Morgunblaðið - 09.02.1995, Blaðsíða 20

20 FIMMTUDAGUR 9. FEBRÚAR 1995
LISTIR
MORGUNBLAÐIÐ
MYKT OG AGI
HALLSTEINN Sigurðsson: Pýramídar. 1994.
MYNPLIST
Listasaf n ASl
HÖGGMYNDIR
Hallsteinn Sigurðsson. Listasafn ASÍ:
Opið alla daga (nema miðvikudaga)
kl. 14-19 til 19. febrúar. Aðgangur
200 krónur.
MYNDHÖGGVARAR hafa
meiri möguleika en flestir aðrir
listamenn til að marka umhverfi
sitt þannig að eftir verði tekið. í
höfuðborginni skipta höggmyndir
á opinberum vettvangi mörgum
tugum, en einhverra hluta vegna
er fremur hljótt um þau verk, sem
eru eftir listamenn seinni áratuga.
Þó mundu eflaust flestir sakna
þeirra, ef þau hyrfu, og þá fyrst
átta sig á mikilvægi listaverkanna
í umhverfínu.
Hallsteinn Sigurðsson hefur ver-
ið með ötulli myndhöggvurum á
þessu sviði. íbúar Seljahverfis
kannast margir við verk hans í
nágrenni Ölduselsskóla og þeir sem
stunda útivist á jöðrum hverfanna
í Grafarvogi hafa á undanförnum
árum séð verkum hans fjölga á
ákveðnu svæði nálægt Gufunesi.
Þannig hefur Hallsteinn stöðugt
verið að, en sýningarhald hans
spannar nú rúma þrjá áratugi frá
því hann tók fyrst þátt í haustsýn-
ingu FÍM átján ára gamall. Hér
er hins vegar á ferðinni fyrsta
einkasýning hans frá 1991 og má
vænta þess að flesta listunnendur
fýsi að sjá hvað hann hefur verið
að fást við.
Hallsteinn á að baki mikla og
góða menntun sem myndhöggvari,
því að eftir að hann lauk Mynd-
lista- og handíðaskólanum var
hann um sex ára skeið í námi og
starfi við ýmsa listaskóla í London.
Þar stóð hann nærri slagæðum
nútímalistarinnar, enda hafa Bret-
ar átt marga merkustu mynd-
höggvara þessarar aldar.
Höggmyndir Hallsteins hafa um
langt skeið snúist um rýmið og
samhengi þess við frumformin.
Hann hefur mest unnið með málm
og á sýningunni nú eru öll verkin
úr jámi. Þessar þrettán höggmynd-
ir skiptast í nokkra flokka; suma
þeirra hefur listamaðurinn verið
að fást við um nokkurt skeið, en
aðra hefur hann ekki sýnt áður.
Þannig er uppistaðan í myndun-
um „Fönsun hálfhringir, sem Hall-
steinn hefur unnið með áður, og
raðar saman á ærslafullan hátt,
þar sem léttleikinn og þétt hrynj-
andi er ráðandi. „Viðjar — þar sem
efni hálfhringanna er grennra —
er hins vegar líkt og að leysast
upp og helst aðeins saman á mið-
lægri grind; tilfínningin af því verki
er því gjörólík, þó einingar for-
manna sé náskyldar.
í verkunum „Bugar bætast hlið-
ar keiluformsins við og hinir form-
rænu mögurleikar aukast að sama
skapi. Þetta kemur einkum
skemmtilega fram í svifverkinu,
sem nýtur sín vel um leið og það
gefur gestum gott tækifæri til að
meta hvernig listamaðurinn lokar
rýminu.
Athyglisverðustu verkin á sýn-
ingunni eru hins vegar í nýjum
flokkum formathugana, sem nefn-
ast annars vegar „Pýramídar og
hins vegar „Skeljar. í fyrrnefnda
flokknum eru aðeins tvö verk, en
einkar sterk; hér hefur Hallsteinn
notað formið til að skapa skýrar
byggingarlegar heildir, sem líkt og
svífa yfír pöllunum á grönnum
teinum. Þessi verk bjóða jafnframt
upp á nýja sýn frá ólíkum sjónar-
homum, sem vert er að skoða.
„Skeljamar em fjölmennastar á
sýningunni, en í þessum verkum
lætur listamaðurinn ýmist létta
grindina njóta sín eða klæðir hana
plötum að hluta. Fjögur verkanna
svífa frá gólfí, en í þeim öllum er
vemdun rýmisins meginatriðið;
skeljarnar vernda það sem innra
er, líkt og fyrirmyndir þeirra úr
náttúrunni.
Öll eru verkin sem fyrr segir
úr járni og markast öðru fremur
af nákvæmri úrvinnslu og vönduð-
SÝNINGU Hafdísar Helgadóttur í
Menningarmiðstöðinni Gerðubergi
lýkur nú á sunnudag kl. 16.
í kynningu segir að „eldsneyti
sýningarinnar sé sótt í „strætó" og
ummyndað í skjálist og blandaða
tækni á pappír. Efnisins aflaði Haf-
dís í Reykjavík síðastliðið sumar en
um frágangi. Hallsteinn hefur kos-
ið að láta flest verkin vera ryðguð,
sem gefur þeim afar mjúkt yfir-
bragð, sem hæfír formunum vel;
málningin lífgar hins vegar upp á
sum verkanna, en í hófi þó.
í þessum flokkum verka má
segja að helsta einkenni formanna
sé sú lokun, sem þau stefna að.
Byggingin er hins vegar opin,
þannig að áhorfandinn er meðvit-
aður um það sem innra er; því er
nær að líkja einstökum verkum við
faðm, sem umvefur rýmið, en opn-
ast síðan þeim, sem vilja koma
nærri; samanburður við líf skel-
dýra er heldur ekki fjarri, þar sem
kjarninn er mjúkur, þrátt fyrir
hörku ytra byrðis. „Pýramídamir
bjóða svipaða tilfínningu, þrátt
fyrir strangari form, þar sem þau
svífa yfir grunninum.
Hér er á ferðinni mjög góð sýn-
ing, þar sem vandvirkni og íhugun
era í fyrirrúmi. Um leið era hér
komin verk sem vissulega marka
umhverfí sitt; lifandi en öguð högg-
myndalist, sem endurspeglar þá
hógværð og þolinmæði, sem þarf
til markvissra formrannsókna.
Listunnendur ættu ótrauðir að
stefna á Listasafn ASÍ næstu dag-
ana.
sýninguna vann hún í Finnlandi."
Þetta er fyrsta einkasýning Haf-
dísar en hún hefur áður tekið þátt
í samsýningum hér heima og er-
lendis. Sýningin er opin frá kl.
10-21 mánudaga-fimmtudaga og
frá kl. 13-16 föstudaga-sunnudaga.
Eiríkur Þorláksson
Síðasta sýningar-
helgi Hafdísar
AUKIN RÉTTINDI
Vinnuvélanámskeið hefjast á eftirtöldum
stöðum ef næg þáttaka fæst:
Reykjavík (kvöldnámskeið)
13. feb. -2. mars. Skráning og upplýsingar í síma 877000.
Vestmannaeyjum (kvöld- og helgarnámskeið)
17. - 27. feb. Skráning og upplýsingar í síma 98-12834.
Selfossi (kvöld- og helgarnámskeið)
24. feb.-6. mars. Skráning og upplýsingar í síma 98-34600.
Akureyri
(kvöld- og helgarnámskeið)
17. - 26. mars. Skráning og
upplýsingar í síma 96-25868. Iðntð&knÍStOf 111111
■ ■■■ÉHBBBaBBBiiBaMaaaaaMuas
Danska tónskáldið Per
Nnrgárd fær Tónlistar-
verðlaun Sonnings 1996
DANSKA tónskáldið
Per Norgárd fær Tón-
listarverðlaun Sonn-
ings 1996. Meðal fyrri
verðlaunahafa era
Stravinsky, Bernstein,
Fischer-Dieskau, Miles
Davis, Boulez og Lut-
oslawski.
Per Norgárd (f.
1932) er afkastamikið
tónskáld og afar virkur
um þessar mundir. Eft-
ir hann liggja m.a.
óperar og hljómsveitar-
verk svo sem sinfóníur,
kammertónlist, píanó-
og kórverk og raftónl-
ist. gerð Sirkusins guð-
Meðal margra verka sem eru dómlega eftir Per Norgárd. Sýning-
væntanleg frá honum er kammer- in verður í Borgarleikhúsinu 9.
ópera sem verður framflutt í haust mars og önnur sýning daginn eftir.
í tónleikasal Tívólís í Kaupmanna-
Per Nergárd
höfn. Óperan er sögð
mjög leikræn. Tónlist-
in er byggð á ástarljóð-
um eftir franska skáld-
ið Guillaume Apollina-
ire sem hann orti í
skotgröfum fyrri
heimsstyijaldar. Ljóðin
fjalla um manninn,
konuna og stríðið. Tón-
skáldið hefur sagt að
efni ljóðanna sé tíma-
bært því að stríð sé
allt í kringum okkur.
Á Norrænu menn-
ingarhátíðinni í
Reykjavík framflytur
Norska óperan nýja
Snúður og snælda
„Reimleikar í risinu“
SNÚÐUR og Snælda, leikfélag eldri
borgara, framsýnir nýtt íslenskt
leikrit í Risinu, Hverfísgötu 105,
sunnudaginn 12. febrúar. Leikritið
nefnist Reimleikar í Risinu og er
eftir þær systur Iðunni og Kristínu
Steinsdætur.
í kynningu segir: „Leikritið er
skrifað sérstaklega fyrir Snúð og
Snældu. Þetta er gleðileikur sem
gerist á árinu 1995, en er með al-
varlegu ívafí og sterkri tilvísun í
líðandi stund. Þar koma við sögu
verar þessa heims og annars, ástin
blómstrar sem aldrei fyrr og sama
er að segja um ýmis konar við-
skipti á andlegu og veraldlegu sviði.
10 leikarar taka þátt í sýning-
unni. Leikstjóri er Sigrún Valbergs-
dóttir og lýsingu hannar Kári Gísla-
son.
Leikfélagið Snúður og Snælda
heldur upp á fimm ára afmæli sitt
um þessar mundir og er þetta fjórða
leikritið í fullri lengd sem félagið
tekur til sýningar. Á hveiju ári
stendur félagið fyrir námskeiðum í
framsögn, upplestri og leiktúlkun.“
LEIKHÓPURINN Snúður og Snælda frumsýnir leikrit eftir
Kristínu og Iðunni Steinsdætur á sunnudag.
Uppboð hjá
Sotheby’s
Búningar
Joan Suth-
erland
BÚNINGAR óperusöngkonunnar
heimskunnu, Joan Sutherland,
verða boðnir upp hjá Sotheby’s í
London í dag. Þetta er einkasafn
söngkonunnar með íburðarmiklum
búningum sem sagðir eru einkar
hrífandi.
Búningunum klæddist söngkon-
an á fjörutíu ára frægðarferli. ítal-
ir heiðraðu hana með nafngiftinni
„La Stupenda" sem merkir hin
undravérða eða stórfenglega.
Sjábu
hlutina
í víbara
samhcngi!
Nýjar bækur
• ÚT er komin, á vegum Viðeyj-
ar, bókin Viðeyjarprent. Þetta
er skrá yfír þau rit, sem prentuð
voru í Viðey, en eina prentsmiðjan
í landinu var þar á áranum 1819-
1844.
Það er Böðvar Kvaran, sem
hefur tekið skrána saman og skrif-
ar einnlg inngang um sögu prent-
verksins, sem var fyrst í Hrapps-
ey, en síðan að Leirárgörðum,
Beitistöðum og loks í Viðey, en
var flutt þaðan til Reykjavíkur.
Kápumynd er eftir Jóhannes
Long. Fleiri myndir prýða bókina,
meðal annars af titilblöðum nokk-
urra Viðeyjarrita.
Kolbrún Sveinsdóttir hannaði
bókina, sem er að öðru Ieyti unnin
í Steindórsprenti - Gutenberghf.
Hið íslenzka bókmenntafélag ann-
ast dreifingu. Sr. Þórir Stephensen
staðarhaldari í Viðey skrifar for-
mála. Hann segirþar, að þess sé
vænst, að framhald geti orðið á
bókaútgáfu á vegum Viðeyjar. Því
sé bók þessi hugsuð sem fyrsta
bindi ritraðar, ernefnist Viðeyjar-
rit.