Morgunblaðið - 12.07.1995, Blaðsíða 1

64 SIÐUR B/C/D
155. TBL. 83. ÁRG. MIÐVIKUDAGUR 12. JÚLÍ 1995 PRENTSMIÐJA MORGUNBLAÐSINS
Fyrirhugaðar kjamorkutilraunir Frakka
Bosníu-Serbar
taka Srebrenica
London. Reuter.
SREBRENICA í Bosníu féll í gær
í hendur Bosníu-Serbum. Eru um
20.000 manns á flótta úr borginni
og óttast talsmenn Sameinuðu
þjóðanna (SÞ) að þeim muni ijölga
enn frekar. í gær gerðu flugvélar
Atlantshafsbandalagsins loftárás-
ir á heri Bosníu-Serba nærri Sre-
brenica eftir að þeir skutu á hol-
lenska friðargæsluliða við borgina.
Bosnísk stjómvöld eru æf vegna
þess hversu seint var brugðist við
árásum Serba og sagði Haris
Silajdzic, forsætisráðherra lands-
ins, það bera vott um stuðning
SÞ við Bosníu- Serba. Þá hafa
vestræn stjórnvöld lýst reiði og
undrun vegna töku Serba á Sre-
brenica.
Sameinuðu þjóðirnar óskuðu
eftir því að NATO gerði loftárás-
irnar eftir að Serbar sinntu í engu
kröfum um að þeir hættu árásum
á Srebrenica en hún er yfirlýst
griðasvæði. Vitað er að tveir
Atlantshafs-
bandalagið gerir
loftárásir á Serba
skriðdrekar eyðilögðust í árásinni
og í kjölfarið streymdu skriðdrek-
ar Serba út úr borginni, að sögn
SÞ.
Um svipað leyti og loftárásirnar
voru gerðar bárust fréttir af því
að Serbar hefðu ráðist inn í Sre-
brenica en þeir hafa setið um borg-
ina frá 1992. Fulltrúar SÞ sögðu
um 20.000 af 40.000 manns sem
voru í borginni hafa flúið norður
á bóginn og að hollenskir friðar-
gæsluliðar, sem vörðu borgina í
suðri, hafi einnig haldið norður.
Óttast SÞ að enn fleiri fylgi í kjöl-
farið. Leið fólksins liggur til Tuzla,
þar sem fyrir eru um 430.000
manns.
Síðasta loftárás NATO á Bosn-
Reuter
Lifði af 12 daga
undir rústum
STÚLKU var í gær bjargað úr
rústum verslunarhússins, sem
hrundi í Seoul 29. júní, ogþykir
það ganga kraftaverki næst að
hún skuli hafa lifað af. Yoo Ji-
Hwan, sem er aðeins átján ára
gömul, dró fram lífið á regnvatni
í tólf daga. „Eg var að grafa í
rústunum þegar ég sá eitthvað
hreyfast ofan í lítilli ho!u,“ sagði
björgunarmaðurinn sem fann
stúlkuna. „Eg gerði mér grein
fyrir því að þetta var fótur og
þegar ég hrópaði „hreyfðu hann
ef þú ert á lífi“ hreyfðust tærnar
fram og aftur.“ Yoo var við það
góða heilsu að hún gat gantast
við björgunarmenn sína: „Mig
langar til að vera hérna nokkra
daga í viðbót," sagði Yoo þegar
hún var borin á sjúkrabörum úr
rústunum. „Það er allt í lagi með
mig. Mig langar aðeins í bolla
af ískaffi - og ég vil fá að fara
heim,“ sagði hún brosandi við
blaðamenn á sjúkrahúsinu.
Læknar sögðu að Yoo hefði orð-
ið fyrirmiklu vökvatapi, en blóð-
þrýstingurinn væri að verða eðli-
legur. Yoo var lögð inn á sömu
stofu og Choi Myong-sok, sem
var bjargað úr rústunum á
sunnudag, og sjást. þau hér sam-
an. Lík 210 manna hafa nú fund-
ist í rústunum, en 230 er enn
saknað og vonir ættingja þeirra
hafa glæðst við björgun Yoos og
Chois.
Reuter
JACQUES Chirac reynir að leiða hjá sér mótmæli hóps þing-
manna á Evrópuþinginu gegn kjarnorkutilraunum Frakka.
Hróp gerð
að Chirac
á Evrópu-
þinginu
Strasbourg, Bonn, Papeete. Reuter.
JACQUES Chirac Frakklandsforseti
fékk í gær nasaþef af því hversu
illa kjamorkutilraunir Frakka í Suð-
ur-Kyrrahafí eru séðar, er hann
ávarpaði Evrópuþingið í Strasbourg
í gær. Söngluðu þingmenn græn-
ingja, kommúnista og umhverfís-
vemdarsinna „nei, nei, nei“ er Chirac
tók til máls og veifuðu borðum þar
sem tilraununum var mótmælt.
Chirac átti í gær fund með Helm-
ut Kohl, kanslara Þýskalands, sem
lýsti yfir áhyggjum sínum vegna
málsins. Lagði Chirac á það áherslu
að tilraunirnar væm í þágu Evr-
ópubúa þar sem evrópskar varnar-
sveitir framtíðarinnar yrðu að búa
yfir kjarnorkuvopnum.
íu-Serba í maí varð til þess að
þeir tóku um 400 friðargæsluliða
í gíslingu. Þeir halda nú þijátíu
friðargæsluliðum sem þeir tóku
höndum um helgina er þeir nálg-
uðust Srebrenica. Segja þeir her-
mennina vera „gesti“ en SÞ vísuðu
þeirri skilgreiningu á bug.
Reiði á Vesturlöndum
Jaqcues Chirac, forseti Frakk-
lands, sagði að SÞ ættu að biðja
hraðlið, skipað frönskum og bresk-
um hermönnum, um að „koma að
nýju á griðum í Srebrenica". Sagði
hann frönsk stjórnvöld vera reiðu-
búin að að framfýlgja ölium óskum
öryggisráðs SÞ. Helmut Kohi,
kanslari Þýskalands, tók undir orð
Chiracs og William Perry, vamar-
málaráðherra Bandaríkjanna,
sagði árás Serba „svívirðilega“.
Hún vekti upp spumingar hvort
gæslusveitum SÞ væri fært að
starfa áfram í Bosníu.
„Ný-gaullískur Rambó“
Ákvörðun Frakka hefur verið
mótmælt víða um heim. Á Evrópu-
þinginu urðu lætin í gær svo mikil
að þingforseti hótaði að fresta þing-
fundi. Einn mótmælenda, þýski
græninginn Friedrich Wolf, kallaði
Chirac „ný-gaullískan Rambó“ og
hvatti til þess að andstæðingar til-
raunanna tækju saman höndum og
þvinguðu Frakka til að láta af kjarn-
orkutilraununum. Pauline Green úr
flokki sósíalista hvatti Chirac til að
endurskoða „umhverfis- og mann-
réttindaglæp sem eitt af ríkjum okk-
ar hyggst drýgja í öðrum heims-
hluta.“
Chirac svaraði því til að tilraunirn-
ar yrðu þær síðustu sem Frakkar
gerðu. „Eg hef tekið eftir ákveðinni
tilfinningasemi í tengslum við þetta,
sem ég skil þrátt fyrir að ég sé ekki
sama sinnis,“ sagði forsetinn.
Hindra grænfriðunga
Frakkar hafa strengt vír yfir sund
sem aðalsiglingaleiðin að tilrauna-
staðnum á Mururoa Iiggur um. Er
það gert til að hindra að skip græn-
friðunga, Rainbow Warrior, komist
aftur inn á tilraunasvæðið. Sagði
aðmíráll í franska hernum, Philippe
Euverte, að reyndu grænfriðungar
að komast inn sundið, gerðu þeir
það á eigin ábyrgð.
■ Chirac vill sýna þor/25
Bill Clinton Bandaríkjaforseti
Slj ór nmálasam-
band við Víetnam
Washington. Rcutcr.
BILL Clinton Bandaríkjaforseti til-
kynnti í gær að bandarísk stjórn-
völd hygðust taka upp stjórnmála-
samband við Víetnam, tuttugu
árum eftir að Víetnamstríðinu
lauk.
Clinton mótmælti stríðsrekstri
Bandaríkjastjórnar í Víetnamstríð-
inu á námsárum sínum en sagði
fulltrúum þingmanna á Banda-
ríkjaþingi í gær að þetta hefði
ekki haft nein áhrif á ákvörðun
hans. „Við eigum mikla vinnu fyr-
ir höndum. Þessi stund gefur okk-
ur tækifæri til að binda um okkar
eigin sár. Þau hafa of lengi staðist
tímans tönn,“ sagði Clinton.
Margir þingmenn repúblikana
eru andvígir ákvörðun forsetans
en er hann tilkynnti um hana, var
repúblikaninn John McCain honum
við hlið. McCain var fangi Víet-
nama í fimm ár meðan á stríðinu
stóð. Samkvæmt nýrri skoðana-
könnum styður 61% þjóðarinnar
ákvörðun Clintons.
Jeltsín á
hjarta-
deild
Moskvu, London. Reuter.
BORÍS Jeltsín, forseti Rúss-
lands, var fluttur á sjúkrahús
í gær vegna hjartakvilla en
talsmaður hans og læknar
sögðu að hann væri nógu
hress til að sinna skyldustörf-
um sínum áfram. Sögðu þeir
að um minniháttar aðkenn-
ingu hefði verið að ræða en
bjuggust við að Jeltsín yrði á
sjúkrahúsinu næstu daga.
Veikindi Jeltsíns hafa auk-
ið á vangaveltur varðandi lík-
amlega getu hans til að
standa við stjórnvölinn í
Rússlandi en breskir læknar
segja að lífsmáti hans sé bein
ávísun á hjartaáfall.
Almennt er búist við að
Jeltsín muni leita eftir endur-
kjöri í forsetakosningunum á
næsta ári þótt hann hafi ekki
lýst því opinberlega yfir en
hugsanlegt er að veikindin,
sem læknarnir gera þó sem
minnst úr, geti sett strik í
þann reikning. Gengi dollar-
ans hækkaði nokkuð þegar
fréttist af veikindum Jeltsíns.
■ Hjartakvilli/18
■ Viðskipti/15