Morgunblaðið - 08.01.1994, Blaðsíða 44

44 ^
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 8. JANÚAR 1994
-
Með
morgunkaffinu
Það gengur ekki að segja
að þú hafir dottið af bar-
stól! Við verðum að finna
upp á einhverju öðru.
Hvað er orðið af Magga?
Ég kunni alltaf svo vel við
hann.
HÖGNI HRKKKVÍSI
„ HANM VILL FARA M£Ð SÍkj FYKST.
BRÉF TIL BLADSINS
Kringlan 1 103 Reykjavík - Sími 691100 - Símbréf 691329
Lýðræðisöflin í land-
inu voru sigurvegarar
Frá Árna Birni Guðjónssyni:
í lýðræðisríki eru úrslit kosninga
ákveðin skilaboð til stjórnvalda um
hvernig haga skuli málum og er
því réttlátt að stjórnvöld fari eftir
þeim í einu og öllu. Skilaboð kosn-
inganna 20. nóv. voru að fólkið
vill ekki sameina litlu sveitarfélög-
in. Það var alveg ótvírætt nema í
örfáum tilfellum á Vesturlandi.
Hinir ýmsu embættismenn hafa
á undanförnum vikum komið fram
í fjölmiðlum og hneykslast á úrslit-
um kosninganna, jafnvel talað um
slys, og það sé möguleiki á að
sameina þrátt fyrir úrslit kosning-
anna. Þetta sýnir að þessir menn
eru ekki lýðræðissinnar, vilja ekki
að kosningar séu notaðar sem
stjómtæki og fullnægja þannig
réttlætinu. Þeir samþykkja heldur
ekki það fulltrúalýðræði sem felst
í litlum stjórsýslueiningum, þannig
að fólkið hafí sína fulltrúa í sínu
nánasta umhverfí og geti komið
óskum sínum á sem auðveldastan
hátt til þeirra og geti þannig mót-
að nánasta umhverfi sitt.
Hvað hangir á spýtunni?
Það er nokkuð löng sú upptaln-
ing atriða sem embættismenn hafa
nefnt sem ástæður fyrir því að
sameina þurfí litlu sveitarfélögin
og hefta þannig lýðræðið í landinu.
Eitt hefur þó komið oftast fram
hjá þeim sem um þetta hafa fjallað
og ekki síst frá félagsmálaráðu-
neytinu, það er: „efla sveitarstjórn-
arstigið".
Svo mikil eru þau orð t.d. hjá
forseta bæjarstjórnar á Höfn í
Hornafirði Morgunblaðinu nú á
dögunum. Hann vill efla sveitar-
stjórnarstigið.
Blessað fólkið á sveitunum sem
er ný búið að hafna sameiningu
sveitarfélaga í kosningum les þetta
núna og hugsar um hvað þetta í
raun þýði „að efla sveitarstjórnar-
stigið“. Hefur það virkilega hafnað
því að efla sveitarstjórnarstigið?
Ég segi já, fólkið vill ekki efla
neitt stjórnarstig, það vill að sjálf-
sögðu bæta umhverfí sitt og sam-
félag með því að taka þátt í því
sjálft, en ekki fá yfír sig neitt
stjórnsýslubákn sem það á erfitt
með að hafa áhrif á.
Hvert á að stefna?
í blaðagrein á dögunum sagði
forseti bæjarstjórnar Hafnar í
Hornafirði að ekki hafi náðst sam-
staða um að aukin verkefni sveitar-
félaga væri í höndum héraðs-
nefnda eða héraðssamlaga. Þetta
er undarleg yfirlýsing. Gaman
væri að vita hveijir hafa ekki náð
samstöðu um svona mál, þar sem
vitað er að verkefni sveitarfélaga
víðast hvar á landinu eru í höndum
héraðsnefnda. Á fundunum fyrir
kosningarnar víða um land kom
fram að héraðsnefndirnar eru til-
búnar að taka að sér öll verkefni
sem æskileg eru í höndum þeirra.
Þær hugmyndir, sem komið hafa
fram austur á Héraði um skipan
þessara mála, eru mjög athyglis-
verðar, þar sem stofnað verði eitt
héraðssveitarfélag án þess að iitlu
sveitarfélögin verði lögð af. Best
væri að litlu sveitarfélögin kysu
stjórnir, sem væru síðan fulltrúar
í hinu stóra, sem sæi um útboð
framkvæmda og aðra sameigin-
lega stjórnsýslu. Þetta virkar
reyndar eins og núverandi fyrir-
komulag héraðsnefnda.
Með þessu fyrirkomulagi er fuil-
nægt kröfunni um fulltrúalýðræði
í sveitunum sem er það réttlæti
sem þarf að beijast fyrir.
Skora á Alþingi
Ég geri það hér með að tillögu
minni til Alþingis og félagsmála-
ráðherra að felld verði úr gildi lög
þau sem kváðu á um aðrar kosn-
ingar um sameiningu sveitarfélaga
sem fram eiga að fara samkvæmt
lögunum nú í vetur. Best væri að
félagsmálaráðherra ætti frum-
kvæðið að því sjálf. Ef ekki þá
skora ég á alþingismenn að flytja
tillögur þar um strax og þing kem-
ur saman í janúar.
Mikil nauðsyn er að íbúar sveit-
anna fái tækifæri til að ræða þessi
mál frekar og fínni eigin lausn
þessara mála, upplýsa þarf einnig
um hin ýmsu verkefni mjög nánar
en hefur verið.
Vandi sveitarstjórna
Afskipti af þessum sameiningar-
málum hefur verið þess valdandi
að ég hef fengið vitneskju um að
margar sveitarstjórnir út á lands-
byggðinni eiga í vandræðum með
að framfylgja þeirri lágmarksþjón-
ustu sem í sveitarstjórnarlögunum
er kveðið á um. Einnig virðist
vanta þekkingu til að leysa úr hin-
um ýmsu málum sem snerta rétt-
indi þegnanna. Hér vantar yfirsýn
og eftirlit og fyrst og fremst
fræðslu. Vandi sveitarstjórna og
fólksins verður ekki leystur með
sameiningu sveitarfélaga. Hann
verður leystur með aðhaldi fólksins
í litlum stjórneiningum, almennri
menntun og ekki síst menntun
sveitarstjórnarmanna.
En lýðræðið er hönd réttlætisins
og mannréttindi þegnanna.
Guð blessi ísland og íslendinga.
ÁRNI BJÖRN GUÐJÓNSSON,
hvatamaður um stofnun Kristilegs
stjómmálaflokks á íslandi.
Víkveiji skrifar
Margir stangveiðimenn eru
þessa dagana að velta fyrir
sér því sem í boði er næsta sum-
ar, enda þarf yfirleitt að panta
veiðileyfi í ám með löngum fyrir-
vara. Þetta á t.d. við um félags-
menn í Stangaveiðifélagi Reykja-
víkur, sem þurfa að skila inn pönt-
unum í næstu viku. I söluskrá fé-
lagsins fyrir næsta sumar eru
ýmsir kostir í boði og geta þar lík-
lega flestir fundið eitthvað við sitt
hæfi. Það vekur hins vegar at-
hygli að félagið sparar ekki stóru
orðin í lýsingum sínum á veiði-
svæðunum, sem flest eru falleg,
vinsæl og í miklu uppáhaldi hjá
félagsmönnum. Víkverji var einn
þeirra sem ákvað að prófa nýtt
veiðisvæði félagsins síðastliðið
sumar, efra svæðið í Hítará, en
samkvæmt söluskrá var á svæðinu
Qöldi fallegra veiðistaða með bæði
lax og sjóbleikju, auk urriða og
bleikju úr Hítarvatni. Þá var nátt-
úrufegurð sögð einstök, beijaland
gott og verðlagi mjög stillt í hóf.
Það er skemmst frá því að segja
að þetta svæði olli Víkvetja og
veiðifélögum hans miklum von-
brigðum og var í engu samræmi
við stórbrotnar lýsingar félagsins.
Þrátt fyrir nákvæma skoðun á öllu
veiðisvæðinu sást hvergi fiskur og
varð niðurstaða ferðarinnar, sem
stóð í tvo daga, sú að þarna hefðu
menn keypt köttinn í sekknum.
Fyrir fjórar stangir þessa daga
voru greiddar samtals 36 þúsund
krónur. Félagið virðist ætla að
leika sama leikinn í ár og setur
fram sömu lýsinguna á svæðinu í
söluskránni og í fyrra jafnframt
því-sem verð er óbreytt. Víkveiji
telur það ekki við hæfi að Stanga-
veiðifélag Reykjavíkur bjóði jafn
lélegt veiðisvæði og þarna virðist
vera um að ræða. Enda þótt verð
veiðileyfa sé lágt verður að gera
þá lágmarkskröfu til slíkra veiði-
svæða að menn eygi einhveija von
um físk.
xxx
Athyglivert er að bókaútgef-
endur eru nokkuð ánægðir
með bóksöluna fyrir jólin og telja
að hún hafi aukizt frá því í fyrra,
þrátt fyrir að forlögin hafi algjör-
lega sneitt hjá þeim fjölmiðlum,
sem hingað til hafa verið taldir
sterkastir auglýsingamiðlar.
Víkveija kemur þessi niðurstaða
ekki á óvart. Hann hefur löngum
litið svo á, að frá því er ljósvaka-
markaðurinn breyttist við afnám
einkaréttar ríkisútvarpsins á út-
varpi og sjónvarpi, hafi auglýs-
ingamáttur ljósvakamiðlanna gjör-
breyst. Hér áður fyrr var t.d. sjón-
varpið eitt um hituna og á það
horfðu allir. Nú eru stöðvarnar
tvær, ef ekki er unnt að tala um
þrjár og því dreifist áhorf milli
þeirra. Hið sama er að segja um
útvarpið. Stöðvarnar eru nú svo
margar að dreifing hlustunar er
gífurleg.
Reynslan af heimili Víkveija er,
að komi auglýsingatími á þá stöð,
sem verið er að horfa á það sinnið,
skipta menn ósjálfrátt yfir á hina
til þess að aðgæta, hvað þar sé
verið að sýna. Sé líka um auglýs-
ingar þar að ræða, er aftur skipt
og þá á Omega. Á þá stöð er þó
sjaldnast sem aldrei horft, nema
augnablik í senn, sé um auglýsing-
ar að ræða í aðalstöðvunum tveim-
ur. Niðurstaðan er að auglýsingar
í sjónvarpi sjást sárasjaldan á
heimili Víkveija.
Víkveiji er sannfærður um að
þetta sé ekki einsdæmi með heim-
ili hans. Þannig er áreiðanlega
hegðan fólks á heimilum mjög víða.
Niðurstaðan er að vægi sjónvarps
sem auglýsingamiðils er allt annað
og mun léttara en áður var, þegar
ríkisútvarpið var eitt um hituna.
Líklegast var það í raun þetta, sem
kom fram í sambandi við bókaaug-
lýsingar nú fyrir jólin.