Morgunblaðið - 28.04.1995, Blaðsíða 32

MORGUNBLAÐIÐ
32 FÖSTUDAGUR 28. APRÍL 1995
MINNINGAR
-i
i
+ Sigairmundur
Jónsson fæddist
á Brjánsstöðum á
Skeiðum 8. desem-
ber 1910. Hann lést
á heimili sinu í
Reykjavík 15. apríl
sl. Foreldrar hans
voru Jón Sigurðs-
son, f. 1865, d.
1934, bóndi á
Brjánsstöðum og
eiginkona hans
Helga Þórðardótt-
ir, f. 1876, d. 1949.
Þau hjón eignuðust
átján börn en fjög-
ur þeirra létust í barnæsku.
Systkinin sem upp komust
voru: 1) Þórður f. 1896, d. 1986,
verkstjóri í Reykjavík, kvæntur
Kristínu Þorbergsdóttur og eru
börn þeirra Sigurður og Helga.
2) Guðmundur, f. 1898, d. 1967,
bóndi á Brjánsstöðum, ókvænt-
ur og barnlaus. 3) Samúel, f.
1905, d. 1992, bóndi í Þingdal,
kvæntur Stefaníu Eiríksdóttur,
þeirra börn eru Eyrún og Jón.
4) Guðmundur Helgi, f. 1906,
d. 1974, mjólkurbílstjóri og síð-
ar starfsmaður við jarðboranir
og bóndi á Bijánsstöðum,
ókvæntur og barnlaus. 5) Sigur-
laugur, f. 1907, d. 1989, bjó í
Hveragerði og síðast í Reykja-
vík. Fyrri kona hans var Jónína
Eiríksdóttir og þeirra sonur
Ingólfur. Síðari kona Sigur-
laugs er Aðalheiður Halldórs-
dóttir. 6) Kjartan, f. 1908, d.
1984, lengst af bónd í Bitru,
kvæntur Sesselju Gísladóttur.
Þeirra börn eru Rögnvald,
Grétar, Jón og Jóhanna. 7)
Anna Eyrún, f. 1909, d. 1970,
ógift og barnlaus, bjó á Bijáns-
stöðum. 8) Sigurmundur. 9)
Guðlaug, f. 1912. 10) Svanborg
Pálfríður, f. 1913, báðar ógiftar
MEÐ þessum línum vil ég minnast
Sigurmundar Jónssonar tengdaföð-
ur míns. Hann ólst upp í stórum
og búa í Reykjavík.
11) Guðni, f. 1915,
starfsmaður við
jarðboranir og síð-
ar bóndi á Bijáns-
stöðum, býr nú i
Reykjavík. 12) Jón,
f. 1916, var bóndi á
Brjánsstöðum en
býr nú í Reykjavík.
13) Jóhanna, f.
1919, d. 1938. 14)
Rannveig, f. 1922,
gift Axel Guð-
mundssyni í
Reykjavík.
Sigurmundur
gerðist starfsmaður Jarðbor-
ana ríkisins við stofnun fyrir-
tækisins um miðjan fimmta ára-
tuginn og vann þar um nær 40
ára skeið, lét af störfum 1986.
Árið 1953 kvæntist hann Eddu
Kristjánsdóttur kennara og
hafa þau alla tíð átt heimili sitt
í Reykjavík og síðustu 32 árin
í Hvassaleiti 97. Þeim varð sex
barna auðið og eru þau: 1)
Kristján, f. 1954, kvæntur Önnu
Elísabetu Ólafsdóttur. Hennar
sonur er Ólafur Halldór Haf-
steinsson. 2) Helga, f. 1955, gift
Guðjóni Þorkelssyni. Þeirra
synir eru Sigmundur, Þorkell
og Páll. 3) Anna, f. 1959. Maki
Helgi Tómasson, synir þeirra
eru Tómas og Einar. 4) Jón, f.
1961, kvæntur Sjöfn Guð-
mundsdóttur, þeirra börn eru
Stígur, Edda Björk og Kristján.
5) Friðrik, f. 1963. Maki Vigdís
Klemenzdóttir, þeirra börn eru
Klemenz Freyr og Rebekka. 6)
Einar, f. 1968. Maki Svanhildur
Gunnarsdóttir, sonur þeirra er
Amar Steinn.
Sigmundur verður jarðsung-
inn frá Fossvogskirkju í dag,
28. apríl og hefst athöfnin kl.
13.30.
systkinahóp og fór ungur að vinna
fyrir sér. Hann vann að almennum
bústörfum á Bijánsstöðum og eftir
að hann fluttist þaðan vann hann
ýmiss konar verkamannastörf.
Mundi var einn af fyrstu bormönn-
um íslands og vann við borun á
heitu og köldu vatni á Reykjavíkur-
svæðinu og víða um land m.a. við
Kröflu, í Vestmannaeyjum, á
Reykjanesi og Nesjavöllum. Hann
vann hjá Jarðborunum ríkisins til
sjötíu og sex ára aldurs og settist
þá í helgan stein eftir langa og
farsæla starfsævi.
Mundi var mikill gæfumaður í
sínu einkalífi. Hann ólst upp á góðu
bændaheimili hjá góðum foreldrum
í hópi samheldinna systkina. Hann
var mjög heilsuhraustur og ungleg-
ur fram á síðustu ár. Hann kynnt-
ist Eddu Kristjánsdóttur frá Akur-
eyri í Hveragerði árið 1952 og
stofnuðu þau heimili árið 1953. Þau
bjuggu farsælu hjónabandi í
Reykjavík, fyrst á Vífilsgötu og frá
árinu 1963 í Hvassaleiti 97. Múndi
og Edda eignuðust sex börn, Krist-
ján, Hejgu, Önnu, Jón, Friðrik og
Einar. Á heimilinu bjó einnig faðir
Eddu, Kristján Ásgeirsson skip-
stjóri frá Hvítanesi við ísafjarðar-
djúp.
Mundi var barn síns tíma og
uppruna. Hann var heimakær, hlé-
drægur og hógvær, skapgóður en
fastur á sinni meiningu. Þá sjaldan
hann reiddist var það úr honum um
leið. Hann var stríðinn og hafði
gaman af að æsa upp andstæðinga
sína í Stjórnmálum. Sá sem fékk
mest að kenna á þessu var tengda-
faðir hans enda lá hann vel við
höggi, gallharður sjálfstæðismaður
með vestfírska skapgerð, en Mundi
var eins og allir sannir Skeiða-
menn, rótgróinn framsóknarmaður.
Samt gátu þessir höfðingjar ekki
hvor án annars verið. Hann lagði
mikla áherslu á að vera sjálfstæður
og óháður. Hann átti m.a. fjöldann
allan af gömlum tækjum og tólum
sem hægt var að taka í sundur og
nýta til viðgerða og endurbóta á
bifreiðum og heimilistækjum. Þegar
hann byggði heimili sitt í Hvassa-
leiti vann hann flest störf sjálfur
með dyggri aðstoð Sigurlaugs bróð-
ur síns. Hann var sveitamaður í sér
og undi hvergi betur á sólríkum
sumardegi en með fjölskyldunni
með nesti í skjólgóðri laut. Átti
hann gamlan sumarbústað í bolla
undir rafmagnsmastri við Suður-
landsveg við Hólmsá. Þar undi hann
sér á sumrin og dundaði við ýmis-
legt fram eftir degi og gerði frægar
tilraunir í kartöflurækt.
Þegar ég kom inn á heimilið var
Mundi tæplega sjötugur og vann
enn fulla vinnu. Það gerði Kristján
einnig þá um áttrætt og Edda var
í fullu námi vi öldungadeild Mennta-
skólans við Hamrahlíð. Börnin
bjuggu öll heima, en þau eru eins
og systkinin frá Brjánsstöðum mjög
samheldin, og mikill gestagangur
var á heimilinu. Ekki var í fyrstu
auðvelt að átta sig á þessu heimili
sem var eins og stórt sveitaheimili
í miðri Reykjavík nútímans og ég
komst fljótt að raun um að makan-
um fylgdi stórfjölskylda sem ég
lærði fljótt að meta að verðleikum.
Ég kynntist einkennum Munda sem
að ofan eru talin. Auk þess var
hann barngóður svo af bar. Því
fengu ótal börn að kynnast. í
Hvassaleiti áttu strákarnir okkar
Helgu skjól á meðan við stunduðum
okkar vinnu og fórum út að
skemmta okkur eða í ferðalög. Mjög
ákveðin verkaskipting var á milli
gömlu mannanna. Kristján sat og
gekk um gólf með yngstu börnin
en þegar þau urðu eldri og voru
farin að tala tók söguafinn Mundi
við og spann upp fyrir þau ævin-
týri og sögur sem þau hlustuðu
dolfallin á og biðu alltaf spennt
eftir framhaldinu næsta dag. Yfir
þessu var mikil ró og friður sem
hafði mjög bætandi áhrif á börnin
okkar. Verður það seint fullþakkað.
Þau Edda ferðuðust nokkrum
sinnum til útlanda og þá fyrst til
ísraels og Grikklands. Þá var Mundi
sextíu og níu ára og hafði ferðin
mikil áhrif á hann. Seinna ferðuð-
ust þau um mörg Evrópulönd.
Mundi var mikill áhugamaður um
dulspeki og trúmál. Hann trúði á
framhaldslíf og kveið ekki dauðan-
um. Hann veiktist illa af heilablóð-
falli fyrir fimm árum en náði nokkr-
um bata og var svo lánsamur að
geta eftir það dvalið á heimili sínu
þar sem Edda annaðist hann. Hann
var mjög þakklátur fyrir þann tíma
sem hann fékk til að sjá böm sín
þroskast og fleíri barnaböm fæðast
og vaxa upp. Hann fékk hægt and-
lát á heimili sínu laugardaginn fyr-
ir páska og er nú horfinn í annan
heim þar sem hann fær svör við
mörgum þeim spurningum sem á
honum brannu.
Guðjón Þorkelsson.
Tengdafaðir okkar, hann Sigur-
mundur Jónsson eða „Mundi“ eins
og börnin kölluðu hann, er látinn.
Við minnumst Munda með þakk-
læti fyrir alla þá hlýju og um-
hyggju sem hann sýndi fjölskyldum
okkar. Hlýja, kímni og gott lundar-
far voru sterk persónueinkenni
hans, sem komu best í ljós í um-
gengni hans við börnin. Fyrstu
minningar okkar um Munda eru
tengdar sambandi hans við elstu
bamabörnin. Hvernig hann gat
endalaust sagt þeim frumsamdar
sögur, sungið vísur og útskýrt allt
milli himins og jarðar frá hinu
smæsta til þess stærsta. Þegar afi
var að starfa heima við vora oftar
en ekki litlar hendur sem hjálpuðu
til og fengu sína fyrstu leiðsögn í
ýmsu handverki. Þannig sýndi
Mundi okkur hversu gefandi og
ómetanlegt það getur verið fyrir
börnin að vera með þeim sem eldri
era.
Síðustu árin átti Mundi við mikla
fötlun að stríða, en það kom þó
ekki í veg fyrir að hann ætti sínar
stundir með börnunum. Um leið og
við vottum innilega samúð okkar,
viljum við þakka Eddu, tengdamóð-
ur okkar og börnum þeirra fyrir að
hafa með samstöðu sinni gert
Munda kleift að búa heima til hinstu
stundar. Og þar með gefið börnum
okkar tækifæri til að eiga með hon-
um margar ómetanlegar stundir á
undanförnum árum.
Sjöfn Guðmundsdóttir,
Vigdís Klemenzdóttir.
Nú er hann afi minn og nafni
dáinn. Hann var góður maður og
koma margir til með að sakna hans.
Þegar ég var yngri sagði hann mér
oft sögur sem hann samdi jafnóð-
um. Það voru sögur um álfa og
tröll sem hann færði í nútímalegan
búning. Stundum fórum við tveir
upp í Fagrahvamm, sumarbústað
sem amma og afi eiga, og náðum
í kartöflur og rabbarbara. Þá ókum
SIGURMUNDUR
JÓNSSON
KLARA
ÓLAFSDÓTTIR
+ Klara Ólafs-
dóttir fæddist á
bænum Skoruvík á
Langanesi 13. nóv-
ember 1913. Hún
lést á Droplaugar-
stöðum 21. apríl sl.
Hún var elsta barn
hjónanna Margrét-
ar Kristjánsdóttur
og Ólafs Sigfússon-
ar. Yngri systkini
hennar, sem öll eru
látin, hétu Ásta,
Kristbjörg, Helgi,
Guðrún og Sigfús.
Auk þess ólu Mar-
grét og Ólafur upp Sveinbjöm
Jóhannessen, sem lifir fóstur-
systkini sín. Árið 1931 kynntist
Klara Karli Vilberg Karlssyni
frá Nesi í Norðfirði og hófu þau
búskap á Skálum á Langanesi
ári síðar. Karl lést 6. ágúst
1961. Þau eignuðust tvö börn:
MIG langar að minnast móður
minnar Klöru Ólafsdóttur með
nokkrum orðum. Mamma mín var
alltaf besta mamman sem til var.
Þegar ég var lítill strákur þótti mér
gott að hjúfra mig að henni og var
faðmur hennar ávallt hlýr og nota-
legur og þar var skjólið og öryggið
sem litli snáðinn þurfti. Við urðum
strax miklir mátar og fann ég fljótt,
að allt vildi hún gera fyrir drenginn
sinn. Þegar árin liðu varð þetta
gagnkvæmt og fannst mér ekkert
sjálfsagðara en hjálpa mömmu við
hin ýmsu störf innan dyra og utan.
É'g man eftir því að ég fékk að
1) Jón ísfeld, f. 26.
febrúar 1935. Hans
kona er Eileen
Karlsson og eiga
þau fjögur börn,
Pétur, Stefán,
Markús og Katrínu.
Áður hafði Jón
eignast soninn Karl
með Magnúsínu
Guðmundsdóttur. 2)
Steinunn ísfeld, f.
13. janúar 1941.
Fyrri maður hennar
var Ólafur Birgir
Árnason. Þau eign-
uðust eina dóttur,
Svölu. Þau skildu. Seinni maður
Steinunnar er Árni Grétar
Ferdinandsson og eiga þau eina
dóttur, Klöru.
Klara Ólafsdóttir verður
jarðsungin frá Fossvogskapellu
í dag, 28. apríl, og hefst athöfn-
in kl. 13.30.
rétta hjálparhönd við bakstur og
matargerð. Einnig hjálpuðumst við
að, þegar heyskapur stóð yfir á
sumum eða kartöflur voru teknar
upp úr görðum á haustin. Ég tók
fljótt upp hanskann fyrir mömmu
á heimilinu, og vildi rétta hlut henn-
ar þar. Hún dekraði við mig bæði
hvað varðaði matartilbúning, og
eins að sauma handa mér skyrtur,
þegar ég var unglingur. Stundum
þurfti að taka upp og laga
skyrtukraga til þess að ég yrði
ánægður, en ég var ákaflega pjatt-
aður á þessum árum, og virtist hún
ein skilja það. Mörgum klukkutím-
um eyddi hún í að harðstífa
skyrtuflibba uppúr kartöflumjöli,
en það var til siðs á þessum tírna.
Ekki má gleyma umhyggjunni þeg-
ar ég fór í burtu í skóla, fyrst að
Eiðum og síðar í Verzlunarskólann.
Þá útbjó hún allt svo vel og vand-
lega, pakkaði niður í tösku, fyrir
öllu var séð. Síðar þegar allt var
orðið óhreint, þá var sent heim til
mömmu og svo kom allt til baka
þvegið og strokið. Mamma skrifaði
mér ávallt sendibréf, eftir að ég fór
að heiman, og var þá miðað við
að koma bréfi með ákveðnu skipi
sem var að fara suður. Þar var
sagt frá helstu fréttum, og oft
fylgdi böggull, með ýmsu góðgæti,
sem hún vissi, að vel yrðr þegið.
Eftir að námi lauk í Verszlunar-
skóla, vann ég heima við verslun
föður míns í nær tvö ár. Hann var
þá á Landakotsspítala vegna lang-
varandi veikinda. Þegar hann kom
heim, fór ég til Einars Sigurðsson-
ar, sem framkvæmdastjóri Hrað-
frystistöðvar Keflavíkur. Alltaf var
þó farið heim á jólum og sumram,
og alltaf jafngott að koma heim til
mömmu. Veturinn 1961 var pabbi
aftur köminn á sjúkrahús, og í
mars var sýnt hvert stefndi með
hans heilsu. Hann lést í ágúst sama
ár. Mamma hringir til mín í apríl
og biður mig að koma heim og
hjálpa sér með verslunina, og olíu-
sölu fyrir Skeljung. Ég ræddi við
Einar, og fékk hjá honum leyfi til
að fara austur, þá hafði ég verið í
þrjú og hálft ár í Keflavík. Ýmis-
legt hafði farið úrskeiðis fyrir aust-
an, og var mamma fegin að fá mig
heim. Ekki var meiningin að stoppa
lengi fyrir austan, tímann átti að
nota til að losa hana við verslunar-
rekstur og olíuumboð, en forlögin
höguðu því þannig til að útgerðar-
menn í Neskaupstað báðu mig að
standa fyrir síldarsöltun er þeir
höfðu þá nýlega stofnað, það varð
til þess að ég ílengdist þar. Mamma
fór suður í júní og var hjá pabba
þar til hann lést í ágúst.
Á síldarárunum voru mikil um-
svif hjá mér, sfldarsöltun, útgerð,
olíusala, verslun, umboð fyrir Síld-
arútvegsnefnd og fl. Oft þurfti
mamma að bíða með matinn, stund-
um langt fram á nótt. Alltaf átti
hún næga þolinmæði, og aldrei
kvartaði hún. Oft þurfti hún að
svara fyrir mig í síma og taka skila-
boð. Allt þetta leysti hún af hendi
með prýði. Það má segja að við
höfum átt heimili saman þangað
til að ég gifti mig 1967. Fyrst í
Neskaupstað og síðar á Rauðalæk
27. Það varð fljótt föst regla, að
við systkinin Steinunn og ég byðum
mömmu til okkar á sunnudögum.
Var hún þá annan hvem sunnudag
hjá okkur. Oft fórum við í ökuferð
saman, og var þá margt spjallað.
Hugurinn hvarflaði þá norður í
Skoravík þar sem hún var fædd,
eða inn á Þórshöfn þangað sem
fjölskyldan fluttist. Systkinahópur-
inn var stór, mamma elst, og látin
bera nokkra rbyrgð á yngri systk-
inum sínum. Frændgarður stór og
mikill samgangur og samskipti. Þá
var rætt um árin í Neskaupstað,
góðu árin áður en pabbi veiktist,
erfiðu árin eftir að hann varð veik-
ur, og loks tómarúmið sem skapað-
ist eftir að hann lést. Mamma sætti
sig aldrei við að missa pabba svo
fljótt. Hún aðeins 48 ára gömul.
Henni fannst tilganginum með lífi
sínu lokið við andlát hans. Þó má
segja að árin sem hún gætti Svölu,
dóttur Steinunnar systur, hafí gefið
henni nýjan tilgang og hamingju.
Mamma var trúuð köna og veit ég
að hún er nú komin til fyrirheitna
landsins. Þar með er létt af henni
þeirri vanlíðan og kvíða, er hijáði
hana hin síðari ár.
Megi góður guð geyma hana.
Blessuð sé minning hennar. Hennar
einlægur sonur.
Jón ísfeld Karlsson.
Þá er ástkær amma mín Klara
Ólafsdóttir látin, 81 árs að aldri.
Amma var fædd á bænum Skoru-
vík á Langanesi, elsta barn hjón-
anna Margrétar Kristjánsdóttur og
Ólafs Sigfússonar bónda. Margrét
móðir ömmu var ein af fjórtán
systkinum og dóttir hjónanna
Kristjáns Þorlákssonar, sem lengi
var vitavörður á Langanesi og konu
hans, Kristbjargar Maríu Helga-
dóttur. Ólafur faðir ömmu var einn
af sjö börnum hjónanna Sigfúsar
Jónssonar frá Hermundarfelli í
Þistilfirði, sem síðar settist að á
Þórshöfn og annaðist póstflutninga
í héraðinu, og Guðrúnar Guð-
mundsdóttur frá Sandfellshaga í
Axarfirði.
Amma ólst upp í svonefndum
Fremribæ sem var dálítið vestan
við Skoruvík og sleit þar barns-
skónum. Hún varð þó snemma að
fara að vinna fyrir sér eins og þá
tíðkaðist og minntist oft síðar á
hve henni hafi leiðst og þótt erfið
fyrsta vistin sem hún var send í
strax eftir fermingu, þá aðeins 13
ára gömul. Foreldrar ömmu flutt-
ust síðar til Þórshafnar á Langa-
nesi og var amma þar í vist hjá
ágætisfólki og líkaði það vel.
Árið 1931 þegar amma var 17
ára réð hún sig sem vinnukonu
sumarlangt til ungra hjóna sem
bjuggu á Skálum á Langanesi.
Stundaði eiginmaðurinn þar útgerð
og fiskverkun yfir sumartímann
ásamt bróður sínum og fleirum, en
konan var heilsuveil og þurfti að-