Morgunblaðið - 30.11.1994, Blaðsíða 27

MORGUNBLAÐIÐ
LISTIR
MIÐVIKUDAGUR 30. NÓVEMBER 1994 27
Nýjar bækur
Efstu dagar eftir
Pétur Gunnarsson
SKALDSAGAN Efstu
dagar eftir Pétur
Gunnarsson er komin
út. í henni lýsir höf-
undur reykvískri fjöl-
skyldu og fylgir henni
um hálfrar aldar
skeið. Brugðið er upp
svipmyndum úr ætt-
inni.
Aðalpersóna sög-
unnar er barnastjarn-
an Símon Flóki Nikul-
ásarson sem hleypir
heimdraganum og
kynnist Kristi sínum
óvart á markaðstorgi
háskólaanddyrisins á
þeim tíma þegar ungir
menn vildu hvað mest líkjast
um í útliti. í Reykjavík
Pétur
Gunnarsson
hon-
bíður
prestsskapur í út-
hverfasöfnuði.
í kynningu útgef-
anda segir: „Sagan
sver sig í ætt við
fyrri verk höfundar
þó að viðfangsefnið
sé annað og alvar-
lega en fyrr. Frá-
sagnargleði, snjall-
ar mannlýsingar,
leikur að orðum,
fágun í stíl þar sem
hlýja og kímni eru
í fyrrirúmi."
Útgefandi er Mál
og menning. Bókin
er 234 bls. og unnin
í Odda hf. en kápu
hannaði Margrét E. Laxness. Bók-
in kostar 3.380 krónur.
Heimspeki
Nietzsches á íslensku
ÚT ER komið ritið
Handan góðs og ills
eftir Friedrich
Nietzsche, í þýðingu
Þrastar Ásmundsson-
ar og Arthúrs Björg-
vins Bollasonar sem
einnig ritar inngang.
Þjóðveijinn Fried-
rich Nietzsche (1844-
1900) er einhver lit-
ríkasti og umdeildasti
heimspekingur sög-
unnar og rit hans,
Handan góðs og ills,
er talið einn besti inn-
gangur að heimspeki
hans sem vö) er á.
Hér bregður fyrir
flestum þeim hug-
myndum sem setja mark sitt á verk
hans. Þetta er fyrsta rit Nietzsches
sern birtist í íslenskum búningi.
„í kynningu útgefanda segir:
„Nietzsche bjó yfir óvenjulegri
dirfsku og djúphygli. Snarpur stíll,
myndræn hugsun, næmur smekkur
á orð og hrynjandi eru meðal þeirra
mörgu eiginleika Nietzsches sem
njóta sín til fulls í
þessari bók. Nietzsc-
he fjallar á vægðar-
lausan og kaldhæðinn
hátt um samtið sína
og þróun hennar í átt
til fjöldamenningar
og einhæfni þar sem
þrengt er að öllum
þeim sem rísa uppúr
meðalmennskunni.
Hann gerir vægðar-
lausa úttekt á undir-
stöðum vísinda, trúar
og samfélagsins og
spáir því að þeir and-
ans menn komi fram
sem takist að koll-
varpa ríkjandi gild-
um. Nietzsche var
meistari í að koma beittum athuga-
semdum á framfæri í örstuttu
máli.“
Bókin er 420 blaðsíður og með skýr-
ingum neðanmáls. Handan góðs og
ills er 31. ritið í flokki Lærdómsrita
bókmettafélagsins, Þorsteinn Hilm-
arsson ritstýrir. Bókin kostar 2.990.
krónur.
Friedrich
Nietzsche.
Krueger
kveðinn niður
KVIKMYNPIR
Laugarásbíó
NÝ MARTRÖÐ („WES
CRAVEN’S NEW
NIGHTMARE) ★
Leikstjóri Wes Craven. Handrit
Wes Craven. Aðalleikendur Heat-
her Langenkamp, Robert Englund,
John Saxon. Bandarísk. New Line
Cinema.
FRÆGASTA sköpunarverk b-hryil-
ingsmyndasmiðsins Wes Cravens er
hinn óhugnanlegi Freddy Krueger
sem ógnar fórnarlömbum sínum með
stálkrumlu hvar egghvöss hnífblöð
koma í stað fingra. Ofögnuður þessi
var furðu lífseigur og gerðar um
hann fimm myndir þar sem ýmsir
nýliðar komu við sögu á grýttri leið-
inni til frægðar og frama. Menn eins
og leikararnir Johnny Depp, Lawr-
ence Fishburne, Patricia Arquette,
og leikstjórinn Renny Harlin. Krue-
ger karlinn varð minni háttar della
lijá bandarískum unglingum um sinn
og nú blóðmjólkar Craven kúna.
Vonandi hefur tekist að kveða
ódrátt þennan endanlega niður með
Nýrri martröð því hún er innantómur
viðbjóður, gjörsneydd þeim gálga-
húmor sem hressti upp á forverana.
Að þessu sinni gerist martröðin í
Hollywood, meðal kvikmyndafólksins
sem stóð að baki myndaflokksins.
Krueger er orðinn svo svæsinn að
hann snýr aftur til að leika sjálfan
sig og er það aðeins á færi Heather
Langenkamp, sem kvað djöfsa niður
í fyrstu og þriðju myndinni, að koma
honum endanlega fyrir bí. Þá hefur
hann reyndar gert son hennar hálf-
brjálaðan, drepið bónda hennar og
slatta af samstarfsmönnum.
Iæiðinda þvæla þar sem fátt gleð-
ur augað annað en örfáar brellur.
Craven byggir óhugnaðinn einkum á
útliti Kruegers og gassagangi í bland
við neyðarúrræði lítilla hrollvekju-
spámanna, að nota börn sem hækj-
ur. Það er ódýrt og ósmekklegt. Þá
ofnotar hann draumaatriði, sem er
vörumerki andleysisins. Það er fátt
annað að segja um þennan samsetn-
ing sem státar ekki af neinu sem
ekki hefur á'ður sést í þessari syrpu
og það dylst engum hversvegna
Heather Langenkamp hefur fátt ann-
að fengið að leika á sínum ferli en
andskota Freddys Kruegers.
Sæbjörn Valdimarsson
Styrkur hóg-
værðarinnar
EITT verkanna á sýningunni.
MYNPIIST
Mcnningar-
stof nun
Bandaríkj-
'anna
LJÓSMYNDIR
RON LEVITAN
Opið frá 13-18 virka
daga. Lokað laugar-
daga og sunnudaga. Til
9. desember.
ENSKA orðið „Dia-
logue“, er einn mest
notaði frasi í nútímalist
og útleggst samkvæmt
orðabókinni jafnt um-
ræða sem skoðana-
skipti. Hugtakið er
þannig rúmt, en vísar þó öðru frem-
ur til beinna tjáskipta milli geranda
og þolanda þ.e. listamannsins og
listnjótandans. Viðbrögð umræðu
og skoðanaskipta eru margvísleg,
eins og listaverk hafa mismunandi
áhrif á hvern og einn, útgeislan
þeirra á einn veg og víxlverkun á
annan teljast þannig af sértækum
og einstaklingsbundnum toga.
í núlistum hefur eftirsókn eftir
sterkum viðbrögðum farið út fyrir
öll mörk, ekki síður en að í kvik-
myndum eða skemmtanaiðnaðinum
eru stöðugt notuð sterkari meðöl
til að ná athygli njótenda og þann-
ig skapa grundvöll fyrir meira
áhorf.
Af því hefur leitt, að einföld og
látlaus tjáning hefur átt undir högg
að sækja, eins og hávaðinn vill yfir-
gnæfa lágu tónana, séu þeir ekki
mun dýpri og sértækari. Hamslaust
og skerandi öskur úr mannsbarka
þrengdi sér jafnvel inn á vettvang
núlista á síðustu Dokumenta sýn-
ingu. En eins og listin sækir jafnan
í andstæðu sína hafa þessir öfgar
aukið vægi hins einfalda og látlausa
og má búast við að næsta æði verði
hógværðin eins og villta málverkið
og bruðlið með áhrifameðölin lyfti
naumhyggjunni á stall.
Þessar hugleiðingar sóttu að rýn-
inum við opnun sýningar ljósmynda
ameríkumannsins Ron Levitan sl.
föstudag, en listamaðurinn hefur
einmitt valið henni nafnið „Dia-
logue“ en í þá veru að skírskötað
er til hógværðarinnar, hinnar lág-
væru innilegu samræðu og opnu
tjáskipta milli manns og miðils.
Ron Levitan telst áhugaljós-
myndari en af virkari tegundinni,
því að hann hefur haldið nokkrar
einkasýningar á undangengnum
árum og á sama tíma tekið þátt í
allnokkrum samsýningum og allt
hefur þetta gerst í heimalandinu
fram að þessu.
Gerandinn velur sér ákveðið
þema og gengur þá út frá mjög
nærtækum og persónulegum for-
sendum t.d. er faðir hans uppistað-
an í einu viðfangsefninu, en lítill
sonur hans í öðru, og það er ein-
mitt myndaröðin sem hann sýnir
hér.
Sonurinn sést við hinar aðskiljan-
legustu athafnir í hvunndeginum
og varð þessi friðsæla myndaröð til
á tímum gleðivímunnar er gagntók
menn eftir sigurinn í „100 klukku-
stunda stríðinu" við Persaflóa.
Friður og sælutilfinning yfir líf-
inu og grómögnum þess er gegnum-
gangandi í myndunum, og um leið
einhver tímalaus galdur. Það tekur
stund að átta sig á þeim, en líkast
er sem nálgun þeirra stigmagnist
smátt og smátt án þess að maður
geri sér endilega grein fyrir því.
Samspil grátóna ásamt ljósbrigð-
um í jöfnum rólegum stígandi telst
veigur myndanna, ásamt því hvern-
ig athyglin dreifist yfir allan flötinn.
Bragi Asgeirsson
Morgunblaðið/Anna Ingólfsdóttir
UM 60 manna kór sem myndaður var úr barnakór og kirkjukór
Egilsstaðakirkju flutti nokkur lög á aðventutónleikunum.
Aðventutónleikar
í Egilsstaðakirkju
Egilsstöðum. Morgxinblaðið.
AÐVENTUTÓNLEIKAR voru
haldnir í Egilsstaðakirkju á suhnu-
daginn. Þar var meðal annars frum-
flutt verk fyrir blandað kór og hljóð-
færaleik eftir Julian Hewlett, Sjá
himins opnast hlið. Þrír kórar fluttu
dagskrá, Kirkjukór Egilsstaða,
Barnakór Egilsstaðakirkju og
blandaður kór, ásamt hljóðfæraleik-
urum sem fluttu ýmis verk.
Stjórnendur kóranna eru hjónin
Rosemary og Julian Hewlett, og
Ásdís Blöndal sem er söngstjóri
barnakórsins. Organisti Egilsstaða-
kirkju er Julian Hewlett og er hann
höfundur verksins, Sjá himins opn-
ast hlið, sem frumflutt var á tónleik-
unum. Þar söng kirkjukórinn undir
stjórn Rosemary Hewlett, en Julian
lék á orgel og aðrir hljóðfæraleikar-
ar voru; Gilian Haworth á óbó, Ell-
en Rós Baldvinsdóttir á klarinett,
Charles Ross á lágfiðlu og Suncana
Slamming á Selló.
Nýjar bækur
• BROSAÐ gegnum tárin er heiti
á unglingasögu eftir Helga Jóns-
son. I fréttatilkynningu segir frá
Sóleyju sem fannst hún vera ljót
þar til henni var boðið að taka
þátt í fegurðarsamkeppni. „Hér
er á ferðinni spennandi saga um
dularfulla atburði í hversdagslíf-
inu. Saga sem íjallar um alvarlega
hluti á nærfærinn hátt.“ Helgi
Jónsson hefur áður skrifað bæk-
urnar Skotin, Nótt í borginni,
Myrkur í maí og Englakroppar.
Útgefandi er Tindur, Ólafsfirði.
Bókin 181 bls. ogkostar 1.880 kr.
• DAGBÓK Berts, teikni-
myndasaga eftir Anders Jacobs-
son og Sören Olsson, er komin
út. Þýðandi er Jón Daníelsson.
Allir þekkja Bert og uppátæki
hans. Hér birtist hann í fyrsta sinn
í teiknimyndasögu.
Útgefandi er Skjaldborg. Bókin
er 32 bls. Kynningarverð 490
krónur.
• KRAFTAVERKIÐ heitir ný
barnasaga eftir Helga Jónsson.
Bókin segir frá Maríu og Þór sem
bæði eru sex ára. Þau eru vinir.
En rétt fyrir jólin verður slys.
María slasast alvarlega þegar hún
verður fyrir bíl. Þá er það Þór sem
reynir að fá Guð í lið með sér til
að bjarga Maríu, segir í fréttatil-
kynningu. Helgi Jónsson hefur
skrifað fjölmargar bækur fyrir
unglinga. Teikningar eru eftir
Sölva H. Ingimundarson, mynd-
Ustarmanna.
Útgefandi er Tindur, Ólafsfirði.
Bókin 130 bls. og kostar 990 kr.
• HEIMS um ból er ný bók eftir
Björn Dúason. I bókinni er rakin
saga þýska sálmsins og fjallað um
þau íslensku skáld sem hafa
spreytt sig á að þýða hann eða
semja nýja texta út frá efni jól-
anna. Björn Dúason er meðhjálp-
ari Ólafsfjarðarkirkju og safnaði
hann saman öllum íslensku ljóðun-
um sem gerð hafa verið út frá
þessum jólasálmi, allt frá Svein-
birnir Egilssyni (f. 1791) til sr.
Sigurðar Ægissonar (f. 1958).
Björn Dúason samdi bókina um
Síldarárin á Siglufirði._
Útgefandi er Tindur, Ólafsfirði.
Bókin er tæpar 100 bls. ogkostar
2.890 kr.
Tónleikar
í Landa-
kotskirkju
SELKÓRINN á Seltjarnarnesi og
Friðrik Vignir Stefánsson orgel-
leikari efna til tónleika í Landa-
kotskirkju á morgun, fimmtudag,
1. desmber, kl. 20.30. Á efnis-
skránni eru eftirtalin verk:
Andantino í g-moll eftir César
Franck, Gotnesk svíta eftir Léon
Boellmann sem Friðrik Vignir
leikur á orgel kirkjunnar og
Requiem eftir Gabriel Fauré sem
Selkórinn flytur ásamt einsöngv-
urum.
Einsöngvarar eru Þuríðut'
Guðný Sigurðardóttir, sópran, og
Eiríkur Hreinn Helgason, bariton.
Auk þessa flytur kórinn nokkur
aðventu- og jólalög.
Verð aðgöngumiða á tónleikana
er 1.000 krónur og verða þeir
seldir við innganginn. Einnig er
hægt að fá miða nú þegar hjá
kórfélögum. Stjórnandi kórsins er
Jón Karl Einarsson.