Morgunblaðið - 17.03.1995, Blaðsíða 32

32 FÖSTUDAGUR 17. MARZ 1995
MORGUNBLAÐIÐ
MINIMIIMGAR
+ Guðrún Elísa-
bet Vormsdóttir
fæddist í Grænu-
borg, Vogxim,
Vatnsleysuströnd,
23. febrúar 1926.
Hún lést í Borg-
arspítalanum 7.
mars sl. Foreldrar
hennar voru Stein-
þóra Bjarndís Guð-
mundsdóttir, ættuð
frá Arnarbæli, Ár-
nessýslu, fædd 8.
desember 1901 í
Reykjavík, dáin 31.
desember 1951, og
Vormur Oddsson, fæddur 20.
janúar 1902 í Nesi í Selvogi,
dáinn 13. október 1941. Systkini
hennar eru Ragnheiður Gróa
Vormsdóttir, f. 18. september
1922, d.a 4. september 1987,
Þórður Óskar Vormsson, f. 28.
júlí 1936, búsettur í Vogum, og
hálfsystir, sammæðra, Dag-
björt Jóna Guðmundsdóttir, f.
ELSKU amma, nú ert þú dáin og
farin til himna og hittir hann afa
þar og núna getið þið allt, því nú
eruð þið ekki veik lengur. Það er svo
margt sem við eigum eftir að sakna
því alltaf varstu að hugsa um okkur
og hjálpa.
Við munum svo margt skemmti-
legt, allt sem við gerðum og fórum
saman. Það var alltaf svo gaman
að leika sér í garðinum þínum, stel-
ast í rifsberin og rabarbarann og svo
þóttumst við ekkert skilja af hveiju
sultan var svona lítil.
Margar ferðir fórum við í Vogana
með þér og fannst okkur gaman
þegar þú komst við hjá Ástu í sjopp-
unni því þar fengum við jú nammi.
Það var líka gaman að heyra sögum-
ar hjá þér sem þú sagðir okkur frá
á leiðinni í Vogana, þegar þú varst
lítil stelpa í Grænuborg. Hvemig
skólinn þinn var öðmvísi en okkar,
og þú þurftir að ganga langa leið í
skólann. Einnig talaðir þú mikið um
„fjallið þitt Keili" en þangað labbað-
ir þú oft með nestið þitt þegar þú
varst lítil stelpa og tók það langan
tíma því leiðin var löng en það skipti
þig ekki máli því Keilir var uppá-
haldsfjallið þitt.
Þér fannst alltaf svo gaman að
11. febrúar 1943,
húsmóðir í Kópa-
vogi. 10. september
1960 giftist Guðrún
ísak Eyleifssyni frá
Lögbergi á Akra-
nesi, fisksala í
Reykjavík, f. 5.
febrúar 1923, d. 31.
október 1991. Börn
þeirra eru Baldvin
Vorm ísaksson, f.
9. apríl 1960, sam-
býliskona hans er
Ingibjörg Hjalta-
dóttir, og Sigríður
ísaksdóttir, f. 28.
febrúar 1965, sambýlismaður
hennar er Andrés Jón Andrés-
son. Börn Sigríðar eru Elísabet
Ósk Magnúsdóttir, f. 5. júní
1984, og Sigrún Lind Daníels-
dóttir, f. 2. ágúst 1987.
Útför Guðrúnar Elísabetar
fer fram frá Fossvogskirkju í
dag, 17. mars, og hefst athöfnin
kl. 15.00.
hafa okkur fínar og vinnan þín við
þjóðbúningana okkar sýndi það best
þegar þú sast við saumavélina þína,
sárlasin, við að laga þá til svo að
við gætum verið í þeim 17. júní og
labbað um bæinn og spókað okkur
eins og þú orðaðir það.
Elsku amma, við söknum þín sárt,
en mamma segir okkur að þú sért
orðin frísk núna og komin til afa svo
við verðum að hugga okkur við það,
en það er erfitt.
Guð blessi þig, elsku besta amma
okkar.
Elísabet og Sigrún.
Hin langa þraut er liðin,
nú loksins hlauztu fiáðinn,
og alit er orðið rótt,
nú sæll er sigur unninn
og sólin björt upp runnin
á bak við dimma dauðans nótt.
Fyrst sigur sá er fenginn,
fýrst sorgar þraut er gengin,
hvað getur grætt oss þá?
Oss þykir þungt að skilja,
en það er Guðs að vilja,
og gott er allt, sem Guði er frá.
(V. Briem)
Það er svo margt sem kemur upp
í hugann þegar litið er um öxl. Minn-
ingarnar eru svo margar og svo ljúf-
ar, en kannski örlítið sárar um leið.
Sárar að því leyti að skuggi veikinda
og erfiðleika markar þær. Hún Beta
móðursystir okkar var uppáhaldsf-
rænkan okkar. Hún kallaði okkur
„hnáturnar" sínar.
Það er alltaf gaman að fá góða
gesti í heimsókn, sérstaklega þegar
maður býr úti á landi og fær skyld-
fólk og vini úr höfuðborginni í heim-
sókn, vini sem ekki hefur gefíst
færi á að hitta lengi. Það fylgdi því
alveg sérstök stemmning að fá Betu
frænku í heimsókn vestur. Tilhlökk-
unin varð stundum allt að því óbæri-
leg fyrir litlar hnátur, sem voru bún-
ar að taka mörgum sinnum til í her-
berginu sínu og teikna margar fal-
legar myndir handa frænku þegar
hún loksins kom. Tíminn var enda
lengi að líða á þeim árum. Og hvað
það var notalegt að hafa hana,
spjalla við hana, sýna henni það sem
maður hafði fyrir stafni, umhverfið
og allt það sem var svo stórmerki-
legt í þá daga. Og svo var Beta ein-
staklega gjafmild. Þvílíkir viðburðir
þegar hún sendi okkur glaðning eft-
ir Danmerkurferðimar sínar. En það
voru ekki gjafimar sem voru aðalatr-
iðið, þó böm hafi löngum glaðst yfir
gjöfum. Hún hafði eitthvað það í
fari sínu sem höfðaði til bama. Þó
var það enginn ærslagangur og ekki
brá hún fyrir sig orðfæri sem svo
oft er ranglega nefnt „bamamál".
Sennilega var það einlægur áhugi
hennar og umhyggja fyrir okkur og
því sem við bjástruðum við hveiju
sinni. Beta talaði alltaf við okkur
sem jafningja og aldrei höfðum við
það á tilfinningunni að við væmm
„bara böm“. Hún var óspör á hrósið
þegar henni fannst við gera eitthvað
vel. Og hrósið hennar var mikils
virði, sem og einlægt klapp hennar
á vanga manns eða handarbak, sem
oft fylgdi. Eftir að við eldri systum-
ar komumst á fullorðinsaldurinn, og
umræðuefnin breyttust, skynjuðum
við heldur aldrei hið svonefnda kyn-
slóðabil í samræðum við Betu.
Beta bár hag fjölskyldu sinnar
fyrir bijósti. Umhuggjan var einstök,
sem hún bar fyrir Isak sínum, ekki
síst í veikindum hans, og fyrir böm-
unum þeirra, þeim Badda og Siriý.
Beta og ísak létu sér líka sérlega
annt um bamabömin þegar þau
komu til sögunnar, ömmu- og afa-
stelpumar Elísabetu Ósk og Sigrúnu
Lind. Þær voru sólargeislamir
þeirra. Oft hvarflar hugurinn að
þeim ámm, þegar Baddi og Sirrý,
GUÐR ÚN ELÍSABET
VORMSDÓTTIR
þá tæplega vaxin úr grasi, vissu það
eitt, að þau máttu þakka fyrir hvern
dag sem þau fengu að hafa mömmu
sína hjá sér. Það hlýtur að vera böm-
um sérstaklega þungbært.
Beta var þeirri náðargáfu gædd
að geta ort. Þeir era ófáir sem hún
gladdi með vísunum sínum við sér-
stök tækifæri eða jafnvel af litlu til-
efni. Samt var þetta nokkuð sem
hún taldi sér ekki til tekna. Við
geymum margar vísur eftir hana,
vísur sem glöddu á góðri stund og
vísur sem sefuðu á sorgarstund.
Þegar minningamar streyma er
óhjákvæmilegt að blóm, garður og
sólskin komi upp í hugann. Beta var
mikið fyrir blóm og garðrækt hvers-
kyns. Hún átti stóran og fallegan
garð við_ húsið sitt, og þar undi hún
sér vel. Á seinni áram, þegar veikind-
in hijáðu hana, leið hún fyrir að geta
ekki sinnt garðinum sínum eins og
hún vildi. Þó fór hún í garðinn sinn
þegar hún gat, meira að segja síðast-
liðið sumar, og bretti upp ermar.
Beta hafði alltaf sterkar taugar
til æskustöðvanna, Voganna, og
ósjaldan dvaldi hún þar, sérstaklega
síðustu árin. Hún hafði gaman af
því að segja okkur sögur af fólki
og atburðum tengdum Vogunum.
Slíkar samverustundir urðu því mið-
ur allt of fáar, það sér maður eftir á.
Hún Beta frænka var sterk kona.
Við munum seint skilja hvaðan henni
kom þrek til að þola það sem á hana
var lagt um ævina. Því sannarlega
vora á hana lagðar þungar byrðar.
Það var hins vegar ekki í hennar
eðli að kvarta eða bera sig aumlega.
„Hjálp mín kemur frá Drottni"
stendur á góðum stað og þau orð
era eins og töluð úr hennar munni.
Beta var ákaflega trúuð og trúin
veitti henni styrk og gaf henni æðra-
leysi. Það gat verið erfit fyrir 10-12
ára hnátur að sjá bækur, liggjandi
á náttborðinu hennar frænku, um
„lífið eftir dauðann". Það minnti við-
kvæmar barnssálir óþægilega á það,
sem oft var of nærri, og virtist enda-
lok alls. Seinna, þegar maður óx að
þroska og reynslu, skildi maður hvað
það var, sem veitti Betu öryggið og
vissuna. í þeirri trú reynum við að
gleðjast yfir því að „sæll sé sigur
unninn, og sólin björt upp rannin"
fyrir Betu frænku.
Blessuð sé minning Guðrúnar El-
ísabetar Vormsdóttur.
Björg, Steinþóra og Dagný.
Það er sérkennilegt að standa
frammi fyrir því, að fólk sem hefur
alltaf verið liður í lífi manns, kveður
þennan heim. Það hefur verið hluti
af stórfjölskyldunni frá því minnið
nær lengst aftur, og góð tilfinning,
þótt ekki hafi verið daglegur sam-
gangur, að ganga að því vísu. Þegar
fregnin berst af andláti slíks fólks
myndast tómarúm í hjartanu.
Ósjálfrátt hvarflar hugurinn til
þeirra sem áður era gengnir og
tengjast minningum stærstu stund-
anna í lífinu og þeim lífsloga sem
síðast slokknaði.
Þegar mér barst andlátsfregn
Guðrúnar Elísabetar Vormsdóttur,
Betu eins og hún var kölluð, leið
mér á þann veg sem ég lýsti hér að
ofan. Eg rölti mér út á Hólmsberg
þann dag, með minningu hennar í
huga. Af Berginu er fagurt útsýni
yfir Stakksfjörð og Faxaflóa en við
þær strendur var lífssaga Betu
skráð, en hún fæddist á Vatnsleysu-
ströndinni og ólst þar upp. Af Akra-
nesi var maðurinn hennar kæri og
í Reykjavík og Kópavogi héldu þau
heimili sitt.
Beta var um margt merkileg
kona. Hún tókst hetjulega á við lífs-
baráttuna. Um miðjan áttunda ára-
tuginn missti hún annan fótinn en
notaðist við gervifót upp frá því.
Ómetanleg var stoð manns hennar,
ísaks Eyleifssonar, föðurbróður
míns, við hana. Þeirra hjónaband var
kærleiksríkt og traust. ísak féll frá
eftir erfið veikindi árið 1991. Því tók
Beta af því æðraleysi sem einkenndi
hana alla tíð.
Glaðværðin var hluti af Betu, hún
var ljóðelsk og hagorð. Þegar henn-
ar kæra kirkja, Kálfatjamarkirkja,
var 100 ára, árið 1993, orti hún
fallegt ljóð af því tilefni og yar það
birt í afmælisriti kirkjunnar. Átthag-
ar hennar vora henni alltaf ofarlega
í huga, og sérlega kærir. Átti hún
mikla tryggð vina sinna í Vogum
og á Vatnsleysuströnd.
Síðastliðið sumar gerði Beta mér
boð um að finna sig. Erindið var að
ræða um hvernig hlutirnir skyldu
ganga fyrir sig við fráfall hennar.
Allt skyldi vera á Jhreinu með það.
Hún hafði ákveðnar óskir þar um.
Hún vissi að endalokin væru nærri.
Sjaldan hef ég kynnst öðru eins
æðraleysi, en grannur þess var ein-
læg og fögur trú sem hafði hjálpað
henni í gegn um alla erfiðleika.
Minnisstætt er einnig nokkrum
vikum síðar, eftir að hún hafði geng-
ist undir erfiða aðgerð og lá_á sömu
deild og faðir minn heitinn. Á öðram
degi eftir að hún kom úr gjörgæslu
setti hún á sig gervifótinn og gekk
ganginn á .enda til að heimsækja
hann. Baráttunni var ekki lokið og
+ Benjamín Jóns-
son frá Bíldu-
dal, fyrrum sjó-
maður og fisksali,
var fæddur 22. maí
1909. Hann lést i
Vífilsstaðaspítala
10. mars síðastlið-
inn. Foreldrar hans
voru Jón Bjarni
Guðmundsson og
Sigríður Guðný
Benjamínsdóttir.
Hinn 20. desem-
ber 1930 kvæntist
Benjamín Klöru
Gísladóttur frá
Bræðraminni, f. 25.7. 1907, d.
11.7. 1983, og eignuðust þau
fimm börn. Þau eru: Gísli Guð-
mundur, f. 20.11. 1929, skip-
stjóri, kvæntur Kristínu Sam-
sonardóttur ritara; Sigríður, f.
AÐ HEILSAST og kveðjast er lífsins
saga. Já, öll eigum við okkar sér-
stöku sögu í lífinu, sögu sem er
engri annarri lík. Vinur minn Benj-
amín var vanur að heilsa af alhug
og innileik, um andlitið lék hans
sérstæða bros, það var gott að hitta
hann. Nú hefur hann kvatt og skilur
eftir sig langa og farsæla lífssögu.
í hans sögu birtast tímarnir tvennir
og þrennir, hann tilheyrði aldamóta-
10.2. 1934, hjúkr-
unarfræðingur í
Reykjavík, gift
Óskari Guðmunds-
syni silfursmið;
Inda Dan, f. 13.8.
1944, skrifstofu-
maður í Reylgavík,
gift Axel Sigurðs-
syhi póstfulltrúa;
Hermína, f. 23.9.
1946, skrifstofu-
maður, gift Jóni
Baldurssyni heild-
sala, og Eva, f. 23.9.
1946, myndlistar-
maður í Garðabæ.
Benjamín eignaðist 12 barna-
börn og eru 11 þeirra á lífi.
Barnabarnabörnin eru níu.
Útför Benjamíns fer fram frá
Áskirkju í dag og hefst athöfn-
in kl. 13.30.
kynslóðinni að mörgu leyti, þessu
fólki sem gat sagt okkur yngra fólk-
inu sögur, þannig að fjarlægðin við
lífið í dag var svo óralöng, að stund-
um fannst manni að verið væri að
tala um aðra öld. Benjamín var
fæddur á Bíldudal vestra, einkason-
ur foreldra sinna. Hann sagði svo
vel frá heimilinu og ástríki því sem
hann var umvafinn sem barn, sér-
stakri föðurást sem hann naut og
fylgdi honum allt lífið út og hann
var svo innilega þakklátur fyrir.
Á bernskudögum Benjamíns á
Bíldudal var sannarlega öldin önnur.
Bíldudalur í blóma, djörfung og dug-
ur einkenndi þetta fólk, bjartsýni og
gleði. Það var gaman að vera til.
En þar eins og annars staðar á ís-
landi kom kreppan í öllu sínu ógnar-
veldi. Fólkið tíndist burt eftir því sem
atvinna þvarr. Benjamín var þá kom-
inn með sína góðu konu, Klöra, sér
við hlið í lífsbaráttunni og bömunum
fjölgaði. Benjamín hafði gaman af
því að segja mér frá sögunni þegar
tvíburamir komu í heiminn. Það var
stórviðburður á litlum stað þá, rétt
eins og það er nú. Hann sagði svona:
„Hún Klara mín var svo mikil bama-
kerling að ég ákvað að nú skyldi ég
gleðja hana verulega og gefa henni
nú ekki eitt barn heldur tvö og við
þetta stóð ég,“ sagði Benjamín og
geislaði af stolti. Fimm vora bömin
þeirra þegar hjónin héldu suður til
Reykjavíkur í von um betri tíð fyrir
fjölskylduna. Benjamín setti upp
fískbúð á Langholtsvegi og sló í
gegn, eins og sagt er í dag, hjá
húsfreyjunum í Langholtinu. Fisk-
salinn hressi og vígreifi seldi einfald-
lega besta fiskinn, beinn og bein-
skeyttur með góða vöra og snyrti-
mennsku sem var hans vöramerki.
Það var ekkert mál að vakna þijú á
nóttunni til að sækja hráefnið sem
var á borðum fjóra til fimm daga
vikunnar hjá allflestum fjölskyldum
í Reykjavík á þeim tíma.
Benjamín og Klara vora lánsöm
í lífi sínu, börnin góð og kraftmikil.
Milli einkasonarins Gísla og Benj-
amíns myndaðist elskusamband rétt
eins og milli Benjamíns og hans föð-
ur forðum. Slíkt er sérstök gleði.
Ekki var síðra samband hans við
dætumar. Best þekkti ég tengsl
Hermínu við pabba sinn, þar voru
ekki einungis feðgin á ferð, heldur
líka heimsins bestu vinir.
Ekki fyrir svo voða löngu skörað-
ust vegir okkar Benjamíns, þökk sé
dóttur hans Hermínu. Við Hermína
tókum upp samstarf og ég hitti
pabba hennar. Fullorðinn var hann
þá en ótrúlega unglegur og svo vit-
ur, með íslensku af bestu gerð á
vöram. Ljóð léku honum í munni,
annarra og hans eigin. Stórkostlegur
maður og skemmtilegur. Maður sem
kunni þá Iist að segja sögur og fanga
athygli umhverfisins. Orðsins list var
ekki eina listin sem heillaði Benjam-
ín, málaralistin átti sömuleiðis hug
hans. Á efri áram tók fisksalinn fram
pensla og liti og málaði af hjartans
list.
Benjamín faðmaði þegar hann
heilsaði. Faðmaði þannig að þú tókst
eftir því. Nú kveð ég þennan vin
minn með hjartans þökk fyrir allar
góðu stundimar og hlakka til að
hitta hann á ströndinni sem bíður
okkar allra og finna þéttingsfast
faðmlagið og sjá glettnislegt bros
leika um andlit þessa vinar, Benj-
amíns Jónssonar frá Bíldudal.
Helga Mattína, Grímsey.
í Landnámu er sagt frá manni
þeim er Þorkell máni hét, lögsögu-
maður. Um hann segir á einum stað:
„Hann lét bera sik í sólargeisla í
helsótt sinni ok fal sik á hendi þeim
guði, er sólina hafði skapat..." Okk-
ur afa mínum var tíðrætt um þetta
uppátæki Þorkels, og þótti gamla
manninum þama afar vel að verki
staðið. Gott ef hann málaði ekki ein-
hvem tíma mynd af sólinni með vís-
un til sögunnar. Og eflaust vildi
hann hafa þennan háttinn á sjálfur,
hefði mátt koma þvf við.
Daginn sem hann afi minn dó
skein sólin í heiði; hann ferðaðist út
í huganum, er ég viss um. Ég veit
að. þeim á eftir að lynda saman,
hrekkvísa, káta afanum mínum og
guðinum hans Þorkels mána.
Katrín Axelsdóttir.
Ég hef ekki enn áttað mig á því
að ég muni ekki aftur sjá afa minn
í þessu lífi, þennan yndislega gamla
mann sem öllum þótti svo vænt um.
Það er skrítið að uppgötva að þessi
spræki maður sem virtist ætla að
lifa með okkur að eilífu var ekki
ódauðlegur frekar en aðrir.
Mínar fyrstu minningar um afa
eru frá bamaskólaárum mínum.
Skólagangan var rétt hafin þegar
afi var farinn að spyija mig út úr
námsefninu. Honum var alltaf annt
um að okkur barnabörnunum gengi
vel í náminu. Helst spurði hann út
í íslandssögu eða landafræði, því þar
var hann fróður. Ef fátt varð um
svör af minni hálfu sýndi hann aldrei
hneykslan eða pirring. Læddist þá
heldur fram á varir hans stríðnis-
brosið því hann vissi þá svarið sjálf-
ur og gat strítt mér góðlátlega á
fáfræði minni. Svona var afi, svolít-
ið stríðinn, en vildi alltaf vel.
Afi var höfuð fjölskyldunnar.
Hann hélt stöðugu og kæra sam-
BENJAMÍN
JÓNSSON