Morgunblaðið - 07.04.1995, Side 6

6 FÖSTUDAGUR 7. APRÍL 1995
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Eldur í
skemmu
Hraðfrysti-
húss Eski-
fjarðar
Eskifirði. Morgunblaðið.
ELDUR varð laus í geymslu-
skemmu í eigu Hraðfrystihúss
Eskifjarðar um kvöldmatarleytið
gær. Skemman stendur við
Útkaupstaðabraut og íbúðarhús
í næsta nágrenni.
í skemmunni eru geymd veið-
arfæri og fiskikassar ásamt
fleiru. Mikill reykur myndaðist í
skemmunni og urðu töluverðar
skemmdir á fiskikössunum.
Greiðlega gekk að slökkva eldinn.
Ekki er kunnugt um eldsupptök.
Morgunblaðið/Ómar Bjarki Smárason.
Teppti veg-
inn um Bú-
landshöfða
STÓR vöruflutningabíll frá Vík-
urleið sf., sem var að flytja fisk-
úrgang frá Grundarfirði í fyrra-
kvöld, fór þversum á þjóðvegin-
um sem liggur upp Búlandshöfð-
ann á norðanverðu Snæfellsnesi.
Mikil hálka var þegar óhappið
varð. Aftanívagn bílsins rann út
af veginum og valt. Skemmdist
hann töluvert. Fiskúrgangurinn
flóði út um allt. Erfiðlega gekk
að losa bílinn og ná vagninum
upp og var þjóðvegurinn lokaður
fyrir allri umferð í nokkrar
klukkustundir.
Framhald átaks samgönguráðuneytis og Flugleiða
Framlög skíluðu
sér fimmtánfalt
SAMGÖNGURÁÐUNEYTIÐ og Flugleiðir hafa gert með sér sam-
komulag um að halda áfram átaksvetkefni sem hófst á síðasta ári
til kynningar á helstu ferðamörkuðum erlendis. Hvor aðili mun
veija til þess 30 milljónum króna, eða samtals 60 milljónum og
verður höfuðáhersla lögð á að kynna ferðamöguleika til íslands utan
háannatíma.
Á síðasta ári vörðu Flugleiðir
50 milljónum króna, samgöngu-
ráðuneytið 40 milljónum og Fram-
leiðnisjóður landbúnaðarins 10
milljónum króna til sambærilegrar
kynningar á helstu markaðssvæð-
um íslenskrar ferðaþjónustu er-
lendis. Markmið þess átaks var
að auka straum ferðamanna til
landsins og tekjur af þeim næmu
1.000 milljónum króna. Áætlað er
að tekjuaukning vegna þessa
átaks hafi numið um 1.500 millj-
ónum króna, þannig að þær 100
milljónir króna sem varið var til
átaksins skiluðu sér fímmtánfalt
til baka.
Skilar sér marg-
falt til baka
Halldór Blöndal samgönguráð-
herra segist hafa beitt sér fyrir
því að fjárveitingar til ferðamála
bæði til þróunar innanlands og til
markaðssóknar erlendis yrðu
auknar. Á liðnu ári hefðu framlög
verið um 152 milljónir króna sam-
anborið við 63 milljónir rúmar árið
1990. Aldrei hefði meiri fjármun-
um verið varið til að efla ferðaþjón-
ustuna og greinilegt að það væri
nú að skila sér margfalt til baka.
Áframhaldandi fjölgun ferða-
manna til landsins skapaði fjölda
nýrra starfa.
Áætlað er að umsvif ferðaþjón-
ustu muni tvöfaldast á næstu 15
árum, en umsvif í íslenskri ferða-
þjónustu hafa á undanförnum
árum aukist meira en sem nemur
meðaltalsaukningu í heiminum.
Undantekning er síðustu fimm ár,
þegar vöxtur hefur verið hægari
hér þar til á síðasta ári.
Átaksverkefnið gaf
góða raun
Átaksverkefnið sem ráðist var
í á liðnu ári gaf góða raun og var
því ákveðið að ráðast í sambæri-
legt verkefni, en með nokkuð
breyttum áherslum. Auk þess að
kynna ísland almennt sem áfanga-
stað ferðalangs verður lögð
áhersla á að kynna landið utan
háannatímans, þá möguleika sem
bjóðast til ferðalaga vor, haust og
vetur. Með því er stefnt að því að
ná bættri nýtingu fjárfestingar
sem þegár eru fyrir hendi í land-
inu, m.a. í flugvélum, hópferðabíl-
um, veitinga- og gististöðum.
Stefnt að sama árangri
og síðast
Það markmið sem sett er um
árangur af þessu átaksverkefni er
að ná hið minnsta sama árangri
og á síðasta ári, þ.e. að fjárfesting-
in skili sér fimmtánfalt til baka
og tekjuaukningin verði 900-1.000
milljónir króna.
Gjaldeyristekjur ferðaþjón-
ustunnar á síðasta ári námu 16,8
milljörðum króna samkvæmt
skráningu Seðlabanka íslands og
jukust um 1.900 milljónir frá árinu
áður. Ferðaþjónustan er nú annar
stærsti gjaldeyrisaflandi atvinnu-
vegur þjóðarbúsins næst á eftir
sjávarútvegi.
Ritröð Guðmundar P. Ölafssonar um náttúru Islands
Morgunblaðið/Kristinn
GUÐMUNDUR segir að erfiðasti hlutinn við gerð bókarinnar
hafi verið að takmarka sig því efnið gefi ótal möguleika. Hann
segir of langt að þakka öllum sem þakkir eigi skildar fyrir
aðstoð við bókina en nefnir sérstaklega bókaútgáfu Máls og
menningar og prentsmiðjuna Odda.
Samstarf borgarstjóra, félagsmála-
ráðherra og iðnaðarráðherra
Nýsköpunarsjóð-
ur fyrir konur
í atvinnulífinu
Ströndin
í náttúru
A
Islands
ÞRIÐJA bókin í ritröð Guðmundar
P. Ólafssonar um náttúru íslands
er komin út. Bókin ber heitið
Ströndin í náttúru íslands og hefur
að geyma fjölbreyttan fróðleik um
strendur landsins, myndun, sögu,
einkenni og lífríki strandanna. Texti
bókarinnar er kryddaður tilvitnun-
um í skáld og spekinga, þjóðtrú og
forna speki. Hátt í 2.000 ljósmynd-
ir prýða 460 blaðsíðna bók. Strönd-
in í náttúru íslands er gefín út af
Máli og menningu og unnin í Prent-
smiðjunni Odda hf. Guðjó.n Ingi
Eggertsson hannaði útlit bókarinn-
ar í samvinnu við höfund. Fyrri
bækur í ritröð Guðmundar eru Fugl-
ar í náttúru íslands og Perlur í
náttúru íslands.
Á blaðamannafundi í tilefni af
útkomu bókarinnar tók Guðmundur
fram að þó elsta myndefnið eftir
hann sjálfan í bókinni væri frá ár-
inu 1969 hefði vinnan ekki hafíst
af fullum krafti fyrr en árið 1991.
Guðmundur hefur samið texta bók-
arinnar, teiknað myndir og tekið
70 til 80% af öllum ljósmyndum.
Halldór Guðmundsson, útgáfustjóri
Máls og menningar, segir að
myndatakan hafí meðal annars fal-
ið í sér að hanga út úr flugvél Land-
helgisgæslunnar til að ná loftmynd
af ströndinni. Að fara á gúmmít-
uðru fyrir Hombjarg og kafa í sjón-
um.
Gamall draumur
Guðmundur gerir lítið úr ævin-
týrum sínum í tengslum við mynda-
tökuna. Þegar hann er spurður hvað
hafí valdið því að -hann valdi sér
ströndina að viðfangsefni, svarar
hann því til að hann hafi dreymt
um að gera bók um ströndina ára-
tugum saman. Ekkert hafí hins
vegar orðið úr framkvæmdum fyrr
en hann hafí hitt fyrir hjá Máli og
menningu skynsamt fólk sem hafí
haft trú á því að hugmyndin gæti
orðið að veruleika. Hann segir ákaf-
lega margt heillandi við ströndina.
„Eg nefni sjálft öldubrotið, lands-
lagið, lífríkið og söguna. Allir þess-
ir þættir eru hluti af umbúnaðinum
um seið strandarinnar. Hún er dul-
arfull, hún er fögur, hún er hrika-
leg, hræðileg. Spannar allt,“ segir
Guðmundur.
Hann er fæddur á Húsavík árið
1941 og menntaður í náttúrufræði,
ljósmyndun, myndlist og köfun í
Svíþjóð og Bandaríkjunum. Guð-
mundur hefur víða farið og unnið
mörg störf til sjós og lands hér á
landi og annars staðar. Af þeim
má nefna skólastjóm, kennslu,
samningu kennslubóka og endur-
reisn húsa og mannlífs á Fiatey á
Breiðafírði. Hann teiknaði myndir
í bókina íslenzka sjávarhætti eftir
Lúðvík Kristjánsson. Nú er Guð-
mundur búsettur í Stykkishólmi.
Ferðasaga í tíma og rúmi
Hann segir í formála að bókinni
að Ströndin í náttúru íslands sé
ferðasaga í tíma og rúmi. „Fyrri
hlutinn, Við öldubrot, er almenn
fræði um ströndina, myndun hennar
og mótun, lífsmyndun í hafínu, sjó-
inn, hafstrauma og fallstrauma, sól
og veður. Þessir meginþættir móta
lífheiminn við strendur Islands. Síð-
ari hluti verksins nefnist Seiður ís-
lenskra stranda. Stærsti hluti hans
er lífheimur strandarinnar, lifverur,
lifnaðarhættir þeirra og nytjar. En
einnig er fjallað um einstök svæði
strandlengjunnar, landslag þeirra,
búsetusögu og samspil, atvinnu- og
lífshátta."
Guðmundur segir að bókin eigi
að höfða jafnt til allra aldurshópa.
Framsetningin væri mitt á milli
bókar og kvikmyndar. Ný sýn blasti
við á hverri síðu og alltaf væri
hægt að fara aftur og fletta upp í
bókinni.
Stærsta litmyndaverkið
Halldór Guðmundsson segir að
Ströndin í náttúru íslands sé
stærsta litmyndaverk sem prentað
hafí verið á Islandi. Hann leynir því
ekki að bókin hafí verið dýr í vinnslu
og nefnir sem dæmi efnisöflun,
myndvinnslu o.fl. En tekur fram
að fýrri bækumar hafí verið í jafnri
og góðri sölu. Fuglamir hefðu selst
í yfír 8000 eintökum og Perlumar
í hátt í 6000 eintökum.
SAMKOMULAG um stofnun ný-
sköpunarsjóðs fyrir konur í at-
vinnulífínu var undirritað á þriðju-
dag. Áð því standa félagsmálaráð-
herra, iðnaðarráðherra og borgar-
stjórinn í Reykjavík. Sjóðurinn er
lánatryggingarsjóður sem ætlað er
að efla og styðja konur til nýsköp-
unar í atvinnulífínu. Sjóðurinn mun
veita tryggingar fyrir lánum sem
geta komið í stað hefðbundinna
veða í fasteignum.
Starfshópur útfæri rekstur
sjóðsins
Stofnframlag félagsmálaráðu-
neytisins er 5 milljónir króna,
iðnaðarráðuneytisins 2 milljónir og
Rey kj avíkurborgar 3 milljónir.
Samkomulagið gerir ráð fyrir að
skipaður verði fjögurra manna
vinnuhópur sem kanni möguleika á
samstarfi, þ.m.t. við Iðnþróunar-
sjóð eða lánastofnanir um rekstur
sjóðsins og útfæri markmið og
starfshætti hans. Ennfremur á hóp-
urinn að kanna möguleika á aðild
fleiri aðila, t.d. annarra ráðuneyta,
lífeyrissjóða eða verkalýðsfélaga.
Rannveig Guðmundsdéttir fé-
lagsmálaráðherra og Ingibjörg
Sólrún Gísladóttir borgarstjóri
kynntu samkomulagið á fundi með
fréttamönnum í gær. í máli Rann-
veigar kom m.a. fram að á vegum
félagsmálaráðuneytisins hefði á
undanförnum árum verið veitt
ákveðnu fjármagni til styrktar at-
vinnumálum kvenna en atvinnu-
leysi hefði, eins og kunnugt væri,
verið hlutfallslega hærra meðal
kvenna en karla hér á landi um
árabil.
Því íjármagni, sem varið hefði
verið til atvinnumála kvenna, hefði
einkum verið ætlað að standa
straum af kostnaði vegna þróunar
og nýsköpunar, markaðsátaks og
námskeiða í stofnun og rekstri fyrir-
tækja og til að bæta hæfni í fram-
leiðslu. Styrkir til stofnkostnaðar
og beinir rekstrarstyrkir hefðu ekki
verið veittir. Komið hefði í ljós að
margar konur hefðu viljað leita til
lánastofnana fremur en að sækja
um beina styrki. Konur segðu sjálf-
ar að þær ættu erfítt með að leita
til lánastofnana og erlendar rann-
sóknir renndu stoðum undir þetta
álit.
Rannveig fagnaði sérstaklega því
samstarfí sem hefði náðst í þessu
máli, þótt fjárhæðin, sem farið væri
af stað með, væri ekki há.
Lítil afföll af lánum til kvenna
Ingibjörg Sólrún sagði að eitt
af því sem starfshópurinn þyrfti
að gera væri að stækka sjóðinn og
kanna möguleika á samstarfi við
sams konar erlenda sjóði, t.d. Wom-
en’s World Banking.
Hún sagði að reynslan sýndi að
afföll vegna útlána til kvenna í
atvinnurekstri væru lítil en þær
væru tregar til að veðsetja fbúðar-
húsnæði sitt og því gæti sjóður sem
þessi orðið til að auka möguleika
kvenna til að koma enn frekar inn
í atvinnurekstur í gegnum smáfyr-
irtæki.
Fram kom að sjóðurinn gæti ekki
staðið fyrir 100% tryggingu útlána,
þær lánastofnanir sem lánuðu fjár-
magn yrðu að taka einhveija áhættu
á sig.