Morgunblaðið - 22.04.1995, Blaðsíða 20

20 LAUGARDAGUR 22. APRÍL 1995
MORGUNBLAÐIÐ
ERLENT
.. Reuter
LOGREGLUMENN í hlífðarbúningum kanna gólf verslunarhúss-
ins í Yokóhama eftir gastilræðið.
Þjóðveijar deila um hvernig minnast
beri heimsstyijaldarloka
Kohl hneyksl-
aður, undr-
andi og dapur
Bonn. Reuter.
HELMUT Kohl, kanslari Þýskalands, segir að deilur þær sem upp hafa bloss-
að í landinu um hvemig minnast beri loka seinni heimsstyijaldarinnar fylli
sig hneykslan, undrun og depurð. Þann 8. næsta mánaðar verður loka styij-
aldarinnar minnst víða í Evrópu en í Þýskalandi þykir umræðan um þessi
þáttaskil í sögu þjóðarinnar einkennast af pólitískri rétthugsun.
Stjómmálamenn þýskir og
menntamenn hafa að undanfömu
deilt um hvern skilning Þjóðveijum
beri að leggja í lok síðari heimsstyij-
aldarinnar fyrir 50 ámm. í grófum
dráttum má segja að yngra fólk telji
rétt að leggja áherslu á að bundinn
hafi verið endi á ógnarstjórn nasista
en hinir eldri freistast heldur til þess
að vekja athygli á hörmungum sem
þjóðin mátti líða.
Yfirlýsing þjóðernissinna
Deilan magnaðist um allan helm-
ing þegar opinbert varð að Alfred
Dregger, fyrrum formaður þing-
flokks kristilegra demókrata, hafði
ritað nafn sitt undir yfirlýsingu þjóð-
ernissinna þar sem einkum er lögð
áhersla á þjáningar þýsku þjóðarinn-
ar í stað ábyrgðar hennar á hildar-
leiknum mikla. Kohl kanslari segir
að með því að benda á yfirlýsingu
þessa hafí fjandmenn kristilegra
demókrata viljað freista þess að
koma þeim áróðri á framfæri að
áhrif hægri öfgamanna færu vaxandi
innan flokksins. „Þessi umræða veid-
ur mér mikilli depurð," sagði kanslar-
inn í viðtali við ARD-sjónvarpsstöð-
ina. „Mér þykir það með ólíkindum
að hún skuli nú koma upp í Þýska-
landi.“
Kohl kanslari hefur reynt að stað-
setja sig í miðju deilu þessarar og
sagt að lok ófriðarbálsins hafi í senn
markað frelsun undan oki nasismans
og hemaðarlegan ósigur þýsku þjóð-
arinnar. „Ég er öldungis sannfærður
um að þessir tveir þættir fara saman
og eiga að fara saman. Lok styijald-
arinnar fólu í sér frelsun fyrir heims-
byggðina sem barðist gegn Þjóðveij:
um til að frelsa þá undan Hitler. í
huga milljóna Þjóðveija er þetta
stund ósigurs, niðurlægingar og
óþægiiegra endurminninga. I þessu
felst engin réttlæting. Þannig var
þetta einfaldiega."
Áskorun Kinkels
Klaus Kinkel utanríkisráðherra
hefur tekið í sama streng. Ráðherr-
ann sagði í ræðu er hann flutti í
háskólanum í Dusseldorf að þeir sem
mest hefðu sig í frammi í þessu sam-
hengi vildu stuðla að klofningi meðal
þýsku þjóðarinnar.
Þriðja gastilræðið á skömmum
tíma á Tókíó-svæðinu í Japan
Ihuga að uppræta söfnuð
Yókóhama. Reuter.
TUTTUGU og fjórir að minnsta kosti urðu fyrir
dularfullri gaseitrun í verslunarhúsi í Yokóhama,
í gær. Virðist sem um hafi verið að ræða þriðja
gastilræðið á Tókíó-svæðinu á innan við mánuði.
Talsmaður lögreglunnar sagði, að farið hefði
verið með a.m.k. 24 menn á sjúkrahús vegna
sárinda í hálsi og sviða í augum. Enginn þeirra
var þó alvarlega haldinn. Ekki hafði tekist að
leiða afdráttarlaust í ljós hvað olli veikindum
fólksins. Einkenni sem rakin eru til taugagassins
sarin höfðu ekki komið fram.
Fólkið var statt á þriðju hæð verslunarhúss í
Yokóhama, sem er í 25 km fjarlægð frá Tókíó,
er það kenndi iasleiká. Byggingunni var lokað
meðan rannsókn fór fram, en talið er að um
gastilræði hafi verið að ræða.
Tilræði voru framin á tveimur lestarstöðvum
í Yokóhama á miðvikudag er rúmlega 500 manns
urðu fyrir gaseitrun.
Tilræðin í gær og miðvikudag hafa ekki verið
rakin til sértrúarsafnaðarins Aum Shinri Kyo sem
talinn er hafa staðið á bak við taugagasárás á
lestarstöðvum í Tókíó fyrir skömmu. Þá biðu 12
manns bana iog rúmlega 5.000 fengu eitrun.
Japanska -lögreglan varðist frétta í gær af
gangi rannsóknarinnar á tilræðinu í Tókíó í
mars en stöðugt aukast kröfur um að sértrúar-
söfnuðurinn verði upprættur. Kaoru Yosano
menntamálaráðherra sagði í gær, að nægar
ástæður væru fyrir hendi til þess að leysa söfnuð-
inn upp og sagðist hann myndu ráðfæra sig við
aðra ráðamenn um aðgerðir af því tagi næstu
daga.
Mannréttindafulltrúi SÞ vill herða baráttuna gegn barnaþrælkun
Fordæmir morð á
barnungimi þræl
JOSE Ayala-Lasso, mannrétt-
indafulltrúi Sameinuðu þjóðanna
(SÞ) fordæmdi í gær morð á 12
ára pakistönskum dreng sem bar-
ist hafði gegn bamaþrælkun.
Morðið hefur orðið til þess að
beina sjónum manna að þessu
félagslega böii sem er viðvarandi
vandamál í Asíuríkjum.
Pilturinn, Iqbal Masih, var seld-
ur að heiman er hann var fjög-
urra ára og vann hann nauðung-
arvinnu í teppaverksmiðju til 10
ára aldurs, eða í sex ár. Kaupið
var ein rúpía á dag en er hann
fékk lausn úr þrælkuninni skuld-
aði hann eiganda sínum samt
13.000 rúpíur vegna framfærslu.
Ayala-Lasso minntist hetju-
legrar baráttu Iqbals Masihs gegn
barnaþrælkun um heim allan, en
að mati SÞ sæta sex milljónir
barna undir 14 ára aldri þrælkun
í Pakistan. Hann sagðist vonast
til þess að morðið yrði til þess að
herða baráttu gegn bamaþrælk-
un.
Masih hafði hlotið alþjóðlegar
viðurkenningar fyrir að vekja at-
hygli á slæmum kjörum barn-
ungra þræla í heimalandi sínu.
Hafði hann haldið erindi víða um
lönd á alþjóðlegum fundum og
ráðstefnum.
Masih var myrtur í heimaþorpi
sínu, Muritke, skammt frá La-
hore. Var hann að hjóla um með
leikfélögum sínum er hann var
skotinn.
Grunur leikur á að mafía, sem
kennd er við pakistanska teppa-
framleiðendur, beri ábyrgð á
verknaðinum. Honum hafði oft-
lega verið hótað lífláti af teppa-
framleiðe.ndum sem gramdist frá-
sagnir hans af ánauðinni í teppa-
verksmiðjunum þar sem aðbúnað-
ur allur er hörmulegur.
Draumur Iqbals Masih var að
verða lögmaður og hugðist hann
nota 15.000 dollara verðlaunafé,
sem honum hafði áskotnast, til
þess að standa straum af náms-
kostnaði.
IQBAL Masih. Myndin var
tekin er hann lýsti þrælkun-
arvinnu barna í Pakistan á
ráðstefnu í Stokkhólmi í
nóvember.
Líbýu-
menn
rjúfa flug-
bann SÞ
LÍBÝUMENN rufu loftferða-
bann Sameinuðu þjóðanna
(SÞ) á miðvikudagskvöld er
líbýsk þota flaug með 150 píla-
gríma til Jeddah í Saudi-Arab-
íu. SÞ höfðu gefið leyfí fyrir
því að egypska flugfélagið
Egypt Air flygi með um 6.000
pílagríma frá Trípolí og Beng-
hazi. Hafði félagið flutt um
1.000 pílagríma en hlé var
gert á því í fyrradag vegna
fiugs líbýsku þotunnar í heim-
ildarleysi.
Grið rofin á
Sri Lanka
SKÆRULIÐAR Tamíla á Sri
Lanka bönuðu fimm lögreglu-
mönnum í gær í borginni
Trincomalee í kjölfar árásar
hersveita á stöðvar þeirra í
Jaffna í norðurhluta landsins.
Skæruliðar rufu grið í landinu
á miðvikudag með því að
sökkva tveimur varðskipum.
Banvænt
boltaél
ÓVEÐUR gekk yfir héraðið
Guangdong í suðurhluta Kína
á miðvikudag með þeim afleið-
ingum að 37 manns biðu bana.
Varð það þeim til ólífís að
snjókorn hagléls reyndust sum
hver eins og körfuboltar að
stærð, að sögn embættis-
manna. Sautján manns til við-
bótar var saknað.
Uppræta
smyglhring
SLÓVAKÍSKA lögreglan hef-
ur upprætt alþjóðlegan smygl-
hring sem helgaði sig smygli
með úraníum, að sögn innan-
ríkisráðuneytisins í Bratislava.
Hald var lagt á 17 kíló af
geislavirku efni sem talið er
vera úraníum en rannsókn á
efninu og hreinleika þess er
ólokið. Níu menn hafa verið
handteknir, frá Úkraínu, Ung-
veijalandi og Slóvakíu í tengsl-
um við smyglið.
Vilja hjálp til
að loka
Tsjernobýl
ÚKRAÍNUMENN fóru þess á
leit við þjóðir heims í gær, að
þeim yrði veitt fjögurra millj-
arða dollara aðstoð til þess að
loka kjarnorkuverinu í
Tsjernóbýl. Leoníd Kútsjma
forseti hét því í síðustu viku
að verinu yrði lokað fyrir alda-
mót. Jevhen Martsjúk, starf-
andi forsætisráðherra, sagði í
gær að Úkraínumenn gætu
ekki einir og sér lokað verinu
á svo skömmum tíma. Mesta
kjarnorkuslys sögunnar varð í
verinu 1986.
Þingmönnum
refsað
TVEIR þingmenn breska
Ihaldsflokksins, Graham
Riddick og David Tredinnick,
hafa verið reknir af þingi tíma-
bundið og sviptir launum fyrir
að láta múta sér til að bera
upp fyrirspurnir í þinginu.