Morgunblaðið - 31.08.1994, Blaðsíða 20

20 MIÐVIKUDAGUR 31. ÁGÚST 1994
MORGUNBLAÐIÐ
LISTIR
Ofbeldisverk í
afskekktinni
KVIKMYNPIR
Laugarásbíó
UMRENNINGAR„ROAD
FLOWER“ ★ ★ Vi
Leiksljóri: Deran Sarafian. Handrit:
Teoi Sarafían. Framleiðandi: Johnat-
han Carlson. Aðalhlutverk: Christop-
her Lambert, Craig Sheffer, Chri-
stopher MacDonald, David Arolette.
IAC. 1994.
Hasarmyndin Umrenningar í leik-
stjórn Derans Sarafians er B-mynd
sem kemur nokkuð á óvart með
góðri keyrslu og tökum á gamalli
lummu sem virka ekki útjöskuð til
tilbreytingar. Hún héfst eins og enn
einn hefndartryllirinn í frásögn af
ferðamönnum í miðríkjum Banda-
ríkjanna sem lenda í útistöðum við
fjögurra manna morðingjagengi svo
auðvelt virðist að reikna myndina
nákvæmlega út frá byijun en annað
kemur á daginn. Þetta er ekki mynd
um neinn Rambó sem þurrkar út
gengið. Sagan er alltaf nokkuð jarð-
bundin, hetja myndarinnar, leikin
af Christopher Lambert, drýgir alls
engar hetjudáðir og dettur reyndar
út úr myndinni á löngum köflum en
á meðan fær óþokki myndarinnar,
leikinn af Craig Sheffer að láta ljós
sitt skína og reyna sig við margnot-
aða óþokkatuggu og stendur sig vel.
Umrenningar er engin afbragðs-
mynd en hún reynir aldrei að vera
KVIKMYNDIR
Stjörnubíó
GULLÆÐIÐ („CITY
SLICKERS 2 - CURLY’S
GOLD“) ★ Vt
Leikstjóri Paul Welland. Handrit
Billy Crystal, Lowell Ganz, Babaioo
Mandell. Aðalleikendur Billy Crystal,
Daniel Stern, Jon Lovitz, Jack Pal-
ance, Patricia Wettíg, Noble Willing-
ham. Bandarísk. Columbia Pictures
1994.
FYRIR þremur árum komu mikl-
ar vinsældir hinnar ágætlega slark-
færu gamanmyndar Fjörkálfar (City
Slickers), nokkuð á óvart. Hún stát-
aði af ágætum leikhópi, meira að
segja fékk Jack gamli Palance Ósk-
arsverðlaunin, þó kannski meira í
heiðursskyni fyrir ævilangt streð í
kvikmyndaborginni en staffíruga
frammistöðu sem garpurinn Curly.
Hún var á vissan hátt frumleg; þrír
félagar, (Billy Crystal, Daniel Stem
og Bruno Kirby) dæmigerðir borgar-
búar, hálfgerðir grasasnar allirsam-
an, íenda í óvæntum átökum við
máttarvöldin í skemmtireisu í Villta
vestrinu.
Framhaldið er heldur klént. Nú
kemst Crystal á snoðir um falinn
fjársjóð úti á mörkinni svo hann
breytir viðskiptaferð til Las Vegas
í fjársjóðsleit ásamt sínum gamla
vini, Daniel Stern og ólánsgreyinu
neitt annað en þjóðvegatryllir af
B-gerðinni og ætti að veita hasar-
myndaunnendum prýðilega skemmt-
un. Morðingjagengið er ekki einlitt
heldur fjórir ólíkir einstaklingar og
myndin dvelur talsvert við það að
sýna hvernig þeir riðlast smátt og
smátt eftir því sem þeir missa æ
meira stjóm á stöðunni sem þeir
hafa sett sig í og kostar æ meira
ofbeldi. Einn er hálfgerður sakleys-
ingi sem þolir ekki ofbeldi, annar
er einhverfur, þriðji er stelpa sem
hefur þroska á við krakka og þeim
stjómar foringinn, gersamlega
stjómlaus morðhundur. Eftir að hafa
valdið dauða eins ferðamannsins
tekur þetta lið ferðafélagana í gísl-
ingu nema Lambert, sem skilinn er
eftir í auðninni til að deyja. En Eyj-
ólfur hressist og reynir hvað hann
getur að bjarga fjölskyldu sinni.
Þjóðvegatryllir eins og Umrenn-
ingar gerir út á einangrunina og
auðnina þar sem þjóðvegurinn er
næstum eina merki siðmenningar
og Sarafian tekst ágætlega að koma
afskekktinni til skila. Og hann getur
aukið áhrif með einföldum smáatrið-
um eins og því að láta „Diner“ neon-
skilti bila svo eftir stendur „Die“.
Hasaratriðin eru ágætlega útfærð
og hraðinn talsverður í frásögninni
og leihurinn er prýðilegur en sá eftir-
minnilegasti er hinn óútreiknanlegi
Sheffer sem greinilega nýtur sín í
rallunni.
Jon Lovitz, bróður sínum. (Þar sem
Curly safnaðist til feðra sinna í fyrri
myndinni þá leikur Palance nú tví-
burabróðir hans og Jon Lovitz leikur
annan nýliða þar sem Brano Kirby
leist ekkert á fyrirtækið). Það er
ekki langt liðið á myndina er maður
fer að vonast eftir þó ekki væri ann-
að og meira en smágreiðum frá
hendi handritshöfunda, leikara eða
leikstjóra. Engin von á kraftaverkum
hér. Þessi auðsjáanlega dýra og vel
mannaða mynd líður áfram án þess
tæpast að heyrist hlátursbofs í saln-
um. Væmninni, sem var að mestu
leyti skilin útundan í mynd 1., er
gert hátt undir höfði. Þróast myndin
á þann veg að menn leita að mann-
kostum ekki gulli og gerist hreint
óþolandi. Leikstjómin er viðvanings-
leg og handrit hinna háttskrifuðu
Ganz og Babaloo ófyndið og klaufa-
legt. Mörg atriðin ótrúlega álappaleg
í mynd af þessarri stærðargráðu, svo
sem eitt það hjartnæmasta er þeir
félagar kúldra sig saman í ofviðri
til Qalla (reyndar heyrist bara í rign-
ingunni og rokinu) og það drepst á
síðustu eldspýtunni án þess að kvikni
í kestinum. Þó sést ijúka úr honum
allan tímann. Þeir hafa líklega ekki
heyrt máltækið (þó amerískt sé)
kvikmyndargerðarmennirnir, „Þar
sem er reykur þar er eldur“. Annars
á þetta vel við myndina sem er lítið
annað en reykur.
Sæbjörn Valdimarsson.
LEIKLIST
Lcikfclag
Ilafnarfjarðar
MÓMÓ OG TÍMINN
Höfundur: Michael Ende. Leikgerð,
leikstjóm: Kolbrún Halldórsdóttir.
Tónlist/Ieikliljóð: Jón Björgvinsson.
Leikmynd: Egill Ingibergsson, Ragn-
hildur Jónsdóttir. Lýsing: Egill Ingi-
bergsson. Búningar: Hópurinn.
HEFJUM þessi skrif á rakalausri
fullyrðingu: Engum nema Þjóðveija
hefði dottið í hug að skrifa verk
fyrir börn með hugtakið tíma að leið-
andi hugsun og ljósi; engum nema
Þjóðveija hefði heldur tekist það.
Svo rík er þeirra heimspekilega hefð
að margir þeirra ganga hversdags-
lega með sértekin hugtök í pússi
sinu eins og aðrir nestisbitann, enda
aldir upp við það frá blautu bams-
beini að fleira sé til en hönd á fest-
ir. Hvernig höfundi Mómó, Michael
Ende (þeim með Söguna endalausu
á sakavottorðinu) tekst til er önnur
meginástæðan fyrir því að unglingar
á öllum aldri ættu að bregða sér í
Bæjarbíó í Hafnarfirði eitthvert
haustkvöldið á næstunni. Komi þeir
frá Reykjavík fá þeir sólina í hnakk-
ann. A leiðinni heim eimir eftir af
kvöldroðanum yfir Kjalarnesinu.
Þannig opinberar sig tíminn. Hin
meginástæðan er Leikfélag Hafnar-
fjarðar. Þau þar standa sig prýðilega
undir stjóm Kolbrúnar Halldórsdótt-
ur og sumpart betur en Michael
Ende gefur þeim efni til. Sá góði
maður hlýtur að finna til með kokkn-
um sem ætlar að milda bragðmikla
súpu svo öllum líki, en úr verður
lap. En enginn kyngir afstæðiskenn-
ingu Einsteins án þess að vélindað
Sýningin
Bjartar nætur
endumýjuð
SÍÐASTA sýning á þessu sumri
á Light Nights - Bjartar nætur í
Tjarnarbíói, sem jafnframt er 56.
sýning, verður nk. laugardags-
kvöld 3. september.
í tilefni af 25 ára afmæli Light
Nights hefur sýningin verið end-
umýjuð. Nokkrir nýir þættir hafa
verið skrifaðir og dansatriði sam-
in sérstaklega fyrir þessa upp-
færslu. Dansana samdi David Gre-
enall listdansari og tónlistina
samdi Ríkarður Þórhallsson tón-
skáld.
Efnið í sýningunni er allt islenskt
og samanstendur af mörgum at-
riðum, sem eru ýmist færð í leik-
búning eða sýnd með svokallaðri
fjölmyndatækni. Stærsta hlut-
Ende. Hann venur við. Tu þess not-
ar hann táknmál og nokkuð slitnar
einfaldanir. Stúlkan Mómó er mun-
aðarlaus, blessunin, en það virðist
ekki há henni. Hún býr í kastalar-
ústum (!) undir beram himni og unir
því vel. Enginn veit hvaðan hún
kemur eða hvert hún fer. Slíkt er
undur tímans. Hún á smælingja að
vinum, götusópara sem hefur upp-
götvað auðlegð sælu heimsins með
því að flýta sér hægt í vinnunni,
enda ekki aðrir hreinlyndir og trú-
fastir í þessum harða heimi en hinir
einföldu (verða þeir ekki líka sæl-
ir?). En þó, jafnvel fjölmiðlafólk á
sjens í þessum annarlega heimi En-
des. En úr því ýjað er að trúarbrögð-
um má einnig segja að tvíhyggjan
dansi hér eftir sínum dramatíska
takti: Löðurmennin, rastarnir, þeir
sem stíga þungt til jarðar gegn sóun
timans og væra sennilega kallaðir
hagræðingartæknar á vinnumarkaði
samtímans era hér allir klæddir í
grá jakkaföt frá Guðsteini, svartar
rúllukragapeysur og hampa stresst-
öskum. Þeir era stöðluð illmenni og
óhugnanleg. Þó eiga þeir sér ekki
viðreisnar von gegn hippískum frið-
arboðskap einföldunarseggjanna
sem eru í hjarta sínu trúir Mómó,
hver sem hún þó er. Jafnvel tíma-
vörður eilífðarinnar lítur út eins og
hann hafi gleymt að skipta um föt
eftir Woodstock. Fjölbreytni tilver-
unnar skríður í felur undan allri
þessari einföldun eins og vasaúr útaf
borðbrún í málverki eftir Salvador
Dali eða þroskaður ostur sem flýr
kjarna sinn. En Kolbrún og Kó era
komin til að skemmta og það gera
þau refjalaust. í Leikfélagi Hafnar-
fjarðar era margir góðir leikarar á
öllum aldri og þeir njóta sín vel á
sviðinu fyrir framan áhorfendur sem
verkið í sýningunni er hlutverk
sögumanns, sem er leikið af Krist-
ínu G. Magnús leikkonu sem er
jafnframt leikstjóri Light Nights.
Leiksviðslýsing er hönnuð af Lár-
usi Björnssyni (jósahönnuði.
Sýningin er flutt á ensku og
á frumsýningunni, að minnsta kosti,
vora vel með á nótunum. Kolbrún
er reyndur leikstjóri, prófessjónal,
og hennar fólk stendur hvorki
klumsa á sviðinu né reynir að setja
sig í einræðustellingar Hamlets þeg-
ar segja skal einfalda hluti. Svo
gott sem það er að áhugafólk fái
tækifæri til að spreyta sig sem leik-
stjórar er það metnaðarfullum
áhugaleikhúsum hreint lífsnauðsyn-
legt að fá til sín fólk sem hefur
lært til verka, fólk eins og Kol-
brúnu, sem t.d. kann vel á tímann
í leikhúsinu. Dauðir punktar era eng-
ir. Leikgleði leikaranna var mikil,
framsögnin oftast skýr, ekki síst hjá
Stefáni Karli Stefánssyni sem leikur
Gígí, einfeldning og skrafara með
djúpar rætur í þýskri menningu______
(Simplicissimus eftir Grimmelshaus-
en), svo eftirminnilegt er. Það gustar
af grámennunum eins og vera ber:
hið illa hefur yfirleitt uppi hávaða.
Sviðsmyndin er einföld, smekkleg
og í fagurfræðilegum takti við verk-
ið: Hið hringlaga umlykur.
Gott leikhús vekur umhugsun í
einrúmi, upprifjun endurminninga á
hljóðum stundum sem voru róman-
tíska skáidinu William Wordsworth
svo kærar. Mínar eru hér að ofan,
og svo þessar: Kvöldroðinn yfir Kjal-
arnesinu á leiðinni heim er eins á
litinn og hár Kolbrúnar þegar hún
steypir því fögra fram í leikslok til
að taka við hyllingu framsýningar-
gesta. Hið sjónræna festist I minn-
inu. Antoine De Saint-Exupéry
skrifaði Litla prinsinn. Hann var
franskur. Móðir mín útskýrði fyrir
mér flókna hluti á einfaldan hátt.
Hún er íslensk. Félagar í LH gera
það sama í Firðinum. Þeir era
skemmtilegir Gaflarar.
úrdrátt úr atriðum sýningarinnar
er hægt að fá á íslensku, þýsku,
frönsku og norsku með efnis-
skránni í leikhúsinu.
Sýnt er öll kvöld vikunnar nema
á sunnudögum. Sýningar hefjast
kl. 21 og standa yfir í tvo tíma.
Arnaldur Indriðason
ÞRÍR amerískir Bakkabræður, Mitch (Billy Crystal), Glenn (Jon
Lovitz) og Phil (Daniel Stern), í framhaldsmyndinni Gullæðið
Ekki er allt gull...
Guðbrandur Gíslason
ATRIÐI úr sýningu Light Nights sem Ferðaleikhúsið sýnir í
Tjarnarbíói.