Morgunblaðið - 30.11.1994, Blaðsíða 8

8 MIÐVIKUDAGUR 30. NÓVEMBER 1994
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Hverjir haldið þið að taki mark á svona tísti . . .
Morgunblaðið/Þorkell
ÍSLENSKA skáklandsliðið á síðustu æfingu sinni fyrir mótið en hún var haldin á sunnudaginn.
Við borðið sitja (f.v.) Jón L. Árnason, Helgi Áss Grétarsson, Helgi Ólafsson, Þráinn Guðmundsson
fararstjóri, Jóhann Hjartarson og Hannes Hlífar Stefánsson. Áskell Örn Kárason liðsstjóri fylgist
með æfingunni. Liðið hélt utan í gærmorgun en Margeir Pétursson fór utan fyrir helgi.
Ólympíuskákmótið hefst í Moskvu á morgun
ísland teflir fram
sveit stórmeistara
ÓLYMPÍUSKÁKMÖTIÐ, hið 24. í
röðinni, hefst í Moskvu á morgun.
Teflt verður á Hótel Cosmos. Hveija
sveit skipa sex skákmenn, fjórir að-
almenn og tveir varamenn. I fyrsta
skipti teflir ísland fram stórmeistur-
um á öllum borðum. Á mótinu í
Moskvu vepða tefldar 14 umferðir.
íslenska sveitin hefur náð mjög góð-
um árangri á síðustu mótum, varð
-tA. í 6. sæti í Manila 1992 og í 8.
sæti í Novi Sad 1990.
íslenska skáklandsliðið er skipað
eftirtöldum skákmeisturum:
1. borð Jóhann Hjartarson, 2.585
Elo-stig, 2. borð Hannes Hlífar Stef-
ánsson, 2.560 Elo-stig, 3. borð Mar-
geir Péturssonj 2.540 Elo-stig, 4.
borð, Jón L. Árnason, 2.525 Elo-
stig, 1. varamaður Helgi Ólafsson,
2.520 Elo-stig, og 2. varamaður er
Helgi Áss Grétarsson með 2.450
Elo-stig.
Gera má ráð fyrir að mótið nú
verði hið sterkasta frá upphafi. Öll
fyrrverandi sovétlýðveldi munu
senda sveit til keppni auk þess sem
heimamenn, Rússar, sem eru núver-
andi ólympíumeistarar, hafa leyfi til
að stilla upp tveimur sveitum. Heyrst
hefur að Kasparov (heimsmeistari
PCA) fari fyrir annan-i sveit Rússa
og Karpov (heimsmeistari FIDE)
fyrir hinni.
Af öðrum sveitum sem líklegar
eru til að blanda sér í baráttuna
má nefna Bandaríkin (núverandi
heimsmeistari landsliða), England,
Þýskaland, Holland, Ukraínu og
ísrael. íslenska sveitin stefnir að því
að vera meðal 10 efstu þjóða, en sá
róður verður líklega þungur.
Hættir Campomanes við að
hætta?
Samhliða ólympíumótinu verður í
Moskvu haldið þing Alþjóðaskák-
sambandsins FIDE þar sem m.a. fer
fram forsetakjör. Að líkindum stend-
ur baráttan um embættið milli
Frakkans Bachars Kouatly og
Grikkjans Makropoulos.
Ekki er talið útilokað að núver-
andi forseti, Campomanes, hætti við
að draga sig í hlé og sækist eftir
endurkjöri í 3. sinn. Hafa sumir
gert því skóna að það gæti gert í
tengslum við mögulegar sættir hans
og Kasparovs, en teikn eru á lofti
um að hann búi sig nú undir það
að ganga á ný til liðs við FIDE.
Einar S. Einarsson mun sitja þingið
fyrir íslands hönd.
Elín Guðmundsdóftir er 100 ára í dag
Ekkí rifist
við nokkra
manneskju
ELÍN Guðmundsdótt-
ir á 100 ára afmæli
í dag. Ekki verður
hins vegar af yfirbragði
hennar ráðið að hún eigi
jafn langa ævi að baki. Fas
hennar er yfirvegað og
minnið gott þegar hún lítur
aftur til bernsku sinnar
vestur á fjörðum.
„Ég er fædd að Fossi við
Arnarfjörð 30. nóvember
árið 1894. Fimm árum síðar
fluttist fjölskyldan að Hóli
við Bfldudal og árið 1905
til ísafjarðar. Faðir minn
hafði fengið vinnu við versl-
un danska kaupmannsins
Tangs í Hæstakaupstað.
Ég man eftir að okkur þótti
bærinn stór, En þar voru
aðeins nokkur hús og tvær Elín
verslanir. Þegar við höfðum
búið fimm ár á ísafirði bauðst
föður mínum að verða verslunar-
stjóri við nýtt útibú Tangs-versl-
unar á Bolungarvík. Við systurnar
vorum ekkert hrifnar af því að
flytja. Ekki yrði jafn skemmtilegt
í Bolungarvík og á ísafirði. Seinna
líkaði okkur hins vegar vel í Bol-
ungarvík og ég bjó þar alveg þang-
að til ég fluttist til Reykjavíkur
með eiginmanni mínum og sonum
árið 1938.“
- Hvernig var skólagöngu þinni
Guðmundsdóttir
► Elín Guðmundsdóttir er fædd
að Fossi við Arnarfjörð 30.
nóvember árið 1894. Hún flutt-
ist með foreldrum sínum að
Hóli við Bíldudal árið 1899 og
til ísafjarðar árið 1905. Fimm
árum síðar flutti fjölskyldan til
Bolungarvíkur. Elín giftist Jens
E. Níelssyni, barnakennara, frá
Bolungarvík árið 1916 og eign-
uðust þau þijá syni. Fjölskyld-
an fluttist til Reykjavíkur árið
1938. Jens lést 26. maí 1960.
háttað?
„Sem barn gekk ég í barnaskól-
ann á ísafirði. Svo var ég einn
vetur í framhaldsskóla og einn
vetur í skóla Iðnaðarfélagsins. Mér
leiddist að hafa ekki tök á að afla
mér meiri almennrar menntunar
en ég hafði gaman af því að lesa
og las jöfnum höndum skáldsögur
og aðrar bækur. Ég man eftir því
að einu sinni þegar ég átti að
vera að fægja lýsislampana
sveikst ég um og fór að lesa bók
sem ég hafði nýfengið að láni.
Mamma sagði pabba frá þessu og
hann skilaði bókinni.
Seinna þegar ég fór að leiðbeina
mínum eigin strákum áður en þeir
fóru í skóla sóttu krakkamir í
kring í að fá að vera með og áður
en varði myndaðist hálfgildings
skóli á heimilinu. Ég hef gaman
af börnum og mér finnst gaman
að segja þeim frá. Mér þótti til
dæmis ákaflega vænt um þegar
lítil telpa sagði við mömmu sína:
„Það er svo gaman að vera hjá
henni Elínu. Hún segir
mér svo margt.“
Við verðum að gæta
þess að tala við börnin.
Trúlega gerum við of
lítið af því,“ segir Elín
og neitar því að hún
hafi mikið verið látin vinna sem
barn eins og títt var þá. „Við unn-
um svolítið við að breiða fisk og
taka hann saman. En aldrei við
að vaska hann. Við höfðum ekki
mikið en við höfðum nóg,“ segir
hún.
Elín kynntist eiginmanni sínum
Jens E. Níelssyni í Bolungarvík.
„Jens var fæddur á Flateyri og
flutti ungur til Bolungarvíkur. Við
giftum okkur 2. september árið
1916 og eignuðumst saman þtjá
syni. Einn þeirra fékk ungur löm-
unarveiki og við urðum að flytjast
til Reykjavíkur til að hann gæti
aflað sér menntunar. Hann heitir
Skúli og er lögfræðingur í dag.
Jens hafði verið barnakennari í
Bolungarvík og fór , að kenna í
Miðbæjarskólanum. Siðar var
hann stundakennari við Austur-
bæjarskóla."
- Hver er lykilinn að svo háum
aldri og góðri heilsu?
„Ég veit ekki hvort ég get svar-
að því en held að rólegt geð og
að taka hlutunum eins og þeir eru
skipti miklu máli. Ég man ekki
eftir að hafa rifist við nokkra
manneskju. Allt má jafna með
öðrum hætti. Ég hef líka reynt
að lifa heilbrigðu lífi og er algjör-
lega á móti brennivíni og öllu slíku.
Við vorum í Stórstúku íslands,
maðurinn minn og ég. Mér finnst
hins vegar að fólk mætti drekka
meira vatn. Við megum þakka
fyrir hvað vatnið okkar er gott
og ættum að nýta það betur.“
- Nú hefur orðið gjörbylting í
iifnaðarháttum fólks á íslandi frá
því þú varst ung.
„Svo sannarlega. Ég hefði aldr-
ei getað ímyndað mér þær breyt-
ingar sem orðið hafa. Ég get nefnt
sem dæmi aðbúnað
gamals fólks. Hann er,
eins og hér, mjög góð-
ur. Hér er gott að vera
og allir boðnir og búnir
að hjálpa manni,“ segir
Elín, sem býr á dvalar-
heimilinu Seljahlíð. Hún tekur
virkan þátt í tómstundastarfinu
þar. „Hér er mikið föndrað. Svo
hef ég gaman af því að spila og
er svolítið í handavinnu. Annars
finnst mér skemmtilegast að lesa
og les Morgunblaðið daglega.“
- Finnst þér fólk eitihvað hafa
breyst á þessum tíma?
„Auðvitað er alltaf, fyrr og
seinna, misjafn sauður í mörgu fé.
Mér finnst kannski helst að bömin
hafí breyst. Þau eru ekki jafn
bæld og áður. Öll fijálslegri," seg-
ir Elín um leið og hún veigrar sér
við að spá nokkru um framtíð
lands og þjóðar. Hún bandar glað-
lega frá sér og segist ekki vera
pólitísk. Hins vegar sýnist henni
hlutirnir stefna í rétta átt.
Börnin ekki
jafn bæld og
áður fyrr