Morgunblaðið - 28.05.1993, Side 15

MOKOUNBLAÐIB FÖSTUDAGUR 28. MAÍ 199?
danskri og norskri fyrirmynd. ís-
lenskir sjómenn hafa hvorki með
góðu eða illu viljað fallast á að verða
atvinnulausir og í land rækir til að
víkja fyrir öðrum og ódýrari mönn-
um um borð í farskipin. Það má ef
til vill telja þetta mikla ósvífni af
hálfu íslenskra farmanna á sama
tíma og helsta útgerðarfyrirtæki
landsins skilar hundruðum milljóna
5 hreinum hagnaði á ári.
En hveijar verða þá afleiðingarn-
ar ef slík skipaskrá yrði stofnuð á
íslandi þrátt fyrir allt?
Verði ekki apnarra kosta völ fyrir
stéttarfélög íslenskra farmanna er
mikil hætta á að þau verði að snúa
sér til ITF með beiðni um að þjóð-
fáni íslands yrði lýstur þæginda-
fáni. Slíkt mundi hafa í för með sér
verulega neikvæðar afeiðingar fyrir
íslenska kaupskipaútgerð.
Vonandi kæmi ekki til þess. Ís-
lendingar eru þekktir fyrir skynsam-
legar lausnir á alþjóðavettvangi og
við skulum vona að stjórnmálamenn-
irnir taki á þessu máli af þeirri
ábyrgð sem hér þarf að koma til.
Það getur verið athyglisvert að
líta á það sem gerst hefur í Noregi
frá stofnun norsku aukaskrárinnar
NIS 1987.
Um borð í NlS-flotanum starfar
fólk af ýmsu þjóðerni. Oft vinnur
þetta fólk hlið við hlið við sömu störf,
en á mismunandi kaupi. Erlendir
menn um borð fá ekki norsk laun.
Þetta fyrirkomulag hefur komið hart
niður á öllum starfsgreinum far-
manna um borð. Mikill hluti und-
irmanna og yfírmanna hafa orðið
að víkja fyrir láglaunafólki. Það er
ekki ofsögum sagt að halda því fram
að norska farmannastéttin sé í út-
rýmingarhættu.
í dag starfa um 30.000 manns í
NlS-flotanum. Norskir hásetar eru
rúmlega 300 talsins eftir og yfir-
menn um 1.700 Norðmenn. Stærsti
hópurinn um borð eru Filippseying-
ar. Þeir eru um 15.000 talsins um
borð í NlS-flotanum í dag. Aðrir fjöl-
mennir hópar eru Indverjar og Pól-
veijar. Meðal stýrimanna eru Ind-
veijar fleiri en Norðmenn. Það er
sameiginlegt þessum erlendu mönn-
um að laun þeirra í NlS-flotanum
eru oft lægri en það sem kjarasamn-
Siglaugur Brynleifsson
„Það virðist ýmislegt varhuga-
vert í kirkju og kennslumálum
landsins. Er sérstaklega vikið að
því að of margir duglitlir kennimenn
og kennendur séu í prestastétt og
skólum ...“ (P.E.Ól. Saga íslend-
inga VI. bindi.) Þessi umsögn um
ástandið í skólum og uppfræðslu
presta í kristindómi og öðrum grein-
um (þeir sinntu starfí sem samsvar-
ar kennslu í skólum nú á dögum)
á fyrri hluta 18. aldar á ekki síður
við 1993. Og hvað er þá til ráða
annað en að rannsaka kennsluhætti
og kunnáttu kennara með prófum
kennara svo kannað verði ásig-
komulag stéttarinnar, kunnátta og
skilningur á þeim viðfangsefnum
sem henni er ætlað að sinna? Þetta
er því augljósara eftir að frumkvöðl-
ar og starfskraftar, sem unnið hafa
undir merkj.um „nýskólastefnunn-
ar“, lýsa yfír „þungum áhyggjum
um örlög þjóðtungunnar og kristni-
halds". Þá er ekki lengur eftir neinu
að bíða nema Harboe og Thorchilli.
Höfundur cr rithöfundur.
ingar ITF kveða á um, sem algert
lágmark.
Hvað viðkemur dönsku auka-
skránni, DIS, þá hefur Alþjóða
vinnumálastofnun Sameinuðu þjóð-
anna (ILO) borið fram mótmæli við
dönsk stjórnvöld vegna uppbyggingu
hennar.
Danska skipaskráin kom til sem
bein afleiðing af stofnun NIS.
Dönsku DlS-lögin eru þó mun lak-
ari en NlS-lögin. Dönsku stéttarfé-
lögin hafa ekki lengur lögboðinn
samningsrétt fyrir alla áhöfnina um
borð í DlS-skipum. Samt sem áður
hafa danskir farmenn ekki orðið
atvinnulausir í sama mæli og norsk-
ir starfsfélagar þeirra. Ástæðan fyr-
ir því er sú að skráning skips í DIS
er ekki lögmæt ástæða fyrir uppsögn
á áhöfn.
Enn hefur sænskum stjórnvöldum
ekki tekist að koma á fót skipaskrá
að danskri og norskri fyrirmynd,
þrátt fyrir ítrekaðar tilraunir núver-
andi ríkisstjómar. Sænska alþýðu-
sambandið og jafnaðarmenn hafa
lýst yfír því að þeir muni aldrei sam-
þykkja lausnir á vanda einstakra
þátta atvinnulífsins sem byggjast á
félagslegum undirboðum (social
dumping).
Svo að vikið sé aftur að íslenskum
aðstæðum eru sennilega aðrar leiðir
en aukaskrá vænlegri til árangurs
fyrir kaupskipafiotann. Leiðir, eins
og skattalækkun og lækkun skrán-
ingargjalda, mundu tryggja atvinnu-
öryggi farmanna og efla stöðu Sjó-
mannaskólans.
Allar aðrar lausnir, sem byggjast
á ráðningu erlends láglaunafólks,
sem er misnotað og því mismunað,
mundi ef til vill auka afrakstur skip-
aútgerðar um skamman tíma. Sé
hins vegar litið til langs tíma munu
slíkar lausnir grafa undan íslensku
samfélagi, ekki bara í efnahagslegu
tilliti, heldur einnig siðferðilega og
siðfræðilega.
Anders Lindström er forseti
norræna flutningamannasam-
bandsins ogforseti Sænska
sjómannasambandsins.
Borgþór S. Kjærnested er
framkvæmdastjóri Norræna
flutningamannasambandsins.
Bylgja,n ekki
brotleg með
fréttum af
sjóslysum
SIÐANEFND Blaðamannafé-
lags íslands telur að frétta-
stofa Bylgjunnar hafi ekki
gerst brotleg við siðareglur
blaðamanna með fréttaflutn-
ingi af sjóslysum við Akranes
þann 17. mars síðastliðinn.
í fréttum Bylgjunnar klukkan
þijú þann dag voru nefnd nöfn
tveggja báta sem höfðu farist við
Akranes tveimur klukkustundum
áður.
Gísli Gíslason, bæjarstjóri á
Akranesi, kærði frétt Bylgjunnar
til siðanefndar og taldi að birting
bátsheitanna hefði jafngilt birt-
ingu nafna sjómannanna þriggja
sem með þeim fórust og væri í
andstöðu við þá venju að bíða með
nákvæmar fréttir af slíkum at-
burðum þar til færi hefði gefist
til að ræða við aðstandendur.
í niðurstöðum siðanefndarinnar
segir að Bylgjan hafi frestað birt-
ingu fréttarinnar í fréttatíma
klukkan tvö en rétt áður en frétt-
in var lesin klukkan þijú hafi ver-
ið haft samband við lögreglu á
Akranesi og eftir það samtal hefði
fréttamaður talið að þegar hefði
náðst í aðstandendur sjómann-
anna. Þessa frásögn fréttamanns-
ins kvaðst siðanefndin ekki hafa
ástæðu til að efa. „Telur nefndin
sýnt að þau mistök sem virðast
hafa orðið við tíðindaflutning af
þessum atburðum sé ekki hægt
að kenna um vinnubrögðum
fréttamannsins," segir í úrskurði
siðanefndar BÍ.
Tilkynning til launagreiðenda og skyldusparenda:
Niöurfelling
á skylduspamaöi
ungmenna
l6-26ára.
Lagaákvœði um skyldusparnað ungs fólks á aldrinum 16-26 ára
hafa verið felld úr gildi með lögum nr. 61/1993.
I samræmi við það er hlutaðeigandi aðilum hér með skýrt frá
neðangreindum atriðum:
Skyldusparendur virisamlegast athugi:
1. Innstæður á skyldusparnaðarreikningum í innlánsdeild Byggingarsjóðs ríkisins, er
nema allt að 30 þúsund krónum, verða greiddar eigendum þeirra með ávísunum, sem
verða póstsendar þeim 1. júlí nk., án þess að sækja þurfi sérstaklega um það.
2. Sparifjáreigendur, sem eiga hærri fjárhæð en 30 þúsund krónur á skyldusparn-
aðarreikningum sínum, eiga kost á útborgun fjárins við neðangreindar aðstæður:
a) Við 26 ára aldur sparifjáreigandans.
b) Skyldusparandinn hafi fest kaup á eða hafið byggingu á íbúð til eigin nota.
c) Sparifjáreigandi hafi barn á framfæri á heimili sínu.
d) Eigandi sparifjárins hafi stundað samfellt skólanám í 6 mánuði eða lengur, skv. vott-
orði skólastjórnar. Endurgreiðsla skv. þessum lið fellur úr gildi um næstu áramót.
e) Öryrkjar, sem búa við 75% örorku skv. mati Tryggingayfirlæknis, eiga rétt á
endurgreiðslu skyldusparnaðarfjár.
3. Sparifé, annað en það, sem getið er um í liðum nr. 1 og 2 hér að ofan, verður greitt
eigendum þann 1. janúar árið 2000.
4. Skyldusparnaðarfé ungmenna, sem launagreiðendur hafa vanrækt að greiða inn á
sparifjárreikninga þeirra í innlánsdeild Byggingarsjóðs ríkisins, skv. þeim lögum, er í
gildi voru til 28. maí 1993, verður greitt eigendum þess þegar eftir að það hefur borist
innlánsdeild sjóðsins, eftir því, sem lög standa til.
Rétt er að benda sparendum á, að Húsnæðisstofnunin hefur ekki innheimtu sparnaðar-
fjár með höndum og ber ekki ábyrgð á að það berist innlánsdeildinni. Er því spar-
endum nauðsynlegt, nú sem fyrr, að fylgjast gaumgæfilega með því að launagreiðendur
hafi greitt spariféð inn á innlánsreikningana. Verður það best gert með því að launþegar
beri saman launaseðla sína og innstæður á skyldusparnaðarreikningum, skv. yfirlitum,
sem sparifjáreigendum eru send frá veðdeild L.í.
Launagreiðendur vinsamlegast athugi:
1. Launagreiðendur skulu ekki draga 15% skyldusparnað af launum ungmenna á
aldrinum 16-26 ára við útborgun launa eftir gildistöku ofangreindra laga hinn 28. maí
1993.
2. Launagreiðendur skulu þegar í stað senda allt það ógreidda skyldusparnaðarfé,
er þeir hafa tekið af ungmennum á ofangreindum aldri, skv. þeim lögum, er giltu til 28.
maí 1993, til veðdeildar Landsbanka íslands, f.h. Húsnæðisstofnunar ríkisins,
Suðurlandsbraut 24, Reykjavík.
CKG HÚSNÆÐISSTOFNUN RÍKISINS
SUÐURLANOSBRAUT 24 . 108 REYKJAVÍK. SÍMI 69 69 00 (kl. 8-16). BRÉFASÍMI 68 94 22
HVÍTA HÚSIÐ / SÍA