta-
skýrenda hér vestra að enn eigi for-
setinn möguleika á sigri.
Sjá fréttir á bls. 26-27.
Reuter
Var Hiss saklaus?
Bandaríkjamaðurinn Alger
Hiss, sem hlaut fangelsisdóm
snemma á sjötta áratugnum
vegna meintra njósna fyrir
Sovétmenn, sést hér ásamt
eiginkonu sinni að loknum
blaðamannafundi í gær. Hiss
var um árabil embættismaður
í utanríkisráðuneytinu. Hann
þótti líklegur til metorða í
stjómmálum og vakti mál
hans gríðarlega athygli á sín-
um tíma. Richard Nixon, síðar
forseti, var einn af hörðustu
andstæðingum Hiss. Sovésk
skjöl, sem nú eru orðin að-
gengileg, þykja benda til að
Hiss hafí verið saklaus.
Skýrt var frá því í gær að komið
hefði fram í dagsljósið minnismiði
Caspars Weinbergers, varnarmála-
ráðherra í stjórn Ronalds Reagans,
frá 1986 þar sem sagt er að Bush,
þáverandi varaforseti, sé sammála
því að selja írönum vopn með leynd
til að fá gísla leysta úr haldi. Óljóst
er hvort málið hefur umtalsverð áhrif
á kosningabaráttuna.
Greinilegt er að í herbúðum Clint-
ons hafa menn áhyggjur af því að
hinar hörkulegu árásir Bush og nei-
kvæðar auglýsingar repúblikana hafí
tilætluð áhrif. Clinton lýsti yfir því
að fullyrðingar forsetans um feril
hans sem ríkisstjóra í Arkansas væru
ósvífnar lygar og til marks um full-
komið siðleysi. „Maðurinn hefur eng-
an siðferðilegan mælikvarða," sagði
Clinton. „Þessi maður er tilbúinn til
að segja og gera hvað sem er til að
ná endurkjöri."
Fyrr um daginn hafði Bush for-
seti farið háðulegum orðum um A1
Gore, varaforsetaefni demókrata,
sem forsetinn kallar nú „óson-mann-
inn“ vegna baráttumála hans á sviði
umhverfísvemdar. Forsetinn kvað
Gore vera öfgamann á þessum vett-
vangi og fullyrti að stefna hans
myndi geta af sér enn aukið atvinnu-
leysi. „Hann er langt úti á öfga-
vængnum, gjörsamlega víðsfíarri."
Forsetinn, sem leggur mikla
áherslu á reynslu s(na og sigra í
utanríkismálum, gerði einnig að
umtalsefni hversu mikilvægt það
væri að hæfur maður réði ríkjum í
Hvíta húsinu enda væri þar ekki ein-
ungis um að ræða forseta Bandaríkj-
anna heldur leiðtoga „hins fijálsa
heims“. Þeir Clinton og Gore gætu
á engan hátt fallið undir þessa skil-
gxeiningu. „Hundurinn minn, Millie,
veit meira um utanríkismál en þessir
lúðar,“ sagði forsetinn við mikil fagn-
aðarlæti stuðningsmanna sinna.
Ross Perot, auðkýfingurinn frá
Texas, berst nú við að sannfæra kjós-
endur um að atkvæði greitt honum
sé ekki á glæ kastað. Fylgi Perots
hefur farið dvínandi ef marka má
skoðanakannanir en þær leiða einnig
í ljós að milljarðamæringurinn höfðar
mjög til óháðra kjósenda og ungs
fólks. Perot hvatti almenning í
Bandaríkjunum enn og aftur til að
rísa upp gegn ofurvaldi kerfísins og
spillingarinnar í gær en á fímmtu-
dagskvöld fullyrti hann að Bush for-
seti „heyrði sögunni til“.
Nú um helgina má búast við að
svívirðingamar, ærumeiðingamar og
Vytautas Landsbergis forseti í samtali við Morgunblaðið
Allt getur gerst í síðari umferð
þingkosninganna í Litháen
VYTAUTAS Landsbergis, forseti Litháens, segir í samtali við
Morgunblaðið að hinn góða árangur fyrrum kommúnista í þingkosn-
ingum sl. sunnudag megi rekja til erfiðs efnahagsástands í land-
inu. Baráttunni sé þó ekki lokið og geti allt gerst í síðari umferð
kosninganna. Hann segir þá hættu fyrir hendi að Litháar glati
sjálfstæðinu á ný ef kommúnistar sigri í siðari umferð kosninganna.
Landsbergis sagðist óttast Borís Jeltsín, forseti Rússlands,
meira hinn kommúníska hugsun- ákvað á fimmtudag að hætta við
arhátt en að reynt yrði að taka
upp gömlu stefnuna á ný. „Þeir
tala stundum um Sovétríkin rétt
eins og þau væm enn til,“ sagði
hann. Það yrði aldrei hægt að
hverfa alfarið aftur til hinnar
kommúnísku fortíðar en hættan
fælist í því að vera með of sterk
tengsl við Rússland. „Ef mál þar
fara úr böndum er hætta á að við
drögumst með og hverfum aftur
til einhvers konar hálfkomm-
únísks kerfís. Það væri mjög slæm
niðurstaða fyrir Litháen."
brottflutning rússnesks herafla
frá Eystrasaltsríkjunum, segir
hann réttindi rússnesku minni-
hlutahópanna í löndunum fyrir
borð borin. Að sögn Reuters sagði
aðstoðarvarnarmálaráðherra
Rússa, Borís Gromov, að tekið
gæti allt að átta árum að flytja
allan herinn á brott ef samningar
næðust ekki milli stjórna land-
anna. Atlantshafsbandalagið
hvatti Rússa í gær til að standa
við samninga og halda brottflutn-
ingnum áfram. Landsbergis var
spurður að því hver viðbrögð hans
væru við ákvörðun Rússlandsfor-
seta. „Yfirlýsing Jeltsíns er á
margan hátt misvísandi," svaraði
hann. „Þar segir að ákvörðunin
sé tekin vegna þess að ekki hafi
náðst samkomulag milli Rússa og
Eystrasaltsþjóðanna. Litháen hef-
ur hins vegar náð samkomulagi
við Rússa um brottflutning heraf-
lans og hefur uppfyllt öll skilyrði
þess. Það er því engin ástæða sem
gæti réttlætt að Rússar hætta að
framfylgja samkomulaginu. Ég
reyndi að hringja í Jeltsín í dag
en hann var því miður erlendis.
Ég vona að lausn finnist á þessu,
ég vil ekki trúa því að rússnesk
stjórnvöld séu einungis að reyna
að finna einhveija formlega
ástæðu til að hætta við brottflutn-
ing heraflans," sagði Landsbergis.
Aukin harka færist í kosningabaráttuna í Bandaríkjunum
Þúsundir manna
flýja Jajce-borg
Travnik. Reuter.
MEIRA en 5.000 flóttamenn á leið frá bosnísku borginni Jajee urðu
að láta staðar numið skammt frá Travnik í miðhluta Bosníu í gær-
kvöldi vegna árása serbnesks stórskotaliðs, að sögn talsmanns Flótta-
mannahjálpar Sameinuðu þjóðanna (UNHCR). Talsmaðurinn sagði að
skothríðin hindraði tugþúsundir að auki í að komast í skjól. Fólkið,
aðallega múslimar, reyndi að komast undan eftir að hersveitir Serba
náðu Jajce á sitt vald á fimmtudagskvöld eftir harða bardaga.
Með töku Jajce hafa Serbar nú
opnað samgönguleið milli eigin yfir-
ráðasvæða í Króatíu og Bosníu og
tengt þau Serbíu. Dagblaðið Borba
í Belgrad sagði að ætlunin væri að
sameina héruðin og yrði það gert á
þingmannafundi í Prijedor í Bosníu
í dag. Einn af leiðtogum Bosníu-
Serba, Nikola Koljevic, sagði að reynt
yrði að semja við Króata um að
múslimum yrðu fengin ákveðin svæði
til að búa á.
Örvænting múslima verður æ
meiri. Forseti Bosníu, músliminn
Alija Izetbegovie, kom til Tyrklands
í gær til að biðja um stuðning. Mú-
slimar hafa nú aðeins traust yfirráð
í Sarajevo og fáeinum smáskikum
en þeir eru nær helmingur íbúanna.
Bill Clinton, forsetaefni demókrata, í baráttuhug þar sem hann heilsar áköfum aðdáendum í Detroit. Skoðana-
könnun CAW-sjónvarpsstöðvarinnar í gær gaf Clinton 41% atkvæða, Bush 40% og Ross Perot 14%. Samsvar-
andi tölur í könnun Newsweek voru 41%, 39% og 14%.
Atkvæðaveiðar í Detroit