Morgunblaðið - 02.10.1993, Blaðsíða 14

14
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 2. OKTÓBER 1993
Þeir njóta réttinda sem þeir
segja þegnana ekki þola að fá
- segir Pierre Sané, framkvæmdastjóri samtakanna
Amnesty International, um harðstjóra í þriðja heiminum
SENEGALMAÐURINN Pierre Sané, framkvæmdastjóri alþjóðlegn
mannréttindasamtakanna Amnesty International, er ósammála þeim
sem telja að hefðbundin mannréttindi séu vestræn uppfinning sem
eigi ekki við í sumum löndum. „Eg bendi á að leiðtogarnir sem
halda þessu fram njóta sjálfir allra þessara sömu réttinda sem þeir
neita þegnum sínum um, þeir ferðast eins og þeir vilja, lesa það sem
þeir vilja og tjá sig með frjálsuin hætti. 011 aðildarríki SÞ hafa sam-
þykkt Mannréttindasáttmálann og geta þess vegna ekki skotið sér
undan sumum ákvæðum hans“.
Framkvaimdastjórinn er staddur
á íslandi í þriggja daga heimsókn.
I samtali við Morgunblaðið var
Sané spurður hverju Amnesty hefði
að hans mati áorkað í 30 ára sögu
sinni.
„Ef við lítum á það sem tekist
hefur að gera fyrir einstaklinga þá
hefur Amnesty átt þátt í að þúsund-
ir pólitískra fanga hafa verið leyst-
ar úr haldi. Félögum okkar út um
allan heim hefur einnig'tekist ásamt
öðru fólki að stöðva eða koma í veg
fyrir pyntingar, brottnám einstakl-
inga og pólitísk morð í mörgum
tilvikum. Sé litið á heiminn í heild
sinni tel ég að samtökunum hafi
tekist að fá fólk til að skilja að
verndun mannréttinda er hlutverk
einstaklinganna. Æ fleiri gera sér
grein fyrir því að þeirra eigið fram-
tak getur haft áhrif til batnaðar,
að mannréttindi eru ekki eingöngu
mál sem varða ríkisstjómir.
Ég hygg að þessi aukna vitund
sé ekki síst Amnesty að þakka.
Einnig vil ég nefna að ýmis önnur
samtök hafa verið stofnuð af fyrr-
verandi Amnesty-félögum til að
fást við skyld málefni, samtök
lækna og lögfræðinga er vilja
tryggja mannréttindi svo að ég
nefni dæmi. Enn sem komið er
höfum við ekki formlegt samstarf
við samtökin Læknar án landa-
mæra en á nýafstaðinni ráðstefnu
okkar í Boston var samþykkt að
vinna að auknum samskiptum við
samtök af þessu tagi“.
Hertar reglur um
innflytjendur
Sané sagði aðspurður að samtök-
in hefðu gagnrýnt nýsett lög í
Þýskalandi um takmarkanir á rétti
innflytjenda, þ. á m. þeirra sem
vilja láta líta á sig sem pólitíska
flóttamenn, til að fá landvistar-
leyfi. Þessi nýju lög væru í and-
stöðu við alþjóðlegar samþykktir á
þessu sviði. Amnesty væri ekki að
segja að Þjóðveijar ættu að taka
við fleiri útlendingum, það væri
rétt að þeir hefðu þegar tekið við
mun fleira fólki frá átakasvæðun-
um á Balkanskaga en önnur ríki.
Þýskaland og fleiri lönd væru að
lögfesta takmarkanir á réttindum
þeirra sem sækja um landvistar-
leyfi og það væri áhyggjuefni.
„Við viljum reyna að sjá til þess
að ríkin noti reglur sem tryggja að
kannað sé með réttlátum og traust-
um hætti hvort fólkið eigi rétt á
landvist, að tryggt sé að fólk sé
ekki send heim í pyntingarklefa eða
til aftöku. Það skiptir ekki máli
þótt sýnt verði fram á að nær allir
aðrir íbúar umrædds lands þurfí
ekki að óttast slíka meðferð vegna
skoðana sinna, ekkert land er ör-
uggt í þeim skilningi".
Sané var spurður um deilur á
alþjóðavettvangi um skilgreiningu
mannréttinda. Talsmenn Kína og
fleiri einræðisríkja í þriðja heimin-
um fullyrða að vestræn ríki leggi
eingöngu áherslu tjáningarfrelsi,
ferðafrelsi og önnur hefðbundin lýð-
réttindi. Þessi viðhorf eigi ekki við
í bláfátækum ríkjum, þar skipti
meira máli að tryggja svonefnd
efnahagsleg og félagsleg réttindi
sem einnig eru nefnd í Mannrétt-
indasáttmála Sameinuðu þjóðanna.
„Amnesty byggir starf sitt fyrst
og fremst á Mannréttindasáttmá-
lanum og sinnir einkum einstakl-
Morgunblaðið/Þorkell
PIERRE Sané, framkvæmda-
stjóri Amnesty.
ingum sem réttindi eru brotin á,
tekið er á umræddum félagslegum
og efnahagslegum réttindum af
öðrum aðilum og á annan hátt“,
segir Sané. „En ég lagði áherslu á
það nýlega á ráðstefnu í Vín að
ekki mætti flokka mannréttindi,
þau væru öll mikilvæg. Ég er því
algerlega ósammála þeim sem segja
að hefðbundin mannréttindi eigi
ekki við í löndum þeirra, auk þess
fær almenningur í þessum löndum
ekki að tjá sig um málið! Þessi
ákvæði, sem leiðtogarnir eru á
móti, eru ekki vestræn, þau eru
alþjóðleg, eiga alls staðar við.“
Morgunblaðiö/Árni Sæberg
Nýr Opel Corsa á íslandi
BÍLHEIMAR hf. kynna um helgina nýjan Opel Corsa. Bíllinn verður
fáanlegur með 1200 og 1400 rúmsentimetra vélum og kostar hann frá
899 þúsund kr. Bíllinn hefur selst vel í Evrópu að undanförnu. Að
sögn forráðamanna Bílheima var Opel söluhæsti bíllinn á íslandi 1955
en markaðshlutdeildin á undanförnum árum hefur ekki verið mikil.
Einnig verða kynntar nýjar gerðir Opel Vectra, Opel Astra og Opel
Calibra. Myndin er tekin við kynningu á nýjum Opel Corsa í Bílheimum
í gær.
Prófkjör Sjálfstæðisflokksins í Kópavogi haldið í nóvember
Fjórir af fimm fulltrú-
um gefa áfram kost á sér
FJÓRIR af fimm bæjarfulltrúum Sjálfstæðismanna í Kópavogi munu
taka þátt í prófkjöri flokksins, sem fram fer 13. nóvember næstkom-
andi. Þá hefur Bragi Michaelsson, einn bæjarfulltrúa flokksins, lýst
yfir andstöðu við tillögu að golfvelli í Fossvogsdal en aðrir fulltrúar
vilja ræða málið í sínum hópi áður en endanleg afstaða er tekin.
Gunnar Birgisson, oddviti Sjálf-
stæðisflokksins í bæjarstjórn Kópa-
vogs, segist stefna á efsta sæti
flokksins í fyrirhuguðu prófkjöri og
Arnór L. Pálsson segist stefna á
annað sæti. Aðrir sem gefa kost á
sér eru þeir Guðni Stefánsson og
Bragi Michaelsson.
Bima G. Friðriksdóttir, þriðji mað-
ur á lista flokksins við síðustu sveit-
arstjórnarkosningar, mun ekki gefa
kost á sér. Hún segir að tími sé kom-
inn til að hætta eftir átta ár í bæjar-
stjóm. Fyrst sem varamaður og síðan
sem bæjarfulltrúi. Þá hafa þau Sig-
urður Helgason og Kristín Líndal, sem
voru varafulltrúar á síðasta kjörtíma-
bili, ákveðið að gefa ekki kost á sér.
Golfvöllur í Fossvogi
Gunnar Birgisson segir, að oft
hafi komið til þess að deiliskipulagi
hafi verið breytt eins og tillaga að
golfvelli í Fossvogi gerir ráð fyrir.
„Þegar athugasemdir eru komnar
fram eins og nú tökum við pólinn í
hæðina en við höfum enn ekki rætt
hvað verður gert,“ sagði hann.
Guðni Stefánsson tekur í sama
streng og segir að skipulagstillaga
að Fossvogi hafi verið auglýst til að
fólk gæti tjáð sig um hana og ljóst
er að um 3.500 manns em mótfalln-
ir golfvellinum. Sagði hann að þegar
umræða um deiliskipulag Fossvogs
verður tekin upp í bæjarráði og bæj-
arstjóm þá muni hann taka afstöðu
ásamt sínum félögum. „Ég er ekki
vanur að hlaupa útundan mér og
tala því fyrst við mína félaga áður
en ég gef yfirlýsingar í fjölmiðlum,"
sagði hann.
Arnór L. Pálsson, segist hafa ver-
ið því fylgjandi að byggður verði
golfvöllur í Fossvogi. Akvörðun hafi
enn ekki verið tekin en könnun sem
gerð hefur verið hafi kallað fram
harkaleg viðbrögð fólks gegn golf-
vellinum og það verði að sjálfsögðu
skoðað. Hann hafí verið fylgjandi
golfvelli og finnist það góð nýting á
austurhluta dalsins. „En maður
þröngvar engu upp á fólk,“ sagði
hann.
Álits bæjarbúa leitað
Bragi Michaelsson segist standa
við þann fyrirvara sem hann hefur
gert um að þegar breytt deiliskipulag
var auglýst hafi um leið verið leitað
álits bæjarbúa á tillögunni. Hann
hafí því áskilið sér rétt til að skoða
niðustöðuna þegar hún lægi fyrir.
„Ég tel ekki fært að ganga gegn
vilja yfír 3.000 manna í þessum efn-
um og tel því ekki möguleika á að
halda áfram með þessa tillögu og
mun því ekki staðfesta hana í bæjar-
stjóm," sagði hann.
Þetta Glæsilega Sumarhús Er Til Sölu
Húsið er 65,8 fm2 og er staðsett á einstaklega fallegum og rólegum stað
með fallegu útsýni yfir Sogið. Á sama stað er til sölu 50,5 fm2 sumarhús.
Upplýsingar á skrifstofu í síma 98-22333
Kvöld og helgarsími 98-21127
SAMTAK f Fl
HUSEININGAR LJ
GagnheiSi 1, 800 Selfossi. Sími 98-22333, fax 98-22329.
Gróðrarstöðin á
Hallormsstað 90 ára
í TILEFNI af því að 90 ár eru liðin síðan Gróðrarstöð Skógræktar
rikisins á Hallormsstað tók til starfa efnir Skógræktin til afmælishátíð-
ar á Hallormsstað laugardaginn 2. október kl. 14.00. í afmælinu verð-
ur saga gróðrarstöðvarinnar kynnt og farið í skoðunarferð um Mörk-
ina, þar sem sérstætt trjásafn með innlendum og erlendum trjáplöntum
var opnað formlega í sumar.
Saga ræktunartækninnar sl. 90
ár verður skýrð með tilliti til hinna
mismunandi tijátegunda og reynt að
gera sér í hugarlund hvers megi
vænta í þeim efnum í framtíðinni.
Farið verður undir leiðsögn Jóns
Loftssonar, skógræktarstjóra, inn í
Guttormslund, sem tengist áætlun-
um Skógræktarinnar á Héraði.
Gestum hátíðarinnar er boðið í
afmæliskaffi í íþróttahúsi Hallorms-
staðaskóla kl. 16.00, þar sem verða
flutt ávörp og ræður.
I tilefni afmælisins mun Bjarni
Snæbjörn Jónsson, framkvæmda-
stjóri markaðssviðs Skeljungs, af-
henda Skógræktinni síðari hluta
áætlaðs framlags fyrirtækisins í ár,
um 4 milljónir króna, til samstarfs-
verkefnis þessara tveggja aðila, sem
heitir Skógrækt með Skeljungi. Hluti
framlagsins, hálf milljón króna, er
sérstök gjöf Skeljungs til hins sér-
stæða tijásafns í Mörk. Sigurður
Blöndal, segir frá hinu víðtæka
menningarhlutverki gróðrarstöðvar-
innar fyrir allt Austurland og opnuð
verður sýning þar sem saga gróðrar-
stöðvarinnar er skýrð í máli og mynd-
um. Á sýningunni verður þróun reits-
ins lýst með uppdráttum, hvernig
hann hefur breyst og stækkað í ár-
anna rás, hvemig tijátegundunum
hefur fjölgað og fleira.
Heiðursgestur hátíðarinnar verður
frú Vigdís Finnbogadóttir, forseti
Islands.