Morgunblaðið - 19.06.1994, Qupperneq 20

20 SUNNUDAGUR 19. JÚNÍ 1994
LÝÐVELDIÐ ÍSLAND
MORGUNBLAÐIÐ
Engin óhöpp sem
orð er á gerandi
„ÞAÐ hafa ekki orðið nein
óhöpp, sem orð er á ger-
andi og ég veit aðeins um
tvö minni háttar slys,“
sagði Jónmundur Kjart-
ansson, yfirlögregluþjónn,
sem stjórnaði aðgerðum
lögreglu á Þíngvöllum.
Jónmundur sagði að
mestu vandræði lögregl-
unnar hefðu verið þegar mikil
rigningardemba skall á hátíðinni,
en þá hefði fólk flykkst í átt að
bílastæðunum. „Þetta olli til dæm-
is erfiðleikum þegar þjóðhöfðingj-
ar voru að yfirgefa svæðið.“
Umferðin í gusum
Jónmundur sagði að mikil um-
ferðarstífla hefði myndast
í Mosfellsdalnum. „Fólk
fór seint af stað úr borg-
inni og umferðin dreifðist
því ekki nóg. Við fengum
umferðina í gusum, þegar
losnaði um hana í Mos-
fellsdalnum og í Reykja-
vík, en þrátt fyrir það gekk
greiðlega að vísa fólki á
bílastæðin hér, enda nóg af þeim.
Um kl. 14 vorum við til dæmis
að giska á að 15 þúsund bílar
væru komnir til Þingvalla og
mannfjöldinn þá um 45 þúsund
manns. Ég reikna með að alls
hafi verið hér milli 50 og 60 þús-
und manns í dag.“
Jónmundur
Kjartansson
VALGERÐUR Guðrún Ujartardóttir og Ragnar Kristinn Garð-
arsson ætluðu bara í sumarbústað við Kárastaði en voru send
austur um Gjábakkaveg. Þau voru sjö klukkustundir á leið á
hátíðarsvæðið sem þau ætluðu ekki að heimsækja.
í sumarbústað - hinu-
megin við þjóðhátíð
„EIGINLEGA vorum við bara á
íeið í sumarbústað skammt frá
Kárastöðum" sögðu Valgerður
Guðrún Hjartardóttir og Ragnar
Kristinn Garðarsson. Það hafði tek-
ið þau sjö klukkustundir að aka
leið sem þau fara venjulega á um
klukkustund. Með í för var 7 mán-
aða gamall sonur þeirra, Freyr.
„Það er heppilegt hvað hann er
geðgóður“ sagði Valgerður um son-
inn, „það var auðvelt að halda hon-
um góðum."
Ragnar sagði að þegar þau hefðu
lagt af stað hefði verið sagt í út-
varpinu, að Hellisheiðin væri greið-
færasta leiðin austur, þar sem
umferðarþunginn á Mosfellsheiði
væri orðinn of mikill. „Nesjavalla-
afleggjarinn var lokaður þannig að
við skelltum okkur austur fyrir
fjall. Ferðin sóttist vel þar til við
komum að Þrastarlundi, þar sat
allt fast.“
Þau sogðust hafa verið þtjár og
hálfa klukkustund að komast síð-
ustu tuttugu og fímm kílómetrana.
Og þegar Morgunblaðið hitti þau
að máli sátu þau enn föst á Gjá-
bakkaveginum og horfðu löngun-
araugum til sumarbústaðarins hin-
um megin við þjóðhátíð, sem þá
var búin - á Þingvöllum.
Morgunblaðið/Golli
Fóru meðfram lestinni
EKKI lentu allir í hremmingum í umferðinni á leiðinni á Þing-
völl síðdegis í gær. Þeir sem voru á mótórhjólum áttu í litlum
vandræðum og gátu farið hratt yfir. Klukkan 15.30 voru Lárus
Karlsson, Axel Karlsson og Helga Bjarnadóttir nýkomin á hátíðar-
svæðið. Þau komu á tveimur mótórhjólum og voru innan við
klukkutíma á leiðinni. „Það gekk bara vel að komast," sagði Lár-
us. „Við keyrðum meðfram bílalestinni.“ Þau ætluðu að leita uppi
vini sína á svæðinu, virða fyrir sér mannfjöldann, kíkja í kaffi,
en reyna svo að vera komin aftur í bæinn áður en útsending frá
fyrsta leiknum í heimsmeistarakeppninni í knattspyrnu hæfist
klukkan 18.15.
FJALLKONUR þjóðhátíðarinnar
á Þingvöllum voru vegalausar á
Þingvöllum þegar hátíðinni lauk
þar sem ástand í umferðarmálum
á svæðinu olli því að jafnvel þótt
rútur hefðu verið tiltækar að
flytja þær og aðra skemmti-
Fj allkonu
vantar far
krafta hátíðarinnar á brott hefðu
þær tæpast komið leiðar sinnar.
Ein fjallkvennanna tólf sem
gengu um hátíðarsvæðið, slóst í
för með félögum úr Þjóðkórnum,
settist við gatnamót og húkkaði
sér far til Reykjavíkur.
Skundað á Þingvöll i
með hraða snigilsins
Umferð til Þingvalla
gekk seint og illa upp
úr hádegi 17. júní og tók
þessi annars stutta ferð
allt að 5-6 klukku-
stundum. Ragnhildur
Sverrisdóttir sat í um-
ferðarsúpunni.
VIÐ LÖGÐUM af stað til Þing-
valla upp úr kl. 11, þijú saman í
bíl. Við vorum við rætur Ártúns-
brekkunnar um kl. 11.30 og þar
gaf aldeilis á að líta, bíll við bíl
svo langt sem augað eygði. Við
vorum sannfærð um að umferðar-
ljósum við Höfðabakka væri um
að kenna og brátt yrði gatan
greið.
Klukkustundu síðar var bíll
okkar kominn upp Ártúnsbrekk-
una, en ekki mikið lengra. Bílaröð-
in var óslitin upp í Mosfellsbæ og
í útvarpinu var fólki ráðlagt að
fara Hellisheiðina og Grímsnesið.
Við tókum þann kostinn og vorum
ekki ein um það. Þó gekk umferð-
in mjög vel austur fyrir fjall og
hægt var að halda góðum hraða.
Við vorum í Þrastarlundi um kl.
13.30 og áfram gekk allt vel þar
til kom að afleggjaranum til Þing-
valla, en þá fór nokkuð að hægja
á.
Vandræðin hófust þó ekki fyrir
alvöru fyrr en enn voru 15-20
kílómetrar eftir til Þingvalla. Þá
má segja að umferðin hafi nánast
stöðvast og annar farþeganna
varð eitt sinn að hnippa í bílstjór-
ann, sem dottaði þegar ekki hafði
verið ástæða til að færa bílinn í
langan tíma.
Fólk sýndi ótrúlega ró í þessari
endalausu bílalest. Þó var greini-
legt að yngsta kynslóðin var orðin
óróleg. Það vandamál reyndu for-
eldrarnir að leysa með því að leyfa
börnunum að hlaupa um úti. Kon-
ur með ungbörn paufuðust við að
skipta á þeim og gefa þeim í bílun-
um, en búast má við að margir
hafí verið orðnir ansi þreyttir,
þyrstir og svangir.
Þegar inn fyrir girðingu þjóð-
garðsins kom tókum við þrjá lög-
reglumenn tali og leituðum ráða
hjá þeim. Þeir bentu á að bíla-
stæði væri við Gjábakka, en þaðan
var strætisvagn að aka í sömu
mund. Við inntum þá eftir því
hvort vagnarnir væru í tíðum ferð-
um á milli bílastæða og hátíðar-
svæðis og sögðu þeir svo vera.
Við Gjábakkastæðið sögðu
hjálparsveitarmenn að þar væri
allt fullt og að næstu stæði væru
við þjónustumiðstöðina á Þingvöll-
um. Við héldum því enn áfram
förinni, en nú var brúnin
farin að þyngjast veru-
lega og svipurinn vas
ekki mjög léttur þegar
við loks komum bílnum
í stæði skammt frá þjón-
ustumiðstöðinni um kl. 16.30,
fimm klukkustundum eftir að við
vorum að velta fyrir okkur ástæð-
um umferðarþunga í Ártúns-
brekku.
Það er vert að geta þess, að á
meðan við vorum að sniglast
áfram milli Gjábakka og þjón-
ustumiðstöðvarinnar mættum við
aldrei strætisvagni, svo vart hafa
ferðir til bílastæðisins þar verið
mjög örar. Strætisvagnarnir sátu
enda tepptir hér og þar um þjóð-
garðinn.
Lögregluþjóna sáum við fyrst
þegar komið var að þjóðgarðinum
sjálfum, en enginn var til dæmis
sjáanlegur í Ártúnsbrekkunni eða
á Höfðabakka, þar sem öngþveitið
var algjört.
Það er ljóst að eitthvað fór veru-
lega úrskeiðis í skipulagningu
umferðarmála. Þær skýringar
hafa helst heyrst, að fólk hafi lagt
of seint af stað og umferðin því
ekki dreifst nóg. Rök af þessu
tagi eru vart svara verð. Það i
mátti einfaldlega búast við að '
flestir yrðu á ferðinni um kl.
10-11. Vegjnum um Mosfellsdal
var lokað milli kl. 9.30 og 10, svo
fólk hefði þurft að vera snemma
á ferð, óvenju snemma á frídegi,
til að komast dalinn fyrir lokun.
Og sú ráðstöfun að loka dalnum
var furðuleg, í ljósi þeirrar miklu t
umferðar sem vænta mátti. Hefði
ekki verið nær að feija höfðingj- |
ana í þyrlu? j
Skýringin á öngþveitinu í
Reykjavík er m.a. sögð sú, að
umferðarmannvirki hafi lítið
breyst frá 1974, þegar 60 þúsund
manns hafi skundað á Þingvöll,
en bílum hafi hins vegar fjölgað
mjög. Til að sporna við því að
allt fylltist af einkabílum
var fólk hvatt til að fara j
í rútu. Fjölmargir ætl- j
uðu að notfæra sér ódýr- |
ar rútuferðir, en sátu *
svo tímunum saman í
borginni og biðu eftir rútum, sem
aldrei komu, því þær komust ekki
frá Þingvöllum.
Svör þeirra sem sjá áttu uin
skipulagningu hafa verið nokkuð
á einn veg, að firra sig ábyrgð.
Fulltrúi þjóðhátíðarnefndar segir i.
í útvarpsviðtali eðlilegt að „ein- j
hveijar tafir“ verði, en virðist ekki 1
telja ástæðu til að viðurkenna að |
eitthvað hafí farið úrskeiðis. Lög-
reglan ber sig nokkuð vel, en full-
trúi hennar sagði í útvarpinu að
hann tryði því ekki að nokkur
maður hefði verið fimm tíma í
bílnum sínum. Ef svo hefði verið
þá hefði hann bara ekki nennt út
úr bílnum! Sú er þetta ritar
„nennti“ alveg að fara út úr bíln- P
um, en átti einfaldlega ekki erindi K
út úr honum fyrr en komið var á k
áfangastað, Þingvelli, eftir fimm
tíma setu.
Eitthvað fór
verulega úr-
skeiðis