Morgunblaðið - 08.06.1995, Blaðsíða 18

18 FIMMTUDAGUR 8. JÚNÍ 1995
ERLENT
MORGUNBLAÐIÐ
Reuter
Kemur færandi hendi
HELMUT Kohl kanslari Þýska-
lands færði heimastjórn Palest-
ínumanna 10 miiyónir þýskra
marka, jafnvirði 450 milljóna
króna, að gjöf er hann ræddi við
Yasser Arafat, leiðtoga Frelsis-
samtaka Palestínumanna (PLO),
í Jeríkó í gær. Kohl er fyrsti
útlendi sljórnarleiðtoginn sem
ræðir við Arafat í Jeríkó en áður
höfðu Tansu Ciller forsætisráð-
herra Tyrklands og John Major
forsætisráðherra Bretlands
fundað með Arafat í höfuðstöðv-
um hans á Gaza. Þýski kanslar-
inn er í vikulangri heimsókn til
Miðausturlanda. Myndin var tek-
in er hann heilsaði palestínskum
heiðursverði við upphaf fundar
hans með Arafat.
Blóðug átök zúlúmanna og ANC í fyrra
Þáttur Mandela
gagnrýndur
Jóhannesarborg. Reuter.
HATTSETTUR embættismaður í
Afríska þjóðarráðinu, ANC, í Suð-
ur-Afríku sagði í gær að yfirstjórn
samtakanna hefði óttast að zúlú-
menn myndu ráðast á aðalstöðvar
þeirra í Jóhannesarborg í mars í
fyrra. Verðir í aðalstöðvunum
gripu þá til vopna gegn óeirða-
seggjunum og féllu átta manns
en alls 55 í átökum í borginni og
grenndinni.
Deildu um leiðir til að
koma á lýðræði
Hart hefur verið deilt á Nelson
Mandela, núverandi forseta, fyrir
að gefa skipun um að beita vopn-
um ef nauðsyn krefði og átti að
ræða málið á þingi í gær. Forset-
inn skýrði sjálfur frá því í liðinni
viku að hann hefði gefið umrædda
skipun og sagði að hún hefði verið
óhjákvæmileg.
Um þetta leyti deildu Mandela
og Mangosuthu Buthelezi, helsti
leiðtogi zúlúmanna, hart um hvaða
leiðir skyldi fara til að koma á
raunverulegu lýðræði í landinu
eftir að aðskilnaðarstefnan var
búin að renna sitt skeið.
Buthelezi krafðist fyrst og
fremst aukinna áhrifa einstakra
héraða á sín eigin mál. Þótt hann
tæki að lokum sæti í stjórn Mand-
ela eftir valdatöku ANC hafa deil-
urnar milli þeirra blossað upp aft-
ur. Um 1.600 manns hafa fallið í
pólitískum óeirðum frá því að ANC
sigraði í fyrstu fijálsu kosningun-
um í landinu í apríl í fyrra. Mest
hefur mannfallið verið í KwaZulu-
Natal, þar sem Inkatha-flokkur
Buthelezis er við völd.
Verðum að muna hvernig
ástandið var
Embættismaður ANC, Cheryl
Carolus, sem er varaframkvæmda-
stjóri samtakanna, harmaði ýmsan
misskilning í tengslum við málið
og gaf í skyn í gær að til að geta
skilið hvað gerðist væri nauðsyn-
legt að rifja upp hvernig ástandið
hefði verið í landinu í mars í fyrra.
„Við verðum að minnast óttans
sem heltók okkur öll þennan dag.“
Thatcher
gagnrýnd
London. Reuter.
JOHN Major forsætisráðherra
Bretlands gagnrýndi stjórnarand-
stöðuna í gær fyrir að bráða-
birgðaskýrslu um rannsókn á
hneykslismáli er varðar vopnasölu
til Iraks skyldi lekið til fjölmiðla.
Major sagði að illkvitni hefði
ráðið ferðinni er stjórnarandstæð-
ingar hefðu dreift upplýsingum
úr bráðabirgðaskýrslu rannsókn-
arnefndar undir forystu dómarans
Sir Richards Scott.
Villandi bréf
Blaðið Independent sagði í gær,
að rannsóknamefndin gagnrýndi
Margaret Thatcher fyrrverandi
forsætisráðherra vegna málsins.
Hefði hún m.a. villt um fyrir þing-
inu með bréfi sem í hefðu verið
rangfærslur varðandi áform um
flugvélasölu til íraks. Tókst blað-
inu ekki að fá álit Thatcher á nið-
urstöðum nefndarinnar.
■béh
Reuter
Jómfrúrferð Boeing 777
BOEING 777, ný tveggja hreyfla risaþota Boeing-
verksmiðjanna, fór í jómfrúrferð sína í gær. Þetta
er stærsta tveggja hreyfla flugvél í heimi. Myndin
var tekin í Washinton á þriðjudag. Vélin, sem fór
jómfrúrferðina, er í eigu bandaríska flugfélagsins
United Airlines og fór sitt fyrsta áætlunarflug frá
London til Washington. Vélin tekur um 300 far-
þega, en sögn talsmanna United-félagsins er rekstr-
arkostnaður við vélina litlu meiri en við 767 vél-
ina, sem tekur um 200 farþega. Megin ástæðan
kvað vera mun minni eldsneytiskostnaður. Hreyfl-
ar 777 vélarinnar eru kraftmeiri en áður hefur
þekkst, og ummál loftinntaks hvors um sig er sagt
vera meira en ummál bols 737 vélarinnar. Boeing
er þegar byijað að athuga möguleika á að fram-
leiða lengda útgáfu af 777, sem tæki 370 farþega.
Pa,ul Keating forsætisráðherra Astralíu um brottför úr breska konungdæminu
Efnt verði til
þj óðaratkvæðis
Canberra. Reuter.
ÁSTRALIR munu ganga til kjör-
fundar 1998 eða 99 og greiða at-
kvæði um hvort Ástralía skuli segja
skilið við breska konungdæmið og
gerast lýðveldi. Paul Keating, for-
sætisráðherra Ástralíu, tilkynnti
þetta á þingi í gær. Hann útskýrði
hugmyndir sínar um lýðveldið Ástr-
alíu í ræðu sem sjónvarpað var
beint frá þinginu. „Fyrsta breyting-
in sem ég vil að verði í Ástralíu er
að Ástrali taki við embætti þjóð-
höfðingja,“ sagði Keating.
Verði kjörinn af þinginu
Elísabet Bretadrottning er nú-
verandi þjóðhöfðingi Ástralíu sam-
kvæmt stjórnarskrá frá 1901.
Endaþótt skoðanakannanir bendi
til að 50-60 prósent atkvæðisbærra
Ástrala séu fylgjandi stofnun lýð-
veldis telja stjórnmálaskýrendur að
í tillögu um stofnun lýðveldis verði
að gera ráð fyrir einhverjum stjórn-
arskrárbreytingum, eigi tillagan að
ná fram að ganga.
Búist er við að Keating leggi til
að þjóðhöfðingi verði einungis kjör-
inn með stuðningi tvöfalds meiri-
hluta þingmanna, fremur en í al-
mennum kosningum. Þetta yrði
gert til þess að koma í veg fyrir
að kjörinn þjóðhöfðingi hefði umboð
almennings og gæti í krafti þess
öðlast völd líkt og málum er háttað
í Bandaríkjunum.
Ástrala að ákveða
íhaldsmenn í stjórnarandstöðu
eru andvígir stofnun lýðveldis. Þeir
Reuter
Paul Keating, forsætisráðherra Ástraliu, flytur þinginu í Can-
berra ræðu sína í gær, og gerir grein fyrir hugmyndum sinum
um stofnun lýðveldisins Ástralíu.
segja enga ástæðu til þess að breyta
stjórnarskrá sem hefur reynst góð
og gegn.
Embættismaður í breska utanrík-
isráðuneytinu sagði í gær að það
væri Ástrala sjálfra að ákveða hvort
þeir stofnuðu lýðveldi. „Við munum
bíða úrslitanna, efni þeir til at-
kvæðagreiðslu, og samþykkja
ákvörðun þeirra, hver sem hún
verður." Hann sagði ennfremur, að
það myndi engu breyta um sam-
skipti landanna þótt Ástralía segði
skilið við breska konungdæmið;
tengslin yrðu áfram jafn náin og
verið hefur.
Flugræn-
ingi fram-
seldur
HÆSTIRÉTTUR í Noregi
kvað í gær upp þann úrskurð
að framselja skyldi til Þýska-
lands ríkisfangslausa konu
sem tók þátt í ráni á flugvél
þýska félagsins Lufthansa árið
1977. í úrskurðinum segir að
þýsk yfirvöld geti ákært kon-
una fyrir flugrán, fjárkúgun,
gíslatöku og aðild að tilraun
til að myrða þýsku hermennina
sem réðust.til atlögu í flugvél-
ina.
Graham féll
saman
PREDIK-
ARINN
Billy Gra-
ham féll
saman þeg-
ar hann var
að flytja
ræðu í Tor-
onto á
þriðjudag.
Hann var
fluttur á sjúkrahús og að sögn
aðstoðarmanna hans er hann
nú við góða heilsu. Graham er
76 ára að aldri og hafði verið
með flensu undanfama daga.
Hann hefði ákveðið að halda
ræðuna þrátt fyrir að læknar
hefðu ráðið honum frá þvf.
200 látnir úr
Ebola
TALA þeirra sem látist hafa
af völdum Ebola-veirunnar í
Zaire er nú komin í 202, að
sögn formanns nefndar sem
yfirvöld í landinu fólu að fylgj-
ast með faraldrinum. Fjöldi
skráðra sjúkdómstilfella er
hinsvegar óbreyttur, eða 245.
Flugslys í
Lettlandi
FLUGVÉL sem flytja átti for-
sætisráðherra Lettlands, Mar-
is Gailis, til Brussel fórst í gær
og með henni tveggja manna
áhöfn. Að sögn embættis-
manna var verið að undirbúa
vélina vegna fyrirhugaðrar
ferðar forsætisráðherrans.
Vélin var tékknesk og var gjöf
frá tékkneska lýðveldinu.
Afsögn ráð-
herra
ANTONIO Brancaccio, innan-
ríkisráðherra Ítalíu, sagði af
sér í gær vegna heilsubrests.
Hann var lagður á sjúkrahús
í Róm í gær, og að sögn emb-
ættismanna er hann alvarlega
veikur. Ekki var greint nánar
frá veikindum ráðherrans.
Yfirmenn til
fundar
HOSNI Mubarak, forseti
Egyptalands, greindi frá því í
gær að yfirmenn heija ísraels
og Sýrlands myndu eiga fund
í Bandaríkjunum í þessum
mánuði. Mubarak sagðist ekki
vita hvað síðan tæki við.
Hvorki hefur gengið né rekið
í viðræðum ríkjanna um Gól-
an-hæðir, sem ísraelsmenn
hertóku 1967, og samskipti í
framtíðinni.
Billy Graham