Morgunblaðið - 31.10.1992, Qupperneq 40

40
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 31. OKTÓBER 1992
Þorsteinn Sigurðs-
son trésmíða-
meistari, Selfossi
Fæddur 21. apríl 1913
Dáinn 19. október 1992
Við fráfall Þorsteins Sigurðssonar
er genginn einn af traustustu stuðn-
ingsmönnum Sjálfstæðisflokksins á
Suðurlandj. Ungur hreifst hann af
stefnumálum og anda sjálfstæðis-
manna. Það leiddi til virkrar þátt-
töku í félagsstarfi sjálfstæðismanna
um áratuga skeið.
Þorsteinn tók þátt í uppbyggingu
og mótun sjálfstæðisfélagsins Oðins
og vann því félagi um áratuga skeið
ómetanlegt gagn. Á fimmtíu ára
afmæli félagsins árið 1988 var hann
kjörinn heiðursfélagi þess. Margvís-
lega kom Þorsteinn við sögu Óðins.
Hann sat í stjórn um árabil og var
formaður félagsins 1957 til 1965.
Oft lagði hann fram vinnu og fjár-
muni til að bæta aðstöðu tii félags-
starfsins, og enn munu félagar í
Óðni Iengi nota veglegan ræðustól,
sem Þorsteinn smíðaði og ber hag-
lcik hans vitni.
Þorsteinn var kvaddur til margvís-
legra trúnaðarstarfa fyrir sjálfstæð-
ismenn. Sat hann um tíma í hrepps-
nefnd á Selfossi, átti lengi sæti í
fulltrúaráði og kjördæmisráði og
sótti marga landsfundi flokksins.
Þorsteinn var ekki einn þeirra, sem
sækjast eftir vegtyllum. Hins vegar
var hann sá trausti félagi, sem ávallt
var fús til verka og hollráður. Hann
naut líka óskoraðs trausts meðal
samheija sinna.
Þorsteinn hafði aldrei mörg orð
um hlutina, en það var líka hlustað
á það sem hann sagði. Á sinn hóg-
væra og hljóðláta hátt hafði hann
oft veruleg áhrif meðai flokksmanna
sinna og samborgara hér á Selfossi.
Meðal félagsmanna í Óðni og full-
trúa í fulltrúaráði sjálfstæðisfélag-
anna í Ámessýslu er Þorsteins Sig-
urðssonar nú minnst af virðingu og
þakklæti fyrir samstarfíð á liðnum
árum. Minning hans verður þeim
sem eftir standa og áfram starfa til
hvatningar og fyrirmyndar um
margt. Eiginkonu Þorsteins og fjöl-
skyldu vottum við innilega samúð.
Arndís Jónsdóttir, Selfossi.
Hvað er Hel -?
Öllum líkn, sem lifa vel -
engill, sem til ljóssins leiðir,
ljósmóðir, sem hvílu breiðir,
sólarbros, er birta él,
heitir Hel.
Eilíft líf:
ver oss huggun, vöm og hlíf,
lif í oss svo ávallt eygjum
æðra lífið, þó að deyjum.
Hvað er allt, þá endar kíf?
Eilíft líf.
(Matthías Jochumsson).
í dag verður til moldar borinn
Þorsteinn Sigurðsson, trésmíða-
meistari á Selfossi. Hann var fæddur
í Víðinesi á Kjalarnesi 21. apríl 1913,
og var því 79 ára er hann lést.
Þeir sem kynntust Þorsteini minn-
ast hans m.a. fyrir æviskeið sem
einkenndist af ósérhlífni, dugnaði
og brennandi áhuga á öllum þeim
framfaramálum sem máttu verða
hans heimabyggð að gagni. Lengst
af ævi sinnar starfaði Þorsteinn sem
trésmiður, og árið 1965 stofnaði
hann Trésmiðju Þorsteins og Áma.
En starfsorka hans nýttist einnig á
öðmm vettvangi. Vegna mannkosta
sinna valdist Þorsteinn til margvís-
legra trúnaðarstarfa fyrir bæinn
sinn. Hann átti sæti í sveitarstjóm
Selfosshrepps á ámnum 1954-
1966, og var um áratuga skeið for-
maður byggingarnefndar staðarins.
Það vandasama verk fórst honum
ákaflega vel úr hendi, þrátt fyrir
gífurlegar annir, en á formannsámm
hans var mikill vöxtur og uppgangur
á Selfossi. Fyrir þetta langa og giftu-
drjúga starf verður seint fullþakkað.
Þorsteinn tók einig virkan þátt í
starfí Sjálfstæðisflokksins og var
alla tíð einarður stuðningsmaður
sjálfstæðisstefnunnar. Hann var um
árabil formaður Sjálfstæðisfélagsins
Óðins, og heiðursfélagi þess frá ár-
inu 1988. Auk þess átti hann sæti
í kjördæmis- og fulltrúaráði flokks-
ins. Það var oft ánægjulegt að fylgj-
ast með Þorsteini á efri ámm þegar
leið að kosningum. Þá fylltist hugur
hans eldmóði og krafti við að ýta
úr vör ýmsum framfaramálum, og
miklum tíma eyddi hann meðal
flokkssystkina sinna á kosninga-
skrifstofum. Eldhugi hans varð
mönnum hvatning til dáða.
Selfyssingar kveðja nú góðan
dreng. Verk hans munu um ókomna
framtíð halda minningu hans á lofti.
Eftirlifandi eiginkonu hans, Guð-
rúnu Valdimarsdóttur, og bömum
þeirra, flyt ég samúðarkveðjur.
F.h. Sjálfstæðisflokksins á Sel-
fossi.
Bryndís Brynjólfsdóttir.
Enn er höggvið í skörðin. Einn
og einn fara þeir til forfeðra sinna
frumkvöðlarnir sem áttu svo mikinn
þátt í mótun þess samfélags sem við
búum hér á Selfossi. Við kveðjum
einn þeirra í dag.
Það var ljóst orðið á fyrri hluta
þessarar aldar að bletturinn við
brúna myndi hafa mikið aðdráttar-
afl. Byggðakjarni hafði myndast,
búið að reisa mjólkurbú og kaupfélag
í mótun. Þeir sem þar réðu ríkjum
gerðu sér ljóst að til þess að sú stofn-
un gæti staðið undir nafni þyrfti
duglegt fólk, fólk sem kunni sitt fag
og gæti stjórnað. Óhætt er að segja
að þetta hafi tekist í öllum meginat-
riðum, og deildir kaupfélagsins litu
dagsins ljós hver af annarri.
Tréverk hefur lengi verið mikill
og snar þáttur í lífí okkar allra, eink-
um og sér í lagi eftir að moldarkofa-
menningunni lauk. Það er tiltölulega
lítið mál að vera sæmilegur smiður,
en aftur miklu meira mál að vera
góður smiður. Þess vegna var valið
til þeirrar deildar vandað vel og það
tókst.
Bygging stóra Kaupfélagshússins
og lagning hitaveitunnar var mikið
verk og mannfrekt og komu þar
margir við sögu. Þeirra á meðal kom
ungur maður úr Reykjavík, sem
nýlega hafði lokið námi í húsasiuíði,
ásamt eiginkonu sinni og þá fæddum
börnum og hófu þau búskap í Foss-
nesi handan árinnar. Þetta var Þor-
steinn Sigurðsson, reyndar má segja
að hann hafí verið austanijallsmaður
því ungur að árum fluttist hann
ásamt foreldrum sínum að Seljat-
ungu í Gaulverjabæjarhreppi. Fyrstu
misserin vann Þorsteinn við þær
byggingar sem kaupfélagið hafði
með höndum, en svo kom að því að
stofnuð yrði trésmiðja árið 1947 og
er Þorsteini falin umsjá þeirrar deild-
ar. Fyrstu árin voru Þorsteinn og
menn hans í litlu plássi í vesturálmu
verkstæðanna en 1953 flytur deildin
í austasta braggann á álmunni og
umfang hennar eykst mjög. Starfs-
mönnum fjölgar og farið er að smíða
eldhúsinnréttingar, skápa, glugga
og fleira. Á þessum árum sannaðist
vel að rétt hafði verið valið verkstjór-
ans í Trésmiðjunni. Fólk fór að
skipta við smiðjuna víðar að en úr
héraði og þóttu vinnubrögð vera af
vandaðra tagi og augljóst var að þar
átti Þorsteinn mikinn hlut að máli,
vandaður, nákvæmur, harður við
sjálfan sig og aðra enda komst mað-
ur ekki upp með neitt múður á náms-
árunum.
Mér er minnisstætt atvik sem eitt
sinn kom upp. Það var mikið að
gera og allir undir fullu álagi, þá
kemur upp sú staða að steypa á stórt
hús og sleppa átti múrhúðun sem
þýddi að hefla þurfti alla klæðning-
una öðrum megin. Nú voru góð ráð
dýr. Það var enginn tími og allar
vélar á fullu. Þorsteinn tekur til
sinna ráða og ræðst sjálfur í verkið
nokkur kvöld og fram á nóttina og
fékk okkur nokkra lærlinga til að
hjálpa sér en passaði að ofgera okk-
ur ekki. Á þessum kvöldum hófust
kynni okkar Þorsteins og einhvem
veginn hafa þau ekki liðið mér úr
minni. Hann lék við hvern sinn fíng-
ur og hafði gaman að þessu áhlaupi,
hann var hamhleypa til verka.
Þá reyndi einnig mikið á að hafa
góða stjóm á hlutunum í sambandi
við bmnann og allt það sem honum
fylgdi. Þá þurfti að gera allt í senn,
smíða það sem brann og endur-
byggja aftur. Þá var mikil uppgang-
ur hér sem og annars staðar.
Þorsteinn fór til Svíþjóðar að líta
á sænsk vinnubrögð á sviði innrétt-
inga og man ég að þó nokkur breyt-
ing varð á vinnubrögðum og einnig
fékk hann eitthvað af vélum. Fór
framleiðslan að aukast mjög og með
tilkomu nýju verkstæðanna varð
bylting í trésmiðjunni og fór fram-
leiðsla hennar um allt landið. Það
var fjöldi nemenda sem vann í Tré-
smiðjunni á þessum árum og þurfti
sannarlega að hafa bein í nefinu til
að hafa góða stjórn á öllu, og Þor-
steinn reyndist vel vaxinn þeim
vanda. Við strákarnir vorum stund-
um svo lítð brokkgengir, stundum
vom böll á sunnudögum og mánu-
dagarnir hófust kannski ekki alltaf
á réttum tíma. En Þorsteinn var
ekki mjög harður, hann leit svona á
mann þegar maður kom, minnti á
að stimpla sig inn og það var nóg,
maður skammaðist sín.
Auðvitað hafði Þorsteinn sína
undirmenn, menn sem sáu hver um
sína deildina og höfðu daglega stjórn
á okkur og þeim verkum sem unnin
vom. Þorsteinn var allt í öllu, aflaði
verkefna, gerði tilboð, tók við pönt-
unum og afgreiddi þær út.
Árið 1965 stofnaði hann ásamt
öðmm Trésmiðju Þorsteins og Árna
fyrir utan ána og starfaði þar æ síð-
an við svipaða framleiðslu og hann
hafði áður unnið við hjá K.A.
Þorsteinn Sigurðsson fæddist á
Kjalarnesi 21. apríl 1913, næstelstur
átta bama þeirra Sigríðar Jónsdótt-
ur og Sigurðar Eigarssonar sem
bjuggu í Víðinesi. Árið 1919 flyst
hann ásamt foreldmm sínum eins
og áður segir austur fyrir fjall að
Seljatungu. Ungur að árum nam
hann húsasmíði hjá Magnúsi Vigfús-
syni sem þá rak fyrirtæki í Reykja-
vík. Árið 1942 kvæntist Þorsteinn
eftirlifandi eiginkonu sinni Guðrúnu
Valdimarsdóttur. Þau hjón eignuð-
ust fimm böm sem öll lifa föður sinn.
Barnaböm munu vera fímmtán. Þau
hófu búskap í Reykjavík en fluttu
svo eins og áður sagði á Selfoss.
Rétt fyrir 1950 flyst fjölskyldan að
Austurvegi 31, þar sem þau hjón,
ásamt Jóni bróður hans og Sigríði,
höfðu byggt hús. Þar bjuggu þau
allmörg ár, en þar kom að Þorsteinn
og Guðrún byggðu sjálf hús á Birki-
völlum 18, þar sem þau bjuggu síð-
an.
Þorsteinn Sigurðsson var sjálf-
stæðismaður. Mikill sjálfstæðismað-
ur. Hann hafði fast mótaðar skoðan-
ir og fylgdi þeim vel eftir enda vom
honum falin ýmis trúnaðarstörf.
Mörg ár í sveitarstjórn og en fleiri
ár í bygginganefnd, auk þess að
vera mörg ár formaður Sjálfstæðis-
félagsins Óðins og var auk þess í
fleiri störfum fyrir það félag.
Á námsámm mínum kom norðan
úr landi maður að nafni Geir Ás-
mundsson, mikill vinstrisinni og
hafði sínar skoðanir. Fyrir kom að
þeir Þorsteinn og Geir áttu orðastað
um ýmis málefni sem ofarlega vom
á baugi og mættust þá stálin stinn.
Báðir héldu fast á sínu og rökræddu
fast, rifust aldrei, þeir báru fulla
virðingu hvor fyrir öðmm. Það fór
enginn úr kaffístofunni meðan á
þeirra viðræðum stóð.
Ég vil að lokum minnast lítils at-
viks sem fyrir kom löngu eftir að
okkar samstarfi lauk og hann starf-
aði í eigin fyrirtæki. Vinkona okkar
hjóna gat hafíð byggingu á húsi og
vildi byija á kjallara um haust en
þá vantaði glugga. Á methraða
smíðaði hann gluggana og það tókst.
En næsta vor em tveir menn allt í
einu milli verka og geta tekið hæð-
ina en þá vantar glugga. Aftur fer
ég út fyrir á og ber mig illa. Hann
horfir á mig smástund og fer síðan
að skellihlæja og segir mér að koma
út í geymslu, bendir mér á glugga-
stæðu og biður mig að taka þetta,
það sé að verða fyrir. Ég verð undr-
andi yfir þessari óvæntu uppákomu,
hann sér það og epyr: Er ekki yfír-
leitt byggt ofan á kjallarana? Ég
viðurkenni það, en ég veit að ekki
em til peningar hér og nú, og er
að byija að nota einhver orð, þegar
hann segir: Segðu frúnni að hún
geti borgað þetta einhvern tíma. Ég
spyr hvort. ég eigi ekki að kvitta?
Kvitta hvað? Þekkjumst við ekki?
Og þar við sat. Hann hafði óumbeð-
inn smíðað allt sem eftir var, girt
gluggana, smíðað lausafög og allt.
Þessi aðgerð hans var til þess að
húsið komst upp á stuttum tíma, var
selt fokhelt og keypt fyrir það einbýl-
ishús. Þegar svo að uppgjörinu kom,
þá minnist ég þess ekki að hafa
nokkm sinni, með glaðara geði borg-
að nokkurn reikning.
Nú þegar komið er að kveðju-
stund, þá fínn ég að ég kveð þennan
mann með mikilli virðingu og þökk.
Hann átti sinn stóra þátt í að koma
bæði mér og öðmm nemendum sín-
um til manns og víst er að margs
er að minnast á þessum tíu ára tíma-
bili sem við áttum samleið og einnig
ýmiss konar samskipti við böm
þeirra hjóna. Ég votta eiginkonu
hans, bömum, tengdabömum,
bamabörnum og öllu hans fólki
dýpstu samúð okkar hjóna á Víðivöll-
um 17, og bið almáttugan guð að
blessa minningu þessa góða og virð-
ingarverða manns.
Gissur Geirsson, Selfossi.
Elskulegur tengdafaðir minn,
Þorsteinn Sigurðsson, er til moldar
borinn í dag. Mig langar með örfáum
orðum að minnast hans og kveðja
þessa öldnu kempu hversdagslífsins,
sem mér þótti svo ósköp vænt um.
Fyrir réttum 25 árum bar fundum
okkar fyrst saman. Ég var svolítið
kvíðin er við Erlingur gengum upp
Birkivellina á leið til míns fyrsta
fundar við verðandi tengdaforeldra
mína. Sjálf missti ég föður minn
þegar ég var á fyrsta ári og var
alin upp í stórum systkinahópi eins
og Erlingur, en það var enginn
pabbi. Mér leið eins og ég væri að
eignast föður. En kvíðinn var
ástæðulaus.
Það sem fyrst vakti athygli mína
er ég sá Þorstein voru þessi stóru
djúpu og fallegu augu, sem sögðu
svo mikið meira en mörg orð. Hann
horfði á mig, tók þéttingsfast í hönd-
ina á mér og bauð mig velkomna.
Frá þeirri stundu var ég hluti af fjöl-
skyldunni á Birkivöllum 18 og fyrir
það þakka ég.
Það voru í rauninni forréttindi að
fá að þekkja og umgangast menn
eins og Þorstein, af þeim mátti svo
margt læra. Þessi óþijótandi elja og
vinnusemi var þeim í blóð borinn.
Að honum gengnum fækkar um einn
af þessum hörðu dugmiklu körlum,
sem lifðu tímana tvenna og gáfust
aldrei upp þótt á móti blési. Uppgjöf
var ekki til í þeirra orðabók.
Löng starfsævi Þorsteins varpar
ljósi á það trygglyndi og trúmennsku
sem voru hans aðalsmerki. Trésmíð-
ar voru hans aðalstarf og held ég
að hvergi hafí honum liðið eins vel
og við vinnu. Hann var ötull talsmað-
ur Sjálfstæðisflokksins og voru hon-
um falin mörg trúnaðarstörf á þeim
vettvangi. Ég mun ekki tíunda hér
öll þau verk sem hann vann fyrir
flokkinn sinn, en félagið á Selfossi
sá ástæðu til þess að gera hann að
heiðursfélaga, það segir langtum
meira en löng upptalning verka.
Hann var einkar vel metinn af þeim
sem með honum störfuðu, það sýnir
stór hópur vina og velgjörðarmanna.
Mér er sagt að hann hafí oft verið
harður í hom að taka er hann vann
málum sínum fylgi, hafí hvergi gefíð
eftir og jafnvel á stundum verið full
harður. Mér var hann alltaf ljúfur
og blíður. Aldrei fann ég fyrir því
að hann, þessi mikli sjálfstæðismað-
ur, hefði neitt við það að athuga að
ég væri á fullu í starfí fyrir annan
stjómmálaflokk. Þvert á móti held
ég að hann hafí haft svolítið gaman
af því. Og oft tóku kratakerlingin
og sjálfstæðismaðurinn góðar rispur
í eldhúsinu á Birkivöllunum, það
þótti mér gaman og fyrir það þakka
ég-
Þorsteinn var einn þeirra manna,
sem bættu nokkru við lífsþroska
allra þeirra sem hann var samvistum
við. Hann gerði litlar kröfur til ver-
aldlegra hluta. Hann var maður víð-
lesinn og fróður um marga hluti svo
eftir var tekið, en fyrst og síðast var
það vinnan sem veitti honum
ánægju. Er það einlæg ósk mín að
afkomendum hans hafí hlotnast sem
mest af þessum eiginleikum hans í
vöggugjöf.
Að leiðarlokum þakka ég elsku
Þorsteini alla elskusemi í minn garð,
hann var mér góður tengdafaðir,
Erlingi góður faðir og strákunum
góður afí. Blessuð sé minning hans.
Hlín.
Það er gott að eiga góðan að og
geta til hans leitað. Þorsteinn Sig-
urðsson frá Seljatungu, föðurbróðir
minn, var traustur maður sem átti
fulla virðingu þeirra sem til hans
þekktu og áttu við hann samskipti
eða viðskipti.
Það var sama hvenær upp voru
borin erindi, alltaf gaf hann sér tíma
til þess að gefa þeim gaum. Hann
kom til dyranna eins og hann var
klæddur og sagði sína skoðun af
ákveðni, hvort sem um var að ræða
smíðaáform viðkomandi eða málefni
sem snertu byggðina eða landsmál-
in. Þá var honum eigi óljúft að ræða
það sem efst var á baugi hveiju sinni
í stjórnmálunum.
Þorsteinn var einlægur í störfum
sínum og lagði metnað sinn í þau
verk sem hann tók að sér. Hann
starfaði á Selfossi sem trésmíða-
meistari, fyrst sem verkstjóri í tré-
smiðju Kaupfélags Árnesinga en síð-
ar á eigin verkstæði, Trésmiðju Þor-
steins og Árna. Verkin báru meistar-
anum gott vitni og víst er að það
fór enginn bónleiður frá búð hans.
Það var gott að biðja Steina frænda,
hann var góður smiður og hafði
gott auga fyrir því sem betur mátti
fara þegar lögð voru drög að ein-
hveiju verki. í þeim efnum valdi
hann gjaman þá leiðina að settu
marki sem vandfarnari var til þess
að árangurinn yrði betri og við-
skiptavinurinn ánægðari. Og víst er
að ekki var þá alltaf spurt hvað tím-
anum liði, verkið skyldi unnið.
Þannig var Þorsteinn og í störfum
sínum að félagsmálum þar sem álit
hans vó jafnan þungt við ákvarðana-
töku og til hans var oft leitað eftir
áliti við undirbúning mála. Hann
hafði góðan skilning á þörfum sam-
félagsins og tók virkan þátt í upp-
byggingu sveitarfélagsins með setu
í byggingarnefnd og hreppsnefnd
Selfoss. Af þeim vettvangi er hans
minnst með virðingu og þökk. Enn-
fremur fyrir störf hans að félagsmál-
um sjálfstæðismanna á Selfossi og
Suðurlandi en Þorsteinn var virkur
félagsmaður og fylgdist jafnan vel
með bæjar- og þjóðmálum. í þeim
efnum var hann samur við sig, taldi
ekki eftir stundimar sem gefnar
voru til þeirra verka sem félagsmála-
störfín kröfðust.
Selfoss er ungt bæjarfélag sem
hefur notið framsýni og dugnaðar
þess fólks sem settist þar að á fyrstu
uppgangsárum byggðarinnar. Ahugi
þess var virkur í þá veru að skapa
staðnum nafn og gera hann að væn-
legum kosti til búsetu. Þorsteinn var
einn þeirra sem lagði sig ríkulega
fram í þeim efnum og hvatti jafnan
til þess í öllum samtölum að metn-
aði fyrir byggðinni væri haldið á
lofti.
Þorsteinn kvæntist Guðrúnu
Valdimarsdóttur frá Teigi í Vopna-
fírði. Þau reistu húsið á Austurvegi