Morgunblaðið - 12.03.1993, Blaðsíða 41

Morgunblaðið - 12.03.1993, Blaðsíða 41
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 12. MARZ 1993 41 Minning Ingólfur Stefánsson fv. framkvslj. FFSÍ Þau tíðindi bárust okkur hjónun- um vestur til Bandaríkjanna að vin- ur okkar Ingólfur Stefánsson væri látinn. Við slíka frétt reikar hugur- inn aftur í tímann. Náin kynni mín af Ingólfí Stef- ánssyni hófust um og eftir 1980, en hann var eins og flestum er kunnugt búinn að vera fram- kvæmdastjóri Farmanna- og fiski- mannasambands íslands og þar áður framkvæmdastjóri Öldunnar. Við vorum þar áður kunningjar eins og gerist og gengur meðal félags- manna einstakra félaga innan FFSÍ. Um þetta leyti starfaði hann í nefnd á vegum samgönguráðu- neytisins sem fékk það lilutverk að setja fram tillögur um framtíðar- skipan fjarskipta sem m.a. leiddu til þess að loftskeytamenn létu af störfum á togurunum. Um svipað leyti starfaði ég í nefnd á vegum menntamálaráðuneytisins um að endurskipuleggja menntun loft- skeytamanna. Við Ingólfur höfðum oft samband um gang þessara mála. Ég kynntist Ingólfi m.a. sem þann- ig persónu að erfitt væri að hnika skoðunum hans nema til kæmu slík óyggjandi rök að ekki væri hægt að hrekja þau. Að minu viti lýsir þetta þeirri skapfestu og ákveðni sem skipstjórar þurfa að vera gæddir til að ná árangri við störf sín á sjónum og við fiskveiðar. En fyrri fiskleysisár og tímabil voru oft erfið ekki síður þá en um þess- ar mundir, þegar fisk- og gæfta- leysi hefur sett svip sinn á þjóðarbú- skapinn. Leiðir okkar lágu síðan enn sam- an þegar ég tók við starfi hans sem framkvæmdastjóri FFSÍ í septem- ber 1985. Það var vissulega gæfa mín að geta notið leiðsagnar hans. Ingólfur Stefánsson var góður leið- beinandi enda orðinn vel sigldur um og í kringum sker kjarabaráttunn- ar. Svo mikið er víst að þau mál- efni eru ekki meðfædd eða sjálfgef- in þeim sem við þau fást. Við áttum margsinnis tal saman um allt milli himins og jarðar og sérstaklega það sem efst var á baugi um hagsmuni sjómanna. Þar var hann með sigl- ingaleiðina á hreinu. Við sem í dag teljumst eiga að hafa með hags- muni sjómanna að gera, getum ekki annað en dáðst að þeirri fram- sýni, áræðni og dug sem bjó að baki þeim forvígismönnum sem á undan okkur hafa gengið. Þeir virkilega unnu stórvirki fyrir sjó- menn. Nokkuð sem sjómenn vorra daga eiga erfítt með að gera sér grein fyrir. Alþingismenn, ríkisstjórnir og ráðuneyti á hverjum tíma setja oft- ast sjómönnum skorður er varða kjör þeirra hveiju sinni. Þau lög og reglugerðir sem í dag takmarka ' eðlilegt fijálsræði og samkeppni við fískveiðar eru sjómönnum til trafala I og hafa í seinni tíð svo mjög tak- ' markað fjölda þeirra til vinnu í starfsgreininni sem er nokkuð sem menn töldu að ekki myndi gerast svo skyndilega sem raun ber vitni. Ingólfur hafði sínar skoðanir á því kerfi sem við búum við til að stýra fiskveiðunum. Hann var sannur skoðanabróðir flestra skipstjóra í þeim málum og sem eru á engan hátt tilbúnir til að halda því fram að núverandi stjómun fiskveiða á íslandi sé sú besta I heiminum, enda þótt allir skipstjórar og sjó- menn í heild séu að öðru leyti tilbún- ir til að fara að öllu með gát. Sjó- mönnum er ekki tamt að bera vandamál sín á torg og má með r sanni segja að kjör sjómanna séu að mörgu leyti mun ótryggari en nokkuira annarra launþegahópa í g þjóðfélaginu. Ingólfur var næmur á hvað hentaði sjómönnum best á hveijum tíma og laginn við að færa fram rök mái sínu til stuðnings. Hann eins og fleiri sem tekið hafa þátt í hagsmunagæslu sjómanna hafði efalítið viljað koma fleiri mál- efnum til betri vegar á sínum starfs- ferli. En öllum málefnum eru tak- mörk sett og oft ekki hægt að kom- ast lengra. Þau Ingibjörg og Ingólf- ur voru einkar dugleg við að ferð- ast eftir að hann hætti störfum hjá FFSÍ. En það er öllum ljóst sem vinna að félagsmálum að þau taka mikinn tíma frá eðlilegu heimilis- lífi. Þeim hjónum verður aldrei full- þakkað fyrir það sem þau lögðu fram fyrir sjómannastéttina fyrr og síðar. Ingólfur var vel ritfær maður og fékkst töluvert við að skrifa pistla um fiskmarkaðsmál og fisk- veiðar, m.a.' í DV. Við hjónin send- um þér, elsku Ingibjörg, og fjöl- skyldunni þinni okkar innilegustu kveðjur. Megi góður Guð styrkja þig á komandi tímum. Gígja S. Guðjónsdóttir og Harald S. Holsvik. Sem oft áður leit vinur minn og fyrrverandi samstarfsmaður, Ing- ólfur Stefánsson, inn í Borgartún- inu einn dimmviðrisdag í janúar síðastliðnum. Við vorum sammála um að vond væri tíðin og lítið veidd- ist við þær aðstæður, bæði af loðnu og öðrum fiski. Við vorum reyndar líka sammála um að það kæmi fisk- ur úr sjó þótt síðar yrði og lengra liði á árið. Margt fleira bar á góma í spjalli okkar. Þegar hann stóð upp og bjóst til brottfarar varð honum að orði: Það fer nú að lengja daginn og rétt að vera bjartsýnn, þetta svartnætti í öllum líður hjá. Með þessu viðhorfi um bjartsýni og betri tíð kvaddi ég vin minn Ingólf Stefánsson í skammdegis- birtingu janúardagsins. Þarna komu fram viðhorf þess manns, sem vissi af langri sjó- manns- og skipstjóratíð að aldrei mátti gefa upp von um betri afla og bjartari tíð. Enginn, hvorki ein- staklingur né þjóð, byggir framtíð sína á bölmóði né svartsýni. Jákvæð viðhorf til framtíðar eru lífsfylling vonar um betra líf og afkomu. Ingólfur Stefánsson var Austfirð- ingur, fæddur á Berunesi við Reyð- arfjörð 17. ágúst 1915. Foreldrar hans voru hjónin Stefán Magnússon bóndi og kona hans Ásdís Sigurðar- dóttir. Barn að aldri fluttist Ingólfur með foreldrum sínum til Eskiljarðar og var þar til fimmtán ára aldurs,. en þá hélt fjölskyldan til Reykjavík- ur. Heimili foreldra Ingólfs í Reykjavík stóð lengst af á Báru- götu 35. Ingólfur fór fyrst á sjó tólf ára gamall, en sautján ára á togara, hjá Guðjóni Guðmundssyni á bv. Sviða frá Hafnarfirði. Með Guðjóni var Ingólfur til sjós nær samfellt til ársins 1941. Veturna 1938 og 1939 stundaði Ingólfur nám í Stýri- mannaskólanum í Reykjavík og lauk þaðan prófi vorið 1939. Ingólf- ur sigldi síðan öll stríðsárin og fór eftir stríðslok á nýsköpunartogar- ana. Skipstjóri á bv. Agli rauða varð hann 1949, skipstjóri á bv. Goðanesi 1953, skipstjóri á bv. Mars 1954 og skipstjóri á bv. Skúla Magnússyni 1954-1958, að hann fór í land. Nokkur ár vann hann há Áburðarverksmiðjunni og var um hríð verkstjóri hjá Fiskmiðstöð- inni hf. Ingólfur tók við starfi sem fram- kvæmdastjóri Farmanna- og fiski- mannasambands íslands 1968, en þar áður hafði hann verið starfs- maður FFSÍ frá 1964, ásamt því að vera starfsmaður Skipstjóra- og stýrimannafélagsins Öldunnar. Ing- ólfur var mikilvirkur félagsmála- maður. Hann var árrisull og vann oft lengi frameftir, enda vetkefni oft mikil á vegttm FKSÍ við kjara- samninga, erindrekstur, bréfa- skriftir og nefndastörf. Ingólfur starfaði í fjölda nefnda, stjórna og ráða þá rúmlega tvo áratugi sem hann starfaði fyrir FFSÍ. Leiðir okkar Ingólfs lágu saman er ég gerðist formaður fyrir félag skipstjómarmanna á Vestfjörðum 1975. Okkur varð vel til vina og urðum samstarfsmenn í Borgartún- inu, bæði í stjórn FFSÍ og síðar er ég hóf störf sem forseti FFSÍ 1983. Okkar samstarf var gott og vega- nestið og reynslan, sem hann miðl- aði til annarra, nýttist mér vel í störfum mínum fyrir FFSÍ. Við Ing- ólfur unnum mjög náið saman frá 1983 og þau þijú ár sem hann var framkvæmdastjóri FFSÍ og ég for- seti, þar til hann lét af störfum 1985. Ég kynnist eftirlifandi eigin- konu Ingólfs, Ingibjörgu Guð- mundsdóttur, samhliða samstarfi okkar Ingólfs. Þau kynni sýndu mér samhent og elskulegt fólk sem lifði saman í mikilli ást og virðingu hvors fyrir öðru. Ingibjörg mín, ég sendi þér og fjölskyldu þinni mínar innilegustu kveðjur og fylgi þér Guð um ókom- in ár. F.h. Farmanna- og fiski- mannasambands Islands. Guðjón A. Kristjánsson. Nú þegar sú sörgarfrétt barst okkur að Ingólfur Stefánsson væri látinn, fór ekki hjá því að hugurinn bærist að hinni löngu samveru okk- ar með þeim hjónum Ingólfi og Ingi- björgu Guðmundsdóttur og þeirra fólki. Það eru 50 ár síðan Ingólfur og Ingibjörg og við hjónin festum kaup á íbúðum fyrir okkur í sama húsi við Rauðarárstíg 11 hér í borg. Síð- ar fluttust báðar fjölskyldur með litlu millibili hingað að Sundlaugar- vegi 24 og höfum við verið hér saman síðan. Hálf öld er langur tími af mannsævi svo það er auðvitað margs að minnast eftir svo langan tíma, og það var oft líf í tuskunum þegar drengirnir þeirra fimm og fjórir aðrir drengir á svipuðu reki áttu heima í þessu húsi hér. Að sjálfsögðu skapast oft vanda- mál varðandi hús og heimili á svona löngum samverutíma, en þau voru ávallt leyst með prýði, vinsemd og virðingu. Yrði manni á að gera eitt- hvað á hluta Ingólfs og Ingibjargar voru þau manna fyrst til að gleyma því og koma góðu til leiðar á ný. Aldrei kom til orðakasta allan þenn- an tíma milli okkar og þeirra hjóna þótt skapgerðin væri í rauninni stór og tilfinningarnar ríkar. Ingólf tók ávallt sárt ef hallað var á þá, sem minna máttu sín, þá gat maður og fundið að vottaði fyrir gremju og lítilsvirðingu í þeirra garð, sem það gerðu. Hann hafði ríka réttlætiskennd og studdi ein- dregið að mannúðar- og réttlætis- málum þar sem hann kom nærri. Nærgætinn og hjálpsamur heimils- faðir og eiginmaður var hann, sem hefur komið sér einkar vel, ekki síst nú á síðustu tímum. Barnaböm- in þeirra nutu þess líka oft er þau voru í návist hans enda ljómaði hann sjálfur af ást og umhyggju er þau nálguðust hann. Trén og blómin í garðinum hér nutu þess líka. Hann aðstoðaði Ingi- björgu, konu sína, mjög við ræktun og græðshi þeirra fram til hins síð- asta. - • 'Störf Ingólfs voru svo að sega frá upphafi sjómennska og hugur hans að þeim störfum var óskiptur. Hann stundaði undir- og yfirmanns- störf á skipum er sóttu björg í bú þjóðarinnar. Hann var stýrimaður og síðar skipstjóri og sigldi meðal annars öll stríðsárin og sótti afla oft á fjarlæg mið í þeim hildarleik, sem gekk yfir heiminn árin 1940-45. Á þeim tíma hlaut hann að treysta á framtak Ingibjargar eiginkonu sinnar og fela henni alla ábyrgð barna og heimilisreksturs, enda var honum þar ekki í kot vís- að. Ég man líka hvað honum var hugleikið kvæðið eftir Kristján frá Djúpalæk „Það gefur á bátinn við Grænland". Svo komu önnur störf er sjó- mennskunni lauk. Alltaf var hugur hans ríkastur af sjómennsku og sjávarafla. Þær eru ófáar greinam- ar, sem Ingólfur hefur skrifað í dagblaðið DV og víðar um físksölu og aflabrögð hér og erlendis. Sú síðasta, sem kom, er skrifuð frá Puerto Plata í febrúar sl. og birtist í DV daginn eftir lát Ingólfs. Síðustu ár hans í föstu starfi var hann framkvæmdastjóri Far- manna- og fískimannasambands íslands, en því og öðmm störfum Ingólfs munu aðrir væntanlega gera betri skil. Snyrtimennska Ingólfs var ein- stök. Allt sem hann tók til hendinni við bar vott um vandvirkni og fágað handbragð. T.d. lærði hann, nú fyr- ir fáum ámm í föndurtímum með öldruðum, bókband og aflaði sér til þess einföldustu en nauðsynlegra tækja svo að hann gæti einnig unn- ið að því heima. Þær bækur sem ég hef séð, bundnar af honum, era svo vel gerðar að fyrir mínum leik- mannsaugum era þær eins og eftir besta fagmann. Ferðalög vora hans eftirlæti einkum til að sjá óg kynnast háttum og högum annarra þjóða og skoða merka staði erlendis. Þegar hann sagði okkur, skömmu áður en þau hjónin fóra til Ameríku, að hann hlakkaði til að koma til Vestur- Indía og síðan til New York, því að til Vesturheims hafí hann aldrei komið, lét ég í ljós tilhlökkun mína um að fá að heyra frásögn hans af ferðinni eftir heimkomuna, en úr þessari ferð kom Ingólfur ekki lífs. Þetta kvöld sem þau hjónin vora hjá okkur að ræða um ferðalög og annað af léttum toga datt engu okkar í hug að þetta væri síðasta samverastund okkar allra í þessu lífí. Ingólfur gekk í Oddfellow-regl- una árið 1970. Þar vann hann trún- aðarstörf af kostgæfni, svo sem heilsan leyfði, var ötull félagsmaður og fylgdist af áhuga með stefnu- málum reglunnar. Við reglubræður þökkum Ingólfi störf hans og stuðn- ing við þróun og framkvæmd þeirra mála, sem reglan hefur unnið að meðan hann fyllti okkar bræðrahóp. Ingólfur fór dult með sjúkdóm, sem mun hafa gert vart við sig og þjakað hann á stundum, löngu áður en ég eða aðrir, nema helst hans nánustu, vissu nokkuð um, því hann var ekki fyrir að bera erfiðleika sína á torg og leyndi því að nokkuð amaði að sér. Eins og fyrr segir voru synir þeirra Ingólfs og Ingibjargar fímm. Elstur þeirra er Emil, þá Guðmund- ur og Þorsteinn, sem var kvæntur og er látinn, Stefán og Kristinn. Þeir stunduðu mikið íþróttir með námi sínu á unglingsáram svo af bar. Hinir ijórir eftirlifandi bræður era allir kvæntir og eiga sín góðu heimili og mannvænleg börn. Við á Sundlaugavegi 24 og ná- býli þökkum Ingólfí fyrir hans góðu viðkynningu og vinarþel. Við biðjum styrks og blessunar Ingibjörgu, son- um, tengdadætram og barnabörn- um, við fráfall hins kærleiksríka eiginmanns, föður, tengdaföður og afa. Guðrún Soffía Gísladóttir og Friðgeir Grímsson. Ingólfur Stefánsson var fæddur að Beranesi við Fáskrúðsfjörð 17. ágúst 1915, sonur hjónanna Ásdís- ar SigurðardóttUr og Stefáns Magnússonar á Beranesi. Hann var yngstur sex systkina, en þau vora Sigurður, Kristinn, Sigríður, Guð- björg og Emil. öll eru þau látin nema Guðbjörg sem býr úti í Kaup- mannahöfn. Ingólfur var skipstjóra- menntaður og stundaði sjó framan af ævinni, sem stýrimaður og skip- stjóri, og um langt árabil var hann skipstjóri á togurum frá Neskaup- stað. Eftir að hann kom í land var hann m.a. framkvæmdastjóri Far- manna- og fískimannasambands- ins. Ingólfur var, eins og margir aðr- ir á þessum tíma, alinn upp við sjáv- arsíðuna, fyrst á Beranesi en síðan fluttist Ijölskyldan til Eskifjarðar þar sem faðir hans stundaði útgerð og verslunarstörf. Eins og öðram í minni fjölskyldu var Ingólfí mjög tíðrætt um uppvaxtarár sín á Eski- fírði. Eldri kynslóðin í fjölskyldunni gekk öll í bamaskólann á Eskifirði, en skólastjóri þar var Arnfínnur Jónsson og virðist hann hafa haft mikil áhrif á uppvöxt og hugsjónir þeirrar kynslóðar sem þar var við nám. Ingólfur, sem var föðurbróðir minn, sagði einhvern tímann í einu af okkar frægu afmælisboðum, að það sem hann hefði lært hefði hann lært í Menntaskólanum á Eskifírði. En fjölskylda mín var mjög bundin við hvað allt hefði verið gott á Eski- fírði. Þar hefði sólin skinið glaðast og þar hefði verið fléttað saman leik og starfí á sem bestan og skyn- samlegastan hátt. Ingólfur fluttist suður til Reykja- víkur ásamt afa mínum og ömmu í kreppunni og bjó þar síðan, lengst af á Sundlaugavegi 24. Hann gift- ist Ingibjörgu Guðmundsdóttur ætt- aðri úr Dýrafírði og áttu þau fímm syni sem era Emil, Guðmundur, Stefán, Þorsteinn (dáinn 11. 8. 1974) og Kristinn. Ingólfur var okkur systkinum, Stefáni (dáinn 1963), undirritaðri og Guðrúnu, mjög traustur og góður frændi sem við vissum, að við gætum leitað til ef í harðbakka slægi. Við misstum pabba okkar þegar ég var sjö ára gömul árið 1950, en við vissum að við áttum þau að á Sundlaugavegin- um upp frá því. Fyrst á eftir vorum við þar á jólunum, á aðfangadags- kvöld og á jóladag hafa alltaf verið þar stór fjölskylduboð þar sem við höfum oftast komið. Þar var um okkur hugsað af mikilli hlýju, og átti Ingibjörg kona Ingólfs ekki síð- ur þátt í að móta þau áhrif jólanna ~ sem ég minnist á varðandi þessar bernskustundir, en þar var alltaf nóg af öllu án þess að neitt væri bruðlað. Heima hjá Ingólfí og Ingibjörgu voru málin rædd og sitt sýndist hveijum. Oft tókumst við á um menn og málefni, við systkinin á Langholtsveginum og strákarnir á Sundlaugaveginum sitt með hvorar skoðanir á hlutunum. Eins var það í ófá skipti sem við Syskinin komum þar við þegar við voram búin að vera í sundlaugunum, en við geng- um þar út og inn eins og við værum heimilisföst og ávallt velkomin. Eða að mamma leit þar við og hafði með til baka þau skilaboð til okkar, hvað strákarnir á Sundlaugavegin- um væra duglegir að vaska upp og þrífa til og skildust þau skilaboð vel. Þegar ég fermdist héldu þau Ing- ólfur og Ingibjörg fermingarveisl- una fyrir mig, en Guðmundur sonur þeirra var fermdur sama dag. Þessi veisla var mjög glæsileg. Og föður- bróðir minn sat tvær fermingar- messur þennan dag, því að auðvitað gátum við frændsystkinin ekki komið okkur saman um að fermast hjá sama presti. Þannig var það á Sundlaugaveginum. Við fengum að hafa skoðanir, en jafnframt var reynt að láta okkur hlusta á aðra, og okkar skoðanir vora jafn rétthá- ar þeim sem þeir fullorðnu höfðu. Ef við voram órétti beitt í skóla þá var staðið með okkur, málin rædd bæði heima hjá okkur og þeim og reynt að finna niðurstöður og það var passað vel upp á að við værum ekki lítillækkuð. Mamma mín og þau hjónin Ingi- björg og Ingólfur vora miklir vinir. Mátu þau hvort annað mikils enda var samgangur mikill á milli móður- íjölskyldu minnar og föðurfjöl- skyldu. Enda bjuggu þessar fjjöl- skyldur í sömu götu 4 Eskifirð!, meðan ”þau voru þar öll einS ug. áður var sagt, þannig að þau-þekktr ust öll frá frumbenisku. ? Ég vil fyrir'hönd okkar á Laiig-' holtsveginum þakka allt gamalt og gott og sendi Ingibjörgu, og fjöl- skyldunni allri, mínar innilegustu samúðarkveðjur. Sigríður Kristinsdóttir.
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.