Morgunblaðið - 31.08.1994, Blaðsíða 4

4 MIÐVIKUDAGUR 31. ÁGÚST 1994
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Morgunblaðið/Þorkell
JARÐGÖNGIN eiga að liggja undir utanverðan Hvalfjörð um
svokallaða Hnausaskersleið og taki tvö ár og sjö mánuði að ljúka
við þau. Göngin verða 5,8 km og 160 m undir yfirborði sjávar.
JÓNAS Aðalsteinsson hrl., Gylfi Þórðarson, stjórnarformaður
Spalar, og Guðlaugur Hjörleifsson, framkvæmdastjóri verkefnis-
ins, skoða tilboð í gerð Hvalfjarðarganga.
Tilboð opnuð í útboði Spalar hf. vegna byggingar Hvalfjarðarganga
Öll tílboð innan
STJÓRN Spalar hf. opnaði í gær tilboð í byggingu Hvalfjarðarganga. Til-
boð bárust frá þremur hópum norrænna verktakafyrirtækja og er íslenskt
verktakafyritæki í hverjum hópi. Öll tilboðin voru innan um 3,8 milljarða
kr. arðsemismarka sem miðað hafði verið við í áætlunum um íjármögnun
ganganna og tilboð tveggja tilboðsgjafa eru nokkuð undir kostnaðaráætlun
Spalar hf. eins og þau komu fyrir við opnun þeirra í gær en hún hljóðaði upp
á 3.290 milljónir króna. Var annað tilboðið frávikstilboð.
arðsemismarka
Tilboðsfjárhæðirnar eru ekki að
öllu leyti samanburðarhæfarar þar
sem eitt tilboðanna er frávikstiiboð
og óvíst er að hve mikluleyti er
tekið tillit til áhættu og fjármögn-
unar í einstökum tilboðum.
Samningaviðræður hefjast um
miðjan september
Tilboðin verða yfírfarin, metin
og borin saman á næstu 2-3 vikum
áður en ákveðið verður hvaða fyrir-
tækjahópur fær verkið og er ráð-
gert að samningaviðræður geti haf-
ist um miðjan september.
Lægsta tilboðið eins og það kom
fyrir við opnun barst frá Krafttak
hf., Nortak sf og Nocon, í íslenskum
krónum að upphæð um 2.750 millj.
kr. Um er að ræða frávikstilboð sem
er ekki í samræmi við útboðsgögn
og var því lýst yfir við opnun til-
boðsins að ekki væri ljóst hvað
fælist í tilboðsupphæðinni fyrr en
tilboðið hefði verið metið nánar.
Tilboð ístaks hf., E.Phil & Sön
A/S og sænsku byggingarsam-
steypunnar Skanska AB var allt í
íslenskum krónum og hljóðaði upp
á 2.805. milljónir króna.
Tilboð Hagvirkis/Kletts hf. NCC
International AB og EEG Henriks-
en ANL var þrískipt, í norskum,
sænskum og íslenskum krónum,
samtais að fjárhæð 3.717 millj. ísl.
króna. Jóhann Bergþórsson, for-
stjóri Hagvirkis/Kletts, sagði í gær
að í tilboði hópsins væri tekið tillit
til allra þátta s.s. fjármagnskostn-
aðar og áhættu og sagðist gera sér
vonir um að fá verkið þótt við fyrstu
sýn virtist það vera tæpum milljarði
hærra en tilboð hinna. Fulltrúar
Hagvirkis létu bóka að ekkert til-
boðanna væri í samræmi við útboðs-
gögn.
Gylfi Þórðarson, stjórnarformað-
ur Spalar hf., var ánægður með
tilboðin sem bárust i útboðinu og
sagði í samtali við Morgunblaðið
að þó eftir væri að skoða hvað
fælist í tilboðunum og hvort þau
væru í samræmi við útboðslýsingu
þá væri nú gott útlit fyrir að ráðist
yrði í gerð jarðganganna.
„Við stefnum að því að ljúka
samningum fyrir nóvember en svo
er það ákvörðun verktakans hvort
hann byijar framkvæmdir fyrir eða
eftir áramót," sagði Gylfi.
Gerð jarðganganna var boðin út
með þeim skilmálum að verktaki
skili þeim fullgerðum. Verktaki
mun sjálfur sjá um fjármögnun
verksins þar til hann skilar göngun-
um fullbúnum en við undirskrift
samninga fær hann í staðinn
greiðsluábyrgðir frá þeim sem fjár-
magna verkið til lengri tíma og ligg-
ur því áhættan á framkvæmdatíma
öll hjá verktaka og tryggingaraðil-
um hans. Gert er ráð fyrir að erlend-
ir bankar leggi fram 62-63% af
langtímafjármögnuninni en af-
gangurinn komi frá innlendum aðil-
um, aðallega lífeyrissjóðum. Kostn-
aður Vegagerðarinnar við vegteng-
ingu að göngunum beggja megin
fjarðarins er áætlaður 600-700
millj. kr.
Ríkisstofnanir á „hvítum lista“ Sambands ungra sjálfstæðismanna
Velta fyrir sér
hveijum eyri
YFIRMENN ríkisstofnana, sem eru
á „hvítum lista“ Sambands ungra
sjálfstæðismanna yfir stofnanir,
sem hafi staðið sig vel í rekstri,
segja að árangur náist með því að
velta fyrir sér hveijum eyri, skoða
og endurmeta reksturinn stöðugt.
Morgunblaðið ræddi einnig við for-
svarsmenn stofnana á „svarta list-
anum“ yfir stofnanir, sem SUS tel-
ur að hafi staðið sig verr.
„Leyndardómurinn er fólginn í
því að hafa vilja og áhuga á að
framfylgja þeim stefnumiðum, sem
ríkisstjómin hefur sett varðandi
spamað í ríkisrekstri. Til að ná því
markmiði höfum við beitt ýmsum
aðferðum, þar á meðal vakað stöð-
ugt yfir fjárhag stofnunarinnar,“
sagði Haraldur Johannessen, for-
stjóri Fangelsismálastofnunar, að-
spurður hvort þar á bæ kynnu
menn eitthvað, sem margar aðrar
ríkisstofnanir kynnu ekki. SUS seg-
ir að Fangelsismálastofnun hafi náð
að halda sig innan íjárheimilda og
starfsmannaíjöldi staðið í stað,
þrátt fyrir fjölgun fanga. Haraldur
sagði að sparnaðurinn hefði auðvit-
að komið niður á starfsemi stofnun-
arinnar. „Við höfum ekki ráðið
starfsmenn til að sinna ákveðnum
verkefnum. Við höfum hins vegar
einnig beitt þeirri aðferð að nýta
betur þá starfskrafta, sem fyrir
eru, og færa til þeirra verkefni, sem
aðrir hefðu sinnt. Við færum einnig
verkefni út í fangelsin til starfs-
manna, sem þar eru fyrir, þannig
að þetta er ekki síður spurning um
að nýta betur en áður þann starfs-
kraft, sem fyrir hendi er i fangelsis-
kerfínu."
Hegnist fyrir sparnaðinn
Aðspurður hvaða viðbrögð hann
hefði fengið við góðum árangri í
rekstri, sagði Haraldur: „Yfirleitt
er það svo að ef ríkisstofnanir sýna
sparnað, er tekið mið af því við fjár-
lagagerð og litið svo á að fyrst þær
gátu sparað, hljóti þær að hafa
fengið of mikla fjárveitingu. Þetta
þýðir að áhugi forstöðumanna ríkis-
stofnana á að halda sig á fjárlögum
minnkar með hveiju árinu sem líð-
ur. Þeir hafa það allflestir að keppi-
kefli að standa sig í starfi, sýna
hagræðingu og sparnað og ná
markmiðum ríkisins eftir því sem
þeim er framast unnt, en það er
líka hægt að ganga svo nærri fjár-
hag ríkisstofnana með niðurskurði
að þær þurfi að hætta eða fresta
lögskipuðum verkefnum, til dæmis
með því að bíða með að ráða starfs-
menn. Þegar svo er komið, er hætta
á að margir gefíst hreinlega upp.“
Lít svo á að skattféð fari í
Menntaskólann
Ungir sjálfstæðismenn segja að
kostnaður við Menntaskólann í
Reykjavík hafi minnkað á meðan
flestir aðrir framhaldsskólar hafí
orðið dýrari í rekstri. Guðni Guð-
mundsson, rektor Menntaskólans,
sagði að góður árangur í rekstri
skólans væri íhalds- og aðhaldssemi
að þakka. „Ég hef alltaf litið svo á
að allir þeir peningar, sem ég borga
í skatt, fari beint í Menntaskólann.
Þess vegna fer ég vel með þá,“
sagði Guðni, „Við horfum í hvern
eyri, og þegar við höfum ákveðið
fjármagn, reynum við að fara ekki
umfram það.“ Guðni sagði að sá
hugsunarháttur kynni að hafa verið
ríkjandi hjá menntastofnunum að
það væri í lagi að fara fram úr fjár-
lögum, því að ævinlega væri hlaup-
ið undir bagga, en slíkur þanka-
gangur hlyti nú að' vera á undan-
haldi. „Okkur hefur verið gert alveg
ljóst að menn yrðu að gera svo vel
að halda sig innan sinna marka og
að ekki yrði um aukafjárveitingar
að ræða,“ sagði hann.
Markmiðssetning, áætlanir og
sjálfskoðun
Ungir sjálfstæðismenn segja að
mjög mikil hagræðing hafi náðst í
rekstri Vita- og hafnamálastofnun-
ar. Hermann Guðjónsson, vita- og
hafnamálastjóri, sagði að markvisst
hefði verið unnið að hagræðingu
seinustu ár. „Við höfum sett okkur
skýr markmið og gert áætlanir um
það hvernig þeim yrði náð. Við
höfum síðan lagt metnað okkar í
að standa við þessar áætlanir,"
sagði hann. Hermann sagði að mikl-
ar skipulagsbreytingar hefðu verið
gerðar á stofnuninni. Hún hefði
áður verið rekin nánast eins og
verktakafyrirtæki og rekið vinnu-
flokka, dýpkunartæki og aðrar vél-
ar. „Við ákváðum að hætta að sinna
öllu því, sem hinn almenni markað-
ur gæti sinnt. Við seldum öll tæki
og um síðustu áramót voru ákveðin
tímamót, því að þá hættum við
endanlega að halda úti vinnuflokk-
um. Við höfum fremur einbeitt okk-
ur að því að gera vel það, sem við
fáumst nú við,“ sagði Hermann.
Hann sagði að reynt hefði verið
að reka stofnunina eins og fyrir-
tæki á almennum markaði. Bók-
haldskerfið hefði verið sniðið að
þörfum stofnunarinnar. Öll starf-
semi væri verkefnagreind, þannig
að skýrt kæmi fram hvað hvert
verkefni kostaði. Allir starfsmenn
yrðu að gera grein fyrir öllum
kostnaði við hvert fyrirtæki. Farið
væri yfír bókhaldsstöðuna mánað-
arlega til þess að hægt væri að
taka á málum, sem stefndi í að
gætu farið úrskeiðis. Öll starfsemi
stofnunarinnar hefði verið flutt á
einn stað og þannig sparazt fé.
„Sem ríkisstofnun getum við ekki
borgað topplaun, en við höfum
reynt að skapa fólki góða starfsað-
stöðu og fá þannig meira út úr
starfsfólkinu. Við höfum lagt
áherzlu á að ráða vel menntað
starfsfólk. Þetta er spurning um
sífellda sjálfskoðun og viðbrögð við
breytingum í umhverfínu," sagði
Hermann.
Misskilningur í útreikningum
Húsnæðisstofnun ríkisins lenti á
„svörtum lista“ SUS og segja ungir
sjálfstæðismenn að rekstrarkostn-
aður stofnunarinnar hafí verið 359
milljónir króna á núvirði árið 1987,
en sé nú 40% hærri, eða 507 milljón-
ir. Sigurður E. Guðmundsson, for-
stöðumaður Húsnæðisstofnunar,
sagðist telja að SUS reyndi vísvit-
andi að sýna stofnunina í neikvæðu
ljósi. Hann sagðist einnig telja að
misskilnings gætti í útreikningum
SUS. Nettórekstrarkostnaður stofn-
unarinnar, þ.e. kostnaður að frá-
dregnum þeim tekjum, sem stofnun-
in hefði, færi lækkandi og væri kom-
inn langt niður fyrir 200 milljónir
króna. „Ég er mjög glaður og
ánægður hvað hefur tekizt að lækka
rekstrarkostnaðinn héma á örfáum
árum. Húsnæðisstofnun þarf ekkert
að skammast sín. Henni hefur tekizt
að halda sínum kostnaði innan við
mörk fjárlaga," sagði Sigurður.
Bernharð Haraldsson, skóla-
meistari Verkmenntaskólans á Ak-
ureyri, sagðist ekki hafa kynnt sér
útreikninga SUS og gæti ekki svar-
að til um það hvort rétt væri að
skólinn hefði farið fram úr heimild-
um Alþingis.
Skipulags-
stjóri fellst
á lagningri
tengivega
SKIPULAGSSTJÓRI ríkisins hefur
fallist á lagningu tengivega frá
núverandi Vesturlandsvegi sunnan
fjarðar við Dalsmynni, að fyrirhug-
uðum jarðgöngum undir Hvalfjörð
við Saurbæ og lagningu tengivegar
frá jarðgangamunnum að austan-
verðu að núverandi Akranesvegi og
tengiveg til austurs að að Vestur-
landsvegi að uppfylltum nokkruni
skilyrðum.
Skipulagsstjóri vill, í mati sínu á
umhverfísáhrifum tengivega við
Hvalfjarðargöng, að kannað verði
hvort hægt er að færa veg fjær
býlinu Dalsmynni í Kjalarneshreppi
án þess að beygjur verði of krappar
og sjónlengd of stutt. Haft verði
samráð við Þjóðminjasafnið áður
en hönnun vegar í landi Saurbæjar
í Kjalarneshreppi lýkur og tillit tek-
ið til niðurstaðna könnunar Þjóð-
minjasafns á gömlum túngarði sem
þar er.
Þá setur skipulagsstjóri það skil-
yrði að unnið verði deiliskipulag af
hringtorgi, tollskýli, bílastæði, fyr-
irhuguðu gijótnámi, viðlegukanti
og athafnasvæði tengdu honum í
landi Kirkjubóls og að vegur um
mýrar vestan Eiðisvatns og um
Heynesmýri verði byggður fljótandi
svo röskun á lífríki verði sem
minnst. Ennfremur vill skipulags-
stjóri að kannað verði I samráði við
Þjóðminjasafn hvort hugsanlega sé
um að ræða fomt mannvirki við ,
Öxnholt í landi Eystra-Reynis og
ef svo reynist vera, beri Vegagerð-
inni að að hanna vegínu í samræmi
við það.
Spænska
konan enn
í lífshættu
LÍÐAN spænsku konunnar sem
féll í Deildartunguhver í síðustu
viku er eftir atvikum en hún
er þó enn talin vera í lífshættu.
Guðmundur Már Stefánsson
læknir konunnar segir of
snemmt að segja til um hvernig
konunni reiði af en henni líði
þó betur en áður. Konan féll í
hverinn þegar hún steig upp á
steinbrík við hverinn til að láta
mynda sig.
Heildarkostn-
aður við Iðnó
183,6 milljónir
GERT er ráð fyrir að 102 millj-
ónir króna þurfi til að ljúka við
endurbyggingu Iðnó, sam-
kvæmt kostnaðarmati sem lagt
hefur verið fram í borgarráði.
Heildarkostnaður við fram-
kvæmdina verður þá 183,6
milljónir án búnaðar.
Fram kemur að kostnaður
vegna framkvæmdanna frá
upphafi er rúmlega 81,2 millj.
Samkvæmt fjárhagsáætlun
borgarinnar var gert ráð fyrir
40 millj. til framkvæmdanna á
þessu ári en að sögn Ólafs Jóns-
sonar upplýsingafulltrúa borg-
arinnar hefur verkið farið 6,5
milljonir fram úr þeirri áætlun.
Ekki verður unnið frekar við
endurbygginguna á þessu ári
en beðið fjárhagsáætunar
næsta árs.