Morgunblaðið - 28.05.1993, Síða 42

42
MORGONBLAÐIÐí FÖSTUDAGURIÉ8U ÍMAÍ .1903
Einar B. Ingvars-
son, fv. bankaúti-
busstfon
Fæddur 26. júlí 1920
Dáinn 17. maí 1993
„Þá er því lokið, hann pabbi dó í
morgun," sagði Ingvar bróðursonur
minn við mig í símann í morgun.
Ekki get ég sagt að fregnin um að
hann Einar stóri bróðir minn væri
nú allur, hafi komið mér allskostar
á óvart, en mikið skelfíng vonaði ég
að fá ekki þessa fregn.
Viðbrögðin eru vélræn. í dag hef
ég að beiðni hringt í marga vini og
vandamenn og látið þá vita að nú
sé baráttunni lokið og nú húmar að
kveldi og minningarnar leita á mig,
þannig að ég finn mig knúinn til að
grípa til pennans.
Það er sárt því hann var ekki
bara stóri bróðir, 17 árum eldri en
ég, heldur eitthvað miklu, miklu
meira, það finn ég best núna. Eg á
erfítt með að skynja að ég mun ekki
sjá hann framar að leik á næsta
badmintonvelli við mig; mun ekki
setjast sveittur hjá honum að leik
loknum, bara til að ræða málin og
mun ekki framar geta leitað til hans
um holl ráð, þegar á þarf að halda.
Annars er það svo skrýtið að ég
kynntist honum ekki, svona í alvöru,
fyrr en ég var orðinn fulltíða maður
um þrítugt. Ég var að koma heim
frá átta ára námi og starfi erlendis
og hann var að flytjast til Reykjavík-
ur með fjölskyldu sína eftir áratuga
búsetu á Isafirði, bænum sem hann
unni svo mjög. En ég vissi alltaf af
honum, að hann fylgdist með mér
þarna úti og ég varð var við hans
hjálplegu hönd oftar en einu sinni,
þegar litli bróðir þurfti á því að
halda. Hann var mér á þessum árum
fyrirmynd sem ég vildi líkjast.
Þegar ég fyrst man eftir mér var
hann þegar fluttur að heiman og
hafði stofnað heimili með Herdísi
unnustu sinni og síðar eiginkonu.
Ég man óljóst eftir heimsóknum á
þeirra fyrsta heimili, litlu íbúðina við
Þorfinnsgötu í Reykjavík. En svo
fluttust þau til ísafjarðar.
Svo kom sumarið 1948, sannkall-
að ævintýrasumar fyrir mig 11 ára
strákinn. Pabbi og mamma voru í
Bandaríkjunum þetta sumar og ég
var sendur í sveit til séra Þorsteins
og Laufeyjar í Vatnsfirði. Einu sinni
um sumarið ætlaði ég að strjúka til
stóra bróður á ísafirði, en komst nú
ekki lengra en til næsta fjarðar,
Mjóafjarðar, í það skiptið, en í sum-
arlok lá leiðin til ísafjarðar með
Fagranesinu. Það var stóreygur
drengur sem leit sinn fæðingarbæ,
nánast í fyrsta sinn, en á bryggj-
unni beið faðmur fjölskyldunnar eft-
ir langa útivist, í formi Einars, stóra
bróður, og Dísu mágkonu. Ég dvald-
ist hjá þeim í litlu íbúðinni á Hlíðar-
veginum í nokkra daga í góðu yfir-
læti og kynntist litlum frænda í
vöggu sinni. Þessu sumarævintýri
mínu lauk með minni fyrstu flugferð
með Katalínu-flugbáti til Reykjavík-
ur, þar sem önnur stór systkini kvitt-
uðu fyrir móttöku á mér.
Og árin liðu. Nýorðinn 17 ára
árið 1954 hélt ég aftur til ísafjarðar
í heimsókn, en í þetta sinn með
unnustu við hlið mér. Hún átti að
kynnast stóra bróður mínum og Dísu
konunni hans. Það var páskavikan
— skíðavikan og við vorum fimm
glaðvær ungmenni sem tókum hús
á þeim Dísu og Einari. Og ekki skorti
á góðar móttökur á Sjónarhæð, hús-
inu sem ég fæddist í og Einar ólst
upp í. Ég mun aldrei gleyma því
þegar Dísa mágkona mín fór með
mig upp á loft og opnaði dyr inn í
eitt herbergið og sagði: „Hér ert þú
nú fæddur góurinn.“
Þær urðu ekki fleiri heimsókr.irn-
ar til ísafjarðar, því nú tók brátt við
heimilisstofnun og svo löng náms-
og starfsdvöl erlendis og sambandið
við ísafjörð var stopult. En það vissi
ég að hann fylgdist með mér og
minni litlu fjölskyldu í útlöndum og
þegar ungur hagfræðinemi þurfti á
sumarvinnu að halda, þá var það
hann Einar stóri bróðir, sem opnaði
dyrnar. Og þegar við hjónin tókum
- Minning
nokkuð skyndilega ákvörðun um að
við vildum frekar búa á íslandi en
erlendis, þá var það Einar sem ég
hafði samband við og bað liðsinnis.
Og viðbrögðin létu ekki á sér standa.
Þrem dögum síðar hélt ég á skeyti
frá væntanlegum vinnuveitanda,
sem spurði hversu fljótt ég gæti
komið heim til starfa. Vinnufélagar
mínir í Þýzkalandi voru ekki vanir
svona atvinnuleit og spurðu mig
hverskonar áhrifamaður þessi stóri
bróðir minn væri. Ég held nú að ég
hafi svarað, ekki áhrifamaður, bara
góður maður og bróðir.
Árin 1967-68 verða svo þáttaskii
í lífi okkar beggja og okkar nánu
kynni hefjast og ég læri að meta
þennan stóra bróður minn og finn
enn betur en áður, hvaða mann hann
hafði að geyma, eins og ég hefði
ekki vitað það. Ég hóf störf í Seðla-
bankanum í árslok og ég fann fljótt
fyrir honum stóra bróður mínum í
bankakerfmu. Það var ekki verra
fyrir mig, ungan hagfræðinginn, að
vera litli bróðir hans. Dyr, sem ann-
ars hefðu verið hálflokaðar, opnuð-
ust og mér var tekið opnum örmum.
Það lá í viðmótinu sem ég mætti
víða, að hér naut ég bróður míns.
Skrifstofa Einars, sem fulltrúi
bankastjórnar Landsbankans, var í
Ingólfshvoli, en mín í næsta húsi
innangengt. í rúm 15 ár störfuðum
við þannig nánst hlið við hlið og þær
urðu tíðar heimsóknimar mínar til
hans. Ritararnir í Ingólfshvoli litu
ekki á mig sem gest. Ég var bara
litli bróðir hans Einars og var sem
slíkur tekinn inn í þeirra litla samfé-
lag.
Það voru ekki bara einkamálin
sem rædd voru í þessum heimsókn-
um. Nei, það voru bókstaflega allir
hlutir sem þar komust á dagskrá.
Faðir okkar lézt um það leyti sem
Einar og Dísa fluttust til Reykjavík-
ur og ég sagði þá við hann í glensi
og alvöru, að þar sem hann væri
nú orðinn höfuð fjölskyldunnar, yrði
hann sko að taka við föðurhlutverk-
inu gagnvart mér. Og þannig varð
það. Til hans sótti ég ráðin og ieið-
sögnina. Ræddi við hann um mínar
áhyggjur og áhugamál, gleði og
sorgir og við skiptumst á skoðunum
um heimsins vandamál og lausnir.
Ekki vorum við alltaf sammála og
stundum gerði litli bróðir uppreisn,
með hálfum huga þó, því að stóri
bróðir hlaut að vita betur.
Leiðirnar lágu ekki bara saman í
faðmi fjölskyldunnar og á sama
starfsvettvangi, bankakerfinu, held-
ur einnig í áhugamálunum. Við
störfuðum saman í Oddfellowregl-
unni og við snerum bökum saman á
hinum pólitíska vettvangi, þar sem
við lögðum báðir Sjálfstæðisflokkn-
um það sem við máttum. Og í íþrótt-
unum lágu einnig leiðir saman þar
sem við lékum badminton hlið við
hlið hvor á sínum velli með sínum
félögum, allt frá því að hús TBR var
opnað.
Og fjölskyldurnar tengdust nýjum
böndum. Frændsystkinin, sem alist
höfðu upp fyrir vestan, urðu meira
en nöfn. Ingvar og Sissa. Friðjón
og Hedda. Nú fengum við að kynn-
ast þeim, þessum góðu börnum Dísu
og Einars.
Og nú er hann allur, hann Einar,
sem var stóri bróðir minn og eitt-
hvað miklu meira. Ég veit að ég á
eftir að sakna hans sárt og það verð-
ur á mörgum sviðum, sem ég mun
grípa í tómt, þar sem ég var vanur
að hitta hann fyrir, en minn missir
er ekkert miðað við þann missi, sem
elskuleg mágkona mín, Dísa, hennar
börn, tengdaböm og barnaböm hafa
orðið fyrir.
Til þeirra beinist nú hugurinn og
þeim sendum við Unnur og fjölskyld-
an okkar samúðarkveðjur. Þeim ósk-
um við blessunar Guðs, styrks og
huggunar í sorginni.
Garðar.
Á árunum 1952-60 þurfti lítill
frændi oft að fara vestur. Ekki var
amalegt á þeim árum að eiga þá að
sómahjónin, Einar óg Dísu, en á
þeim ámm var Einar bankastjóri á
Isafirði. Lítill frændi var á leið í
sveit til Suðureyrar við Súgandafjörð
til Jönu og Gissurar. Alltaf stóð
frændi á gömlu bæjarbryggjunni,
sem nú er horfin, og tók á móti mér.
Eg get ekki látið hjá líða að minn-
ast með nokkrum orðum eins minna
bestu vina, Einars B. Ingvarsson, fv.
útibússtjóra Landsbankans á
ísafirði, en hann lést á Landakots-
spítala 17. maí sl.
Þó að andlát Einars hafi ekki
komið á óvart miðað við atburði síð-
ustu daga, er erfitt að sætta sig við
að hafa hann ekki lengur á meðal
okkar, þennan lífsglaða og að því
ert virtist hrausta mann, allavega
vel á sig kominn og íþróttum búinn.
En hér er það sem fyrr að eigi má
sköpum renna.
Eg kynntist Einari fyrst eftir að
eg fluttist til ísafjarðar á árunum
1946 til 1950. Það var íþróttaáhug-
inn sem dró okkur saman. Við vorum
báðir virkir í Skíðafélagi ísafjarðar
og fórum snemma að leika saman
badminton og unnum í sameiningu
að stofnun Badmintonfélags Isa-
fjarðar, sem Einar gegndi fyrstur
manna formennsku í. Það var gaman
að vinna með Einari að hvaða áhuga-
máli sem var. Hann var aldrei með
hálfvelgju í neinu því máli sem hann
sinnti, hann gaf sig allan í hvert
verk sem hann kom nálægt. Undir-
hyggju átti Einar ekki til og var
sannur vinur vina sinna. Því gat
maður alltaf treyst.
Eg held að okkar fyrsta sameig-
inlega átak á sviði félagsmála hafi
verið að koma af stað byggingu nýs
skíðaskála á Seljalandsdal eftir að
skíðaskáli Skíðafélags ísafjarðar
gjöreyðilagðist í snjóflóði. Við hitt-
umst nokkrum dögum eftir þann
atburð og ákváðum að eyða sum-
arfríinu okkar í að koma af stað
byggingu nýs skála. Eg held að þetta
sameiginlega átak hafi kannski orð-
ið til að leggja grunninn að ævi-
langri vináttu okkar upp frá því.
Eg ætla ekki hér að rekja ævifer-
il Einars, eg þykist vita að aðrir
verði til þess. Þegar eg kynntist
honum vann hanri í Landsbankanum
á ísafirði sem skrifstofustjóri og
gegndi síðan útibússtjórastöðu þar.
En þeim banka helgaði hann að
mestu starfskrafta sína, nema þau
ár sem hann gegndi starfi aðstoðar-
manns sjávarútvegsráðherra í ráð-
herratíð Matthíasar Bjarnasonar, en
sjávarútvegsmál voru Einari alltaf
hugstæð.
Einar var góðum gáfum gæddur,
en það sem gerði hann aðlaðandi
var hans viðkvæmni og hjartahlýja.
í rösk 40 ár hittumst við Einar ekki
sjaldnar en tvisvar í viku og lékum
saman badminton. Fyrir mér er nú
skarð fyrir skildi. Við félagar hans
söknum góðs og drengilegs félaga.
Því miður höguðu atvikin því þannig
að eg get ekki fylgt honum síðasta
spölinn.
Elsku Dísa mín, eg sendi þér og
börnunum ykkar og öllum ættmenn-
um og venslafólki dýpstu samúðar-
kveðjur okkar Heiðu og bið góðan
guð að veita ykkur styrk í djúpri
sorg.
Guttormur Sigurbjörnsson.
Einar Bergur Ingvarsson, fyrrv.
bankaútibússtjóri, andaðist á
Landakotsspítala 17. maí sl., tæp-
lega 73 ára að aldri.
Einar var fæddur í Reykjavík 26.
júlí 1920 og voru foreldrar hans
Sigríður Böðvarsdóttir, frá Snæbýli
í Skaftártungu, f. 14. janúar 1893,
d. 28. nóvember 1979. Foreldrar
hennar voru hjónin Málfríður Árna-
dóttir og Böðvar Pálsson, söðlasmið-
ur. Faðir hans var Ingvar Erasmus
Einarsson, fæddur í Krosshjáleigu
í Berufírði 28. nóv. 1891, d. 8. des.
1968. Foreldrar hans voru Guðrún
Erasmusdóttir og Einar Jónsson,
útvegsbóndi. Ingvar, faðir Einars,
hóf sjómennsku aðeins 11 ára á
bátum þar austur frá. Síðar gerðist
hann sjómaður á togurum og varð
þekktur togaraskipstjóri, en lengst
var hann með togarann Hávarð Is-
fírðing, frá 1928-1938. Börn Sig-
ríðar og Ingvars, er upp komust,
voru sjö, en þau eru auk Einars:
Sigurlína, hárgreiðslukona, fædd
1917, látin, Hulda, húsmóðir, fædd
1921, Hrefna, húsmóðir, fædd 1921,
látin, Ingvar Sigurður, forstjóri,
fæddur 1924, látinn, Gunnar Ágúst,
skrifstofumaður., fæddur 1927, og
Garðar, hagfræðingur, fæddur
1937. Nokkru eftir að faðir Einars
tekur við skipstjóm á togaranum
Hávarði Ísfírðingi, sem gerður var
út frá ísafírði, flyst fjölskyldan vest-
ur og þar býr hún til ársins 1938
að aftur er flutt suður.
Einar lýkur sínu grunnskólanámi
við bamaskólann á ísafirði, síðar
við gagnfræðaskólann þar, en að
því loknu fer hann í Verslunarskóla
Islands og lýkur prófi þaðan vorið
1938. Hann gerðist síðan skrifstofu-
og afgreiðslumaður til 1941 að hann
verður starfsmaður Landsbanka ís-
lands og starfar í bankanum upp
frá því til þess að hann lýkur starfs-
degi sínum fyrir örfáum ámm, að
undanskildum fjómm ámm er hann
var aðstoðarmaður sjávarútvegs- og
heilbrigðis- og tryggingaráðherra.
Einar starfaði fyrst í Landsbank-
anum í Reykjavík, á ísafírði og víð-
ar, en í júlí 1951 verða þau þátta-
skil í starfi hans og lífi að hann
tekur við útibússtjórastarfí í Lands-
bankanum á ísafirði og gegnir því
til ársins 1968. Þá flyst hann til
Reykjavíkur og starfar þar sem full-
trúi bankastjórnar til starfsloka.
Hann kvæntist Herdísi Elísabetu
Jónsdóttur 23. júní 1945. Hún er
Vestfirðingur í báðar ættir. Foreldr-
ar hennar vom Arnfríður Ingvars-
dóttir, f. 6. október 1885, d. 18.
janúar 1950. Foreldrar Arnfríðar
vom Sigríður Árnadóttir og Ingvar
Vigfússon, blikksmiður á ísafirði.
Faðir Herdísar var Jón Ólafur Jóns-
son, málari. Hann var fæddur 24.
maí 1884 og lést 14. janúar 1945.
Jón Ólafur var fæddur á Skerðings-
stöðum í Reykhólasveit og foreldrar
hans vora Herdís skáldkona Andr-
ésdóttir frá Miðbæ í Flatey, fædd
13. júní 1858 og dáin 21. apríl 1939,
og Jón Einar Jónsson, stúdent á
Ingunnarstöðum í Geiradal, sem var
fæddur 7. ágúst 1844, dáinn 22.
desember 1889. Jón Ólafur var
bróðir Einars Jónssonar magisters,
sem var landsþekktur kennari á
■ sinni tíð.
Herdís og Einar eignuðust fjögur
börn: Ingvar, kennari, kvæntur
Ragnhildi Jónsdóttur og eiga þau
tvö börn og hann eitt barn fyrir
hjónaband, búsett í Reykjavík, Sig-
ríður, fóstra, gift Eiríki Jónssyni,
vinnuvélastjóra, búsett í Kópavogi,
þau eiga þijú börn, Friðjón, kenn-
ari, er nú við nám í Bandaríkjunum,
kvæntur Sólveigu Guðmundsdóttur,
hann á tvö börn frá fyrra hjóna-
bandi, Herdís, þroskaþjálfi, gift
Guðlaugi Óskari Jónssyni, trésmið,
búsett í Þorlákshöfn og eiga þijú
böm.
Einar var félagslyndur maður. Á
sínum yngri árum var hann í stjórn
íþróttafélags Reykjavíkur, en á ísa-
ijarðarámm sínum tók þátt í marg-
víslegu félagsstarfi. Hann átti sæti
í stjóm Skíðasambands íslands, vár
formaður sóknamefndar ísafjarðar
í mörg ár og í stjórn íslensk-amer-
íska félagsins á ísafirði, meðlimur
Rotaryklúbbs Ísaíjarðar og forseti
hans um hríð, var í skíðaráði Isa-
fjarðar. Hann tók nokkurn þátt í
félagsstarfí Sjálfstæðisfiokksins á
Ísafirði, en vildi ekki vera þar of
áberandi vegna þess að hann áleit
það ekki í samræmi við starf sitt
sem bankastjóri. Hann varð vara-
ræðismaður Dana á ísafirði árið
1962 og þar til hann fluttist suður.
Hann var félagi í Oddfellowreglunni
um langt árabil. Hann sóttist hvergi
eftir forystuhlutverki í hinum ýmsu
félögum, en til hans var mjög leitað
vegna þess hversu hæfur maður
hann var og ljúfur í allri umgengni
og kunni oft að setja niður deilur
og skapa samhug og samstarf þar
sem hann var leiðandi maður.
Við áttum þeirri ánægju að mæta
að kynnast Einari ung að árum og
áttum mjög margar ánægjulegar
stundir saman, bæði á hans yngri
árum þegar hann var starfsmaður
Landsbankans á ísafirði og þá ekki
síður eftir að hann varð þar banka-
stjóri sem og öll árin eftir það. Með
okkur var mikil og náin vinátta sem
aldrei bar skugga á. Við kunnum
vel að meta þau hjón bæði sakir
mannkosta og drengskapar og eig-
um við fjölmargar ánægjulegar
minningar um þau á heimilum okk-
ar, ferðalögum, í leik og starfi.
Það var mikil gæfa fyrir atvinnu-
lífíð á ísafirði og Vestijörðum og
allan almenning þar að Landsbank-
inn valdi Einar Ingvarsson til að
gegna starfi bankaútibússtjóra á
Isafirði. Hann var vel kunnugur og
þekkti vel sjávarútveg og lífsbarátt-
una, hafði fengið góða undirstöðu-
menntun og unnið störf á yngri
ámm í sjávarútvegi og hinum al-
menna atvinnurekstri í þessum
landshluta. Það var því veralegur
fengur að fá hann á þessum um-
brota- og erfíðleikatímum og reið á
að hafa þar mann sem var sann-
gjarn og tryggur stofnun sinni,
Landsbankanum og sem vildi hag
bankans sem mestan og bestan öll
þau ár sem hann starfaði fyrir bank-
ann á ísafirði, sem vildi líka sýna
viðskiptamönnum sanngirni og lip-
urð og því fór svo að Landsbankinn
aflaði sér mikilla vinsælda á Vest-
flörðum á þessum ámm og þær vin-
sældir og traust hafa staðið allt
fram á þennan dag. Þar hafa fleiri
átt hlut að máli, en þáttur Einars
Ingvarssonar var mjög stór.
I ágústlok 1974 verða vemleg
þáttaskil hjá okkur sem ritum þessi
minningarorð og sérstaklega hjá
mér sem tekst þann vanda á hendur
að taka við embætti sjávarútvegs-
ráðherra og jafnfram heilbrigðis-
og tryggingaráðherra í ríkisstjórn
Geirs Hallgrímssonar. Þá varð mér
strax hugsað til þess að nú þyrfti
ég á góðum manni að halda til að
veita mér aðstoð og ráðleggingar
og þá kom fyrst í hugann Einar
Ingvarsson og í raun og vem gat
ég ekki hugsað mér annan mann
betri og tfremri til að takast á við
þetta verkefni með mér. Þegar ég
svo leitaði til hans hló hann og taldi
þetta vera fjarstæðu eina að nefna
sig, en maður lét ekki deigan síga
í fyrsta samtali og hélt áfram að
sækja á hann og svo fór að Einar
gaf kost á sér til þessa starfs gegn
því að ég útvegaði leyfi bankastjórn-
ar Landsbankans honum til handa
í starfið. Það leyfi var fúslega veitt
og við störfuðum náið saman í fjög-
ur ár. Starf Einars og framlag til
þeirra málaflokka er heyrðu undir
ráðuneytin var mjög mikilvægt.
Framundan var undirbúningur að
útfærslu fiskveiðilögsögunnar úr 50
í 200 sjómílur og takast á við þann
vanda sem fylgdi þessari ákvörðun
okkar íslendinga og það stóð aldrei
á Einari. Hann tók mikinn þátt í
samningaviðræðum milli ríkja og
samningum fyrir íslands hönd og
var hollur og traustur ráðgjafí í sjáv-
arútvégsmálum almennt. Einnig
lagði hann sig mjög fram í sam-
vinnu og samstarfi við starfsfólk í
heilbrigðis- og tryggingaráðuneyti.
Einar sat aðallega í'sjávarútvegs-
ráðuneytinu á þessum ámm og hygg
ég að mér sé óhætt að segja að
hann vann sér trúnað og vináttu
þeirra sem þar störfuðu.
Við áttum margar ferðir saman,
bæði innan- og utanlands, sérstak-
lega þó í sambandi við sjávarút-
vegs- og landhelgismál. Einar fór
með öðrum og einnig sjálfstæðar
ferðir og lagði mikið af mörkum til
lausnar á þessu vandasama máli og
hann var mér ómetanleg stoð og
stytta í störfum á þessum tíma.
Margar eru ferðirnar sem við og
konur okkar fórum saman og það
var gaman þegar hægt var að fá
stund milli stríða og geta spjallað
saman og átt ánægjulega samveru-