Morgunblaðið - 04.03.1994, Blaðsíða 12

12
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 4. MARZ 1994
Eldhúsverk Pinters
_________Leiklist_____________
Súsanna Svavarsdóttir
Hitt húsið og íslenska leikhúsið
VÖRULYFTAN
Höfundur: Harold Pinter
Þýðandi: Gunnar Þorsteinsson
Leikmynd: Gunnar Borgarsson
Lýsing: Sigurður Guðmundsson
Hljóðmynd: Hilmar Örn Hilm-
arsson
Leikstjóri: Pétur Einarsson
Tveir menn. Innilokaðir. Bíða.
Eftir einhveijum. Kannski sjálfum
sér.
Einhvern veginn þannig mætti
súmmera upp þetta leikrit Pint-
ers. En síðan kemur hið ósagða;
óttinn sem persónurnar, Ben og
Gus, reyna að leyna hvor fyrir
öðrum — og sjálfum sér. Þeir bíða
eftir að fá skipun um að fram-
kvæma eitthvert gruggugt verk.
Hafa oft gert það áður. En núna
er einhvem veginn allt öðruvísi
en þeir eru vanir. Gus tekur eftir
því og verður öryggislaus. Ben
lætur eins og allt sé í stakasta
lagi. Þeir em æði ólíkir. Ben er
yfirvegað snyrtimenni, Gus er
hálf rytjulegur og taugaveiklaður
og fer óskaplega í taugarnar á
Ben, þótt þeir hafi unnið „verk“
sín saman í mörg ár.
Þeir hafast að í eldhúsi í fyrr-
verandi veitingahúsi og bíða. Það
er Ben sem gefur skipanir og
beitir Gus andlegu ofbeldi. Hann
mundar byssu sína óhikað, til að
láta Gus hlýða sér, ef aðrar að-
ferðir virka ekki. Og Gus situr
og stendur, eftir skipunum. Hann
kann það.
Eins og venjulega hjá Pinter
eru samtölin innantóm og nánast
um ekkert. Texti verksins er
óhemju knappur og gefur mjög
takmarkaðar upplýsingar um
verkefni þeirra félaga. Allt sem
mikilvægt er, er látið liggja á
milli hluta. Það hefur verið sagt
um Pinter að hann sé leikara-leik-
ritahöfundur; það er að segja að
hann skrifi leikrit sín þannig, að
það reyni á allt sem leikari kann
og getur til að verk hans komist
til skila. Það er óhætt að segja
að hann mati ekki áhorfandann
með orðavaðli og leyfir sér mis-
kunnarlaust að teygja lopann með
endurtekningum. I Vörulyftunni
skipar Ben Gus aftur og aftur að
hita te. En það er ekki skipunin
sjálf sem skiptir máli, heldur
hvemig hann skipar fyrir. Hann
verður sífellt meira ógnandi og
Gus verður stöðugt hræddari.
Ekki bætir úr skák, þegar vöru-
lyftan í eldhúsinu í þessu yfír-
gefna húsi fer að koma með send-
ingar. s
Þórarinn Eyijörð fer með hlut-
verk hins taugaveiklaða Gus. Að
mestu leyti var hlutverkið vel
unnið. Þórarinn hefur mjög góða
tilfinningu fyrir fínlegum drátt-
um. Bestu kaflarnir í karakter-
sköpun hans voru hljóðu kaflarn-
ir, þar sem Gus er að vandræðast
með skó sína og sokka og nánast
að snúast í reiðileysi í kringum
sjálfan sig. Raddbeitingin finnst
mér vera helsti veikleiki Þórarins.
Hann hefur ekki nægilegt vald
yfir henni til að skila blæbrigðum
þeirra tilfinninga sem hann er að
túlka. Að minnsta kosti ekki í
þessu hlutverki. En það vantar
aðeins herslumuninn og vegna
þess hversu svipbrigði og hreyf-
ingar eru vandlega unnin, þá ber
minna á þeim litlu og fáu brot-
alömum sem voru í túlkun hans
á Gus.
Halldór Bjömsson fer með hlut-
verk Bens. Þar fannst mér skorta
mun meira á karaktersköpun.
Ben, sem er ógnandi og ríkjandi
í samskiptunum, náði ekki að lifna
sem skyldi. Að mestu leyti fannst
mér Halldór ofleika; svipbrigði
voru ýkt og raddbeitingin lærð
og óeðlileg, þótt textameðferð
hans sé vansalaus. Návígið við
áhorfendur er of mikið til að stór-
leikur skili sér. Mér fannst Hall-
dór leika yfir og aftur fyrir áhorf-
endur, þannig að það var erfitt
að ná sambandi við persónuna.
Það er bráðskemmtilegt uppá-
tæki hjá íslenska leikhúsinu að
leika í gamla eldhúsinu í Þór-
skaffi. Leikmyndin hefur staðið
þarna og beðið eftir þessu leikriti
í mörg ár og það ber að hrósa
aðstandendum leikhússins fyrir
útsjónarsemi í nýtingu á húsnæði
í stað þess að gefast upp fyrir því
að ekki er hægt að frá leikhús
með réttu leiksviði. Umhverfi fé-
laganna Gus og Bens var því í
miklu samræmi við verkið og út-
lit sýningarinnar er gott.
Leikstjómin er að mestu leyti
góð. Staðsetningar og hreyfingar
eru vel unnar í þessu rými sem á
margan hátt er flókið, þar sem
umgjörð sýningarinnar hefur í
rauninni hvorki upphaf né endi.
Hins vegar var ekki nógu mikil
spenna í samleik þeirra Þórarins
og Halldórs. Þegar 25 mínútur
voru liðnar af sýningunni, hafði
ég á tilfinningunni að þeir hefðu
misst samband við áhorfendur og
það samband náðist ekki aftur
fyrr en vörulyftan fór af stað. Þar
held ég að hafi skipt mestu máli
að Halldór virtist ekki hafa mjög
sterka tilfinningu fyrir þeim Ben
sem hann var að túlka.
Eins og öll leikrit Pinters er
Vörulyftan sérkennilegt og
skemmtilegt verk. Það er snöggt-
um meiri húmor í því en mörgum
öðrum verka hans og sá húmor
er vel nýttur í þessari sýningu.
Þrátt fyrir nokkrar brotalamir, er
stundin í eldhúsinu í gamla Þór-
skaffi ánægjuleg og glettilega góð
tilbreyting.
Jóhanna Gunnarsdóttir og Lára Sóley Jóhannsdóttir.
Tónlistarskólinn á Húsavík
Morgunbiaðið/Silli.
Nemendatónleikar
Husavik.
TÓNLISTARSKÓLINN á Húsavík efndi til nemendatónleika í tilefni
degi tónlistarskólanna 26. fyrra mánaðar í sal Tónlistarskólans.
Fram komu 15 nemendur sem
léku á píanó, fiðlu, gítar og blást-
urshljóðfæri og viðfangsefni þeirra
voru fjölbreytt og misjafnlega erfið
í flutningi.
Það er ekki hægt annað en að
sakna þess að ekki skyldu hafa
heyrst orgeltónar frá svona fjöl-
mennum skóla, sem telur 250 nem-
endur, en hér í héraði er tilfmnan-
lega skortur á orgelleikurum. Ekki
er þó hægt að segja að okkur vanti
beint hljóðfæraleikara á þau hljóð-
færi sem á tónleikunum var leikið.
Fréttaritari.
í blíðu og stríðu
Bókin um ástina og hjónabandið
BÓKAÚTGÁFAN Forlagið hefur sent frá sér bókina í blíðu og
stríðu - bókin um ástina og hjónabandið eftir Valgerði Katrínu
Jónsdóttur. Bókina prýðir földi ljósmynda eftir Báru Kristinsdótt-
ur sem teknar voru sérstaklega fyrir útgáfuna.
í kynningu Forlagsins segir:
„Hjónabandið er nánasta samband
tveggja einstaklinga, hornsteinn
fjölskyldunnar og fjölskyldan er
hornsteinn samfélagsins. En við
vitum lítið um þennan hyrninga-
stein og hvað samfélagið gerir í
rauninni litlar kröfur til þeirra sem
láta innsigla samband sitt með
hjónavígslunni.
Þessi bók er þess vegna ætluð
þeim sem eru að leita sér að lífs-
förunaut og einnig þeim sem hafa
fundið förunautinn en eru enn að
leita hamingjunnar með honum.
Hér er fjallað um makaval, þrosk-
aða og óþroskaða ást, réttarstöðu
hjónabandsins, brúðkaup og brúð-
kaupssiði, ólíka menningu kvenna
og karla og leitina að jafnrétti í
hjónabandi.
En erfiðleikarnir eru margvís-
legir og því er í bókinni fjallað á
nærfærinn hátt um þau margvís-
legu vandamál sem mæta öllum
hjónum á lífsleiðinni og bent á
leiðir til að leysa þau og gera gott
hjónaband betra. Því ef manneskj-
unum tekst að lifa náið saman um
árabil, í eindrægni og kærleika,
þá á heimurinn vissulega framtíð
fyrir sér.“
Valgerður Katrín Jónsdóttir
í blíðu og stríðu er 187 bls. og
innbundin. Kápu hannaði Jón Ás-
geir Hreinsson. Bókin er unnin í
Prentsmiðjunni Odda hf. I blíðu
og stríðu er seld í bókabúðum sem
Bók mánaðarins í mars með 30%
afslætti og kostar þá 1.995 krónur
en frá 1. apríl 2.850 krónur.
Tónskólinn í Vík
Nemendur héldu tónleika
Nýjar bækur
■ Út er komin bókin Halldórs-
stefna. í bókinni eru þrjú ávörp og
fimmtán fyrirlestrar sem fluttir
voru á alþjóðlegri ráðstefnu er
stofnun Sigurðar
Nordals gekkst
fyrir um ritstörf
Halldórs Lax-
ness í tilefni af
nírnæðisafmæli
hans. Ráðstefn-
an fór fram dag-
ana 12. til 14.
júní 1992.
Þeir sem er-
indi eiga í ritinu
eru: Ámi Bergmann, Árni Sigur-
jónsson, Ástráður Eysteinsson, Ey-
steinn Þorvaldsson, Gísli Pálsson,
Guðrún Nordal, Gunnar Kristjáns-
. son, Halldór Guðmundsson, Halldór
Halldór Laxness
E. Laxness, Helga Kress, Hubert
Seelow, José A. Fernández Romero,
Peter Hallberg, Régis Boyer, Rory
McTurk, Steinunn Sigurðardóttir,
Turid Sigurðardóttir og Vésteinn
Ólason.
Efni erindanna er fjölbreytt. Er
þar Ijallað um skáldskap Halldórs,
viðhorf hans til bókmenntaarfs ís-
lendinga, skáldskaparfræði hans og
mælskulist, tengsl verka hans við
erlendar bókmenntir og viðtökur
þeirra í öðrum löndum.
Ritstjórar Halldórsstefnu er
Elín Bára Magnúsdóttir og Úlfar
Bragason. Halldórsstefna er ann-
að ritið sem Stofnun Sigurðar
Nordals gefur út. Það er 208 bls.
Útgáfuþjónustan Skerpla sá um
umbrot. Valur Skarphéðinsson
hannaði kápuna. Steindórsprent-
Gutenberg hf. prentaði. Hið ís-
lenska bókmenntafélag sér um
dreifingu.
Vík í Mýrdal.
TÓNSKÓLINN í Vík stóð fyrir
tónleikum í Víkurkirkju 16.
febrúar sl. Eldri nemendur skól-
ans léku á ýmis blásturshljóð-
færi og pípuorgel kirkjunnar.
Þá lék Haukur Guðlaugsson
söngmálastjóri Þjóðkirkjunnar
nokkur verk á orgel kirkjunnar
af sinni alkunnu snilld. Var þetta
hin ánægjuiegasta kvöldstund og
gaman að sjá og heyra hvað nem-
endurnir hafa náð góðum árangri
undir leiðsögn Kristjáns Ólafsson-
ar skólastjóra og Kristínar Björns-
dóttur kennara skólans.
Þá er það alltaf að koma betur
og betur í ljós hversu mikil ger-
semi pípuorgel kirkjunnar er bæði
að útliti og hljómgæðum og
ómetanlegt nemendum að hafa
aðgang að slíku hljóðfæri.
- Reynir Ragnarsson
Morgunblaðið/Reynir Ragnarsson
Tónskólinn í Vík stóð fyrir tónleikum í Víkurkirkju fyrir skömmu
og léku eldri nemendur skólans á blásturshljóðfæri og pípuorgel
kirkjunnar.