Morgunblaðið - 31.08.1994, Blaðsíða 22

22 MIÐVIKUDAGUR 31. ÁGÚST 1994
MORGUNBLAÐIÐ
AÐSENDAR GREINAR
Biskupinn, Logi
og súrdeigið
FRETTAFLUTN -
INGUR Loga Berg-
manns Eiðssonar mánu-
dagskvöldið 22. ágúst
um samkomu Benny
Hinns í Kaplakrika olli
furðu.
Þegnar sem eru
skyldaðir til að greiða
fyrir afnot af ríkisfjöl-
miðlum, eiga sjálfkrafa
heimtingu á að eins
mikils hlutleysis sé gætt
sem unnt er. Sú stað-
reynd ein og sér að tæp-
lega 5.000 manns hóp-
uðust saman til að leita
snertingar Guðs, er
söguleg hér á íslandi og
verður minnst fyrir það
ef ekki annars. Sumir töldu sig fá
meina sinna bót, aðrir töldu sig finna
fyrir nærveru Guðs og enn aðrir
fundu ekki neitt, eins og gengur og
gerist og er eðlilegt. Þar sem sam-
koman olli Loga svo miklu hugar-
angri að rödd hans brast í tvígang,
er hlutleysi hans sem fréttamanns
vafasamt. Loga þarf ekkert að líka
það sem hann sá frekar en öðrum,
en honum hlýtur að vera falið að
flalla um viðfangsefni sín af fagleg-
um ástæðum en ekki tilfinningaleg-
um. Að ég tali nú ekki um mál sem
eru jafn-viðkvæm og vonir og/eða
trú annarra. Fréttastjóri Ríkissjón-
varpsins er sömuleiðis kallaður til
ábyrgðar, hann hlýtur að mynda þá
stefnu sem starfsmenn hans eiga að
fara eftir. Hins vegar var umfjöllun
Stöðvar 2 af atburðinum til fyrir-
myndar, þar fengu hin ýmsu sjónar-
mið að koma fram og
fólki látið eftir að dæma
sjálft.
Logi hafði reyndar
fyrir því að taka viðtal
við biskup íslands,
væntanlega sem fulltrúi
hinna kristnu, og eru
hans viðbrögð nú eigin-
lega kapítuli út af fyrir
sig. Að manni, sem
gegnir æðstu stöðu í
ríkisrekinni kirkju sem
kennir sig við Krist,
skuli vera í nöp við það
að fólk flykkist að til
að athuga þennan Jesú,
sem allir eru að tala um,
það er hreinlega ofvax-
ið mínum skilningi. Guð
lætur ekki að sér hæða, og þóknist
honum að nota amerískan mann, sem
þarf ekki einu sinni að falla okkur í
geð, þá er það Hans mál. Má ég
minna biskup á það, að Honum hefur
jafnvel þóknast að nota asna, hafi
hann engan annan nothæfan við
hendina.
Sitt sýnist hveijum, en aðalatriðið
var, að Benny Hinn læknaði engan
mann; hann bað með fólki og marg-
ir læknuðust. Guð fer heldur ekki í
manngreinarálit og væri biskupi nær
að halda sig við Orð Guðs en eigin
skoðanir. Hann fetti jafnframt fíngur
út í þennan hávaða og múgsefjun
sem höfð hefði verið í frammi og tók
til hliðsjónar messuna sem hann hélt
á Reyðarfirði. Það er nákvæmlega
ekkert nema gott eitt um það að
segja að halda messu á Reyðarfirði
eða hvar sem vera skal í heiminum,
Það er ekki af hinu góða
að fara offari í sjónvarpi
og lita fréttaefnið eigin
litum, segir Ragna
Björk Þorvaldsdóttír,
allra síst ef manni er
borgað fyrir að gæta
hlutleysis.
hljóðláta eður ei. Finnist fólki betra
að halda sig á rólegu nótunum þá
bara gerir það það. Við erum ólík
og hvert um sig einstök sköpun. Guð
á enda marga söfnuði, hvern með
sínu mótinu, en bara einn líkama og
Hann sjálfur er höfuð þess líkama.
Sé fólk í vafa um hvers anda við-
komandi söfnuður er, þá skyldi höfð
í huga þumalputtareglan sem Hann
sjálfur gaf okkur; sérhver andi sem
játar að Jesús sé Kristur, kominn
í holdi, hann er frá Guði en aðrir
ekki. Þannig að sé samankomið fólk
sem upphefur nafnið Jesú og tilbiður
hann einan, þá er þar gott að vera.
Gott tré ber góða ávöxtu en vont tré
ekki. Ávextirnir þurfa að vera góðir,
því af þeim munum við þekkja þá.
Þetta vissu Silli og Valdi og þetta
ætti biskup ekki að vera ókunnugt
um.
Tilgátaur um hvort Guð er meira
á Kaplakrika eða á Reyðarfirði er
Ragna Björk
Þorvaldsdóttir.
vísað beint til föðurhúsanna aftur
og biskup minntur á að hans starf
er fyrst og fremst að varðveita sauði
Föðurins en ekki sundurdreifa þeim
með efasemdum og heimatilbúnum
metingi. Það, að halda samkomu í
Hafnarfirði, er ekki persónuleg árás
á biskup austur á Reyðarfirði og
ennþá síður á Reyðfirðinga. Því fleiri
samkomur og messur, Guði til dýrð-
ar, þeim mun betra. Eg er nokkuð
viss um að Jesús var ekki að gera
upp á milli manna með því að reisa
bara Lazarus upp frá dauðum en
ekki hina sem í gröfínni lágu, heldur
til að sýna okkut' hver Hann er. Eig-
um við kannski að hætta að biðja
fyrir fólki svo enginn verði svekktur?
Er biskup yfirhöfuð með það á hreinu
til hvers Yfirmaður hans ætlast af
honum. Dagskipun Drottins er ljós:
Biðjið, biðjið og þreytist ekki, leggið
hendur yfir sjúka og þeir munu verða
heilir, trúðu aðeins og þá muntu sjá
dýrð Guðs. Kirkjan var ekki sköpuð
til að vera huggulegt kerfísbatterí.
Það læknuðust því miður ekki all-
ir í Kaplakrika og það læknuðust
ekki heldur allir í ísrael. Ekkert okk-
ar veit hvers vegna sumir læknast
og aðrir ekki. En það má aldrei,
undir neinum kringumstæðum svipta
fólk voninni.
Logi Bergmann og biskup eru í
stuttu máli sammála um ónauðsyn
þess að vera með fánýtar uppákomur
sem þessa og vekja falsvonir hjá fólki
sem þráir lækningu. Má ég enn og
aftur minna biskup á, að trúin er
fullvissa um það að menn vona og
vonandi er biskup ekki að mæla gegn
því að fólk fari að trúa of miklu.
Okkar er að hvetja og uppörva hvort
annað að halda fast því sem við höf-
um fengið, trúna og vonina á Jesú.
Takmarkið er ekki að allir dauðir
rísi upp eða að allir veikir læknist
hér á jörðinni, heldur að allir kom-
ist til trúar á Jesú Krist. Það er
lokatakmark Guðs og tilgangur, til
þess kom Hann til að byija með.
Vegna þess að hvernig sem við erum,
þá langar Hann til að eyða með okk-
ur eilífðinni og til þess að það sé
hægt, þurfum við að játa Hann með
vörunum og trúa á Hann í hjartanu.
Flóknara er það nú ekki.
Hver sem tjáningarmáti okkar er,
þá hljótum við, sem köllum okkur
kristin, að geta sameinast í trúnni á
Jesú, þann sem við kennum okkur
við, án þess að vera að agnúast útí
hvort annað fyrir misjafnan klæða-
burð, ef ekki annað.
Við skulum heldur ekki gleyma
því, biskup sæll, að Jesú Kristur var
ekki í efsta sæti á faríeiska gestalist-
anum, enda ekki líklegt til mann-
legra vinsælda að líkja fólki við hvít-
kalkaðar grafir; hvítar að utan en
dauðar hið innra. Það er hins vegar
gott að vita til þess að Jesú segir
aldrei neitt sem er ekki satt. Hann
varaði okkur enda við súrdeiginu sem
sýrir út frá sér og skemmir ailt deig-
ið. Og það þijár tegundir frekar en
eina. Súrdeig faríseanna, sem
hengdu sig í hefðum og dauðum regl-
um, súrdeig saddúkeanna, sem neit-
uðu því að guð væri á nokkurn hátt
yfirnáttúrulegur, og síðast en ekki
síst súrdeig Heródesar, sem fulltrúi
hins pólitíska þáttar, að gleyma sér
í hinu opinbera embætti og fara að
þjóna því. Hann er ekki alltaf mjúk-
ur á manninn hann Jesú, en Hann
segir alltaf satt.
Það er fínt að hafa misjafnar skoð-
anir á hlutunum. Það er hins vegar
ekki fínt að fara offari í sjónvarpinu
og misnota aðstöðu sína til að lita
málefnin með sínum eigin litum.
Allra síst ef manni er borgað fyrir
_að gæta hlutleysis. Logi Bergmann
var góður í íþróttadeildinni _ og stóð
sig með sóma 1992 þegar Olympíu-
leikamir voru haldnir. Hafí frétta-
stjórinn ekki betri stjórn á sinni deild,
þá ætti hann að beina kröftum sinna
manna þar sem þeir njóta sín betur.
Þó skoðanir okkar á persónu Benny
Hinns séu skiptar, og þó aðallega
ytra byrði persónu hans, þá væri lík-
lega réttast að láta það liggja á milli
hluta og skoða frekar ávextina af
starfi hans. Hafi þeir þau áhrif að
fólk beini sjónum að Jesú og fari að
pæla í Honum, þá er það bara frá-
bært, þá er þetta tré gott.
Höfundur er skrifstofumaður og
húsmóðir.
UNDANFARIN misseri hafa all-
mörg fyrirtæki auglýst kennslu á
framhaldsskólastigi. Meðal þessara
fyrirtækja má telja Sumarskólann
sf., Námsflokka Reykjavíkur og Full-
orðinsfræðsluna. Fleiri má nefna t.d.
stofnanir sem bjóða upp á tölvu-
fræðslu og nám í viðskiptagreinum.
Þessi fyrirtæki starfa ekki í samræmi
við lög og reglugerð um framhalds-
skóla og eru óbundin bæði af Nám-
skrá menntamálaráðuneytisins og af
samningum við stéttarféíög kennara.
í auglýsingum frá þeim er samt gef-
ið í skyn, eða jafnvel fullyrt berum
orðum, að nám við þau fáist metið
sem fullgilt framhaldsskólanám.
Það er ekki ætlunin með þessum
skrifum að amast við einkaskólum
eða gefa í skyn að þau fyrirtæki sem
hér hafa verið nefnd séu illa rekin.
Það má einu gilda hvaða skoðanir
menn hafa á einkaskólum — allir
hljóta að vera sammála um að fram-
haldsskóli, sem tekur hlutverk sitt
alvarlega, getur ekki verið þekktur
fyrir að meta námskeið sem nemend-
ur kaupa hér og þar til jafns við nám
innan framhaldsskólakerfisins nema
hafa góðar tryggingar fyrir því að
þeir hafi staðist svipaðar kröfur og
gerðar eru í skólanum sjálfum. Þar
sem þau fyrirtæki sem hér um ræðir
starfa ekki eftir þeim reglum sem
framhaldsskólum er gert að fylgja
og enginn hlutláus aðili hefur eftirlit
með þeim er erfitt, eða jafnvel
ómögulegt, fyrir framhaldsskólana
að verða sér úti um slíkar tryggingar.
Stefnuleysi ráðuneytisins
Eðlilegast væri að menntamála-
ráðuneytið hefði eftirlit með þeim
fyrirtækjum sem vilja
auglýsa að námskeið
sín fáist metin inn í
framhaldsskóla og
sendi skólunum upplýs-
ingar um hvað skuli
metið og hvemig. Einn-
ig mætti hugsa sér að
ráðuneytið fæli ein-
hverri stofnun að ann-
ast eftirlit eða náms-
mat, þannig að þeir sem
vilja auglýsa matshæft
nám gætu keypt próf
og yfírferð af henni.
Eins og er gerir
ráðuneytið hvorugt
heldur vísar því alfarið
til einstakra skóla að
meta nám við einkafyrirtæki hvort
sem þau eru virðúlegar og gamal-
grónar fræðslustofnanir eða óþekktir
nýgræðingar. Þessi afstaða ráðu-
neytisins er af ýmsum ástæðum
ótæk. Ein er sú að einstakir skólar
hafa engin tök á að fylgjast með
starfsemi allra þessara fyrirtækja og
greina á milli þeirra sem bjóða í raun
og veru upp á matshæft nám og
hinna sem segjast aðeins gera það.
Önnur ástæða sem nefna má er að
það er ekki og getur ekki verið einka-
mál skóia hvaða nám er metið því
þegar einn framhaidsskóli hefur
metið námskeið þá getur nemandi
yfirleitt flutt það mat með sér yfir í
hvaða annan framhaldsskóla sem er.
1 þriðja lagi má nefna að sé stefnu,
eða öllu heldur stefnuleysi, ráðuneyt-
isins fylgt út í æsar er ekkert sem
útilokar að nemandi Ijúki stúdents-
prófi, eða námi sem veitir starfsrétt-
indi, að miklu leyti með því að kaupa
sér námskeið þar sem
ekkert liggur fyrir um
raunverulegar námskr-
öfur. Fleira má tína til
eins og það að allt
gæðamat og gæðaeftir-
lit í skólum verður erfitt
ef ekki liggja fyrir skýr-
ar reglur um atriði eins
og mat á námi við aðrar
stofnanir.
Óvenjulegur
markaður
Hér er rétt að minna
á að sá markaður sem
þessi fyrirtæki þjóna er
um margt ólíkur mark-
aði með venjulegar vör-
ur þar sem viðskiptavinir eru yfir-
leitt óánægðir ef þeir fá lélega vöru
og hætta þá að skipta við fyrirtækið
og hvetja vini sína og venslamenn
til að versla annars staðar. En á
þeim markaði sem hér um ræðir eru
margir viðskiptavinir því miður hæst-
ánægðir með að fara yfir námsefnið
á hundavaði, ef þeir bara fá vottorð
um að þeir hafi lokið námskeiði og
geta farið með það í skólann sinn
og fengið það metið þar. Sumir nem-
endur hafa ekkert á móti því að fá
prófskírteini fyrir lítið. En ef þeir
komast upp með það tapar allt sam-
félagið.
Ætla má að margir nemendur sem
kjósa að ljúka einhveijum hluta af
framhaldsskólanámi með því að
kaupa námskeið við einkaskóla hafi
fallið í samsvarandi áföngum eða
dregist aftur úr í námi og vilji bæta
sér það upp með námskeiðum utan
skólans. Bjóði margir aðilar upp á
Eðlilegast er að
menntamálaráðuneytið
hafi eftirlit með fyrir-
tækjum, sem vilja aug-
lýsa að námskeið sín
fáist metin í frámhalds-
skóla, segir Atli Harð-
arson, og sendi skólan-
um upplýsingar um
hvað skuli metið og
hvernig.
námskeið sem slcólinn metur þá er
ákaflega freistandi fyrir þessa nem-
endur að skipta við þann sem gerir
minnstar kröfur og hefur léttasta
prófið. Samkeppni milli námskeiðs-
haldara getur því haft þveröfug áhrif
við samkeppni á venjulegum mark-
aði. Væri óháð stofnun fengin ti!
þess að semja og fara yfír prófin sem
nemendur á svona námskeiðum taka
snarbreyttist þetta því þá vildu nem-
endur skipta við þann sem líklegast-
ur er til að búa þá vel undir próf svo
þeir standist það.
Að kaupa sig undan námi
Ef framhaldsskólarnir meta nám
við einkafyrirtæki þá geta nám-
skeiðssalar, sem gera litlar kröfur
til nemenda sinna, opnað þeim leið
til að kaupa sig undan því að læra
hluta af námsefni skólans. Stjóm- j
endur sumra framhaldsskóla gera sér
fulla grein fyrir þessu og leyfa nem- ;
endum sínum ekki að taka námskeið '
við einkafyrirtæki úti í bæ í staðinn
fyrir áfanga við skólann. En aðrir
hafa minni metnað eða skilja ekki
að eitt af því sem helst greinir milli
góðs skóla og lélegs er að það er
hægt að komast í gegnum lélegan
skóla án þess að læra mikið.
Góður skólastjómandi hlýtur að
gera það sem hann getur til að
tryggja að prófskírteini frá skólanum
sé öruggt vottorð um menntun og
hæfni. Hann getur ekki verið þekkt-
ur fyrir að reka bara afgreiðslustofn-
un þar sem hægt er að skipta ávísun-
um, sem enginn veit hvort er inni-
stæða fyrir, í fullgildar einingar.
Eðlilegast er því að stjórnendur
framhaldsskóla neiti algerlega að
meta nám frá fyrirtækjum nema þau
starfí annaðhvort eftir lögum og
reglugerð um framhaldsskóia eða séu
háð eftirliti ráðuneytis eða óháðra
aðila sem yfírvöld menntamála hafa
falið slíkt eftirlitshlutverk. Sýni
skólameistarar framhaldsskólanna
þá djörfung að standa saman um
þetta er líklegast að ráðuneytið geri
loks skyldu sína og kveði upp úr með
hvaða skilyrði námskeið þurfa að
uppfylla til að teljast matshæf sem
hluti af framhaldsskólanámi. Þetta
yrði öllum til góðs, ekki síst þeim
fyrirtækjum sem selja vönduð nám-
skeið. Þau fengju þá vottorð um að
nám við þau sé matshæft. Hin gætu
snúið sér að annarri iðju eða reynt
að bæta sig nóg til þess að fá gæða-
stimpilinn.
Ráðstafanir af þessu tagi mundu
ekki þrengja kosti nemenda svo mjög
því þeir sem hafa numið einhver
fræði utan skólans gætu eftir sem
áður sótt um að taka stöðupróf til
að sanna leikni sína og kunnáttu og
fá námið metið til eininga.
Höfundur situr í stjórn Hins
íslenska kennarafélags oggreinin
er skrifuð í framhaldi af vinnu
starfshóps um matánámi úr
einkaskólum sem stjórnin skipaði
íjúníá þessu ári.
j
Hugleiðingar um mat á
námi úr einkaskólum
Atli Harðarson