Morgunblaðið - 20.12.1994, Blaðsíða 8

8 ÞRIÐJUDAGUR 20. DESEMBER 1994
MORGUNBLAÐIÐ
FRETTIR
^Þróunarsjóðurinn og sægreifarnir,
Sótt um úreld-
ingu á 260
fiskiskipum

Óveðrid um helgina
Þakplata fauk á glugga í Bolungarvík
Hjónin í húsinu fengu
yfir sig glerbrotadrífu
Bolungarvík. Morgunblaðið.
ÞAÐ munaði litlu að illa færi er
þakplata fauk á svefnherbergis-
glugga í íbuðarhúsinu á Hafnar-
götu 125 hér í Bolungarvík um
kl. 5 að morgni sunnudags.
íbúar hússins, hjónin Ingó Þor-
leifsson og Guðrún Sveinbjörns-
dóttir, voru í herberginu og fengu
yfír sig glerbrot og fleira en sluppu
með skrekkinn utan að Ingólfur
hlaut smávægilegar skrámur.
Björgunarsveitin Ernir aðstoð-
aði fólkið við að byrgja gluggann.
Húsið á Hafnargötu 125 stend-
ur utarlega í bænum nokkuð áveð-
urs fyrir norðanáttinni en að sögn
Guðrúnar er þetta veður sem hér
geisaði um helgina með því verra
sem hún man eftir.
Liðsmenn björgunarsveitarinn-
ar voru á ferðinni fyrr um nóttina
við að aðstoða fólk við að komast
heim af veitingarstað í bænum.
Rak upp í fjöru
Á áttunda tímanum tóku endar
að slitna á bátum sem lágu við
flotbryggjuna í höfninni, en björg-
unarsveitarmönnum tókst að forða
þar frekari vandræðum.
Á sunnudagsmorgun slitnuðu
landfestar mb. Gunnbjörns sem
er um 70 lesta togbátur, og rak
skipið upp í sandfjöru.
Upp úr hádegi hafði áhöfn
Gunnbjörns og björgunarsveitar-
mönnum tekist að ná skipinu að
bryggju heilu og höldnu.
Síðdegis á sunnudag fór svo
veður að ganga niður og komið
blíðskaparveður um kvöldið, en
mikið fannfergi er í bænum og
hófu starfsmenn áhaldahúss bæj-
arins strax handa við að hreinsa
götur er Veðrinu hafði slotað.
------♦ ♦ ♦-----
Sjúkra-
bifreið í
vandræðum
Húsavík. Mor^unblaðið.
SJÚKRABILL á leið frá Húsavík
til Akureyrar lenti í hrakningum
á leiðinni í fyrrinótt. Lögreglubíll
fylgdi sjúkrabílnum og voru bíl-
arnir 5 klukkutíma á leiðinni, en
við eðlilegar aðstæður tekur þessi
ferð ekki nema klukkutímaakstur.
Það sem tafði mest fyrir sjúkra-
bílnum var yfirgefinn bíll á Víkur-
skarði, sem ekki var hægt að kom-
ast framhjá fyrr en snjóruðnings-
tæki var fengið á staðinn. í gær-
morgun var sjúklingurinn fluttur
með sjúkraflugi til Reykjavíkur.
Mjög slæmt veður var á Norð-
austurlandi í gær og fóru sam-
göngur úr skorðum af þeim sök-
um. Ófærð var þó ekki mikil á
vegum, en vegna veðurofsans var
illmögulegt að komast um þá.
Snjóflóð féll í Auðbjargarstaða-
brekku í gær.
Ekki hefur verið flogið til Húsa-
víkur síðan á föstudag.
Fárviðri á Ströndum
Brotnir staurar og raf-
magnslaust í Bjarnar-
firði og Ameshreppi
Laugarhóli. Morgunblaðið.
Það gerði fárviðri hér um slóðir
á laugardagsnótt og fauk allt
sem fokið gat, þó án slysfara. Á
laugardaginn var svo rafmagnið
sífellt að slá út og koma aftur.
Loks sló það svo alveg út um
hádegið á sunnudag og er það
ekki væntanlegt aftur fyrr en í
kvöld, það er mánudaginn 19.
desember.
Ástandið hefur verið svo
slæmt á köflum og allt sem laust
hefur legið, hefur fokið út í veð-
ur og vind, sagði einn viðmæl-
andi minn. Búið er að baka
nokkrar sortir af smákökum en
allt annað eftir. Þá eru víst
brotnir 5 staurar á Selströnd og
því rafmagnslaust einnig þar og
í Staðardal.
í viðtali við Orkubú Vest-
fjarða á Hólmavík var mér tjáð
áð verið væri að vinna að við-
gerðum en vitað væri um 5
brotna staura á Selströnd. Þá
væri brotin og niðurliggjandi
álman sem liggur í Djúpuvík og
ennfremur væri slitin línan og
staurar brotnir norður í Munað-
arnesi, en þar er nyrsta byggð
í sýslunni.
Allir sem vettlingi geta
valdið eru svo að vinna að við-
gerðunum. Þess er vænst að
hægt verði að koma rafmagni
á aftur í kvöld (mánudags-
kvöld), þó er það ekki víst.
Veðrið er hinsvegar orðið mik-
ið betra og tiltölulega gott að
vinna að þessu.
Snjóflóðavarnir á Islandi
Um 130 hafa
farist í snjó-
flóðum á öldinni
Magnús Már
Magnússon
AÐ MATI Magnúsar
Más Magnússonar,
snjóflóðafræðings á
Veðurstofu íslands, hafa ís-
lendingar vanmetið gildi
snjóflóðavarna. Hann bendir
á að 130 manns hafi farist
í snjóflóðum hér á landi á
þessari öld og árlega falli
hér hundruð snjóflóða.
Um helgina bjargaðist
maður naumlega, þegar
snjóflóð féll á hús hans í
Súðavík og í gær féll snjó-
flóð nálægt húsum á Siglu-
firði. Auk þess féllu snjóflóð
nærri Flateyri og á Olafs-
fjarðarveg um helgina.
Magnús var í gær spurður
um hættuna sem stafaði af
snjóflóðum á Vestfjörðum
og á Norðurlandi.
„Það er verið að athuga
hættuna á Vestfjörðum og
Norðurlandi. Við fyrstu sýn
virðist snjórinn sem sestur er í fjöll
á Vestfjörðum vera nokkuð stöðug-
ur. Það er verið að horfa á þennan
snjó með það fyrir augum hvemig
hann binst við undirlagið með tilliti
til snjóflóðahættu næstu daga eða
vikur. Við eigum von á hláku seinna
í vikunni. Viðbrögð okkar þá byggj-
ast á því hvemig þessi lagsbinding
verður. Ég er ekki kominn með
endanlegar niðurstöður um þetta
atriði, en þetta er hlutur sem þarf
að fylgjast mjög vel með.
Súðvíkingar hafa fylgst með
snjóalögum hjá sér. Þar er talvert
mikið af snjó, en ef þessi fyrsta
athugun sem gerð var í morgun
er rétt ætti hann að vera nokkuð
stöðugur.
Við fylgjumst vel með ástandinu
á Siglufirði. Þar hefur fallið snjó-
flóð, sem er sterkasta vísbending
sem við höfum um snjóflóðahættu.
Þar er þó ekki mikill snjór. Sá
snjór sem hefur fallið hefur komið
niður það hratt að hann hefur ekki
náð að bindast við undirlagið."
Telur þú þá að það sé almennt
séð ekki mikil hætt á snjóflóðum
á Vestfjörðum eins og staðan er
núna?
„Veðrið hefur gengið niður á
Vestfjörðum þannig að dregið hef-
ur verulega úr hættunni í bili. Þar
er hins vegar þó nokkuð af snjó,
einkum í Súðavík.“_
Falla snjóflóð á íslandi á hverju
ári?
„Já, það falla mörg snjóflóð á
hverjum einasta vetri. Sum árin
falla mörg hundruð snjóflóð.
Fæstra þessara snjóflóða er getið
um í fréttum, enda falla flest þeirra
fjairi byggð.“
/ hvaða mánuðum falla flest
snjóflóð?
„Febrúarmánuður virðist vera
mesti snjóflóðamánuðurinn. Þetta
er tiltölulega jöfn normaldreifing
með hámarki í febrúar. Snjóflóð
geta komið hvenær sem er á vet-
urna. Menn hafa farist í snjóflóðum
um miðjan apríl.“
Hverjar eru sterkustu vísbend-
ingar um snjóflóðahættu?
„Þegar verið er að spá í snjó-
flóðahættu eru nokkur merki sem
maður horfir á. Það merki sem er
langmarktækast er þegar snjóflóð
fellur. í öðru sæti kemur lagskipt-
ingin í snjónum, hvort það eru
veik lög í snjónum og hvort það
er veik eða sterk binding milli
snjóalaga. í þriðja sæti er veðurfar
á staðnum. Þær veðurfarslegu að-
stæður geta skapast á einstökum
stöðum að snjóflóðahætta verði
mikil. í fjórða sæti má svo nefna
almennt veður á landinu."
Hvaða aðferðum er beitt til að
verjast snjóflóðum?
►Magnús Már Magnússon er
yfirverkefnisstjóri snjóflóða-
varna á Veðurstofu Islands.
Hann lauk BS-prófi í eðlisfræði
frá Skotlandi. Framhaldsnám
stundaði hann í Seattle í Was-
hington-fylki í Bandaríkjunum
þar sem hann lauk masterprófi
í jöklafræði og veðurfræði með
sérstaka áherslu á snjófræði.
Magnús hóf störf á Veðurstofu
íslands 1988, sem deildarstjóri
snjóflóðavarna. Magnús er fer-
tugur að aldri, kvæntur Karen
Alice Young og eiga þau tvo syni.
„Varnir byggjast að langmestu
leyti upp á því að reyna að fylgj-
ast sem best með snjóalögum á
hveijum stað. Sumstaðar hafa ver-
ið byggðir sérstakir garðar til að
veijast snjóflóðum. Þetta er t.d. á
Flateyri þar sem byggðir hafa ver-
ið vamargarðar fyrir ofan efstu
húsin. Á teikniborðinu eru varnir
fyrir Hnífsdal og Seyðisfjörð."
Eru þá menn með sérstaka
þekkingu á snjóflóðum og snjó-
flóðahættu á þessum stöðum þar
sem reynslan hefur kennt mönnum
að hætta er á snjóflóðum?
„Já, við höfum haldið námskeið
fyrir menn, sem eru okkar tengil-
iðir á stöðunum og við erum í góðu
sambandi við þá. Við höfum áform
uppi um að efla þessa starfsemi.
Við viljum gjarnan reyna að auð-
velda mönnum á stöðunum að
vinna að þessu.
Snjóflóðavarnir hafa verið dálít-
ið út undan. Fólk gerir sér ekki
grein fyrir því hvað snjóflóðin eru
mikill vágestur hér á landi. Á þess-
ari öld hafa 130 manns farist í
snjóflóðum. Síðan sögur hófust
hafa a.m.k. á sjöunda hundrað
manns farist í snjóflóðum á ís-
landi. Frá árinu 1600 hafayfir 500
manns farist þannig að yfir 100
manns farast af vöidum snjóflóða
á hverri öld. Næst á eftir sjónum
taka snjóflóðin flest mannslíf.
Miklu fleiri farast í snjóflóðum en
í jarðskjálftum eða eldgosum.“
Hafa Islendingar þá vanmetið
gildi snjóflóðavarna?
„Já, ég tel að svo sé. Það sést
kannski best á því að við erum
tveir sem fylgjumst með snjóflóð-
um og snjóflóðahættu hér á Veð-
urstofu íslands. Mun fleiri sinna
rannsóknum á jarðskjálftum og
eldgosum.
Það liggur reyndar lagafrum-
varp fyrir Alþingi um snjóflóða-
vamir. Samþykkt þess gerir okkur
vonandi auðveldara fyrir að efla
þessa starfsemi á stöðunum þar
sem snjóflóðahætta er fyrir hendi.
Auk þess þarf að efla eftirlitið hjá
okkur á Veðurstofu.“