Morgunblaðið - 28.04.1995, Blaðsíða 18

18 FÖSTUDAGUR 28. APRÍL 1995
ERLENT
MORGUNBLAÐIÐ
Nýr her Rússa
raskarjafn-
vægi í Evrópu
Moskvu. Daily Telegraph.
RÚSSAR hafa ákveðið að stofna
nýjan her í suðurhluta landsins en
það stangast á við sáttmálann um
takmörkun hefðbundinna vopna í
Evrópu (CFE) sem undirritaður var
árið 1990. í höfuðstöðvum Atlants-
hafsbandalagsins (NATO) er óttast
að þetta raski hernaðatjafnvægi í
álfunni og verði til þess að sam-
skipti NATO og stjómvalda í Moskvu
versni.
Vladímír Semjonov hershöfðingi
og yfirmaður rússneska landhersins,
segir að nauðsynlegt sé að fjölga í
hemum vegna tvísýns ástands í
Norður-Kákasussvæðinu og upp-
lausnarástands í Tsjetsjníju, þar sem
rússneski herinn hefur barist um
fjögurra mánaða skeið við sveitir
aðskilnaðarsinna.
18.000 manna her
Að sögn Semjonovs verður 58.
herinn formlega stofnaður 1. júní.
Telja vestrænir sérfræðingar, að í
honum verði allt að 18.000 her-
menn. Munu sveitir sem nú þegar
eru á svæðum í norðurhluta Kákaks-
us heyra honum til ásamt sveitum
sem verið er að byggja upp og skipu-
leggja. Þannig verður 3.000 manna
stórfylki, sem mun tilheyra hernum,
með fastar bækistöðvar í Grosní,
höfuðborg Tsjetsjníju.
Með stofnun hersins ganga Rúss-
ar þvert á alla gerða sáttmála um
afvopnun. Þannig er útilokað að
þeir geti staðið við þá afvopnun sem
á að vera komin til framkvæmda í
nóvember samkvæmt CFE-sáttmá-
lanum.
Sáttmálinn kveður .á um að þá
megi Rússar hafa að hámarki 700
skriðdreka samanlagt á norður- og
suðurvængnum í Evrópu, þar með
talið á Pétursborgarsvæðinu og
norðanverðu Kákasussvæðinu.
Röksemdir Rússa
Rússneskir hershöfðingjar hafa
barist gegn því að vopnum yrði
fækkað í samræmi við sáttmálann
og vísa til þess að ástandið í Evrópu
sé með allt öðrum hætti en þegar
CFE-sáttmálinn var undirritaður
1990. Þá hafi verið um að ræða
samkomulag tveggja bandalaga,
NATO og Varsjárbandalagsins, en í
millitíðinni hafi síðamefnda banda-
lagið liðið undir lok og Sovétríkin
orðið 15 sjálfstæð ríki.
Þó svo þetta eigi við ákveðin rök
að styðjast er lítill áhugi fyrir því
innan NATO að taka samninginn
upp til endurskoðunar og veita þann-
ig rússneska hemum, sem er að efl-
ast á ný, pólitískan sigur. Tyrkir
sætta sig t.a.m. ekki við hemaðar-
lega uppbyggingu Rússa í grennd
við landamæri sín í austri.
Reuter
LIONEL Jospin, frambjóðandi sósíalista, kynnir sér úrval osta frá Korsíku á markaðstorginu
í Ajaccio í gær. Var heimsóknin liður í kosningabaráttu hans.
Mögiileiki talinn á
að Jospin hafi signr
París. Reuter.
FRANSKIR stjómmálaskýrendur
em teknir að velta fyrir sér því sem
þeir hafa hingað til talið óhugs-
andi; að Lionel Jospin, forsetaefni
franskra sósíalista, fari með sigur
af hólmi í seinni umferð forseta-
kosninganna, 7. maí næstkomandi.
Jacques Chirac, frambjóðandi
hægrimanna, játaði að erfið barátta
væri framundan þó svo skoðana-
kannanir sýndu að hann hefði for-
skot á Jospin. „Kapphlaupi lýkur
ekki fyrr en maður slítur marksnúr-
una,“ sagði hann í gær. Samkvæmt
könnun sem gerð var á mánudag
fengi Chirac 55% atkvæða^ en Josp-
in 45% í seinni umferðinni og sögð-
ust 80% aðspurðra hafa tekið end-
anlega ákvörðun um hvemig þeir
ætluðu að kjósa.
Óvæntur sigur Jospins í fyrri
umferðinni sl. sunnudag kom þó
stjómmálaskýrendum í opna
skjöldu. Segja þeir nú, að þó svo
kannanir bendi til sigurs Chiracs
sé viðhorf almennings Jospin í hag.
Skoðanakönnunin á mánudag sýni
hins vegar að fylgi við Chirac hafí
minnkað um tvö prósent. Reyndar
benda þeir á, að úrslitin á sunnudag
staðfesti að hægri viðhorf séu enn
ríkjandi því samanlagt fylgi hægri-
manna hafi verið 60%.
Kommúnistar
styðja Jospin
Jospin reyndi í gær að notfæra
sér sigurinn yfír Chirac á sunnudag
og sakaði mótframbjóðanda sinn
um mótsagnakenndan málflutning
að undanförnu. „Hvemig getur
þjóðin treyst honum á forsetastóli.
Hann segir eitt í dag en gerir allt
annað á morgun?" sagði Jospin í
útvarpsviðtali.
Kommúnistaflokkurinn lýsti í
fýrradag stuðningi við Jospin í
seinni umferðinni. Getur hann
sömuleiðis reitt sig á að hljóta at-
kvæði trotskista og umhverfissinna,
sem samtals fengu 8,3% á sunnu-
dag.
Talið er að það myndi vega mjög
þungt fyrir Jospin ef hann gæti
myndað kosningabandalag með
Jacques Delors, fyrrverandi forseta
framkvæmdastjómar Evrópusam-
bandsins (ESB). Delors nýtur mik-
ils trausts og útilokaði hann það
ékki í útvarpsviðtali í gær að hann
gæti hugsað sér að gegna starfi
forsætisráðherra yrði Jospin for-
seti. Á miðvikudag hafði Delors vís-
að slíku á bug þar sem stjórn af
því tagi hefði ekki þingmeirihluta.
Balladur ítrekar
stuðning
Edouard Balladur forsætisráð-
herra ítrekaði í gærmorgun stuðn-
ing við Chirac og hvatti kjósendur
sína í fýrri umferðinni til að kjósa
hann.
Chirac og Jospin mætast í sjón-
varpskappræðum næstkomandi
þriðjudag og er talið að þær geti
ráðið úrslitum. Reyndar hefur Josp-
in það orð á sér að vera slakur í
kappræðum af því tagi en Chirac
njóti sín hins vegar við slíkar að-
stæður.
Fórnarlamba Sértrúarsöfnuðurinn Æðsti sannleikur í Japan
helfararinn- ^xi
ar minnst Mlkll 10lt clð 101ÖtO^3,Illllll
BARUCH Avraham, 73 ára,
bendir á sjálfan sig á mynd sem
tekin var í útrýmingarbúðum
nasista í Buchenwald fyrir
hálfri öld. Myndin er í Yad
Vashem-safninu í Jerúsalem
sem reist var til minningar um
helförina gegn gyðingum í
heimsstyjöldinni siðari.
í gær minntust ísraelar
þeirra sem létu lífið í helför-
inni. Kl. 10 hljómuðu sírenur í
borgum og bæjum og stöðvuðu
þá allir för sína, störf eða ann-
að sem þeir fengust við í tvær
mínútur. Fánar voru í hálfa
stöng og í sjónvarpi voru sýnd-
ar myndir um helförina.
„Fimmtíu ár eru liðin frá því
að dyrum helvítis var lokið upp
og hinar rniklu hörmungar
gyðinga urðu ljósar," sagði
Yitzhak Rabin, forsætisráð-
herra ísraels, í gær. Sagði
hann að helförin myndi ævin-
lega skyggja á sigur Banda-
manna.
Ottast að safnað-
arfólk grípi til
hermdarverka
verði „meistar-
inn“ handtekinn
Tókýó. Reuter.
JAPANSKA lögreglan hóf í’ gær
mikla leit um allt Japan að Shoko
Asahara, leiðtoga sértrúarsafnað-
arins Æðsta sannleiks, en hann er
talinn hafa staðið fyrirtaugagasárá-
sinni í neðanjarðarlestinni í Tókýó.
Sjö háttsettir félagar í söfnuðin-
um voru handteknir á miðvikudag,
þar á meðal helsti efnafræðingur
hans, og á fimmtudag var gefin út
handtökuskipun vegna annars
frammámanns í honum, Yoshihiro
Inoue. Hann er yfirmaður leyniþjón-
ustudeildar safnaðarins og er grun-
aður um að hafa rænt ættingja fyrr-
verandi félaga.
Asahara, leiðtogi safnaðarins, hef-
ur ekki sést síðan 3. mars en sjón-
varpið í Japan. birtir mikið af mynd-
um af honum, ýmist
ljósmyndir eða mynd-
bandsupptökur af hon-
um við ýmsar athafnir.
Á einni situr hann á
gólfi með krosslagða
fætur og býr sig undir
að takast á loft. Fylgis-
menn hans segja, að
hann geti gert það að
vild en á upptökunni
gerir hann ekki annað
en að hossa sér kröft-
uglega á rassinum.
Sagt er, að Asahara
þjáist af skorpulifur,
sé veill fyrir hjarta og
haldinn einhverjum sjúkdómi öðr-
um. Sást síðast tií hans í bænum
Aichi í Mið-Japan en talsmaður
safnaðarins segir, að hann sé enn
í Japan og ræði þeir saman í síma
tvisvar á dag. Efnafræðingur safn-
aðarins, sem var handtekinn á mið-
vikudag, fannst í leynilegu neðan-
jarðarherbergi, sem ekki var búið
neinum húsgögnum eða hreinlætis-
aðstöðu. Hugsanlegt þykir, að Asa-
hara leynist í einhverju slíku skoti
en ströng gæsla er með
öllum rússneskum skip-
um, sem koma í höfn í
Japan. Asahara er með
vegabréfsáritun til
Rússlands og þar er
stærsti söfnuður hans
utan Japans.
Fyrirmæli til
safnaðarins
Sú kenning er líka á
kreiki, að yfirvöldin viti
hvar Asahara er nið-
urkominn en hafi beðið
með að handtaka hann
þar til þau hefðu nægar
sannanir í höndum um aðild safnað-
arins að taugagasárásinni. Þá er
einnig óttast, að einhveijir safnaðar-
menn kunni að grípa til ofbeldis eða
hermdarverka þegar hann verður
handtekinn. Dagblaðið Tokyo
Shimbun sagði í gær, að lögreglan
hefði fundið fyrirmæli um, að safn-
aðarfólkið skyldi nota taugagasið
sarin til að stytta lögreglumönnum
og sjálfu sér aldur yrði Asahara
handtekinn.
Breytingar í
heila lystar-
stolssjúkra
London. Reuter.
VÍSINDAMENN við Great
Ormond Street sjúkrahúsið i
London segjast hafa fundið
merki um að heili bama sem
þjást af lystarstoli (anorexiu)
sé frábrugðinn heila annarra
barna. Er blóðflæði minna í
ákvéðnum hlutum heila hinna
fýrrnefndu en þeirra sem ekki
eiga við slíkt vandamál að etja.
Bryan Lask, sem fór fyrir
rannsóknarhópinum segir að
ekki hafi áður orðið vart þeirra
breytinga á blóðflæði i heila
sem hópurinn uppgötvaði er
hann rannsakaði sex börn sem
þjást af lystarstoli. Minna blóð-
flæðis gætti hjá fimm börnum
af sex en hópurinn var á aldrin-
um sjö til ellefu ára.
Lask segir enn of snemmt
að fullyrða um tengsl þessara
breytinga og lystarstolsins en
að hann telji þó að rannsóknin
muni varpa einhveiju ljósi á
ástæður lystarstols. Gangi hún
að óskum, verði ef til vill hægt
að finna lækningu á vandan-
um.