Morgunblaðið - 11.04.1995, Blaðsíða 26

26 ÞRIÐJUDAGUR 11. APRÍL 1995
MORGUNBLAÐIÐ
AÐSENDAR GREIIMAR
Aframhald st^ órnarsamstarfs
Davíð Oddsson forsætisráðherra
I NYAFSTOÐNUM
kosningum var tekist
á um árangur ríkis-
stjórnar Davíðs Odds-
sonar. Stjórnarand-
staðan setti fram ann-
an valkost: Vinstri
stjórn. Honum var
hafnað þrátt fyrir lið-
hlaup úr báðum
stjómarflokkum.
Kjósendur kusu
stöðugleikann, fram-
hald þess ríkisstjórn-
arsamstarfs, sem náð
hefur margvíslegum
árangi-i á síðasta kjör-
tímabili, þrátt fyrir
mikla innri og ytri erf-
iðleika. Meirihlutinn er naumur,
en hann er þó meirihluti. Stórtíð-
indi kosninganna hljóta að teljast
þau, að Sjálfstæðisflokkurinn
skyldi aðeins tapa einu þingsæti
eftir að hafa haldið um stjómvölinn
í fjögur ár á erfiðustu tímum í 50
ára sögu lýðveldisins. Fjölmiðlar
hafa verið að ragla fólk í ríminu
með því að tala um „stjómarmynd-
unarviðræður". Á þeim er engin
þörf. Á næstu dögum munu hins
vegar fara fragi viðræður um
framhald ríkisstjómarsamstarfs
þeirra tveggja flokka sem að ríkis-
stjórninni standa. Eins og Olafur
Ragnar Grímsson orðaði það rétti-
Iega breyttu kosningamar engu:
Ráðherramir gátu bara mætt í
vinnuna sína á mánudag eins og
ekkert hefði í skorist. Ríkisstjómin
stendur hinsvegar tæpt með eins
Ólafur
Hannibalsson
atkvæðis meirihluta.
Alþýðuflokkurinn er í
furðulegri stöðu með
fjóra ráðherra í ríkis-
stjórn og aðeins þtjá
þingmenn til að sinna
þingstörfum. Hlutföll-
in milli flokkanna í
ríkisstjórninni hijóta
að breytast. Telji
stjórnarflokkamir þörf
á því að styrkja ríkis-
stjómina er Davíð það
í lófa lagið með því að
kippa inn Alþýðu-
bandalaginu eða
Kvennalistanum.
Framsóknarflokk-
unnn er engmn sigur-
vegari kosninganna. Hann vann
nokkuð á sem höfuðflokkur stjórn-
arandstöðunnar, einkum í Reykja-
neskjördæmi, þar sem flokksmenn
brutust undan kvótastefnu Hall-
dórs Ásgrímssonar. Að öðru leyti
gerðist ekkert það í kosningunum,
sem réttlætir að afhenda honum
stjórnartaumana eða leiða hann
inn í tveggja flokka ríkisstjórn
undir forystu Davíðs Oddssonar.
Slíkar raddir heyrast þó í Sjálf-
stæðisflokknum. Þær ættu ekki að
finna hljómgrunn meðal flokks-
manna.
Stjórnarsamstarf við Framsókn-
arflokkinn er eitur í beinum Sjálf-
stæðismanna á Vestfjörðum. Slíkt
samstarf mundi festa kvótakerfið
endanlega í sessi. Auk þess beið
Framsóknarflokkurinn hér í kjör-
dæminu mesta afhroð í sögu sinni
Til fermingccrgjccfa:
Ný lína á handsmíöuðum
silfur- og gull-
skartgripum
Gott verð
Royal
LYFTIDUFT
Notið ávallt bestu
hráefnin í baksturinn.
Þér getið treyst
gæðum ROYAL
lyftidufts.
Eitt blab fyrir alla!
- kjarni málsins!
Stjórn Davíðs Oddsson-
ar á að sitia áfram, seg-
ir Ólafur Hannibals-
son, óbreytt eða styrkt
öðrum samstarfsaðilum.
frá því 1959 að Vestfirðir urðu
eitt kjördæmi. Síst ætti þá að vera
ástæða til þess að leiða kapnski í
ráðherrastól mann, sem hingað til
hefur eingöngu afrekað það að
kljúfa flokk sinn í herðar niður.
Vandi íslensks landbúnaðar
verður heldur ekki leystur í sam-
starfi við Framsókn. Mörgum kann
að þykja leiðingjarnt að standa í
eilífum deilum við krata um mál-
efni landbúnaðarins. Þeim hefur
þó hingað til ávallt lyktað með því
að ratar hafa verið kveðnir í kút-
inn. Í samstarfi Framsóknar og
Sjálfstæðismanna hefur skriff-
innskubákn landbúnaðarins hins
vegar alltaf borið hærra hlut. Hin
dauða hönd þess leysir engan
vanda, en vekur íjandskap neyt-
enda í Sjálfstæðisflokknum.
Sagan er líka ólygin. Sjálf-
stæðisflokkurinn hefur ávallt tap-
að fylgi eftir stjórnarsamstarf við
Framsóknarflokkinn. Slíkt stjóm-
arsamstarf er því aldrei annað en
neyðarúrræði og ber að forðast í
lengstu lög. Tap Alþýðuflokksins
verður heidur ekki skrifað á reikn-
ing stjórnarsamstarfsins. Tap hans
verður einvörðungu rakið til klofn-
ings flokksins, þegar fyriverandi
varaformaður hans og ráðherra í
ríkisstjórninni í sjö ár, Jóhanna
Sigurðardóttir, stofnaði eigin
flokk. Yfirlýsing hennar um útilok-
un samstarfs við Sjálfstæðisflokk-
inn fékk sáralítinn hljómgrunn.
Með henni málaði hún sig og nýjan
flokk sinn út í horn og dæmdi
hann til áhrifaleysis. Alþýðuflokk-
urinn hefur því ekkert að gera með
að fara í stjórnarandstöðu til að
skerpa ímynd sína og treysta inn-
viði sína. Það gerði hann í kosn-
ingabaráttunni. Hann er nú vænt-
anlega heilsteyptari og samhentari
flokkur en hann hefur verið lengi.
Því er engin forsenda til þess að
hann ijúfi stjórnarsamstarfið. Eins
atkvæðis meirihluti útheimtir hins
vegar aga eins og ríkti á dögum
Viðreisnar. Kannski hefur stjórn-
arfar okkar gott af því - svo sem
eitt kjörtímabii.
Úrslit kosninganna lögðu alla
þræði stjórnmálanna í hendur Dav-
íð Oddssyni. Það er engin ástæða
til að glopra þeim í hendur Hall-
dórs Ásgrímssonar. Stjórn Davíðs
Oddssonar á að sitja áfram óbreytt
eða styrkt öðram samstarfsaðilum,
ef um það verður samkomulag.
En þjóðin kaus Davíð Oddsson sem
forsætisráðherra - ekki Halldór
Ásgrímsson.
Höfundur er varaþingmaður
Sjálfstæðisflokksins í
Vestfjarðakjördæmi.
Hver var Franz Zott?
Um markaðsrannsóknir í ferðaþjónustu
Nei.
TUTTUGASTI og
fimmti júlí. Háanna-
tími í ferðaþjónustunni
á íslandi. Boeing 737
flugvél Flugleiða frá
Frankfurt strýkur
flugbrautina í Kefla-
vík. Út úr flugvélinni
streyma hátt á annað
hundrað manns. Ég
rölti á eftir þýskum
hjónum og stálpaðri
dóttur þeirra eftir ran-
anum og að vegbréfa-
skoðuninni. Ég sé að
maðurinn hjá útlend- Bjarnheiður
ingaeftirlitinu lítur ör- Hallsdóttir
stutt á vegabréfin
þeirra og skráir síðan eitthvað hjá
sér. Ég elti þríeykið niður rúllustig-
ann. Þar skilja leiðir. Ég fer í frí-
höfnina en þau fara beint að far-
angursfæribandinu og bíða þar.
Þegar ég geng í gegnum tollinn
sé ég aftan á fjölskylduna, þar sem
hún hverfur glaðbeitt út í íslenska
sumarið. Þau eru á bak og burt
þegar ég kem út.
Nokkrum vikum síðar er ég aft-
ur stödd úti á flugvelli. Þá sé ég
fjölskylduna á nýjan leik. Þau eru
nú að búa sig undir heimferð. Ég
velti því fyrir mér hvað þau hafi
verið að gera á íslandi og hvernig
þeim hafi líkað dvölin. Eiginmaður-
inn er brosandi, í íslenskri lopa-
peysu og gönguskóm, konan er
þreytuleg, virðist hálfpirruð. Dótt-
irin yfirveguð, í bol frá Hard Rock.
Þau hverfa í gegnum vegabréfa-
skoðunina og yfirgefa ísland.
Þessi fjölskylda átti væntanlega
heilmikil samskipti við íslenska
ferðaþjónustuaðila. Hvaða vitn-
eskju hefur ferðaþjónustan aflað
sér um fólkið? „Bjartasta vonin“,
„Vaxtarbroddurinn í íslensku at-
vinnulífi"... Hvað veit hún um fjöl-
skylduna?
Vitum við frá hvaða Iandi þau
koma? Já, það skráði starfsmaður
útlendingaeftirlitsins, vonandi
samviskusamlega. Þýskaland var
það og eftirnafnið var Zott.
• Vitum við frá hvaða borg þau
koma? - Nei.
• Vitum við hvað þau era gömul
og hvað þau starfa? - Nei.
• Vitum við hvaða tekjuhópi þau
tilheyra? - Nei.
• Vitum við hvort þetta var fyrsta
íslandsferðin þeirra? - Nei.
• Vitum við af hveiju þau ákváðu
að koma til íslands? - Nei.
• Vitum við hvað þau dvöldu lengi
á íslandi? - Nei.
• Vitum við hvar þau
keyptu ferðina sína? -
Nei.
• Vitum við hvað þau
eyddu miklu í ferðinni?
- Nei.
• Vitum við hvort
þau voru á bílaleigu-
bíl? - Nei.
• Vitum við hvaða
landshluta þau heim-
sóttu? — Nei.
• Vitum við hvaða
form gistingar þau
völdu? - Nei.
• Vitum við hvort
þeim þótti veitt þjón-
usta peninganna virði?
• Vitum við hvort þau yfirgáfu
landið ánægð eða ekki? - Nei.
Svona mætti halda áfram. Niður-
staðan verður óhjákvæmilega sú,
að við vitum ekkert um Markus
Zott og hans fjölskyldu. Með þeim
og þúsundum annarra ferðamanna
ár hvert hverfa mikilvægar upplýs-
ingar fyrir þróun ferðaþjónustunnar
hér á landi.
Allir vita að þjónusta við ferða-
menn verður æ veigameiri og
mikilvægari þjóðarbúskapnum á
íslandi. Og allir eru reiðubúnir til
að nýta sér tekjurnar af atvinnu-
greininni. Þeir era hins vegar færri
sem virðast tilbúnir til að kosta
einhveiju til, svo hún megi þrosk-
ast, dafna og umfram allt batna,
í samræmi við óskir kaupenda
þjónustunnar.
Öflun upplýsingaer lífsnauðsyn-
leg svo vinna megi markvisst að
uPPbyggingu íslenskrar ferðaþjón-
ustu og heildstæðrar stefnumótun-
ar fyrir greinina. Grunnurinn hlýt-
ur því að vera sá að reyna að kom-
ast að sem mestu um ferðamann-
inn, enda hlýtur ferðaþjónustan að
snúast um hann. Það gildir einu
hvort við erum að tala um upp-
byggingu og þróun ferðamanna-
svæða, markaðssetningu hótels,
samsetningu alferðar eða auglýs-
ingar í erlendum tímaritum. Því
starfi sem ætti strangt til tekið að
byggja á niðurstöðum markaðs-
rannsókna hættir til að verða að
kostnaðarsömum vindhöggum, sé
rannsóknum sleppt.
í raun má líkja vinnubrögðum
okkar íslendinga í markaðssetn-
ingu á ferðaþjónustu við það
ástand sem ríkti hér á landi ef
ekki færu fram rannsóknir á fiski-
stofnum og fiskveiðum (svo gripið
sé til vinsæls líkingamáls). Myndu
Markaðsrannsóknir
eru því aðeins mark-
tækar, segir Bjam-
heiður Hallsdóttir, að
sams konar athugun
sé framkvæmd með
reglulegu millibili.
útgerðarmenn senda skip sín á sjó,
til þess að veiða úr fiskistofni þeg-
ar engar rannsóknir hefðu farið
fram á því hvort fisktegundina
væri í raun að finna á viðkomandi
hafsvæði? Setjum sem svo að
áhættugleðin tæki skynseminni
fram og skipin færu af stað. Sjálf-
sagt yrði slembilukkan þess vald-
andi að eitt og eitt kæmi að landi
með einhvern afla. En væntanlega
myndu fleiri snúa heim, jafngaltóm
og þau voru við brottför.
Við íslendingar eram í bestu
hugsanlegu stöðu til að fylgjast
með straumi ferðamanna inn og
út úr landinu, því samgönguleiðir
eru fáar. Okkur ætti því að vera
í lófa lagið að gera kannanir með-
al erlendra ferðamanna tvisvar til
þrisvar á hveiju ári.
Nú kunna einhveijir að segja
að til sé bunki af ýmiss konar
könnunum sem gerðar hafi verið,
bæði meðal íslendinga og útlend-
inga. Það er hárrétt. En þessar
kannanir gefa aðeins ákveðnar vís-
bendingar. Þær eru að öðru leyti
gagnslausar. Til þess að markaðs-
rannsóknir séu marktækar, þarf
að framkvæma sömu rannsóknina
(með sömu uppbyggingu, sömu
spurningum, sama úrtaki o.s.frv.)
með reglulegu millibili. Öðruvísi
er ekki hægt að segja til um sam-
setningu markhópanna, um breyt-
ingar á eftirspurn, viðbrögð við
tiltekinni auglýsingaherferð... og
þannig mætti áfram telja.
Það væri verðug byijun á kerfis-
bundnum rannsóknum í íslenskri
ferðaþjónustu að hefja reglu-
bundnar kannanir meðal erlendra
ferðamanna. Yrði sú ákvörðuntek-
in og ijármögnun verkefnisins
tryggð til frambúðar, yrðu þar
mörkuð merk tímamót í sögu
ferðaþjónustunnar á íslandi.
Höfundur er formaður Félags
háskólamenntaðra
ferðamálafræðinga ogerfrkvst.
Set Reisen GmbH í Rcykjavík.