Morgunblaðið - 12.03.1993, Blaðsíða 24

24
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 12. MARZ 1993
Sjúkrabílamir voru
skráðir með fyrirvara
Bifreiðaeftirlitið kannar hvort sömu sjúkrapúðarnir
séu notaðir til að koma mörgum bílum í gegnum skoðun
KARL Ragnars, forstjóri Bifreiðaskoðunar íslands hf.,
segir að samkvæmt skrá Bifreiðaskoðunar hafi fjórir
sjúkrabílar verið skráðir með fyrirvara um endurskoðun
vegna athugasemda um ljósabúnað, hjólahlífar, slökkvi-
tæki og sjúkrakassa á mánudag. Hann segist ætla að leita
svara við þvi hjá Rauða krossi Islands hvort sömu sjúkrap-
úðarnir séu notaðir til að koma mörgum sjúkrabílum í
gegnum skoðun eins og ýjað hafi verið að í frétt Morgun-
blaðsins á fimmudag.
Valdemar Helgason
leikari látinn
VALDEMAR Helgason leikari er
látinn, 89 ára að aldri.
VALDEMAR fæddist 15. júlí 1903
í Gunnólfsvík í Skeggjastaðarhrepp
í N-Múlasýslu. Foreldrar hans voru
hjónin Helgi Sigurður Pálsson
bóndi, síðast í Ásseli í Sauðanes-
hrepp í N-Þingeyjarsýslu og Amdís
Karitas Sigvaldadóttir. Valdemar
lauk gagnfræðaprófí frá Akureyri
árið 1928 og stundaði tungumála-
nám við Háskóla íslands tvo vetur.
Hann var skrifstofumaður hjá
Skipaútgerð ríkisins í Reykjavík frá
1930 til 1932, sölumaður og fulltrúi
hjá Áfengisverslun ríkisins frá 1932
til 1961 og fulltrúi hjá ÁTVR 1961
til 1973.
Valdemar var leikari hjá Leikfé-
lagi Reykjavíkur frá árinu 1931 til
1950 og í Þjóðleikhúsinu frá árinu
1950 til 1982. Auk þess tók hann
þátt í leiksýningum einkaleikflokka
í Reykjavík og fór í leikferðir um
landið. Hann lék fjöldamörg hlut-
verk f Ríkisútvarpinu, í íslenskum
kvikmyndum auk þess sem hann
kom fram í sjónvarpi.
Valdemar átti sæti í stjóm Félags
Valdemar Helgason
ísl. Ieikara á árunum 1948 til 1957,
sat í stjóm og varastjóm Finnlands-
vinafélagsins SUOMI og sat í stjóm
Félags Þingeyinga í Reykjavík frá
árinu 1942 til 1961.
Eftirlifandi eiginkona Valdemars
er Jóhanna Bjömsdóttir.
Sigríður J. Ragnar
kennari látín
SIGRÍÐUR J. Ragnar kennari og
ekkja Ragnars H. Ragnar tón-
skálds lést á ísafirði í gær á 71.
aldursári. Hún hefur staðið að
rekstri Tónlistarskóla ísafjarðar
frá stofnun hans og átt stóran
fiátt í eflingu menningarlífs á
safirði frá þvi hún flutti til
staðarins frá Ameríku ásamt
Ragnari 1948.
Sigríður var fædd á Gautlöndum
í Mývatnssveit 26. júlí 1922, dóttir
hjónanna Jóns Gauta Péturssonar
bónda þar og konu hans, Önnu Jak-
obsdóttur frá Narfastöðum. Eftir
gagnfræðapróf frá Menntaskólanum
á Akureyri hóf hún nám við Kenn-
araskólann í Reykjavík haustið
1944. Þá um veturinn kynntist hún
Vestur-íslendingnum Ragnari
Hjálmarssyni Ragnar sem hér var
staddur sem hermaður í Bandaríkja-
her. Þau giftust sumarið 1945 og
fluttu til Norður-Dakóta í Bandaríkj-
unum þar sem þau störfuðu við tón-
mennt til ársins 1948 að Ragnari
bauðst staða við nýstofnaðan Tón-
listarskóla ísafjarðar. Þau störfuðu
við skólann til dauðadags og sköp-
uðu nánast úr engu einn öflugasta
og þekktasta tónlistarskóla landsins.
Áuk þess að vera framarlega í
menningarmálum staðarins fengu
þau fjölda listamanna til að heim-
sækja ísafjörð og var heimili þeirra,
sem Sigríður stjómaði af einstökum
dugnaði, allt í senn, skóli fyrir á
annað hundrað böm, miðstöð menn-
ingarmála og heimili listamanna sem
bæinn heimsóttu. Sigríður var helsti
frumkvöðull að stofnun vestfírskra
Sigríður J. Ragnar
náttúruvemdarsamtaka og í stjórn
þeirra.
Hún vann einnig ötullega að
stofnun Kvennalistans á ísafírði. Þá
sat hún í Menningarráði ísafjarðar
í fyölda ára auk annarra trúnaðar-
starfa.
Böm hennar og Ragnars eru öll
þekkt tónlistarfólk, en þau em Anna
Áslaug píanóleikari og kennari í
Þýskalandi, Sigríður skólastjóri Tón-
listarskóla ísafjarðar og Hjálmar
Helgi tónskáld.
Úlfar.
Karl sagði að sjúkrabílarnir
hefðu verið afgreiddir eins og
venja væri þegar um bifreiðar sem
hefði verið breytt væri að ræða.
Þeir hefðu verið skoðaðir og feng-
ið skráningu með þeim fyrirvara
að þeir yrðu færðir til endurskoð-
unar þegar þeir væru endanleg
tilbúnir.
Reglugerð um sjúkrakassa
Hann sagði að reglugerð gerði
ráð fyrir að sjúkrakassi væri í bíl-
um af þessu tagi og ætti sam-
kvæmt skilgreiningu landlæknis
að vera í honum verkjatöflur,
heftiplástur, grisjuplástur, sára-
bindi, sárabögull, sflikongrisjur,
saltvatn til sárahreinsunar, teygju-
bindi og skæri. Starfsmenn eftir-
litsins hefðu síðan það hlutverk
að kanna hvort þessum skilyrðum
væri uppfyllt.
Eins og slökkvitæki í
slökkvibílum
Sjálfur sagðist Karl ekki sjá
ástæðu til þess að sjúkrabílar,
fremur en aðrir bílar sem ættu að
hafa sjúkrakassa, þyftu ekki að
hafa plástra og sjárabindi. „Öllu
frekar þurfa þeir að hafa þetta
því þeir eru oft í hættulegum akstri
sem gæti verið slysavaldandi.
Þannig að það er mín skoðun að
það sé afskaplega nauðsynlgt að
slík gögn séu í sjúkrabflum," sagði
hann og bætti við að hann hefði
heyrt sagt að það að krefjast þess
að sjúkrabíll væri með sjúkrakassa
væri álíka eins og að ætlast til
þess að slökkvibíll væri með
slökkvitæki. Sjálfum fyndist hon-
um það ekki óeðlilegt.
Starfsmenn bifreiðaskoðunar
blekktir
Karl sagði að í frétt Morgun-
blaðsins á fímmtudag væri ýjað
að því að starfsmenn Bifreiðaskoð-
unar væru blekktir með því að
sami sjúkrapúðinn væri notaður
til að koma mörgum sjúkrabílum
í gegnum skoðun og ætlaði hann
að óska svara Rauða krossins við
því.
Eigandi fataverslunarinnar Póstvals
Fjölskyldufyrirtaíki
Friðrik ásamt eiginkonu sinni, Herdísi Gunngeirsdóttur, og
tengdadóttur þeirra, Valdísi Ólafsdóttur, en þær starfa í Póstval.
Um 30% lægra
verð en í versl-
unum í Englandi
NÝ FATAVERSLUN verður opnuð í Skútuvogi 1 á morg-
un, laugardag, undir nafninu Póstval og verður þar eink-
um boðið upp á ódýran fatnað. Eigandi verslunarinnar
er Friðrik Björnsson og segir hann að verð á fatnaði í
versluninni verði um 30% undir verði á sama fatnaði út
úr verslunum í London.
Friðrik segir að hann geti boð-
ið fatnaðinn við svo lágu verði
með samstarfi við aðila í Eng-
landf sem reka 47 verslanir og
kaupa inn í miklu magni. „Við
göngum inn í þessi innkaup og
fáum ekki vöruna á brettum eða
í pakkapósti heldur tökum við
þetta inn í heilum gámum. Varan
fer ekki í gegnum heildsölu held-
ur er seld beint í Póstvali. Með
þessu náum við verðinu 30%
lægra en sömu vörur kosta í versl-
unum í Englandi," sagði Friðrik.
Svar við utanferðum
Hann sagði að með stofnun
verslunarinnar hefði hann haft í
huga allan þann fjölda lands-
manna sem færu utan á haustin,
einkum til Bretlands, til að kaupa
fatnað. Verslunin væri svar hans
við þessum verslunarferðum. „Ég
býð alveg hliðstæða vöru nema
hvað hún er 30% ódýrari."
Auk fatnaðar eru seldar snyrti-
og gjafavörur í Póstvali, auk skó-
fatnaðar og rúmfata. Sem dæmi
um verð má nefna að skyrta með
bindi kostar tæpar 1.400 kr. í
Póstvali en um 2.000 kr. í Eng-
landi. „Þetta er ekki merkjavara,
þótt hún sé innan um, eins og
t.a.m. Levi’s- og Wrangler-galla-
buxur, sem kosta um 3.000 kr.
og Nike-íþróttaskór,“ sagði Frið-
rik. Jakkaföt fást á tæpar 7.000
kr. í Póstvali, en einnig á um
11.000 kr. Dömukápur kosta frá
um 2.000 til um sex þúsund
króna.
Opið verður frá klukkan 10-18
virka daga og 10-16 á laugardög-
um.
Samband ísl. tryggingafélaga um uppgjör líkamstjóna
170 milíjónir fara á
ári til sérfræðinga
SAMKVÆMT lauslegri athugun Sambands íslenskra trygg-
ingafélaga (SÍT) hafa bifreiðatryggingafélögin greitt um 170
mil(jónir króna á árinu 1991 til lækna, lögfræðinga og trygg-
injgastærðfræðinga vegna uppgjörs líkamstjóna. Á aðalfundi
SIT í síðustu viku var fjallað um íslenskan skaðabótarétt,
einkum skaðabótareglur vegna líkamstjóna, sem fulltrúar
tfyRginR^félaganna te(ja að hafi skapað alvarlegan vanda sem
felist í því, að sérfræðingar græddu á núverandi fyrirkomu-
lagi en neytendur þyrftu að greiða brúsann, að því er fram
kemur í fréttatilkynningu frá SÍT.
Á aðalfundinum kom fram að um hafí verið vanbættir.
skaðabótaréttur hérlendis sé frá-
brugðinn Iöggjöf annarra Norður-
landa en þar sé meginmarkmiðið að
tryggja samræmi milli greiddra bóta
og raunverulegs fjártjóns. Er því
haldið fram í fréttatilkynningunni
að skaðabótagreiðslur hér á landi
vegna tiltölulega lítilla áverka nemi
til muna hærri fjárhæðum en raun-
verulegt fjártjón hins slasaða en
þeir sem lent hafí í alvarlegum slys-
Þá sé kostnaður við hvert sly-
sauppgjör s.s. vegna þóknunar
lækna, lögmanna og fleiri sérfræð-
inga hár. Afleiðingamar séu þær að
neytendur greiddu hærra iðgjald en
ella þyrfti að vera.
Á aðalfundinum var bent á að frá
læknisfræðilegu sjónarmiði orki það
mjög tvímælis að útreikningur tekj-
utaps geti byggst á læknisfræðilegri
örorku. Fara þurfi fram fjáhagslegt
örorkumat þar sem reynt sé að meta
hvaða áhrif áverki hefur á vinnugetu
tjónþolans og fjárhag hans.
Hálshnykksáverkar
fímmfaldast
Einnig kom fram á fundinum að
aðeins einn af hverjum 200 sem fái
hálshnykk, þurfi að leggjast inn á
spítala og að um 80% þeirra sem
slasast á hálsi hafi ekki tapað degi
úr vinnu.
Tíðni hálshnykks árið 1991 hefur
um það bil fimmfaldast miðað við
það sem var á árunum 1974 til 1985
en tíðni umferðarslysa hefur ekki
aukist með sama hætti á þessu tíma-
bili, að því er fram kom á aðalfundin-
um og bent er á að miðað við tíðni-
tölur á árinu 1991 séu 64% líkur á
því að kona sem nær 70 ára aldri
hljóti hálshnykk í umferðarslysi og
líkumar séu 45% fyrir karlmenn.