Morgunblaðið - 04.03.1994, Blaðsíða 25

24
MORGUNBLAÐIÐ FOSTUDAGUR 4. MARZ 1994
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 4. MARZ 1994
25

Otgefandi
Framkvæmdastjóri
Ritstjórar
Fulltrúar ritstjóra
Fréttastjórar
Ritstjórnarfulltrúi
Árvakur h.f., Reykjavík
Flaraldur Sveinsson.
Matthías Johannessen,
Styrmir Gunnarsson.
Björn Jóhannsson,
Árni Jörgensen.
Freysteinn Jóhannsson,
Magnús Finnsson,
Sigtryggur Sigtryggsson,
Ágúst Ingi Jónsson.
Björn Vignir Sigurpálsson.
Kringlan 1, 103 Reykjavík. Símar: Skiptiborð 691100. Auglýsingar:
691111. Áskriftir 691122. Áskriftargjald 1400 kr. með vsk. á mánuði
innanlands. í lausasölu 125 kr. með vsk. eintakið.
Reyklaus frystihús
eim fjölgar sífellt reyk-
lausu vinnustöðunum,
hérlendis sem erlendis. Morg-
unblaðið greinir frá því í
fyrradag að reykingar verði
bannaðar í húsnæði Pósts og
síma frá og með 21. apríl
næstkomandi. Bannið nær til
um 2.500 starfsmanna á 160
vinnustöðum. í fréttinni er og
haft eftir Halldóru Bjarna-
dóttur, formanni tóbaks-
varnanefndar, að tvö norð-
lenzk frystihús, í Hrísey og
Ólafsfirði, hafi bannað reyk-
ingar á vinnusvæði sínu í byrj-
un líðandi árs. Að sögn Hall-
dóru tekur bannið til húss og
lóðar sem þýðir að starfsmenn
geti ekki reykt utandyra á lóð
fyrirtækisins. í frétt blaðsins
af reykingabanni í frystihús-
unum tveimur segir orðrétt:
„Halldóra segir að þar sem
um matvælafyrirtæki sé að
ræða þyki ekki við hæfi að
sýna gestum, til dæmis út-
lendingum, sem koma til að
skoða hreinan og fallegan
físk, sígarettustubbana við
kerin í fyrirtækjunum. Hún
bætir því við að vonandi verði
þetta til þess að fleiri fisk-
vinnslufyrirtæki geri slíkt hið
sama.“
Arnar Sigurmundsson, for-
maður Samtaka fískvinnslu-
stöðva, segir í samtali við
Morgunblaðið í gær að reyk-
ingabann hafí um langt skeið
ríkt í vinnslusölum og öðrum
vinnusvæðum fískvinnslufyr-
irtækja hér á landi. Reykingar
á þessum vinnustöðum væru
í grófum dráttum afmarkaðar
við kaffihlé og kaffistofur.
Hins vegar hafi það ekki kom-
ið til tals taka upp á landsvísu
algjört reykingabann í físk-
vinnsluhúsum og á lóðum
þeirra að hætti frystihúsanna
í Hrísey og Ólafsfírði.
Þjóðarbúskapur okkar
byggist fyrst og fremst á
matvælaframleiðslu, sem
þyngst vegur í afkomu og
útflutningi landsmanna. Sjáv-
arvörur námu hvorki meira
né minna en 79,6% af vöruút-
flutningi okkar á síðastliðnu
ári. Kjöt- og mjólkuriðnaður
er og veigamikill á innan-
landsmarkaði, auk þess sem
nokkrar vonir eru bundnar við
það að vinna megi dilkakjöti
sess sem hollustu- og náttúru-
afurð á erlendum lúxusmörk-
uðum. Það er því mikilvægt,
og reyndar mikilvægara en
flest annað í markaðssetningu
framleiðslunnar, að skapa
henni ímynd hreinleika,
ómengaðrar náttúruafurðar, í
hugum neytenda á verðmæt-
ustu samkeppnismörkuðun-
um báðum megin Atlantsála.
Samkeppnin á þessum
matvælamörkuðum, sem ska-
rast svo mjög við lífskjör og
velferð hér á landi, hefur far-
ið harðnandi, bæði milli fisk-
veiðiþjóða og tegunda mat-
vöru. Viðhorf og fæðuval
fólks í upplýstari hluta heims-
ins hafa og breytzt mjög. Því
veldur fagleg og almenn
þekking á gildi hollrar fæðu
og hreyfíngar fyrir heilbrigði,
vellíðan og lífslíkur fólks. Það
er því einn af mikilvægari
þáttum markaðssetningar á
matvælum nú orðið og í fyrir-
sjáanlegri framtíð, að vinna
þeim, framleiðslu þeirra og
uppruna traust og viðurkenn-
ingu, ekki sízt á þungavigtar-
mörkuðum. í því sambandi
verður að hafa það ríkt í huga,
að stærstu og mikilvægustu
kaupendur á þessum mörkuð-
um fylgjast grannt með fram-
leiðsluferlinu í upprunalandi
vörunnar.
Fljótt á litið vega aðrir heil-
brigðisþættir í framleiðslu'
ferli sjávarvöru sjálfsagt
þyngra í hugum fólks en sá,
hvort starfsfólk fískvinnslu-
húsanna reykir á vinnustað.
Það er á hinn bóginn naum-
ast álitsaukandi í hugum full-
trúa stórra kaupenda, sem
gjarnan heimsækja fram-
leiðslustaði sem þessa, „að sjá
sígarettustubbana við kerin í
fyrirtækjunum“, svo notuð
séu orð formanns tóbaks-
varnanefndar. Það er hvorki
vitnisburður um heilbrigða
framleiðsluhætti né hreina
náttúruafurð.
„Reykurinn virðir engin
landamæri og okkur þykir
brýnt að tryggja þeim sem
ekki reykja hreint loft,“ sagði
Halldóra Bjarnadóttir í til-
vitnuðu viðtali við Morgun-
blaðið. Það er gott og gilt
sjónarmið. Ákvörðun fisk-
vinnslufyrirtækja í Hrísey og
Ólafsfírði um reyklaus físk-
vinnsluhús byggist að sjálf-
sögðu á þessu sjónarmiði, en
er jafnframt stefnumarkandi
og táknræn fyrir metnaðar-
fulla og traustvekjandi fram-
leiðsluhætti í íslenzkum mat-
vælaiðnaði. Þess vegna skal
hér tekið undir orð formanns
tóbaksvarnanefndar: „Von-
andi verður þetta til þess að
fleiri fískvinnslufyrirtæki geri
slíkt hið sama.“
AÐGERÐIR VEGNA VANDA VESTFJARÐA
FIMM forsvarsmenn sjávarútvegsfyrirtækja, verka-
lýðsfélaga og sveitastjórna á Vestfjörðum sem Morg-
unblaðið ræddi við um tillögur sem lagðar voru fyrir
stjórnarflokkana í fyrradag um að veita 300 milljóna
króna víkjandi lán til sjávarútvegsfyrirtækja á Vest-
fjörðum og veita fjármagn úr Jöfnunarsjóði sveitarfé-
laga ásamt fjármagni úr ríkissjóði til skuldugra sveit-
arfélaga sem sameinast, eru ekki á einu máli um
ágæti tillagnanna. Flestir telja framtakið þó jákvætt
og að það sýni að stjórnvöld geri sér grein fyrir vanda
Vestfjarða, en framlag sem þetta hrökkvi þó skammt
miðað við núverandi skuldastöðu fyrirtækja og sveit-
arfélaga og taki í raun ekki á höfuðvanda Vest-
fjarða, þ.e. vöntun á frekari aflaheimildum. Aðeins
með aukningu þeirra verði hægt að snúa við öfugþró-
un í efnahags- og atvinnumálum Vestfirðinga.
Einar Oddur
Kristjánsson
Brúar bilið
til rýmkun-
ar heimilda
„ÉG HEF metið það svo að
með þessum aðgerðum vilji
stjórnvöld leggja sitt af mörk-
um til þess að fyrirtæki eigi
frekari kost á að þreyja þorr-
ann og góuna meðan þorsk-
skerðingin er jafn gríðarlega
mikil og hún er nú og leggja
sitt af mörkum til að fyrirtæki
og sveitarfélög verði í stakk
búin til að halda velli þangað
til og þegar veiðiheimildir
verði auknar aftur,“ segir Ein-
ar Oddur Kristjánsson á Flat-
eyri og kveðst telja um já-
kvæða viðleitni að ræða.
„Hitt má öllum vera ljóst að
tilvera búsetu á Vestfjörðum hefur
alltaf grundvallast á veiðum og
ef veiðiheimildir verði ekki auknar
fyrr en síðar, er hætt við að allir
hnútar rakni og ekki verði hægt
að bjarga byggðum hér,“ segir
Einar. Hann segir að ekkert geti
komið í stað aukinna áflaheimilda,
en hann telji að stjórnvöld gætu
aldrei leyst til fulls heildarvanda
fyrirtækja á Vestfjörðum með sér-
tækum aðgerðum eins og nú eru
í bígerð.
Nægur þorskur
„Varðandi það sem segir um
sameiningu fyrirækja, lít ég svo á
að sú hugsun sé efst á baugi að
tryggja að hver og einn leggi sitt
af mörkum til að ná fram sem
mestri hagræðingu, sem er ekki
óeðlilegt. Geri menn það eru
stjórnvöld reiðubúin í staðinn að
fleyta mönnum yfír mestu þreng-
ingar með þessari lánveitingu,"
segir Einar Oddur. Hann segir
Vestfírðinga almennt fullvissa um
að staða þorskstofna sé orðin afar
bærileg, öndvert við skoðanir fiski-
fræðinga Hafrannsóknastofnunar,
og menn beri þá von í brjósti að
fyrirhugaðar fjárveitingar nægi til
að brúa bilið þangað til stjórrivöld
ákveði að auka veiðiheimildir.
Guðmundur F.
Magnússon
Leysir ekki
vandann
að fullu
GUÐMUNDUR Friðgeir
Magnússon, formaður verka-
lýðsfélagsins Bylgju á Þing-
eyri, kveðst ekki hafa kynnt
sér tillögurnar til hlítar, en
ljóst sé að vandinn á Vest-
fjörðum sé þess eðlis að 300
milljóna króna framlag nægi
ekki til að leysa hann til fulls.
„Meginundirstaða atvinnuvega
hér á Vestfjörðum er fiskveiðar
og fiskvinnsla eins og flestir vita,
og þessar byggðir þrífast ekki án
þess. Fyrirtæki hafa ýmist lagt
upp laupana eða verið á heljar-
þröm, og þau fyrirtæki sem voru
illa stödd á seinasta ári hafa fæst
snúið vörn í sókn. Ég ætla hvorki
að mæla á móti stjórnun fiskveiða
né því sem fískifræðingar mæla
með, en höfuðorsök atvinnuleysis-
ins og lélegrar skuldastöðu er
hversu lítið má veiða og hversu
lítill afli er til vinnslu fyrir vikið.
Meðan það breytist ekki eru allar
aðrar ráðstafanir jákvæðar en að-
eins til skamms tíma,“ segir Guð-
mundur.
Guðmundur segir erfíðleika þó
leiða til nýrra úrræða og þannig
hafi farið fram tilraunir í hrað-
frystihúsi Kaupfélags Dýrfirðinga
um að fullvinna afurðir, s.s. að
saga niður karfa í neytendaum-
búðir fyrir Evrópumarkað, sem
vonir standa til að verði í senn
verðmæta- og atvinnuskapandi.
Halda eigi sambærilegum tilraun-
um áfram í því skyni að auka fjöl-
breytni atvinnulífs á Vestfjörðum
sem leiði aftur á móti til bætts
ástands þegar tilraunir takast.
Pétur Sigurðsson
Betra að
frysta skuld-
ir fyrirtælga
„ÉG HEF aldrei verið hlynnt-
ur því að Vestfirðingar fengju
ölmusu sem ekkert dugar okk-
ur, og ég sé ekki heldur hvern-
ig á að deila þessum fjármun-
um út á jafnan og skynsamleg-
an hátt,“ segir Pétur Sigurðs-
son, forseti Alþýðusambands
Vestfjarða, um tillögur um
aðstoð. „Vandi fyrirtækja hér
er í tvennu lagi, í fyrra lagi
skuldsetning og lánin sem
standa þarf skil á og í seinna
lagi vöntun á verkefnum. 300
milljónir duga ekki öllum og
því hefði verið betra að frysta
skuldir fyrirtækja, helst
vaxtalaust, og leyfa okkur að
þreyja þennan dauða tíma sem
er framundan miðað við þær
heimildir sem við höfum,“ seg-
ir hann.
Hann kveðst ekki sjá að atvinna
aukist á svæðinu við sameiningu
fyrirtækja. Framlagið geti þó dug-
að til að halda lífinu í fyrirtækjum
í einhveija mánuði. „Við þurfum
meira. Verkafólk á Vestfjörðum
þarf að vera öruggt um það að
þær ráðstafanir sem gripið er til
dugi til þess að við eigum hér ein-
hverja framtíð. 300 milljónir
nægja ekki ef ekkert annað er
gert, s.s. að auka veiðiheimildir,“
segir Pétur.
Sala afla og heimilda
Pétur segir að sú sérstaða Vest-
fírðinga að byggja nær eingöngu
á þorski sem grundvallast á ná-
lægð byggðar við gjöfulustu
fískimið landsins, breytist ekki.
Hann voni því að ekki þurfi að
grípa til stórra aðgerða ef togarar-
allið sem nú stendur yfír sýni að
rýmka megi veiðiheimildir. „Það
er svo annað mál að stór hluti af
veiðiheimildum Vestfírðinga kem-
ur aldrei til vinnslu hingað og það
er bæði um að ræða að frystitog-
aravæðingin hefur heltekið menn
hér eins og í öðrum landshlutum,
auk þess sem geysilegt magn af
ferskum fiski er flutt út. Sá afli
fer ekki aðeins á uppboðsmarkaði
heldur einnig til fískverksmiðja
sem hafa verið byggðar á seinustu
ár'um í Þýskalandi, Englandi og
Frakklandi og eru í raun að taka
við hlutverki frystihúsanna og
verkafólksins í landi. Aflaheimildir
eru ekki einkaeign útgerðarmanna
heldur eign þjóðarinnar. Ég get
ekki sætt mig við að viðkomandi
útgerðarmenn geti selt þessar
heimildir frá fólkinu sem er í landi,
en meðan þeir gera það breytir
aðstoð við fyrirtæki litlu sem engu
um atvinnuástandið,“ segir Pétur.
Hann kveðst hins vegar telja
jákvætt að veitt verði fé til að liðka
fyrir sameiningu sveitarfélaga og
í fullu samræmi við fyrirheit ríkis-
stjórnar í þá veru.
Ólafur Kristjánsson
Eins o g
dropi í hafið
„VANDI fyrirtækja á Vest-
fjörðum í heild er mörgum
sinnum stærri og meiri en það
sem áformað framlag stjórn-
valda segir til um, þannig að
300 milljónir eru eins og dropi
í hafið,“ segir Ólafur Krist-
jánsson, bæjarstjóri í Bolung-
arvík. „Fyrirtæki hafa verið
rekin með rekstrartapi árum
saman sem hefur étið upp all-
ar eigur, auk þess sem háir
vextir hafa ekki bætt úr skák.
Ég fæ því ekki séð annað en
að aðgerðirnar séu bráða-
birgðaráðstöfun og nái ekki
til lengri tíma.“
í stað beins fjárstuðnings kveðst
Ólafur frekar vilja að sérstaða
Vestfírðinga væri metin varðandi
úthlutun á kvóta, til „þess að við
gætum bjargað okkur sjálf“, segir
hann. „Ég geri mér hins vegar
grein fyrir því að sum fyrirtæki
hér eru svo illa stödd að til ein-
hverra aðgerða verður að grípa.
Fyrir um þremur árum lagði ég
mikla áherslu á að atvinnuleysis-
lánum úr atvinnutryggingarsjóði
Byggðastofnunar yrði létt áf fyrir-
tækjum og þeim breytt I víkjandi
lán, þannig að tillögurnar koma
heim og saman við mínar hug-
myndir að því leyti. Hins vegar
er því ekki að leyna, að ríkisvaldið
er kannski að viðurkenna með
þessari aðgerð sinni og skila aftur
því sem á undanförnum árum hef-
ur verið tekið af fyrirtækjum með
skerðingu kvóta sem hefur leitt
til að verðgildi eigna hefur hrapað
í samræmi við skerðingu."
Ákveðin þvingun
Ólafur er stjórnarmaður í ráð-
gjafanefnd Jöfnunarsjóðs sveitar-
félaga. Hann segir að hugmyndir
um að fjármagn verði veitt úr
sjóðnum ásamt framlagi úr ríkis-
sjóði til skuldugra sveitarfélaga
þar sem sameining á sér stað,
verði fljótlega ræddar innan
nefndarinnar. „Jöfnunarsjóðurinn
hefur ekki bolmagn til að mæta
skuldastöðu sveitarfélaga sem eru
að sameinast nema að það komi
af fíárlögum. í greiðsluáætlun
sjóðsins er gert ráð fyrir að veita
30 milljónir króna til sameiningar
sveitarfélaga, sem er örlítið brot
þarfar, auk þess sem það fé er
frekar ætlað sem aðstoð við að
sameina bókhald og annað slíkt,
en engan veginn til að jafna
skuldastöðu. Ríkisvaldið verður
því nær alfarið að sjá fyrir þeim
þætti. Sjálfur er ég afar fylgjandi
sameiningaráformum en er ekki
sáttur við að framlögin séu eyrna-
merkt sameiningu og tel ákveðna
þvingun í því fólgna að búa til
beitu með þessum hætti,“ segir
Ólafur.
Sigurður Viggósson
Aðgerðir
sljórnvalda
jákvæðar
SIGURÐUR Viggósson, fram-
kvæmdastjóri Odda hf. á Pat-
reksfirði, kveðst telja aðgerð-
ir í þá veru sem ríkisstjórnin
fjallar nú um vera jákvæðar
miðað við núverandi ástand.
Talað hafi verið um 29% sam-
drátt í þorskveiðum á Vest-
fjörðum á móti 12-17% sam-
drætti í öðrum landshlutum,
en sú prósenta eigi aðeins við
liðið ár og raunhæfara væri
að áætla að samdrátturinn
næmi um 70% á seinustu fjór-
um árum.
„Ég þekki ekki heildarstöðuna
en tel að mat stjórnvalda byggist
á því að 300 milljóna króna viðmið-
un dugi helstu fyrirtækjum til að
tryggja alla vega lágmarks vinnu
á þessu svæði og ég vona að að-
gerðirnar verði allar til að rétta
stöðuna til frambúðar, enda finnst
mér það vera skilyrði. Hugmynd-
irnar ganga út að fjármunir verði
veittir í líki víkjandi láns til langs
tíma með litlum afborgunum
fyrstu árin, þannig að ekki er um
gjöf að ræða heldur lán á hag-
kvæmum kjörum. í raun er verið
að gera okkur kleift að lifa af
þessar þrengingar sem nú eru og
til þess tíma þegar hægt verður
að auka veiðiheimildir að nýju, sem
menn ætla að verði innan skamms
tíma.“
Eitt lykilfyrirtæki
Sigurður segir að forsvarsmenn
Odda séu fylgjandi því að samnýta
tækjabúnað og starfsfólk á svæð-
inu, þannig að hugmyndir um sam-
runa fyrirtækja láti vel í eyrum
þeirra. Hann segir erfítt að meta
hvernig fyrirtæki standa almennt
á Vestfjörðum og hvort að þeim
sé viðbjargandi, en aðgerðin gæti
þó leitt til þess að í hverju byggð-
arlagi starfi áfram eitt lykilfyrir-
tæki. „Égtel viljann til sameining-
ar vera fyrir hendi hjá fyrirtækjum
á Vestfjörðum, eins og atburðir
seinustu missera hafa leitt í ljós
og sú þróun mun halda..JLfram í
því skyni að ná fram hagræði í
rekstri með samnýtingu," segir
Sigurður.
Hagnaður Landsbanka íslands var 42,7 milljónir króna árið 1993
Skrifað undir
reikninginn
ÁRSFUNDUR Landsbanka ís-
lands var haldinn á Hótel Loftleið-
um í gær. Frá vinstri eru: Sverrir
Hermannsson, bankastjóri, Björg-
vin Vilmundarson, bankastjóri og
formaður bankastjórnar, Lúðvík
Jósepsson, bankaráðsmaður,
Steingrímur Hermannsson, bank-
aráðsmaður, Kjartan Gunnarsson,
formaður bankaráðs, og Sighvat-
ur Björgvinsson, viðskiptá- og
bankamálaráðherra, sem staðfest-
ir hér með undirskrift sinni árs-
reikning Landsbanka Islands fyrir
árið 1993.

Morgunblaðið/Kristinn
Bankínn afskrífaði endan-
lega 2.306 milljónir í fyrra
FORSVARSMENN Landsbanka íslands sögðu á fundi með frétta-
mönnum í gær, að afloknum ársfundi bankans, að vel væri hægt
að una við þá niðurstöðu að hagnaður bankans á Iiðnu ári hefði
reynst vera 42,7 milljónir króna, eftir að 2.033 milljónir króna
höfðu verið lagðar í afskriftareikning útlána. Endanlega voru af-
skrifaðar á liðnu ári kröfur að upphæð 2.306 milljónir króna, eða
273 milljónum króna hærri upphæð, en lögð var í afskriftareikning
á árinu. Fram kom að Landsbankinn leggur 200 milljónir króna á
mánuði í afskriftareikning fyrstu fjóra mánuði þessa árs. Afskrifta-
reikningur Landsbankans stóð í árslok 1993 í 5.044 milljónum króna.
Þeir Kjartan Gunnarsson, for- ■
maður bankaráðs Landsbankans,
Björgvin Vilmundarson, banka-
stjóri og formaður bankastjórnar,
Sverrir Hermannsson, bankastjóri,
og Halldór Guðbjarnarson, banka-
stjóri, kynntu fréttamönnum af-
ko.mu bankans á liðnu ári á fundin-
um og sátu fyrir svörum.
Ekki bjartara framundan
Fram kom á fundinum að hinar
miklu afskriftir á liðnu ári eru til-
komnar vegna þeirra erfiðleika sem
verið hefur við að glíma í atvinnu-
lífí landsmanna. Því væri Lands-
bankinn mjög varkár, þegar hann
legði til hliðar í afskriftareikning
200 milljónir króna á mánuði nú,
þar sem fátt benti til þess að árferð-
ið í ár yrði betra en á því liðna.
Stjórnendur bankans voru spurð-
ir hvort sú ákvörðun þeirra að
leggjá 200 milljónir króna í af-
skriftareikning á mánuði, fyrstu
fjóra mánuði þessa árs, sýndi ekki
að þeir hefðu lagt of lítið á reikning-
inn í fyrra og þannig getað sýnt
fram á 42,7 milljóna króna hagnað:
„Nei, nei, það er ekki rétt,“ sagði
Sverrir Hermannsson, „af reynslu
síðasta árs, viljum við ekki byrja á
75 milljónum króna á mánuði, því
það er ekkert sem bendir til að
þetta ár, 1994, verði miklu betra.
Hjá okkur eru það einvörðungu
varúðarsjónarmið sem ráða ferðinni
fyrstu mánuði ársins. Síðan verður
þessi upphæð endurskoðuð."
Morgunblaðið spurði stjórnendur
bankans hvort endurskoðun á þeirri
upphæð sem lögð er til hliðar í af-
skriftareikning, sem á að fara fram
að fyrstu fjórum mánuðum þessa
árs loknum, kæmi til með að fela
í sér endurskoðun til hækkunar eða
lækkunar. Kjartan Gunnarsson,
formaður bankaráðs varð fyrir
svörum og sagði: „Þetta eru spurn-
ingar sem varða mjög mikilvæga
viðskiptahagsmuni bankans og það
er eiginlega ekki hægt að gefa frek-
ari upplýsingar að svo komnu máli
um það mál.“ Sverrir bætti við:
„Þetta getur alveg eins orðið svipuð
þörf í ár, eins og ársins sem var
að líða.“
Á liðnu ári fækkaði stöðugildum
um 109 í Landsbankanum og hefur
þeim fækkað um 234 frá árinu
1990. Stjórnendur bankans vonast
til þess að ekki þurfí að koma til
frekari hópuppsagna þótt hagræð-
ingu og sparnaði sé ekki lokið.
Rekstrarkostnaður bankans lækk-
aði á árinu um 225 milljónir króna,
eða 13,2% miðað við árið 1992.
Halldór Guðbjarnarson var
spurður hvaða fyrirtæki vægju
þyngst í 2,3ja milljarða afskriftum
síðastliðins árs, en hann kvað ekki
unnt að svara því, því það hefði
ekki tíðkast. Kjartan Gunnarsson
sagði í þessu sambandi að ákveðin
„Því var ákveðið að gjaldfæra
þessa skuld á næstu sjö árum, eftir
að sjóðurinn var reiknaður upp og
á sl. ári voru 150 milljónir greiddar
af henni,“ sagði Halldór á fundi
með fréttamönnum, þar sem árs-
reikningar Landsbankans voru
kynntir.
Halldór sagði að lífeyrisskuld-
bindingar Landsbankans skiptu
verulegu máli, í samanburði við
aðra. „I flestum fyrirtækjum borgar
fyrirtækið á móti starfsmanni 6%
til 8% af launum í lífeyrissjóð. Nú
lög giltu um banka og þeim væri
óheimilt að gefa upplýsingar um
hagsmuni eða viðskipti einstakra
viðskiptamanna sinna. „Það á einn-
ig við eftir að fyrirtæki hefur jafn-
vel orðið gjaldþrota og bankinn
orðið að afskrifa fjárhæðir gagn-
vart því. Sú Ieyndarskylda, hún
breytist í engu eftir það,“ sagði
formaður bankaráðsins.
Heildareignir Landsbanka ís-
lands voru í árslok 1993 108.112
milljarðar króna, sem er hækkun
um 5,4% miðað við árslok 1992.
Eiginfjárhlutfall í árslok 1993 var
9,5%, reiknað í samræmi við svo-
nefndar BIS reglur þar sem tekið
er tillit til áhættudreifingar útlána.
Lágmarkshlutfall er samkvæmt
BIS reglum 8%.
Innlán jukust um 5 milljarða
Innlán bankans í árslok námu
69,7 milljörðum króna og höfðu
aukist um 5 milljarða á árinu, eða
7,8%, sem var mesta innlánaaukn-
ing bankanna.
Heildarútlán Landsbankans l
árslok voru 89,2 milljarðar króna
og höfðu aukist um 6,1 milljarð
er nýbúið að reikna sjóðinn upp
aftur og í lífeyrissjóðinn borgaði
bankinn í raun og veru 623 milljón-
ir króna á síðastliðnu ári,“ sagði
Halldór.
Verðtryggður lífeyrir
Kjartan Gunnarsson, formaður
bankaráðs, sem á sæti í stjórn líf-
eyrissjóðs Landsbankans og Seðla-
bankans sagði í þessu sambandi:
„I grundvallaratriðum er lífeyris-
sjóður þessara banka byggður upp
með sama hætti og lífeyrissjóður
króna, eða 7,4%.
Hlutdeild Landsbanka Islands í
heildarútlánum banka og sparisjóða
var 39% í árslok 1993. Hlutdeild
bankans í einstökum greinum var:
í sjávarútvegi 63%, og til þeirrar
greinar fóru 31% útlána.
í iðnaði 48%.
í verslun 47%, sem fékk 17%
útlána bankans.
í landbúnaði 33%.
Til einstaklinga 18%, sem fengu
18% útlána bankans.
Lausafjárstaða bankans var
sterk allt árið 1993, samkvæmt því
sem segir í frétt frá bankanum, og
skýringin sem gefin er, er sú að
bankanum hafi verið stýrt mark-
visst og staðan hafi styrkst enn
frekar með aðgerðum Seðlabank-
ans í nóvember sl. í kjölfar aðgerða
í vaxtamálum.
í máli Halldórs Guðbjarnarsonar
kom fram að vaxtamunur í Lands-
bankanum hefur minnkað úr 3,57-3*
árið 1990, í 3,7% árið 1993. Hall-
dór sagði minni vaxtamunur nú
væri m.a. skýring þess að alls kon-
ar þjónustugjöld bankans myndu
fara hækkandi á næstunni.
ríkisstarfsmanna. Þannig að það
er um verðtryggðan lífeyri að ræða,
sem tekur mið af lokalaunum
starfsmanns, þegar hann hættir
starfi. Ein meginástæðan fyrir
þeirri miklu skuld, sem hér er talað
um og ætti kannski að hafa í gæsa-
löppum, er auðvitað hin mikla rýrn-
un þessa sjóðs eins og annarra
sjóða, fyrir tíma verðtryggingarinn-
ar. Það er auðvitað verið m.a^að
fást við þann halla ennþá.“
Kjartan benti á að þarna væri
um kjarasamning við starfsmenn
að ræða, en ekki samning sem
bankinn ákvæði einhliða. „Það má
geta þess að lífeyrissjóðurinn
ávaxtaðist ákaflega vel á síðasta
ári og skilar nú 7,5% til 8% raun-
ávöxtun og stendur alltaf sjálféí
undir æ stærri hluta af þessu,“
sagði Kjartan Gunnarsson.
Landsbankinn greiðir 24% af launum í lífeyrissjóð
150 mílljónir greiddar
í eftirlaunasjóð 1993 -
STÆRSTI útgjaldaliður Landsbanka íslands á liðnu ári undir liðn-
um óreglulegir rekstrarliðir var framlag bankans í eftirlaunasjóð
starfsmanna, sem nam tæpum 150 milljónum króna. Að sögn Hall-
dórs Guðbjarnarsonar, bankastjóra Landsbankans, er sjóðurinn
reiknaður upp með ákveðnu árabili og síðast þegar það var gert
fyrir fjórum árum, var talið að Landsbankinn skuldaði í sjóðinn
tæplega einn milljarð króna.