Morgunblaðið - 13.06.1995, Blaðsíða 34

34 ÞRIÐJUDAGUR 13. JÚNÍ 1995
MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ
GUÐMUNDUR
KRISTINN
HELGASON
+ Guðmimdur Kr.
Helgason fædd-
ist að Efra-Apa-
vatni í Laugardal
31. ágúst 1914.
Hann lést á Sjúkra-
húsi Suðurlands 5.
júní síðastliðinn.
Foreldrar hans
voru hjónin Sigríð-
ur Jónsdóttir frá
Stóru-Borg í Gríms-
nesi og Helgi Guð-
mundsson bóndi á
Efra-Apavatni.
Bræður Guðmund-
ar eru Jón Sölvi
bóndi á Efra-Apavatni og Skúli,
samfeðra, fræðimaður í
Reykjavík. Auk þess er Baldur
Guðmundsson alinn upp á
heimilinu til full-
orðinsára. Guð-
mundur ólst upp á
heimili foreldra
sinna við hefðbund-
inn búskap, auk
þess sem hann
stundaði silungs-
veiði í Apavatni alla
tíð. Þeir bræður
Guðmundur og Jón
Sölvi tóku við búi
af foreldrum sínum
1951 og hafa búið
þar alla tíð síðan.
Guðmundur kvænt-
ist ekki og eign-
aðist ekki börn. Utför hans fer
fram frá Selfosskirkju í dag
og hefst athöfnin kl. 14. Jarð-
sett verður að Stóru-Borg.
NÚ ER Guðmundur Kristinn Helga-
son bóndi á Efra-Apavatni fallinn
frá eftir nokkuð langvarandi og
erfið veikindi, en hann lést að
morgni á annan í hvítasunnu. For-
eldrar hans voru Sigríður Jónsdótt-
ir frá Stóru-Borg í Grímsnesi og
Helgi Guðmundsson bóndi, einnig
ættaður úr Grímsnesinu, en flutti
ungur að Apavatni.
I búskapartíð Helga og Sigríðar
skorti ekki neitt. Þau höfðu gott
bú og arðsamt, nýttu vel veiðihlunn-
indi í Apavatni. Þar var til staðar
nokkur bókakostur er var lesinn af
heimilisfólkinu. Helgi fylgdist vel
með nýjungum í íslenskum bók-
menntum, hann var minnugur og
sögufróður.
Þau hjón eignuðust tvo syni, Jón
Sölva bónda á Apavatni og Guð-
mund Kristin, en þeir bræður
bjuggu á Apavatni síðar með fé-
lagsbú. Auk þess ólu þau upp fóst-
urson, Baldur Guðmundsson, bif-
reiðastjóra í Reykjavík, honum
t
Elskuleg eiginkona mín, móðir okkar, tengdamóðir, systir, amma
og langamma,
RUT ÞÓRÐARDÓTTIR,
Víf ilsgötu 1,
Reykjavík,
lést í Borgarspítalanum laugardaginn 10. júní.
Óli Valdimarsson,
Alda Óladóttir Bredehorst, Manfred Bredehorst,
Erna K. Óladóttir,
Atli Þór Ólason, Guðrún Guðmundsdóttir,
Elfar Ólason, Bjarney Bergsdóttir,
Eygló Rut Óladóttir,
systur, barnabörn og barnabarnabörn.
t
INGIBJÖRG JÓHANNSDÓTTIR
fyrrv. skólastjóri,
Löngumýri,
Skagafirði,
andaðist í Borgarspítalanum föstudaginn 9. júní.
Steinunn Jóhannsdóttir,
Björg Jóhannesdóttir,
systrabörn og mágur.
t
Faðir okkar og tengdafaðir,
EYJÓLFUR GÍSLASON
frá Bessastöðum
í Vestmannaeyjum,
sem andaðist á Hrafnistu, Reykjavík,
miðvikudaginn 7. júní, verður jarðsung-
inn frá Fossvogskirkju fimmtudaginn
15. júní kl. 15.00.
Fyrir hönd vandamanna,
Erlendur Eyjólfsson, Helga Áberg,
Gisli Eyjólfsson, Hildur Káradóttir,
Guðjón Ármann Eyjólfsson, Anika J. Ragnarsdóttir.
t
Ástkær sonur minn og bróðir,
JÓHANNES HERMANNSSON,
Hátúni12,
áður til heimilis
Hjallatúni, Tálknafirði,
verður jarðsunginn frá Fossvogskapellu
miðvikudaginn 14. júní kl. 10.30.
Þeim, sem vildu minnast hans, er bent
á Heilavernd.
Hermann Jóhannesson,
Pálína Kr. Hermannsdóttir.
ánöfnuðu Apavatnshjón þriðjung
jarðarinnar, en það sýnir artarsemi
þeirra.
Helgi átti einnig son, Skúla
Helgason, fræðimann og rithöfund
sem búsettur er í Reykjavík. Eftir
hann liggja allmörg fræðirit.
Frændur og vinir Guðmundar
heimsóttu hann bæði á heimili hans
og á sjúkrahúsið. Við sáum að
smátt og smátt fór þrek hans að
þverra, samt var eins og andláts-
fregnin kæmi nokkur á óvart.
Guðmundur var með hærri
mönnum, vel vaxinn og grannur,
yfirbragð andlitsins var fremur
dökkt, hárið þykkt eins og á ungum
manni en farið að grána. Hann bar
sig vel og var léttur í spori. Hann
vandaði málfar sitt, var gamansam-
ur ög hnyttinn í orðum.
Guðmundur ólst upp við venjuleg
sveitarstörf þeirra tíma. Skóla-
ganga hans var ekki löng. Barna-
skóla var þá venjulega skipt niður
á sveitaheimilin þar sem aðstæður
voru fyrir hendi. Þótti gott ef hver
nemandi nyti kennslu helming
skólatímans. Þetta var kölluð far-
kennsla. Guðmundur hafði með-
fædda þá eiginleika að ná tökum á
námsefninu, enda greindur og stál-
minnugur eins og hann átti kyn
til. Hann var nokkuð víðlesinn, hafði
gaman af lestri góðra bóka, hag-
mæltur vel þótt það vissu fáir. Má
vera að hann hafi fengið skáldagáf-
una með því að borða silung úr
Apavatni eins og Sighvatur skáld
frá Apavatni forðum. Guðmundur
lauk námi í íþróttaskóla Sigurðar
Greipssonar í Haukadal eða við
Geysi eins og það var oft kallað og
taldi hann sig hafa haft gott af
veru sinni þar, enda vitnaði hann
oft til þeirrar skólagöngu.
Víðsýnt er frá Efra-Apavatni.
Þaðan sést yfir hið fengsæla fiski-
vatn Apavatn, sem er „meðal engis
og iyngholts". Biskupstungur,
Grímsnes, Hreppar, mörg fjöll og
jöklar sjást frá Efra-Apavatni og
hluti Laugardalsins.
Jón og Guðmundur tóku við búi
af foreldrum sínum um 1950 og
hafa búið þar félagsbúi síðan. Guð-
mundur var talinn slyngur veiði-
maður. Oft fór hann snemma til
að vitja um silungsnetin í vatninu,
gerði að aflanum og var kominn til
mjalta um venjulegan fótaferða-
tíma. Hann var talinn sláttumaður
góður, fór vel með allar skepnur,
búið var því gott og fremur arð-
samt.
Guðmundur var um allmörg ár í
hreppsnefnd Laugardalshrepps og
tók dijúgan þátt í sveitarstjórnar-
málum. Hann var vinsæll af sveit-
ungum sínum og ekki síður frænd-
fólki sínu enda greiðvikinn og hjálp-
samur.
Apavatnsbræður voru harðdug-
legir rjúpnaveiðimenn. Það stund-
uðu þeir aðallega sér til gamans
og einnig til fjáröflunar. Þar var
Guðmundur sem í öðru harðdugleg-
ur. Hann fór fyrir venjulegan fóta-
ferðatíma í myrkri langt inn á fjöll,
kom aftur í myrkri, bar veiðina á
bakinu oft marga kílómetra, stund-
um í vondri færð.
Guðmundur var alla sína ævi á
Apavatni. Hann var móður sinni
afar nærgætinn, en hún hafði lengst
af mjög skerta heym og á síðari
árum heilsutæp. Guðmundur giftist
ekki og átti ekki börn, en var mjög
bamgóður. Oft dvöldust unglingar
þar á heimilinu er síðar urðu þar
heimilisvinir, skyldir sem vanda-
iausir.
Nú á seinni áram er aldur færð-
ist yfír bræðurna á Apavatni höfðu
þeir stundum þörf fyrir hjálp við
bústörfin. Vinsældir þeirra virtust
vera það miklar að margir vildu
veita þeim aðstoð og þá ekki síst
Rúna dóttir Jóns og maður hennar.
Einnig má nefna Ketilvallabændur
Guðnýju og Gróu, Jón í Eyvindar-
tungu og marga fleiri nágranna.
A síðastliðnu ári 31. ágúst varð
Guðmundur 80 ára. Vinir hans og
frændur buðu honum þá í smáferða-
lag og færðu honum gjafir. Ég átti
þess kost að fara þessa ferð einnig.
Guðmundur gekk þá ekki heill til
skógar. Hann hafði þó það gaman
af ferðinni að hann ákvað að fara
einnig aftur í ferð að ári, helst með
sama fólki. Af þessu getur ekki
orðið. Nú, allt að tveimur mánuðum
fyrr, þurfti hann að fara í aðra
ennþá lengri ferð, þá ferð sem allir
verða að lokum að fara.
Ég kveð hér vin minn Guðmund.
Kr. Helgason um sinn. Jóni Sölva
og öðrum frændum og vinum votta
ég mína dýpstu samúð.
Eiríkur Eyvindsson.
Okkur langar til þess að kveðja
hann Guðmund vin okkar með
nokkram minningarbrotum úr sam-
verustundum okkar. Sumar minn-
inganna er erfitt að rifja upp, því
þær eru svo nátengdar Björk sem
dó fyrir aðeins nokkrum mánuðum.
Minningin um þig mun alltaf fýlgja
okkur, þegar við komum til Apa-
vatns líkt og draumur Daggar
morguninn sem þú lést. Hún svaf
í bústaðnum okkar við Apavatn
þennan morgun. Hana dreymdi að
þú kæmir til herinar að rúmstokkn-
um og vektir hana á leið þinni út
á vatn að vitja um netin. Auðuni
er sérstaklega minnisstætt hvað þú
tókst honum vel strax við fyrstu
kynni. Það var eins og þú værir
búinn að ákveða fyrirfram að taka
honum vel. Kannski var það vegna
þess að þú sást að honum og Björk
leið svo vel saman í því umhverfi
sem þú skapaðir fyrir þau á Apa-
vatni.
Guðmundur var hæglætismaður,
prúður og hjálpsamur. Hann var
óhemju duglegur til verka og var
að frá því snemma að morgni og
fram eftir nóttu. Á vorin þegar
sauðburður hófst var lítið sofið því
það þurfti að sinna nýbornum
lömbunum, koma þeim á spenann
eða í húsaskjól ef tíð var vætusöm
eða kalt vor. Síðan var farið á vatn-
ið til þess að vitja um, oft upp úr
klukkan sex á morgnana því þá var
tygnt.
Guðmundur sat í hreppsnefnd um
tíma og fylgdist vel með stjórnmál-
um alla sína tíð. Hann stóð fastur
á sínum skoðunum en var ætíð
tiibúinn að hlusta á skoðanir ann-
arra og standa með þeim ef svo bar
undir, t.d. ef hann var ekki sáttur
við sína stjórnmálamenn. Hann og
Björk ræddust alltaf við sem nánir
vinir.
Við vorum svo lánsöm að fá að
vinna með þér við búskapinn, hjálpa
til við heyskapinn, aðstoða við bát-
inn, gefa heimalningunum og þann-
ig má halda áfram. Það er bæði
gaman og hollt að takast á við
heybagga. Guðmundur og Auðun
höfðu mikið gaman af því þegar
þeir tíndu tveir einir léttilega á
annan heyvagninn meðan þeir sem
notuðu baggatínuna voru langt á
eftir. Þeir sögðu þessa sögu oft án
þess að taka fram að baggarnir
hefðu verið allt of litlir fyrir bagga-
tínuna og að sama skapi léttari.
Við tókum oft á móti þér þegar
þú komst af vatninu. Bæði var
spennandi að sjá hvernig veiðin
var, en einnig voru þetta góðar
t
Okkar hjartkæri faðir, tengdafaðir, afi, langafi og langalangafi,
EBENEZER BENEDIKTSSON
frá Minnibakka
í Skálavík,
andaðist á heimili sínu, Silfurgötu 2, ísafirði, 30. maí 1995.
Útförin fór fram frá Hólskirkju í Bolungarvík þann 10. júní 1995.
Þökkum ættingjum og vinum auðsýnda vináttu og virðingu
og biðjum öllum friðar og Drottins blessunar.
Fjölskyldurnar.
stundir til þess að spjalla saman á
meðan tínt var úr bátnum. Oft þáð-
um við líka silung í matinn. Eitt
sinn þegar við komum austur sagð-
istu hafa dottið í vatnið. Þú lýstir
því þannig að það hefði verið eins
og einhver hefði bara hent þér út-
byrðis. Síðan hefðirðu aldrei ætlað
að komast upp í bátinn aftur þar
til það hefði verið eins og einhver
hefði bara fleygt þér um borð á ný.
Við sögðum oft með vissri alvöra
að þetta hefði álfkonan gert þér til
þess að minna þig á að nota réttan
öryggisbúnað.
Dætrum okkar Bjarkar reyndist
þú afar vel. Það voru margar ferð-
irnar sem þú bauðst okkur með upp
í fjárhús. Á veturna fengum við að
hjálpa til við gjöfina, og á sumrin
fengum við að gefa heimalningun-
um mjólk eða kindunum mjöl. Þú
sást alltaf til þess að nokkrar uppá-
halds kindur kæmu og ætu mjöl
úr lófa manns. Sumar kindurnar
voru niðri við vatn og komu til þess
að fá mjöl þegar þær heyrðu hljóð-
ið í jeppanum sem þær þekktu svo
vel.
Þegar við fórum að reisa bústað-
inn okkar við Apavatn komuð þið
bræðurnir, þú og Jón, og hjálpuðuð
okkur mikið. Þú dróst meira að
segja Jón í Eyvindartungu með þér
til þess að hjálpa okkur við verkið.
Þú fylgdist vel með og gafst góð
ráð, varst uppörvandi og hvetjandi
öll þau ár sem það tók að fullsmíða
bústaðinn.
Að lokum viljum við þakka þér
fyrir alla þá hlýju og vináttu sem
þú hefur sýnt okkur gegnum árin
og votta Jóni Sölva og öðrum ætt-
ingjum og vinum samúð okkar.
Dögg og Auðunn.
Guðmundur vann alla tíð að bú-
skap sem átti hug hans allan, hann
hafði yndi af sauðfé og hændust
dýr að honum. Ærnar vora frjósam-
ar og afurðamiklar, enda natni lögð
í starfið. Annar þáttur í lífi Guð-
mundar var veiðiskapur sem var
hans líf og yndi. Hann var kominn
út á vatn eldsnemma til að vitja
um netin. Þessi eðlisþáttur Guð-
mundar kom skýrt fram þegar hann
lá sína hinstu legu á sjúkrahúsinu,
þá var hugurinn við veiðiskapinn
og hvernig veiðin væri í Vatninu
nú í vor.
Guðmundur var barngóður og
átti ævinlega eitthvert góðgæti til
þess að gefa börnum þegar þau bar
að garði. Einnig var hann sérstak-
lega minnugur á afmæli barna okk-
ar og hafði mikla ánægju af að
gefa þeim gjafír við hin ýmsu tæki-
færi. Þetta allt þökkum við nú þeg-
ar komið er að skilnaðarstund.
Guðmundur var fróður og hafði
gaman af að spjalla um málefni
dagsins. Þá hafði hann gaman af
að ferðast um næsta nágrenni,
einkum afrétti okkar uppsveitar-
manna. Okkur er minnisstæð ferð
sem við fórum nokkrir vinir hans
með honum um Línuveginn síðast-
liðið haust í tilefni áttræðisafmælis
hans. Guðmundur var þá orðinn
sjúkur maður en áhuginn var mik-
ill og var hann strax farinn að
skipuleggja næstu ferð. Sú ferð
verður ekki farin en minningin lifir
um skemmtilega ferð og samveru.
Guðmundur starfaði nokkuð að fé-
lagsmálum og sat meðal annars í
hreppsnefnd Laugardalshrepps um
tíma. Hann hafði gaman af rökræð-
um og góðlátlegu gríni þó allt væri
það í hófi.
Jörðin Efra-Apavatn er víðlent
heiðland í austanverðri Lyngdals-
heiði með tálsverðu mýrlendi nær
vatninu. Hlunnindi eru veruleg sil-
ungsveiði í Apavatni. í þessu um-
hverfi með fagurri fjallasýn lifði
þessi maður, sáttur við guð og
menn. Við sjáum hann úti ávatninu
við sólarapprás vitja um netin sín
og síðan er haldið áfram með föst-
um áratökum á mót hinu ókomna
í sína hinstu för.
Við hjónin á Búrfelli sendum þér
hinstu kveðju og þökkum þér alla
samfylgdina.
Far þú í friði, friður Guðs þig
blessi.
Lísa og Böðvar.