Morgunblaðið - 08.06.1995, Qupperneq 37

MORGUNBLAÐIÐ
MINNINGAR
FIMMTUDAGUR 8. JÚNÍ 1995 37
GUÐRÚN
GUÐMUNDSDÓTTIR
+ Guðrún fæddist
á Neðri-Svert-
ingsstöðum í Mið-
firði, V-Hún., 16.
maí 1911. Hún lést
í Hafnarbúðum 2.
júni síðastliðinn.
Foreldrar hennar
voru hjónin Guð-
mundur Sigurðsson,
bóndi á Neðri-Svert-
ingsstöðum, kaupfé-
lagssljóri á
Hvammstanga og
bóndi á Syðri-Völl-
um í Miðfirði, f.
26.3. 1875, d. 14.1.
1923, og Magðalena
Guðrún Einarsdóttir, f. 18.7.
1868, d. 11.10. 1929. Guðrún var
yngst átta systkina sem nú eru
öll látin. Hin voru Skúli kaupfé-
lagsstjóri og alþingismaður, Karl
verkstæðisformaður, Ragnhild-
ur hjúkrunarkona, Páll bóndi,
Ólöf húsfreyja, Ingibjörg hús-
freyja og Sigurður klæðskeri.
Uppeldissystir þeirra er Hrefna
MÓÐURSYSTIR mín, Guðrún Guð-
mundsdóttir kaupkona, er til moldar
borin í dag.
Hún var síðust eftirlifandi af þeim
hópi systkina sem kenndur var við
Kaupfélagið á Hvammstanga á upp-
hafsárum þess. Faðir þeirra var
Guðmundur Sigurðsson, fyrsti kaup-
félagsstjórinn þar, og móðirin
Magðalena Guðrún Einarsdóttir,
kona hans. Þau systkin fæddust
reyndar á Svertingsstöðum á Hrúta-
fjarðarhálsi og voru snemma sett til
verka við sveitastörf hvers konar
eins og sjálfsagt var. Eins var það
að þótt fjölskyldan flytti í íbúð kaup-
félagsstjóra á hæðinni fyrir ofan
verslunina á Hvammstanga þá var
ekki slegið slöku við bústörfin því
Guðmundur keypti jörðina Syðri-
Velli, nokkru innar með firðinum,
og rak þar búskap sem mestmegnis
byggðist á vinnuframlagi þeirra
syskinanna. Vinnuharka þótti ekki
tiltökumál í þá daga. Hver skyldi
vinna það sem getan leyfði. Systkin-
in voru átta og í vísu eftir frænda
þeirra, Jón S. Bergmann, má sjá að
helmingur þeirra hefur verið farinn
að láta til sín taka á sviði hinna
fullorðnu en yngri börnin enn ekki
komin í gagnið þegar hún er ort.
Vísa þessi lifir enn meðal afkomend-
anna og mun eflaust gera það enn
um langan aldur, enda snilldarlega
ort því þarna eru öll systkinin nefnd
— og í réttri aldursröð. Hún er svona:
Skúli, Kaili, Ragna, Palli ráðin kunna,
leik og gleði lengi unna
Lóa, Inga, Siggi, Nunna.
Guðrún var yngst en henni hafði
pabbinn gefið gælunafnið Nunna.
Það festist svo við Guðrúnu frænku
mína að það varð hennar heiti til
æviloka innan fjölskyldunnar og með-
al náinna vina. Guðmundur var mál-
næmur og málvandur; leiðrétti jafn-
harðan ambögur sem upp komu í
krakkahópnum. Móður mína kallaði
hann Lóu tii að Ólöf yrði ekki Óla.
Reyndar var hópurinn stærri því með
þeim systkinum ólst upp Hrefna,
dóttir móðursystur þeirra. Hún lifir
enn og hefur mátt sjá á bak þeim
hveiju af öðru undanfarna áratugi.
Agi og ábyrgð voru þau gildi sem
hvað hæst voru sett í uppeldi systk-
inanna og mótuðu þau mjög. Einnig
hafði það sín áhrif á þau að um
kaupfélagsstjórann, föður þeirra,
blésu stundum svalir vindar eins og
oft vill verða um forystumenn í hér-
aði. Vera má að það hafi að ein-
hverju leyti ýtt undir stórlyndi í fari
þeirra síðar meir, a.m.k. sumra. Hins
vegar fer því fjarri að á þessu mynd-
arlega æskuheimili Nunnu hafi ríkt
dramb eða drungi. Ýmis tilsvör og
tilvik þaðan eru löngu orðin ívitnun-
arefni afkomendanna, allt í fjórða
lið. Almenn rík kímnigáfa í fjölskyld-
unni og fjörkálfarnir Kalli og Palli
lífguðu alltaf hressilega upp á hvers-
dagsleikann, ætlaði hann að verða
yfirþyrmandi.
Þetta var það umhverfi sem mót-
Ásgeirsdóttir, dóttir
Ketilríðar móður-
systur þeirra og
manns hennar, Ás-
geirs Ingimundar-
sonar. Guðrún gift-
ist árið 1943 Daníel
Péturssyni, f. 11.
september 1898, d.
14. september 1991,
sjómanni á Akra-
nesi. Þar áttu þau
og ráku vefnaðar-
vöruverslunina
Grímu. Árið 1969
fluttust þau til
Reykjavíkur og áttu
þar heimili á Fálka-
götu 5. Síðustu sex ár ævinnar
dvaldist Guðrún í Hafnarbúðum.
Guðrún og Daníel voru barnlaus
en sonur Daníels og fyrri konu
hans, Margrétar Sigurðardóttur,
d. 1940, var Pétur kaupmaður,
d. 1987.
Guðrún verður jarðsungin frá
Fossvogskapellu í dag og hefst
athöfnin klukkan 10.30.
aði hana Nunnu frænku mína. Hún
þjálfaðist síðan í verslunarstörfum í
kaupfélaginu, eftir að Skúli bróðir
hennar tók við stjórn þess, og starf-
aði þar um árabil. Menntun sína
sótti hún í Héraðsskólann á Laugar-
vatni og á verslunarsviði í Verslun-
arskólann í Reykjavík. Þannig hlaut
hún þá þekkingu sem varð grund-
völlur að megin ævistarfi hennar,
rekstri eigin verslunar á Akranesi.
í nóvember árið 1940 tók Nunna
frænka mín á leigu lítið búðarpláss,
svona á stærð við miðlungs herbergi
eða varla það, í húsinu Sólbakka á
Akranesi og stofnaði vefnaðarvöru-
verslun sem hún gaf nafnið Gríma,
í höfuðið á mági sínum. Sérverslanir
á þessu sviði þekktust svo sem í
Reykjavík á þessum tíma og sjálf-
sagt líka á Akureyri, en varla miklu
víðar, og að stofna til slíks á Akra-
nesi virðist ekki hafa hvarflað að
nokkrum manni fram til þess tíma.
En það gerði Guðrún Guðmundsdótt-
ir. Hún hafði til þess kjarkinn, þekk-
inguna, kynfylgjuna og uppeldis-
áhrifin sem dugðu. Hún hafði erft
lífsviðhorf aldamótakynslóðarinnar.
Heiðarleiki og áreiðanleiki gilti um-
fram allt í viðskiptum og nægjusemi
í eigin líferni. Verslunin dafnaði því
og björtustu vonir rættust.
Hið sama má segja um einkalífið.
Á Akranesi fann hún sinn-lífsföru-
naut. Árið 1943 giftist hún Daníel
Péturssyni sjómanni en hann hafði
misst fyrri konu sína þremur árum
áður. Brátt kom í ljós að Daníel var
ekki síður liðtækur við verslunar-
reksturinn en sjómennskuna og svo
fór fyrr en varði að hann tók að
starfa alfarið við hlið konu sinnar í
Grímu. Reksturinn dafnaði og litla
búðarkompan dugði engan veginn,
enda var ráðist í að byggja myndar-
legt verslunar- og íbúðarhús á Suð-
urgötu 83. í það fluttu þau í maí-
mánuði 1944. Þar sköpuðu þau sér
vettvang og umgerð um sitt ævi-
ste.rf. Segja má að Daníel og Gríma
hafi verið þau meginskaut sem h'f
Nunnu frænku snerist um upp frá
þessu. Hjónaband þeirra Daníels var
barnlaust en Daníel átti soninn Pét-
ur frá fyrra hjónabandi og naut hún
góðra tengsla við hann, konu hans
og börn. Árið 1969 brugðu þau
Daníel svo búi á Akranesi og flutt-
ust til Reykjavíkur, þar sem þau
bjuggu á Fálkagötu 5, en síðastliðin
sex ár dvaldi Nunna í Hafnarbúðum
o g naut þar hinnar bestu umönnunar
og hlýju í ellinni. Daníel missti hún
árið 1991.
Við kveðjum í dag verðugan full-
trúa þeirrar kynslóðar sem mótaðist
um og upp úr aldamótunum síðustu,
kynslóðar sem skilaði okkur fram á
miðja þessa öld, yfir tímabil sem
spannar bæði kreppuárin og lýðveld-
isstofnunina. Við, afkomendur
„krakkanna í kaupfélaginu" á
Hvammstanga kveðjum hið síðasta
þeirra systkina. Megi minning þeirra
lifa.
Bjarni Grímsson.
Hvar hafa dagar lífs míns lit sín-
um glatað. Ó, hvar.
En hvað við aldnir Skagamenn,
munum vel eftir fríðu bjarthærðu
konunni sem flutti norðan af
Hvammstanga hingað í bæinn árið
1941 og stofnsetti búðina sína, vefn-
aðarvöruverslun sem fékk heitið
Gríma. Á ferðum sínum í bæinn
vegna verslunarinnar kynntist hún
manninum sínum Daníel Péturssyni
sem var skipveiji á Fagranesinu sem
þá annaðist ferðir milli Akraness og
Reykjavíkur. Þau byggðu sér mynd-
arlegt hús við Suðurgötuna og fluttu
búðina á neðri hæðina, en hlýlegt
heimili áttu þau á efri hæðinni.
Hann fór að vinna með henni við
verslunina og eftir það fengu þau
staðarheitið Daníel og Guðrún í
Grímu sem hljómaði svo vel í munni
okkar Skagamanna.
Þegar elsta íþróttahúsið í bænum
sem stendur á gömlu skólalóðinni
við Skólabraut var byggt, þótti gef-
ast þar gott tækifæri til æfinga og
leikfimiiðkana. Þá stofnaði nokkuð
stór hópur kvenna leikfimihóp sem
kom saman tvö kvöld í viku og gerðu
heilsusamlegar æfingar og léku sér
saman eina kennslustund. Úr þess-
um hópi var stofnað til ævilangrar
vináttu okkar nokkurra stallsystra
úr æfingahópnum, sem fórum síðar
að ferðast saman nokkra daga á
hveiju sumri. Þá var Guðrún hinn
hrifnæmi náttúruunnandi okkar öt-
ulasti ferðafélagi. Við nutum þess
að labba saman um landið okkar
fijálsa og fagra. Við höfðum það
ferðasnið að taka rútuna á einhvern
góðan stað, dvelja þar nokkra daga
og labba um, helst gamlar og fáfarn-
ar slóðir. Þá var gaman að vera í
fylgd með Guðrúnu þegar við geng-
um gamlar götur og komum að eyði-
býlum. Þá var hún til með að segja:
Hér vildi ég vera, hér vildi ég eiga
heima ein með landinu mínu. Eitt
sinn gengum við um gamla eyðibýlið
Seljadal á Reynivallahálsi í Kjós, sem
hefur verið mjög afskekt býli því þar
sést ekki til neinna bæja. Við geng-
um um rústirnar og að fallega litla
bæjarlæknum sem fellur í fossi niður
í túninu. Guðrún settist hrifin á lækj-
arbakkann og varð þessi vísa á vör-
um:
Hér gæti ég unað um eilífð í ró
útbúið matinn í pottinn,
grautinn minn eldað og gert mína skó
og gutlað í lindinni þvottinn.
Við hinar vinkonurnar lifðum með
henni helgistund þegar hún gekk á
vit náttúrunnar og einfaldleikans við
litla fjallalækinn. Hún var mikill úti-
vistarunnandi. Á meðan hún bjó á
Akranesi naut hún þess að ganga
um fjallið okkar, Akrafjallið, og
skipti það ekki máli hvaða árstíð
var. Fjallið var helgur reitur, þar
mátti hvorki hreyfa stein eða slíta
upp blóm. Það þótti þeim hjónum
Daníel og Guðrúnu í Grímu góð helgi
ef þau gátu hvílt sig frá verslunar-
vafstrinu og labbað um Akrafjallið
sitt.
Og árin líða. Leikfimihópurinn
hafði lagt niður listir sínar og ferð-
unum tók að fækka. Guðrún og þau
hjón fluttu frá Akranesi 1969 til
Reykjavíkur og sumar úr hópnum
urðu að leggja leið sína yfir móðuna
miklu. En við sem enn erum ofar
moldu langar til að kveðja góða vin-
konu með þessum fáu orðum, kveðja
leiðtoga sem kenndi okkur að njóta
landsins með því að labba um það,
lesa sögu þess og njóta fegurðar
þess.
Sofðu í friði, í mold ættjarðarinn-
ar.
Gamli gönguhópurinn
á Akranesi.
Hreinsum upp oggerum við eldri legsteina.
Höjutn einnig legsteina og krossa til sölu.
Fjölbreytt úrval
Góðfúslega hajtð samband i síma 566-6888.
Steinaverksmiðjan Korpó
ERFIDRYKKJUR
sími 620200
t
Ástkær móðir okkar,
ÞÓRDÍS GUÐJÓNSDÓTTIR
frá Svanhóli,
Vestmannaeyjum,
sem lést í Sjúkrahúsi Vestmanneyja
föstudaginn 2. júní, verður jarðsungin
frá Landakirkju, Vestmannaeyjum, laug-
ardaginn 10. júní kl. 14.00.
Blóm og kransar vinsamlegast afþakk-
aðir, en þeim, sem vildu minnast hinnar
látnu, er bent á slysavanardeildina Eykyndil, Vestmannaeyjum.
Fyrir hönd vandamanna,
börn hinnar látnu.
t
Útför
HALLDÓRSÞÓRÐARSONAR
bónda
á Laugarlandi,
sem lést 4. júní, fer fram frá Melgraseyrarkirkju laugardaginn
10. júní kl. 14.30.
Ása Ketilsdóttir,
Þórður Halldórsson,
Jóhanna Halldórsdóttir, Jón Sigfús Sigurjónsson,
Karl Halldórsson,
Halldór Hjalti Halldórsson,
Óttar Örn Jónsson.
t
Hjartkær unnusti minn, sonur okkar,
bróðir og mágur,
ALBERT ÞÓR GUNNARSSON,
Brekkubraut 2,
Akranesi,
sem lést í Borgarspítalanum 3. júní,
verður jarðsunginn frá Akraneskirkju í
dag, fimmtudaginn 8. júní, kl. 14.00.
Guðný Elíasdóttir,
Rósa Kristfn Albertsdóttir, Gunnar Hafsteinsson,
Hafsteinn Gunnarsson, Kristjana Jónsdóttir,
Lúðvík Gunnarsson.
t
Hjartkær eiginmaður minn, faðir okkar,
tengdafaðir og afi,
SIGURÐUR MAGNÚS
SÓLMUNDARSON,
Dynskógum 5,
Hveragerði,
sem lést þann 3. júní, verður jarðsung-
inn frá Hveragerðiskirkju laugardaginn
10. júní kl. 13.30.
Auður Guðbrandsdóttir,
Sólmundur Sigurðsson, Margrét Ásgeirsdóttir,
Anna Kristín Sigurðardóttir, Magnús Ögmundsson,
Guðbrandur Sigurðsson, Sigríður Helga Sveinsdóttir,
Bryndís Sigurðardóttir, Kent Lauridsen,
Steinunn Margrét Sigurðardóttir, Andrés Úlfarsson
og barnabörn.
t
Ástkær móðir okkar, tengdamóðir,
amma og langamma,
KAREN M. SLOTH GISSURARSON,
Árskógum 6,
Reykjavfk,
sem lést 1. júní sl., verður jarðsungin
frá Fossvogskirkju í dag, fimmtudaginn
8. júní, kl. 15.00.
Blóm og kransar vinsamlegast afþakk-
aðir, en þeim, sem vilja minnast hinnar
látnu, er bent á Minningarsjóð MS-félags
sími 568 8620.
íslands, Álandi 13,
Inga Kjartansdóttir, Guðni J. Guðnason,
Gunnar Kjartansson, Ágústa Árnadóttir,
Anna Kjartansdóttir, Björn S. Lárusson,
Erla Kjartansdóttir, Sigurbjörn E. Kristjánsson,
Sonja Kjartansdóttir,
Kristján Kjartansson, Stefanía K. Karlsdóttir,
barnabörn og barnabarnabörn.
Þökkum auðsýnda samúð og hlýhug við andlát og útför
GUÐMUNDAR ÓSKARS EINARSSONAR,
elli- og hjúkrunarheimilinu Grund,
áður i Stóragerði 34.
Fyrir hönd aðstandenda,
Marfa Guðmundsdóttir.