Morgunblaðið - 19.01.1995, Blaðsíða 27

MORGUNBLAÐIÐ
FIMMTUDAGUR 19. JANÚAR 1995 D 27
500 milljarða
dala markaður
bíður þróunar
Ráðstefna í Cleveland um viðskipti og
fjárfestingu í Mið- og Austur-Evrópu
Cleveland, Ohio. Reuter.
GERÐ var grein fyrir nær öllum
þáttum bandarískrar utanríkis-
stefnu á nýafstaðinni ráðstefnu í
Cleveland um Mið- og Austur-Evr-
ópu að sögn bandarískra embættis-
manna.
Bill Clinton forseti sagði þegar
hann ávarpaði ráðstefnuna að hann
vildi leggja áherzlu á að „auka lýð-
ræði, styrkja frjálst markaðshag-
kerfi eða koma slíku kerfi á fót og
efla öryggi Mið-Evrópu.“
5 milljarða dala fjárfesting
Austur- og Mið-Evrópa eru 500
milljarða dollara markaður sem bíð-
ur þróunar og bandarísk fýrirtæki
eru helztu fjárfestamir á svæðinu.
Fjárfestingar þeirra nema rúmlega
5 milljörðum Bandaríkjadala síðan
Berlínarmúrinn hrundi að sögn
bandaríska viðskiptaráðuneytisins.
Ráðstefnan var haldin á vegum
Hvíta hússins til þess stuðla að
nánara sambandi hugsanlegra
bandarískra útflytjenda og fjárfesta
og evrópskra ríkisstjórna að sögn
blaðafulltrúa bandaríska viðskipta-
ráðuneytisins.
Um 230 fulltrúar frá 14 löndum
hittu um 350 bandaríska kaupsýslu-
menn á ráðstefnunni sem stóð í tvo
daga.
Vilmars Kukainis frá Cleveland,
sem starfaði fyrir lettnesku sendi-
nefndina, sagði að ráðstefnan hefði
hagslega af blokkaskiptingu kalda
stríðsins. í framtíðinni munu Asíu-
ríkin þó væntanlega hafa vinning-
inn.
Töluverðrar spennu hefur gætt
í samskiptum þessara blokka á
viðskiptasviðinu. Má nefna deilur
ESB og Bandaríkjanna um kvik-
myndir og Bandaríkjanna og Kína
um höfundarétt.
Opnun - einangrun
Það má því greina ákveðinn vísi
að einangrunarhyggju, ekki síst í
Evrópu og Bandaríkjunum. Hætt-
an er sú að þó að komið sé á frí-
verslun innan ESB eða NAFTA
verði það á kostnað þeirra, sem
standa fyrir utan klúbbinn. Þeir
eru margir, sem helst vildu útiloka
samkeppni frá ríkjum þar sem
framleiðslukostnaður er lægri eða
framleiðni meiri, s.s. Austur-Evr-
verið of almenns eðlis og efnisrýr.
Aðrir kváðust ekki hafa búizt við
að geta aflað viðskipta eða samn-
inga í einu vetfangi.
Fulltrúi bandaríska Dana-fyrir-
tækisins, sem framleiðir hluti í
flutningabíla, kvaðst hafa mætt á
ráðstefnunni til þess að komast í
samband við Tékkneska lýðveldið,
kynna sér framleiðsluaðferðir þar
og ákveða hvort tímabært væri að
fjárfesta þar.
Starfsmaður fyrirtækis í Ohio
sem selur stálfyrirtækjum efni
sagði að gott tækifæri hefði gefizt
til þess á ráðstefnunni að efla fram-
kvæmdir sem fyrirtækið ynni að í
Póllandi, Slóvakíu og Tékkneska
lýðveldinu.
Fulltrúi frá Bosníu
Esad Zunic, efnaverkfræðingur
og fulltrúi viðskiptaráðuneytis
Bosníu-Herzegóvínu, sagði að mik-
ilvægt væri að það stríðshrjáða land
ætti fulltrúa á ráðstefnunni. Landið
hefði á að skipa velmenntuðu og
hæfu vinnuafli sem dreymdi um
framfarir og uppbyggingu.
„Við vonum að Bandaríkjastjóm
hjálpi okkur að binda enda á stríð-
ið,“ sagði hann. „Þegar ástandið
færist í eðlilegt horf viljum við síð-
an ná fram takmarki þessarar ráð-
stefnu — að laða að bandarísk fýrir-
tæki sem vilja fjárfesta.“
Aðeins það besta
fyrir
[' SÆVARKARL ]
Bankastrœti 9, s. 13470.

ísland í tölum
Hagtölur mánaðarins hafa að geyma íl
upplýsingar um íslenska hagkerfir
Reglulega birtast upplýsingar
umm.a.: • Peningamál 8HI
• Greiðslujöfnuð
• Ríkisfjármál
• Utanríkisviðsí
• Framleiðslu
• Fjárfestingu
• Atvinnutekjur *■’
Einnig eru birtar yfirlitsgre:
efnahagsmálin í Hagtölum má
Túlkið tölurnar sjálf. Pantið
áskrift að Hagtölum mánaðarins
Áskriftarsíminn er 699600.
SEÐLABA
ÍSLANDS
KALKOFNSVEGI1, 150 REYKJAVÍK, SÍMI 699600’
Sjábu hlutina í víbara samhengi!
ópu og Asíu.
Á sama tíma hefur hins vegar
náðst samkomulag um nýtt fyrir-
komulag viðskiptamála í heimin-
um. Alþjóðaviðskiptastofnunin,
sem tók til starfa nú um áramót-
in, er um margt frábrugðin forver-
anum GATT. Valdsvið hennar er
allt annað og meira og ber þar
hæst að nú geta ríki vísað deilu-
málum sínum í ákveðinn farveg í
stað þess að grípa til refsiaðgerða
upp á eigin spýtur.
Upplýsingahraðbrautin gæti
líka orðið til að slá á einangrunar-
hyggjuna. Fréttaflutningur þekkir
engin landamæri með tilkomu
gervihnattasjónvarps og faxvéla
og tilraunir einræðisherra til að
stöðva upplýsingamiðlun til þegn-
anna hafa reynst haldlitlar.
Þó að reynt verði að njörva
menn niður lifa þeir og hrærast í
alþjóðlegu umhverfi. Það afl sem
í þeirri þróun felst er öflugra en
einangrunartilburðir, þar sem því
verður hvorki stjórnað né stýrt í
neinu teljandi mæli.
IWch: 1
Höfum tekið við umboði FISHER-PRICE
á fslandi frá og með janúar 1995
Fyrstu sendingar væntanlegar fljótlega.
imiiliSL-
jgégl .• £%. í‘
Simi: 552 4020 Fax: 562 3 145