Morgunblaðið - 27.05.1994, Side 1

96 SIÐUR B/C
117. TBL. 82.ÁRG.
Hvalveiðiráðið
Féllust
á griða-
svæðið
Puerto Vallarta. Reuter.
Alþjóðahvalveiðiráðið sam-
þykkti í gærkvöldi á fundi sín-
um í Mexíkó tillögu um griða-
svæði fýrir hvali í suðurhöfum.
Aðeins Japanir greiddu at-
kvæði gegn tillögunni. Norð-
menn og fleiri bandamenn
Japana sátu hjá við atkvæða-
grejðsluna.
Áður höfðu fulltrúar
þriggja ríkja, Frakklands,
Mexíkó, og Chile, lagt fram
nýja breytingartillögu sem var
umhverfisverndarsinnum að
skapi og kom jafnframt til
móts við kröfur Suður-Amer-
íkuríkja, sem var annt um að
halda forræði yfir landhelgi
sinni.
Norðmenn veiða hrefnur
Fulltrúi Norðmanna á fund-
inum, Karsten Klepsvik, sagði
í gær að norska stjórnin hefði
ekki breytt stefnu sinni í hval-
veiðimálum og gaf til kynna
að Norðmenn myndu halda
áfram hrefnuveiðum sínum,
hvað sem kæmi út úr fundi
hvalveiðiráðs.
Matvælaskortur í Irak
Hung-
ursneyð
í nánd
Baghdad. Reuter.
REFSIAÐGERÐIR Sameinuðu þjóð-
anna (SÞ) gegn írakj sem gripið var
til vegna innrásar Iraka í Kúveit,
hafa lamað landbúnaðarstarfsemi og
valdið alvarlegum matvælaskorti í
landinu. Er ástandið svo ajvarlegt
að hungursneyð blasir við írökum,
að sögn fulltrúa stofnana SÞ.
Fulltrúi Matvæla- og Iandbúnað-
arstofnunar Sameinuðu þjóðanna
(FAO) í írak, Amir Abdulla Khalil,
sagði í gær að stærstur hluti írösku
þjóðarinnar byggi við gífurlegan
skort, viðvarandi hungur og land-
læga vannæringu. Heilu stéttirnar
hefðu verið sviptar tekjum og bjarg-
ræðislausum fjölgaði afar hratt.
„Fyrstu merki hungursneyðar eru
farin að sjást,“ sagði í sameiginlegri
yfirlýsingu FÁO og Matvælaáætlun-
ar SÞ (WFP).
Aðstoð nauðsynleg
Khalil sagði að ástandið í írak
væri mjög alvarlegt og nauðsynlegt
að ríki heims kæmu þjóðinni til hjálp-
ar. írökum væri heimilt að flytja inn
matvæli en vegna viðskiptabannsins
gætu þeir ekki flutt út olíu og skorti
því peninga til þess að kaupa mat-
væli.
STOFNAÐ 1913
FÖSTUDAGUR 27. MAÍ 1994 PRENTSMIÐJA MORGUNBLAÐSINS
Hátækni-
risaeðlur
BRESKA sjónvarpskonan
Emma Forbes opnar risa-
eðlusýningu í Náttúrusögu-
safninu í Lundúnum í gær.
Sýningin er afrakstur sam-
starfs sérfræðinga á sviði
hátækni og náttúruvísinda-
manna og sýndar eru eftir-
líkingar af risaeðlum sem
geta hreyft höfuðin, fæt-
urna, halana og klærnar eins
og talið er að risaeðlurnar
hafi gert áður en þær urðu
útdauðar.
Vandræðaleg
kúvending
Reuter
Litið er á ákvörðun Clintons sem
vandræðalega kúvendingu, enda
sagði hann í fyrra að Kínverjar
myndu ekki fá bestu viðskiptakjör
nema þeir féllust á „almennar og
verulegar úrbætur“ í mannrétt-
indamálum. í kosningabaráttunni
árið 1992 gagnrýndi hann George
Bush fyrir að „dekra við“ komm-
únistastjórnina í Kína, en hefur
síðan framfylgt því sem næst
sömu stefnu og forverinn í forseta-
embættinu.
180 ríki njóta bestu kjara í við-
skiptum við Bandaríkin, þeirra á
meðal íran og Líbýa. Þessi ríki fá
aðgang að Bandarískum mörkuð-
um með lægstu tollum.
Clinton Bandaríkjaforseti tilkynnír tilslökun
Kína heldur bestu
viðskiptakj örum
Washingfton. Reuter.
BILL Clinton Bandaríkjaforseti tilkynnti í gærkvöldi að Kínveijar
myndu njóta bestu viðskiptakjara áfram þótt kínverska stjórnin
hefði ekki gengið að kröfum Bandaríkjastjórnar um að virða
mannréttindi. Clinton sagði þó að Bandaríkjastjórn myndi banna
innflutning á vopnum og skotfærum frá Kína. Sá innflutningur
er aðeins lítill hluti af heildarviðskiptum ríkjanna.
„Með tilliti til þess að nokkrar
úrbætur hafa verið gerðar þótt
öllum kröfum okkar hafi ekki ver-
ið fullnægt er vert að spyija:
hvernig getum við þokað mann-
réttindamálstaðnum áfrarri og hin-
um miklu hagsmunum Bandaríkj-
anna í Kína?“ sagði Clinton þegar
hann tilkynnti ákvörðun sína. „Ég
tel að þessi ákvörðun veiti okkur
besta tækifærið til að leggja
grunninn að varanlegum úrbótum
í mannréttindamálum og tryggja
aðra hagsmuni okkar í Kína.“
Forsetinn hyggst einnig skipa
nefnd sem fylgjast á með þróun
mannréttindamála í Kína. Mann-
réttindahreyfingar í Bandaríkjun-
um höfðu áður gert lítið úr þeirri
hugmynd og telja hana gagns-
lausa.
Evrópskir utanríkisráðherrar á öryggismálaráðstefnu í París
Deilt um leiðir til að afstýra stríði
Ölík sjónarmið koma fram um.mikil-
vægi varnarbandalaganna í Evrópu
París. Reuter.
UTANRÍKISRÁÐHERRAR Evrópuríkja komu saman í París í
gær til að ræða hvernig koma mætti í veg fyrir stríð í álfunni
milli þjóða og þjóðarbrota í líkingu við átökin í fyrrverandi lýð-
veldum Júgóslavíu og Sovétríkjanna. Á ráðstefnunni komu fram
ólík sjónarmið um mikilvægi varnarbandalaga í Evrópu og leið-
ir til að afstýra stríðsátökum.
Gestgjafmn, Edouard Balladur,
forsætisráðherra Frakklands, sem
átti hugmyndina að ráðstefnunni,
hvatti til „fyrirbyggjandi rikiser-
indreksturs“ til að afstýra því að
deilur um landamæri og eijur þjóð-
arbrota breyttust í striðsátök líkt
og í Júgóslavíu fyrrverandi.
RÖSE fái æðsta vald
Allir voru sammála um það
markmið en þegar rætt var hvern-
ig leysa ætti deilurnar kom hins
vegar upp ágreiningur.
Andrej Kozyrev, utanríkisráð-
herra Rússlands, sagði að Ráð-
stefnan um öryggi og samvinnu í
Evrópu (RÖSE) ætti að hafa æðsta
vald sem „æðstu stjórnmálasam-
tök álfunnar“. Klaus Kinkel, utan-
ríkisráðherra Þýskaiands, lagði
hins vegar áherslu á að ekki
mætti skipa öðrum bandalögum á
„óæðri bekk“ en RÖSE.
‘'V
Edouard Balladur, forsætis-
ráðherra Frakídands.
Markmiðið með ráðstefnunni er
að leggja grunninn að samningum
sem ætlunin er að tíu Mið- og
Austur-Evrópuríki, sem vilja aðild
að Evrópusambandinu, geri sín á
milli og við önnur nágrannaríki í
Austur-Evrópu til að koma í veg
fyrir þjóðernisátök.
Tillaga um árlegan fund
Balladur og Helmut Kohl, kanslari
Þýskalands, birtu sameiginlega
grein í Le Monde í tilefni af ráð-
stefnunni og lögðu til að efnt yrði
til árlegra funda leiðtoga Evrópu-
sambandsins og Mið- og Austur-
Evrópuríkjanna.
Fulltrúar íslands á ráðstefnunni
eru Hjálmar W. Hannesson, sendi-
herra í Bonn, sem situr fyrir hönd
utanríkisráðherra, Sveinn Björns-
son, sendifulltrúi við sendiráðið í
París, og Sturla Siguijónsson,
sendiráðsritari í utanríkisráðu-
neytinu.