Morgunblaðið - 15.10.1993, Blaðsíða 2

MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 15. OKTÓBER 1993
Forsætisráðherra um
bráðabirgðalög í fyrra
Alþingi áttí að
koma saman
DAVÍÐ Oddsson forsætisráð-
herra sagði á Alþingi í gær að
hann teldi í dag að skynsamlegt
hefði verið að Alþingi hefði
komið saman sumarið 1992 til
að fjalla um Kjaradómsmálið
fremur en að ríkisstjórnin setti
bráðabirgðalög eins og gert
var. Þetta kom fram í umræðu
um bráðabirgðalög ríkisstjórn-
arinnar frá í sumar um efna-
hagsaðgerðir vegna kjara-
samninga.
Játning
„Ég get gert þá játningu úr þess-
um ræðustól nú, að ég hefði talið
að það hefði verið skynsamlegt þeg-
ar kjaradómslögin voru sett á sínum
tíma að þá hefði þingið komið sam-
an og fjallað um það mál en ekki
bráðabirgðalöggjafmn. Ég var ekki
þeirrar skoðunar þá en svona eftir
á að hyggja þá held ég að það hefði
verið skynsamlegt í ljósi ýmissa
hluta sem síðan hafa gerst og ég
býst við að menn muni fremur velja
slíka kosti oftar hér eftir en hingað
til,“ sagði forsætisráðherra.
Morgunblaðið/Sigurður Gunnarsson
Unnið að gerð grjótvarnar í Jökulsá
NÚ ER unnið að gerð grjótvarnar í botni Jökulsár
á Breiðamerkursandi. Gerðir verða tveir garðar,
annar er undir brúnni en hinn verður aðeins ofar í
ánni. Verða þeir um 2 metrum undir vatnsyfir-
borði. Grjótvarnirnar eru gerðar til þess að botn
árinnar grafíst ekki meir en orðið er en dýpið er
orðið um 6 metrar að hluta. Um ána fer mjög mik-
ið vatn því sjór fiæðir inn í lónið. Verkið er unnið
af Suðurverki frá Hellu og mun taka um fjórar vik-
ur. Gtjótið er sótt um 10 kílómetra að Fjallsá.
Leikskólar ríkisspítala
Foreldrum
auðveldaðar
breytingar
FORSTJÓRI og formaður stjórn-
ar ríkisspítalanna áttu í gær fund
með heilbrigðisráðherra vegna
fyrirhugaðra uppsagna á leik-
skólum sjúkrahúsa og yfirtöku
sveitarfélaga á rekstri þeirra.
Að sögn Davíðs Á. Gunnarssonar
forstjóra ríkisspítalanna varð niður-
staðan sú að leitað verður allra leiða
til að gera foreldrum þessar breyt-
ingar eins auðveldar og frekast
verður unnt. Davíð sagði að engar
ákvarðanir hefðu verið teknar, en
skoðaðir yrðu allir þeir möguleikar
sem fyrir hendi væru í þessu máli.
Stjórn Félags íslenskra heimilislækna lýsir yfir andstöðu við heilsukortin
Sj úklingaskattur án for-
dæma í velferðarkerfinu
STJÓRN Félags íslenskra heimilislækna hefur lýst yfir andstöðu sinni
við hugmyndir um svoköliuð heilsukort, sem eru til umræðu í tengsl-
um við fjárlagagerð. Segist stjórnin líta svo á að í undirbúningi sé
sjúklingaskattur sem ekki eigi sér fordæmi í hinu íslenska velferðar-
kerfi. „Við erum á peningabrautinni. Við erum að auka hlut hinna
sjúku í rekstri heilbrigðisþjónustunnar og það er spurning hvort sú
hugsun sé nægilega skýr með okkur eins og var að þjóðfélaginu beri
að hlífa hinum sjúku. Erum við hætt að vera upptekin af þeirri hugs-
un og er eitthvert annað gildismat orðið ráðandi þegar harðnar á
dalnum?“ sagði Sigurbjörn Sveinsson, formaður félagsins í samtali
við Morgunblaðið. Haft var eftir Guðmundi Árna Stefánssyni heilbrigð-
isráðherra í fréttum Ríkisútvarpsins, að ályktun heimilislækna væri
á misskilningi byggð. Heilsukortin hefðu verið valin í stað sjúkra-
skatts en áður hefði verið rætt um innritunargjald.
Akærður fyrir
kynferðisbrot
TÆPLEGA 24 ára gamall maður
hefur verið ákærður fyrir kyn-
ferðisafbrot gegn sjö ára gömlum
hálfbróður sínum. Maðurinn hefur
gengist við brotum sínum sem
voru'framin í fyrsta skipti þegar
drengurinn var þriggja ára og síð-
an í nokkur skipti í upphafi síð-
asta árs.
Dóms í málinu er að vænta á
næstu vikum en ætlunin er að dóm-
taka það að loknum yfirheyrslum og
málfiutningi í Héraðsdómi Reykja-
víkur í dag.
Í ályktun stjórnarinnar segir enn-
fremur að fyrir heilsukortið muni
þeir helst greiða sem veikir séu.
Því séu kortin aðeins nýr skattur
sem í þokkabót verði ekki jafnað
niður eftir tekjum þegnanna heldur
heilsu þeirra. Síðar segir: „Stjórnin
lýsir áhyggjum sínum yfir þróun
umræðu um kostnað við heilbrigðis-
þjónustu hér á.landi og telur að
mannúðarsjónarmið og umhyggja
fyrir hinum sjúku séu víkjandi í til-
raunum stjórnvalda til að ná tökum
á halla ríkissjóðs. Lýsir stjómin
ábyrgð á hendur þeim stjórnmála-
mönnum, sem virðast hafa það eitt
að leiðarljósi að færa þjóðinni
harðneskjulegri stjórnarhætti og
bijóta niður það þjóðfélag mannúð-
ar og umburðarlyndis, sem fólk úr
öllum flokkum og stéttum þjóðfé-
lagsins tók þátt í að byggja."
Aðgöngumiði
Sigurbjörn sagði að með heilsu-
kortinu væri verið að selja að-
göngumiða að heilbrigðiskerfinu
sem væri að öðru leyti kostað af
skattpeningum. Þeir fyrstu sem
myndu greiða þessi kort væru þeir
veiku, þeir sem ættu von á að veikj-
ast eða vandamenn þeirra. Þeir sem
heilbrigðir væru gætu valið að
borga ekki. „Þetta er ekkert annað
en 400 milljóna króna tekjuöflun.
Kerfinu er í engu breytt að öðru
leyti en því að þeir sem nota það
og eru handhafar þessara korta
greiða 400 milljónir til viðbótar við
það sem þeir greiddu í ár. Þetta er
í sjálfu sér kornið sem fyllti mælinn
og gerði það að verkum að við vild-
um taka þátt í þessari umræðu,“
sagði Sigurbjörn um samþykkt Fé-
lags íslenskra heimilislækna.
Annað þjóðfélag
Hann sagði að heimilislæknar
teldu alveg nauðsynlegt að þjóðin
ræddi á hvaða leið hún væri. „Þann-
ig að þjóðin standi ekki uppi einn
góðan veðurdag eftir margar svona,
að því er virðist, litlar ákvarðanir
með allt annað þjóðfélag heldur en
hún ætlaði sér. Það er höfuðatriðið.
Málið er alvarlegt og það er nauð-
synlegt að ræða það út frá öðrum
sjónarmiðum en skammtímaredd-
ingum í ríkisfjármálum,“ sagði
hann ennfremur.
Kvikmyndahátíð
í Stokkhólmi
HrafnGunn-
laugsson af-
þakkar for-
mennsku
HRAFN Gunnlaugsson hefur
afþakkað boð um að taka að
sér formennsku í dómnefnd
kvikmyndahátíðar sem hald-
in verður í Stokkhólmi i
næsta mánuði. Að hans sögn
afþakkaði hann boðið vegna
starfs síns við Sjónvarpið
sem hann léti ganga fyrir á
meðan hann gegndi því.
Að sögn Hrafns er mikill
heiður fólginn í boðinu um for-
mennsku í dómnefnd kvik-
myndahátíðarinnar í Stokk-
hólmi. Þetta væri ein stærsta
kvikmyndahátíð sem haldin
væri á Norðurlöndum og þang-
að kæmi margt virtra manna
úr kvikmyndaheiminum.
Hæstiréttur dæmir í greiðslukröfumáli
Sól hf. þarf ekki að
borga ónýta kolsýru
HÆSTIRÉTTUR hefur sýknað Sól hf. af kröfum Sjóefnavinnsl-
unnar um greiðslu fyrir kolsýrufarm sem Sól hf. keypti haustið
1987, en í ljós kom að kolsýran reyndist ónothæf til gosdrykkja-
framleiðslu. Héraðsdómur hafði dæmt Sól til að greiða Sjóefna-
vinnslunni hf. fyrir kolsýruna, en þeim dómi áfrýjaði Sól hf.
í dag
Merkismenn
Óskar á Stórhöfða hefur merkt 61
þúsund fugla 7
Dagur hvíta stafsins
Rætt er við 16 ára tvíburasystur,
aðra blinda og hina sjónskerta, sem
stunda nám í menntaskóla 18
Þórði boðinn smningur
Knattspyrnuliðið Bochum hefur boð-
ið Þórði Guðjónssyni þriggja ára at-
vinn umannasamning 4 7
Leiðari
Lækka verður áætluð ríkisút-
gjöld 24
ttsmm.
Versnandi félagslegar
atebofrjr b>ru fcalb > anki» «:lu»n4j
Fasteignir
► Ný stálgrindarhús - Smiðj-
an - Lagnafréttir - Nýr stöð-
ugleiki í húsnæðismálum -
Innanstokks og utan
Daglegt líf
► Sýklar og sæðisfrumur -
Eyðslu-, og skuldafíklar - Vegg-
spjaldasamkeppni - Svalandi
drykkir - Á Hraunþúfuklaustri -
Súkkulaðisafn í Köln
í dómi Hæstaréttar kemur fram
að telja verði líklegt að kolsýran
hafi ónýtt það magn gosdrykkjar
[ískóla], sem hún var notuð í og
valdið Sól hf. fjártjóni. Sól hf. hafi
ekki farið fram á bætur fyrir það
tjón, og Sjóefnavinnslan hf. hafi
ekki hafist handa um innheimtu
greiðslu fyrir kolsýruna fyrr en að
rúmum tveimur árum liðnum, en
skuldin var þá rúmar 430 þúsund
krónur. Telur Hæstiréttur að Sól hf.
hafi haft gilda ástæðu til að ætla
að greiðslu skuldarinnar yrði ekki
krafist ef ekki yrði farið fram á
skaðabætur, og það hafi Sjóefna-
vinnslunni hf. mátt vera ljóst.
Tómlæti
Vegna þess dráttar sem á inn-
heimtu hafi orðið hefði skuldin, að
svo miklu sem hún kunni að hafa
verið umfram tjón Sólar hf., fallin
niður fyrir tómlæti er hafist var
handa um málssókn. Kemst Hæsti-
réttur að þeirri niðurstöðu að sýkna
beri Sól hf. af kröfu Sjóefnavinnsl-
unnar hf„ sem gert er að greiða Sól
hf. 150 þúsund krónur í málskostnað
í héraði og fyrir Hæstarétti.
Mál þetta dæmdu hæstaréttar-
dómararnir Hrafn Bragason, Garðar
Gíslason og Gunnar M. Guðmunds-

Nýrvin-
sældalisti
MORGUNBLAÐIÐ birtir í dag
í fyrsta sinn nýjan lista, ís-
lenska popplistann - Top XX,
yfir vinsælustu plötur lands-
ins. Listann tekur Gallup á
íslandi saman fyrir Morg-
unblaðið, Sjónvarpið, Rás 2
og Samtök hljómplötuútgef-
enda.
Við vinnslu íslenska popplist-
ans er tekið mið af sölulista sem
Gallup í Bretlandi hefur tekið
saman í áraraðir yfir plötur þar
í landi og þykir einkar nákvæm-
ur. Gallup á íslandi miðar við
reynslu og verklag Gallup í Bret-
landi við uppbyggingu Islenska
popplistans.
Listinn verður birtur í
Morgunblaðinu á föstudögum,
en Sjónvarpið sýnir þáttinn ís-
lenski popplistirin - Top XX á
föstudagskvöldum og listinn
verður kynntur í Rás 2 á laugar-
dögum.
Sjá bls. 31