Morgunblaðið - 25.01.1994, Blaðsíða 28

28
MORGUNBLAÐIÐ VIÐSKIPTI/ATVINNULÍF ÞRIÐJUDAGUR 25. JANÚAR 1994
Sjónarhorn
Hefur altæk gæðastjorn-
un skilað árangri?
eftir Magnús
Jóhannesson
Altæk gæðstjórnun hefur verið æ
fyrirferðarmeiri í umræðunni und-
anfarið. Ýmsir halda því fram að
hér sé á ferðinni ein önnur loftbólan
sem eigi eftir að springa með hveili.
Ástæða þykir því að skoða hvort
þessi stjórnunaraðferð hafi skilað
einhveijum árangri eða hvort þetta
séu óþarfa upplýsingar á upplýs-
ingaöld.
Saga altækrar gæðastjórnunar
Gæðastjórnun á sér sögu sem
rekja má aftur til fyrri hluta þessar-
ar aldari Bandaríkjamenn voru
fyrstir til að taka upp tölfræðilega
stjórnun ferla. Á árunum milli fyrri
og seinni heimsstyrjaldar vann
maður að nafni Walter A. Shew-
hart við rannsóknir hjá Bell síma-
fyrirtækinu í Bandaríkjunum, sem
leiddu til tengingar tölfræði (Stat-
istics) og stjórnunar. Niðurstaða
þessara rannsókna var tölfræðileg
stjórnun ferla sem altæk gæða-
stjórnun (AGS) spratt upp af. Á
árunum fyrir seinni heimsstyijöld
og á meðan á styijöldinni stóð
þurftu Bandaríkjamenn að auka
stórlega framleiðslu sína samhliða
því að halda gæðunum í hámarki.
Þeim tókst að ná árangri með að-
stoð tölfræðilegra aðferða. Á þess-
um árum voru bandarískar vörur
eftirsóttar um allan heim vegna
gæða og mikiilar endingar. Hver
man ekki eftir bandarískum bifreið-
um frá þessum tíma, bifreiðum sem
eru til enn í dag. Fljótlega eftir
seinni heimsstyijöidina hættu
Bandaríkjamenn að nota tölfræði-
legar aðferði;- við stjórnun fyrir-
tækja sinna. Ástæðan var mikil eft-
irspurn eftir vörum sem framleiddar
voru í Baridaríkjunum og lítil sam-
keppni. Á markaði þar sem allt
seldist sem framleitt var þótti
stjórnendum taka of langan tíma
að tryggja gæði með tölfræðilegum
aðferðum og því var fallið frá þess-
um hugmyndum. Enda hefur það
sýnt sig að bandarískar vörur hafa
farið halloka fyrír öðrum vörum í
samkeppninni.
Þó AGS sé upprunnin í Banda-
ríkjunum var hún tekin upp í Japan
eftir seinni heimsstyijöldina, þegar
hafin var endurreisn japansks efna-
hagslífs. Japanir fengu til liðs við
sig tvo menn sem voru í farar-
broddi í gæðastjórnun í Bandaríkj-
unum, þá dr. Joseph M. Juran og
dr. W. Edwards Deming. Dr. Dem-
ing, tölfræðingur að mennt, kynnti
AGS fyrir Japönum, stjórnendum
japanskra fyrirtækja og verkfræð-
ingum í japönsku efnahagslífi. Þeg-
ar þessir menn komu inn í japanskt
efnahagslíf var japönsk vara þekkt
fyrir háa bilanatíðni og „Made in
Japan“ var merki um lélega vöru.
Nokkrum árumjseinna þegar Jap-
anir höfðu beitt'AGS í ríkum mæli
við stjórnun sinna fyrirtækja voru
Japanir að hefja stórsókn sína á
heimsmarkað t.d. með bifreiðar og
rafmagnstæki. I dag vita allir hve
stóran hluta markaðarins Japanir
hafa yfirtekið með vörugæðum og
hagkvaímni sem þeir náðu með al-
tækri gæðastjórnun.
Eftir að Bandaríkjamenn hættu
ALP bílaleigan hefur flutt aðal-
stöðvar sínar frá Hlaðbrekku 2
á Skemmuveg 20 í Kópavogi
(beint á móti BYKO). Þar hefur
einnig verið innréttað glæsilegt
bílaverkstæði, sem opið er al-
menningi og sérhæfir það sig í
réttingum og sprautun.
að nota tölfræðilegar aðferðir við
stjórnun gæða áttaði dr. Deming
sig á því að í Bandaríkjunum var
það rangur hópur manna sem helg-
aði sig gæðastjórnun. Stjómendur
fyrirtækjanna höfðu ekki verið með
í verkefninu. Áherslan hafði verið
lögð á að kenna verkfræðingum og
hönnuðum aðferðirnar. Síðan þá
hefur dr. Deming lagt megináherslu
á leiðtogahlutverk stjórnenda fyrir-
tækjanna í altækri gæðastjórnun.
Þetta hafa stjórnendur japanskra
fyrirtækja tileinkáð sér með frá-
bærum árangri.
Er ástæðan menningin?
Margir hafa haldið því fram að
menning Japana sé ástæða vel-
gengni þeirra. Það má vel vera en
menning Japana árið 1951 var mjög
svipuð og 1971 eða 1991. Munurinn
á efnahagslegri velgengni þeirra er
hins vegar mikill. Árið 1951 höfðu
vörur framleiddar í Japan orð á sér
fyrir að vera lélegar með eindæm-
um. í dag eru þetta hágæðavörur.
Menningin hefur breyst lítið sem
í húsnæðinu við Skemmuveg 20
var áður fyrirtækið Úði sf. sem var
í eigu bílamálarans, Sigurðar Krist-
mundssonar. ALP bílaverkstæðið
hefur nú yfirtekið þá þjónustu auk
þess sem fyrirtækið mun taka að
sér allar almennar bílaviðgerðir.
Þeir sem koma með bíla sína til
viðgerða á ALP bílaverkstæði eiga
ekkert en japanskar vörur í dag eru
viðurkenndar fyrir gæði og end-
ingu. Árið 1951 hófu Japanir inn-
leiðingu altækrar gæðastjórnunar
sem veitti þeim alþjóðlega viður-
kenningu fyrir framúrskarandi
vörugæði.
Lokaorð
Ef Japanir hafa getað náð yfir-
ráðum á heimsmarkaði með aðstoð
altækrar gæðstjórnunar er vert að
gefa stjórnunaraðferðinni gaum.
Stjórnendur íslenskra fyrirtækja
ættu að kynna sér þessar aðferðir
út í hörgul áður en þeir afskrifa
þær sem hveija aðra loftbólu sem
muni springa innan skamms. Altæk
gæðastjórnun er lífsviðhorf jafnt
sem stjórnunaraðferð. Ef menn til-
einka sér þessar aðferðir, þetta lífs-
viðhorf, munu þeir ná árangri. Mik-
ilvægt er að nýta sér það fordæmi
sem Japanir hafa sett.
Höfundur er rekstrar- og stjórn-
unarfræðingur og framkvæmda-
stjóri íslenskrar gæðastjórnunar
sf.
kost á bílaleigubíl á meðan á mjög
hagstæðum kjörum, að því er segir
í frétt frá fyrirtækinu.
Fyrirtækið mun áfram reka af-
greiðslu við Umferðarmiðstöðina í
Reykjavík. ALP bílaverkstæðið er í
eigu feðganna Arnórs L. Pálssonar
og ívars Arnórssonar bifreiðasmiðs.
Fyrirtæki
ALP bílaleigan ínýtthúsnæði
ATHYGLISVERÐASTA AUGLÝSING ÁRSINS 1993
LUMAR PU A AUGLYSINGU?
íslenski markaösklúbburinn, ÍMARK,
efnir til samkeppni í samráöi viö
Samband íslenskra auglýsingastofa
um athyglisverðustu auglýsingu
ársins 1993.
Skilyröi fyrir þátttöku er aö auglýsingin
sé gerö af íslenskum aöila og hafi
birst fyrst á árinu 1993.
Tilgangur samkeppninnar er aö vekja
aimenna athygli á vel gerðum
auglýsingum og auglýsingaefni og
veita aöstandendum þeirra
veröskuldaöa viðurkenningu.
Veitt veröa verölaun fyrir bestu
auglýsinguna í eftirtöldum flokkum:
Kvikmyndaðar auglýsingar
Útvarpsauglýsingar
Dagblaöaauglýsingar
Tímaritaauglýsingar
Auglýsingaherferðir
Umhverfisgrafík
Útsendiefni
Vöru- og firmamerki.
Skilafrestur rennur út á hádegi
31. janúar 1994.
Þátttökureglur og eyðublöð liggja
frammi á skrifstofu SÍA, frá
kl. 09:00-12:00, Háteigsvegi 3,
105 Reykjavík, sími 91-629588.
BILALEIGA — Á myndinni eru eigendur ALP fyrirtækjanna,
frá vinstri: Arnór L. Pálsson forstjóri, Betsý Ivarsdóttir og ívar Arnórs-
son.
Brúðkaups
myndatökur
þarf að panta með
góðum fyrirvara.
Ljósmyndastofan Mynd sími:
65 42 07
Ljósmyndast. Barna og
fj.myndir sími: 677 644
Ljósmyndastofa Kópavogs
, sími: 4 30 20
3 Odýrastir
HLÐVANDAMAL?
Of þurr húð • húðerting
exem ■ hruni o.fl.
S fím
CTAR®
Al E Vera
C TMENT
Verð kr. 550 •“ 50g
ALOA VERA
Undraáburðurinn.
Linar sársauka fljótt,
dregur úr útbrotum, bruna,
sviða.græóir sárog skrámur.
Ómissandi í sjúkrakassann.
NECTAR
Náttúrulega.
Kringlan 17, 103 Reykjavík
Augi sf Sigrunar