Morgunblaðið - 13.06.1995, Blaðsíða 4

4 ÞRIÐJUDAGUR 13. JÚNÍ 1995
MORGUNBLAÐIÐ
Góð síldveiði innan íslensku
fiskveiðilögsögunnar
Mokveiði hjá fær-
eyskum skipum
ÞRJÚ færeysk síldveiðiskip hafa
fengið mokafla 15 mílum innan ís-
lensku fískveiðilögsögunnar austur
af Langanesi að undanförnu. Mikil
síld virðist vera á þessu svæði en
menn eru ekki bjartsýnir á að hún
dvelji lengi innan lögsögunnar.
Stýrimaðurinn á færeyska síld-
veiðiskipinu Kronborg sagði í sam-
tali við Morgunblaðið að mikil síld^
væri þarna á ferðinni. Þeir hefðu
fyllt skipið í fimm köstum og land-
að 1.552 tonnum á Eskifírði í gær-
morgun. Hann sagði að tvö önnur
færeysk skip, Nordborg og Jupiter,
hefðu einnig verið að fá góðan afla
en þau hefðu verið aðeins austar
þannig að síldin væri á nokkuð stóru
svæði. Jupiter hafí landað um 1.200
tonnum á Seyðisfirði í gær en Nord-
borg hafí hinsvegar landað í Fær-
eyjum. Hann reiknaði ekki með að
fleiri færeysk skip kæmu á svæðið
vegna þess að þau ættu lítinn kvóta
eftir og a.m.k. eitt þeirrra væri
bundið við bryggju í Færeyjum af
þeim sökum.
Síldin gengur líklega
ekki vestar
Að sögn Hjálmars Vilhjálmsson-
ar hjá Hafrannsóknastofnun var
hann í sambandi við færeyskt rann-
sóknaskip fyrir nokkrum dögum
sem varð vart við mikið af síld yst
í íslensku lögsögunni, nyrst í þeirri
færeysku og í syðsta hluta Síldar-
smugunnar. Það gæti verið sú síld
sem Færeyingarnir væru að fá
núna. Lang líklegast væri að síldin
lægi í austuijaðrinum á Austur-
íslartdsgrunninu, sem liggur suður
með Austurlandi í átt til Færeyja.
Hjálmar sagði að ótrúlegt væri að
síldin færi lengra vestur eins og
staðan væri núna. Sjórinn væri það
kaldur á þessu svæði. Það yrði þá
aðeins í yfírborðsiaginu þegar sólin
er búin að koma því í 3-4 gráður.
Rannsóknaskipið Árni Friðriksson
væri á leiðinni að kanna svæðið.
„Þessi hegðun síldarinnar er að
mörgu leyti svipuð og í maí í fyrra.
Þá kom síldin aðeins innfyrir lög-
söguna en engin veiðiskip voru þá
á svæðinu. En hún stoppaði ekkert
þarna í fyrra, hvað svo sem hún
gerir núna. Hún gæti þó stoppað
eitthvað núna vegna þess að það
er nóg æti þarna. Þetta eru eðlilega
mikil tíðindi að því leytinu til að
það hefur ekki fengist síld innan
okkar lögsögu síðan 1968,“ sagði
Hjálmar.
Síldarskipin tilbúin
Þær útgerðir sem Morgunblaðið
hafði samband við, voru tilbúnar
að senda sín skip strax af stað á
síldveiðisvæðið í íslensku lögsög-
unni ef verljfalli yrði aflýst í dag.
Hjá Hraðfrystistöð Þórshafnar
fengust þær upplýsingar að Júpíter
ÞH 61 yrði sendur strax út og verk-
fall yrði blásið af, enda menn farið
að klæja í fingurna eftir langvar-
andi aðgerðarleysi. Emil Thoraren-
sen hjá Hraðfrystihúsi Eskifjarðar,
sem gerir m.a. út Hólmaborg SU
11, sagði að þeir myndu ekki senda
öll þijú skip sín á svæðið þar sem
þeir ættu aðeins eftir 4.300 tonna
síldarkvóta. Hjá ísfélagi Vest-
mannaeyja, sem gerir einnig út
þijú loðnuskip sem hafa verið á síld-
veiðum, fengust þær upplýsingar
að þau yrðu öll send á vettvang um
leið og verkfalli yrði aflýst þrátt
fyrir aðeins 5.336 tonna kvóta.
FRÉTTIR
Fiskveiðisljórnarfrumvarpmu vísað til þriðju umræðu
Morgunblaðið/Kristinn
TRILLUKARLAR fjölmenntu á þingpöllum í gær og létu álit sitt á orðum þingmanna óspart í Ijós.
Stjórnarliðar með fyr-
irvara um róðrardaga
TVEIR þingmenn Sjálfstæðisflokks-
ins greiddu atkvæði með tillögu
stjórnandstöðunnar um róðrardaga-
kerfi við aðra umræðu um frumvarp
ríkisstjórnarinnar um stjórn fisk-
veiða á Alþingi í gær. Þrír þingmenn
Framsóknarflokksins lýstu því jafn?
framt yfir við atkvæðagreiðsluna að
þeir greiddu atkvæði með frumvarp-
inu við aðra umræðu í trausti þess
að ákvæði um róðrardagakerfi yrðu
tekin inn í frumvarpið áður en það
kæmi til 3. umræðu.
Allar tillögur meirihluta sjávarút-
vegsnefndar voru samþykktar og
breytingartillögur stjórnarandstöð-
unnar felldar. Trillusjómenn fjöl-
menntu á þingpalla og fylgdust með
þegar atkvæðagreiðslan fór fram,
en hún tók hálfa aðra klukkustund.
Guðjón Guðmundsson, þingmaður
Sjálfstæðisflokksins á Vesturlandi,
og Guðjón Arnar Kristjánsson, vara-
þingmaður Sjálfstæðisflokksins á
Vestfjörðum, greiddu breytingartil-
lögu stjórnarandstöðunnar atkvæði
um að róðrardagakerfi yrði tekið upp
í haust í byijun nýs fiskveiðiárs.
í upphafi atkvæðagreiðslunnar
kvaddi Ólafur Ragnar Grímsson,
formaður Alþýðubandalagsins, sér
hljóðs og sagði að sér hefði borist
til eyrna að Hjálmar Árnason, þing-
maður Framsóknarflokksins á
Reykjanesi, hefði fyrirvara við
nefndarálit meirihluta sjávarútvegs-
nefndar, en það kæmi ekki fram í
nefndarálitinu.
Hjálmar sagði það rétt að hann
hefði fyrirvara við álit sjávarútvegs-
nefndar, en vegna tæknilegra mis-
taka kæmi það ekki fram við nafn
hans á álitinu.
Nokkrar umræður urðu um störf
þingsins af þessum sökum og kom
það fram hjá Ólafi Einarssyni, for-
seta Alþingis, að mistökin væru ekki
starfsmanna þingsins.
Vilja róðrardagakerfi
Við atkvæðagreiðsluna gerðu
margir þingmenn stjórnar og stjórn-
arandstöðu grein fyrir atkvæði sínu.
Hjálmar Árnason sagðist greiða
frumvarpinu atkvæði sitt í þeirri von
að ná megi fram breytingu um róðr-
ardagakerfi milli 2. og 3. umræðu.
Siv Friðleifsdóttir, þingmaður
Framsóknarflokksins á Reykjanesi,
sagði að roðrardagakerfi væri besta
lausnin. Hún samþykkti frumvarpið
nú í trausti þess að milli 2. og 8.
umræðu yrði reynt að tryggja fé sem
þyrfti til að setja upp eftirlitsbúnað
vegna kerfisins. Einnig teldi hún
brýnt að þeir sem kysu þorskaflahá-
mark ættu afturkvæmt úr því strax
og róðrardagakerfi yrði komið á.
Magnús Stefánsson, þingmaður
Framsóknarflokksins á Vesturlandi,
sagðist styðja nefndarálit meirihluta
sjávarútvegsnefndar nú í trausti
þess að við 3. umræðu og endanlega
afgreiðslu liggi fyrir að krókabátar
eigi kost á róðrardagasókn og að
sjálfvirkt eftirlitskerfi verði tekið
upp innan ákveðins tíma.
Dagsetning á róðrardagajkerfi
Kristján Pálsson, þingmaður
Sjálfstæðisflokksins á Reykjanesi,
sagði að í þingflokki Sjálfstæðis-
flokksins hefði verið rætt um að
dagsetja það hvenær róðrardaga-
kerfinu yrði komið á og í trausti
þess greiddi hann nú frumvarpinu í
heild atkvæði sitt.
Ágreiningnr meðal þingmanna um hvort breyta eigi strax yfir í róðrardagakerf i
Eftirlitið talið
kosta 150 millj.
Flestir þingmenn vilja
breyta úr banndaga-
kerfi yfir í róðrardaga-
kerfi fyrir smábáta en
skiptar skoðanir eru um
hvort taka eigi upp
róðrardagakerfi strax
eða bíða eftir sjálfvirku
eftirlitskerfí.
VIÐ AFGREIÐSLU á frumvarpi um
breytingar á lögum um stjórn físk-
veiða úr sjávarútvegsnefnd Alþingis,
lagði meirihluti sjávarútvegsnefndar
til að sjávarútvegsráðherra ákvæði
með reglugerð að sóknardagar að
eigin vali útgerðar kæmu í stað
ákveðinna viðbótarbanndaga en
jafnframt féllst meirihlutinn á það
sjónarmið ráðherra að róðrardaga-
kerfí yrði ekki komið á fyrr en tækni-
legar og fjárhagslegar forsendur
væru fyrir hendi til að hafa virkt
eftirlit með sjósókn bátanna.
Telja þessir þingmenn að þá verði
jafnframt líklegra að komið verði
upp fyrr en ella sjálfvirku öryggis-
og eftirlitskerfí, eða svokölluðu fjar-
eftirliti, um landstöðvar og/eða
gervihnetti, sem á að leysa núver-
andi tilkynningaskyldu fískiskipa af
hólmi en sjálfvirk tilkynningaskylda
flotans hefur verið I þróun í meira
en áratug.
Telja eftirlit í gegnum
hafnarverði nægilegt
í frumvarpinu er eigendum króka-
báta gefínn kostur á að velja á milli
aflahámarks og viðbótarbanndága
en einnig er lagt til að öðrum bátum
en þeim sem velja aflahámark verði
gefinn kostur á róðrardagakerfi þeg-
ar eftirlitstæknin geri það mögu-
legt. Kerfíð felur í sér að smábáta-
sjómenn geti sjálfir valið róðrardaga
eftir að heildartala leyfðra róðrar-
daga hefur verið ákveðin.
Talsmenn þess að komið verði á
róðrardagakerfi strax telja að nú
þegar megi koma á fullnægjandi
eftirliti sem verði á höndum hafnar-
varða og vigtarmanna, og hefur ver-
ið nefnt að hafnarverðir yrðu þá
e.t.v. trúnaðarmenn Fiskistofu.
í nefndaráliti minnihluta sjávarút-
vegsnefndar segir að við umfjöllun
í nefndinni hafí komið fram að unnt
sé að sinna eftirliti í gegnum hafnar-
verði og löggilta vigtarmenn uns
fjareftirliti um landstöðvar eða
gervihnetti sé til reiðu og bent er á
að sérfræðingar sem hafí komið á
fund nefndarinnar hafi ekki talið
unnt að koma slíku fjareftirliti upp
fyrir byijun næsta fískveiðiárs.
Að sögn Árna R. Ámasonar, vara-
formanns sjávarútvegsnefndar,
liggja engar athuganir fyrir á því
hvort hafnarverðir eða hafnir lands-
ins séu tilbúnar að bæta þessu verk-
efni á sig. Fulltrúar Sambands ís-
lenskra sveitarfélaga komu á fund
nefndarinnar og gátu ekki svarað
þessu, að hans sögn.
Geta beðið einhveijum vikum
eða mánuðum lengur
Árni sagði að þeir þingmenn sem
teldu ekki tilefni til að skipta yfír í
róðrardagakerfi fyrr en tæknilegar
forsendur væru fyrir hendi legðu
mikla áherslu á öryggisþátt málsins.
Menn sæju fram á að ef engar breyt-
ingar yrðu gerðar myndi banndögum
Qölga og þá ykist hættan á að smá-
bátasjómenn sæktu sjóinn af meiri
hörku þá daga sem leyft væri að róa
og tækju minna tillit til veðurs og
getu bátanna. „Þess vegna leggjum
við áherslu á að við gætum frekar
þolað að bíða einhveijum vikum eða
mánuðum lengur eftir róðrardaga-
kerfí og fá um leið þetta öryggis-
kerfi í gagnið, sem tekið befur mörg
ár að undirbúa," sagði Árni.
Skv. upplýsingum sem sjávarút-
vegsnefnd bárust er staða undirbún-
ings eftirlitskerfísins í dag sú að
verkefnið er komið úr höndum Há-
skólans og til Vita- og hafnamála-
stofnunar, sem gerir ráð fyrir að
geta lagt fram skýrslu um fram-
kvæmd þess fyrir 1. september.
Næstu 6 mánuðir þar á eftir færu
þá \ tilraunarekstur kerfísins.
Áætlað er að heildarfjárfesting í
kerfinu muni nema um 150 millj.
kr. en þar er um að ræða uppsetn-
ingu landstöðva ásamt stjórnstöð að
undanskildum rekstrarkostnaði.
Einnig er gert ráð fyrir að kostnað-
ur við að búa báta staðsetningar-
tækjum verði um 200 þús. kr. á
bát, en fjölmargir eru þegar komnir
með slíkan búnað. Skv. frumvarpinu
getur ráðherra með reglugerð
ákveðið að settur skuli sjálfvirkur
eftirlitsbúnaður um borð í skip á
kostnað útgerða.
Forsýningar
Tæp 3 þús-
und sáu Die
Hard III
TÆPLEGA þrjú þúsund manns
sáu forsýningar Sam-bíóa á
spennumyndinni Die Hard With a
Vengeance í Reykjavík og Akur-
eyri um helgina. „Við munum ekki
eftir svona mikilli aðsókn á for-
sýningu þjá okkur í mörg ár,“
sagði Alfreð Árnason markaðs-
sljóri hjá Sam-bióunum og fullyrti
að hægt hefði verið að fylla
nokkra sali í viðbót.
„Á laugardaginn seldist upp á
11-sýningu í Bíóhöllinni kl. fjögur
um daginn. Við ákváðum þá að
setja upp 11-sýningu í Bíóborginni
sem ekkert var auglýst og á þá
sýningu varð uppselt kl. 21,“ sagði
hann. Auðveldlega gekk að fylla
tvo sali á sunnudaginn í bíóhúsun-
um tveimur og á Akureyri komust
færri að en vildu á þijár sýningar.
„Það er alveg Ijóst að sumarið
verður rosalegt bíósumar. Bíóin
bjóða upp á óvenju gott úrval af
sterkum myndum," sagði Árni.
Hann sagði að þeir sem sæki for-
sýningar séu kvikmyndafíklar
sem geti einfaldlega ekki beðið.