Morgunblaðið - 04.11.1994, Síða 26

26 FÖSTUDAGUR 4. NÓVEMBER 1994
MORGUNBLAÐIÐ
+-
AÐSENDAR GREINAR
Smábömin svikin - Hvenær
koma gefnu loforðin?
FYRIR löngu, löngu
síðan, þegar allar göt-
ur hér í borg voru
sundurgrafnar vegna
hitaveitulagningar var
okkur -á unga aldri
sagt að þegar búið
væri að koma öllum
leiðslum fyrir og
ganga frá götum
fengjum við heitt vatn
ókeypis í hús okkar,
því það ætti bara að
borga beinan kostnað.
Auðvitað var þetta eitt
af því sem við mistúlk-
uðum — eða var því
kannske logið að borg-
arbúum?
Þetta var löngu áður en þú fædd-
ist, löngu áður en dagheimili eða
leikskólar hófu starfsemi sína að
ráði. En þeir sem vilja vita er ljóst
að aldrei hefur hluti barna komist
inn á svokallaðan biðlista bamáhjá
þeim sem nú hafa og Jiafa haft
yfírstjóm þeirra mála hér í borg.
í dag, á fögmm haustmorgni
meira að segja sunnudagsmorgni,
les ég í Morgunblaðinu „Salómóns-
dóm“ þinn: „Byrjað verður að leysa
vanda 3 ára bama og eldri.“ Og
áfram segir þú í smágrein inni í
blaðinu að í ljós hafí komið að for-
eldrar sém nú hafí hálfsdagsvist
vilji fá heilsdagsvist. (Að vísu var
verið að auglýsa eftir svömm við
könnuninni í allan dag.)
Þetta er verra en með hitaveituna
forðum - öll fengum við hitaveitu,
hvar sem við vomm í þjóðfélagsstig-
anum. Ekki var grisjað úr þannig
að aðeins ógiftir, flestir námsmenn
úr ákveðnum skólum fengju hita-
veitu. Hér hefur öllu dagvistarkerf-
inu verið stjómað af stjórn Dagvist-
ar bama og starfsfólki þess. Og
strax við fyrstu símhringingu kem-
ur sían í ljós. Símastúlkunum er
sjálfsagt kennt að gefa ekki sam-
bánd við neinn, sé sá sem hringir
giftur feða í sambúð. Fáir tímar era
á viku til viðræðna við umsækjend-
ur við þá/þær sem hafa innritun
fyrir ógifta, einstæða eða skólafólk
að gera - og nú hefst það sem
gengur undir heitinu sjálfsbjörgun-
arátak foreldra. „Við látum ekki
vita að bið búum saman!“ Því þau
fá enga lausn, ekki alúðlegt afsvar
einu sinni, allir þeir sem em í ýms-
um vandkvæðum og verða að vinna
utan heimilis.
Var ekki R-listinn með einhver
loforð, Ingibjörg Sólrún? Þú eyði-
lagðir sunnudagsskap margra í dag,
þú eyðilagðir trú á loforð R-listans(
þú eyðilagðir vonir ótal margra
ungra foreldra! Á R-listanum var
nafn Péturs Jónssonar (og hann
náði kjöri) sem áður starfaði og
hörkustjórnaði dagheimilum ríkis-
spítalanna. Hann veit að í viðlaga-
sjóðshúsi í Vatnsmýrinni starfar
' dagheimili fyrir börn starfsfólks
ríkisspítalanna, í íbúðarhúsum í
Hlíðunum eru a.m.k. 2 hús nýtt
þannig, annað leikskóli, hitt skóla-
dagheimili. Og hann veit líka að
böm starfsmanna á Kópavogshæli
Elín Torfadóttir
fengu inni í gömlum
sumarbústað yfírlæknis
hælisins. Á Vífilsstöð-
um er rekið skóladag-
heimili í íbúðarhúsi
gegnt Vífílsstöðum. Ég
talaði við föður bams
þar fyrir fíóram dögum.
Ekki kvartaði sá.
Spurðu Pétur Jóns-
son, Ingibjörg Sólrún!
Og eitt enn. Fyrsta
skóladagheimili í
Reykjavík var starf-
rækt í húsi við Lindar-
götu, þar sem áður
hafði verið Vélsmiðja
Björgvins Fredriksen
og á hann þakkir skildar að leigja
húsnæði sitt, en þetta vill af ein-
hveijum ástæðum gleymast í sög-
unni.
í dag eru margir leikvellir mis-
jafnlega nýttir í hverfunum. Er
ekki hugsanlegur möguleiki að
byggja þar létt, ódýr hús, sem ekki
kosta 100 milljónir? Alla vega er
einn hér í Fremristekk 14, þar 3em
aldrei er neitt barn. Af hveiju at-
hugar þú það mál ekki betur, Ingi-
björg Sólrún, eða þitt meðreiðar-
fólk?
Dagmæðrakerfið er að hluta und-
ir eftirliti Dagvistar bama og marg-
ar reynast fádæma góðar börnum
og hafa leyst vanda margra - en
vist hjá þeim kostar því miður allt
of mikið. Getur þú ekki látið endur-
greiða foreldmm eitthvem hluta
þessarar greiðslu svo þeir þurfí
ekki að greiða þrefaldan kostnað
a.m.k. við gæslu bama sinna miðað
við leikskóla? Dagmæður opna
heimili sín, taka ekki orlof eða veik-
indadaga, svo þær þurfa að tryggja
Var R-listinn ekki með
einhver loforð, spyr Elín
Torfadóttir borgar-
stjóranri og vill fá svör
um dagvistarmál.
sér þessa þætti o.fl. En láttu Árna
athuga hve mikið starf þær leggja
af mörkum og hafa gert og fínnið
svo lausn til þess að hægt sé að
njóta þeirra starfskrafta og velvild-
ar áfram.
Slagorð Sjálfstæðisflokksins
1987: „Báknin burt!“ kemur mér í
hug, þegar ég sé allt skrifstofuliðið
á Tryggvagötunni. „Fagfólk" eins
og það heitir. Á þessu ári og síð-
ustu 2-3 ámm hafa fyrstu fóstr-
umar sem hafa unnið allt frá 1948
verið áð kveðja kært lífsstarf sitt -
þær fá ekki gullúr eða annað til
að minnast góðs starfs frá yfír-
mönnum - alla vega sjaldnast. En
viku eftir viku er Dagvist barna að
auglýsa eftir starfsfólki. Hvemig
hefur R-listinn hugsað sér að leysa
þann vanda? Það kallar á aðra
blaðagrein.
Ingibjörg Sólrún, hver segir að
leikskóli þurfí að kosta 100 milljón-
ir í byggingu? og ekki nóg með 100
milljónir, heldur er talað um 20
bala og 40 bala leikskóla, þessa
með flötu þökunum. Þar fór mikill
peningur í viðgerðir. „Raindrops
keep falling on my head.“ Sennilega
er Dagvist bama í Reykjavík hug-
myndasnauðasta rekstrarstofnun
hérlendis, þetta er staðnað apparat,
hugmyndasnautt og úrræðalaust.
Ég vann einu sinni á leikskóla í
Kaupmannahöfn - hann var stað-
settur á neðstu hæð í fjölbýlishúsi.
Þarna ríkti yndislegt andrúmsloft -
ekki síst við íbúa hússins. Þetta var
ekki 100 milljóna króna leikskóli.
Gaman væri að spyijast fyrir um
allar ferðir forystumanna leikskóla
með tilheyrandi dagpeningum og
ferðakostnaði. Var þeim aldrei sýnt
neitt annað en dýmstu lausn í hús-
næðismálum leikskóla?
í gegnum langa starfsævi hef ég
kynnst of mörgum foreldmm, sem
því miður hafa glatað dýrmætum
hluta af lífshamingju sinni vegna
ofþrælkunar og fá ekki fyrr en
hjónabandið hefur sundrast vegna
erfíðleikanna áheym eða von um
vist fyrir börn sín - já, þá em þau
einstæð. Og mörg hjón hef ég séð
sjá eftir íbúðum sínum eða eignum
sem þau em að reyna að eignast
með því að vinna bæði utan heimil-
is, en þau koma ekki börnum sínum
til nauðsynlegrar vistunar. En sem
betur fer minnist ég ótal foreldra
og barna sem ég hef starfað með
og hafa fengið að koma inn á leik-
skóla. Ég hef nefnilega starfað á
svo mörgum stöðum og hef reynslu
og þekkingu - ég hef starfað með
öllum aldursflokkum leikskóla, dag-
heimila, á vöggustofu, upptöku-
heimilum, með bömum á sjúkra-
húsi, úti á landsbyggðinni, við
stuðning í grunnskóla og erlendis.
Ég. hef menntað mig látlaust og
haldið mér vakandi í starfí mínu.
Ég sé böm sem ég gætti komin í
tölu góðra borgara í öllum stéttum
þjóðfélagsins, í háum embættum
mörg hver. Bestu meðmælin fínnst
mér ég hafa fengið er „bömin“
komu og báðu mig fyrir sín börn.
En getur þetta fólk og margt annað
ekki lagt þessu máli lið, þar sem
það virðist vera fyrirmunað að fá
lausn hjá því fólki sem hefur starf
við að leysa þetta erfíða mál smá-
barna foreldra? Þá kemur að þess-
um biðlista, fólk almennt virðist líta
á hann sem eitthvert náttúmlögmál
- ég er ekki tilbúin að skrifa upp
á algjöran forgang fólks í vissum
skólum staðsettum í Reykjavík í
viðbót við böm einstæðra foreldra
- þó ekkert sé fjarri mér en að
ráðast gegn nokkrum foreldrum eða
bömum þeirra. En margt hefur
verið rangt á þessum biðlista og
er enn. Og þar kemur fleira en eitt
til.
„Boðskapur" þinn í dag gerði
mig reiða og svartsýna á tilveru
R-listans og gengi hans. Þú segir
líka: „Þetta var ekki efst á stefnu-
skránni.“ Á það að hjálpa foreldmn-
um í vetur - eða börnunum?
Ingibjörg Sólrún! Ráð mitt er:
Fáðu í lið með þér eitthvert rösk-
leika og góðvilja fólk, sem þekkir
myrkviði borgarlífs smábarnafor-
eldra og er utan Dagvistar barna
til að finna nýjar lausnir - annað
en að byggja 100 milljóna króna
minnisvarða arkitekta! Þetta mál
er enn þá hjá þér sem ómerkilegt
yfirklór og sæmir ekki þeim sem
ætlar að vera borgarstjóri í Reykja-
vík. Með þessum yfirlýsingum í
dag, 30. október, tapaðir þú trausti
mörg hundruð smábarnaforeldra,
sem settu þig í borgarstjórn m.a.
vegna loforða ykkar í þessum mála-
flokki. Ég trúi ekki að þú hættir
störfum, svo breyttu snarlega um
stefnu, því annars rennur borgar-
stjóratíð þín ög R-listans út að kjör-
tímabilinu loknu við lítinn orðstír.
Ef þú svarar þessari stuttu at-
hugasemd minni eitthvað, þá bið
ég þess eins, að þú svarir málefna-
lega og með minni hroka og yfír-
læti en foreldrar hafa lent í til að
komast á skrá.
Sýndu að þú og R-listinn eigið
skilið það traust sem ykkur var sýnt!
Höfundur er leiksk ólakennari.
86 milljarða fortíðarvandi
ONOTUÐ rekstr-
artöp vora samkvæmt
álagningu á árinu
1994 86 milljarðar
króna og höfðu þá
hækkað um 20 millj-
arða króna á síðustu
tveimur ámm. Hér er
um að ræða fortíðar-
vanda fyrirtækja sem
verður framtíðarvandi
skattgreiðenda í land-
, inu. Slík rekstrartöp
hafa meðal annars ver-
ið nýtt af vel stæðúm
fyrirtækjum sem
kaupa til sín illa stödd
eða gjaldþrota fyrir-
tæki fyrir óveruiegar
Þessi rekstrartop nýta fyrirtækin
síðan til frádráttar hagnaði og
draga þannig úr skattgreiðslum
sínum til samfélagsins. Annað snýr
að heimilum í landinu, sem em
með skuldir langt umfram eignir.
Þau hafa enga moguleika til að
draga taprekstur heimilanna frá
skattgreiðslum sínum eða að fá
Jóhanna
Sigurðardóttir
fjárhæðir. ast í sams
skuldir sínar af-
skrifaðar eins og fyrir-
tækin.
Töp auglýst
til sölu
Með lögum nr.
85/1991 var heimild
félaga sem sameinast
til að nýta sér rekstr-
artap takmörkuð
nokkuð. Meðal annars
var gert að skilyrði að
félög, sam sameinuð-
ust, störfuðu í skyld-
um atvinnurekstri og
jafnframt að allt yfir-
fært tap hefði mynd-
konar rekstri og það
félag sem við tæki hefði með hönd-
um. Fljótlega kom í ljós að menn
fundu ýmsar leiðir til að fara fram
hjá ákvæðinu, t.d. með því að láta
það félag, sem tapið hafði mynd-
ast í, halda áfram rekstri en ekki
félagið með hagnaðinn eins og
ákvæðið gerir ráð fyrir. Þá hefur
einnig allnokkuð borið á því að í
Á Alþingi hef ég lagt
fram frumvarp sem fel-
ur í sér að heimildir fyr-
irtækja til að nýta sér
rekstrartöp verði mjög
þrengdar, segir
Jóhanna Sigurðar-
dóttir.
stað þess að sameinast, hafi félög,
sem Sýna mikinn hagnað, keypt
nægilega stóran hlut til að öðlast
yfírráð í félögum sem átt hafa
uppsafnað tap. Síðan hefur til-
gangi síðarnefnda félagsins verið
breytt og yfírtökufélagið þannig í
raun getað nýtt sér hið uppsafnaða
tap, þótt um alls óskyldan rekstur
hafí verið að ræða. Svo langt er
gengið að þessi töp eru auglýst til
sölu.
Heimildir þrengdar
Á Alþingi hef ég lagt fram frum-
varp sem felur í sér að heimildir
fyrirtækja til að nýta sér rekstr-
artöp verði mjög þrengdar. Lögð
er til sú breyting á iögum um tekju-
skatt og eignarskatt að heimild
fyrirtækis til að nýta sér rekstr-
artap nái aðeins þtjú ár aftur í tím-
ann í stað fimm ára eins og reglan
er í dag. Su breyting mun draga
veralega úr ónotuðum rekstrartöp-
um í framtíðinni. Einnig er gert
ráð fyrir að fyrirtækjum verði ekki
lengur heimilt að kaupa upp
rekstrartap annarra fyrirtækja
með því að sameinast þeim. Áð
auki er lagt til að sett verði í lögin
ný ákvæði um yfírtöku þannig að
skattyfírvöld geti neitað um frá-
drátt vegna rekstrartaps, ef þeim
þykir ljóst að meginmarkmiðið með
yfirtöku hafi verið að komast hjá
skattgreiðslum.
Höfundur er aJþinfrismaður,
Prófkiör siálfstæðismanna Revkianesi
X Kjósum
Árna Ragnar Árnason
í 2.-3. sæti
Traustur fulltrúi okkar á Alþingi
Helstu baráttumál Árna á þingi:
[7] Jafn atkvæðisréttur allra landsmanna
[7] Öflug neytendavitund og frjáls samkeppni
[7] Aukin umhverfisvernd
[7] Aukin atvinnutækifæri
[7] Nýting íslenskra auðlinda og íslensks vinnuafls