Morgunblaðið - 19.09.1995, Síða 8

8 ÞRIÐJUDAGUR 19. SEPTEMBER 1995
MORGUNBLAÐIÐ
FRETTIR
Launahækkun þingmanna og ráðherra:
Réttlætiskennd fólks
stórlega misboðið
- segir framkvæmdastjóri ASÍ
iii yiíííi,.

Þið getið gleymt þessu, strákar. Við þessir hæstvirtu látum ekki hrekja okkur úr landi
vegna lélegra launa.
Miklar kalskemmdir víða um allt land í sumar
Tjón bænda vegna kals
í túnum metið í haust
MIKLAR kalskemmdir hafa orðið á
túnum víða um land á þessu ári en
ekki liggur endanlega fyrir tjón
bænda af þeim sökum.
Ólafur Dýrmundsson ráðunautur
segir að menn hafi orðið varir við
kal í túnum mjög víða um land fram
eftir sumri, á sumum svæðum voru
heilu túnin mjög mikið skemmd á
Suðurlandi, Austurlandi, Norður-
landi og á Ströndum. Einnig bar
talsvert á smáblettakali og var upp-
skera af túnum talsvert minni en í
venjulegu árferði.
„Seinni part sumars hefur hins
vegar verið tiltölulega góð sprettu-
tíð og þá rættist töluvert úr sprett-
unni en þar sem heilu svæðin voru
skemmd vegna kalsins ná túnin sér
ekki á heilu sumri,“ sagði Ólafur.
Hann sagði að sumir bændur hefðu
gripið til þess ráðs að endurrækta
tún sín og hefðu votverkað í rúllur.
„En ég held að fóðurástand sé betra
en á horfðist á miðju sumri,“ sagði
hann.
Bjargráðasjóði verði tryggt
fjármagn vegna bótagreiðslna
Bæjarstjóm Neskaupstaðar hefur
sent áskomn til landbúnaðarráð-
herra og fjárveitinganefndar Al-
þingis um að séð verði til þess að
Bjargráðasjóði verði tryggt lög-
bundið fjármagn úr ríkissjóði, þann-
ig að sjóðurinn geti bætt bændum
þau alvarlegu kaltjón sem orðið
hafi á þessu ári og honum beri að
, gera skv. lögum.
í greinargerð með áskorun bæj-
arstjórnarinnar segir að gríðarlegar
kalskemmdir hafi orðið í Norðfjarð-
arsveit á þessu ári og að mati ráðu-
nauta séu kalskemmdir í sveitinni
þær mestu á landinu. „Það er óvið-
undandi fyrir bændur að vita ekki
á haustdögum hvaða bætur þeir fá
vegna kalsins, þannig að þær liggi
fyrir þegar teknar eru ákvarðanir
um ásetning fyrir veturinn," segir
í greinargerðinni.
Skv. upplýsingum Ólafs munu
forðagæslumenn kanna heyfeng hjá
bændum í haust og héraðsráðunaut-
ar meta þær jarðir sem hafa orðið
illa úti. í framhaldi af því muni raun-
vemlegt kaltjón bænda koma betur
í ljós. Þeir sem hafa orðið illa úti
geti svo í framhaldi af því sótt um
bætur til Bjargráðasjóðs.
Kveikt í
rúmfatnaði
ELDUR kom upp í mannlausri
kjallaraíbúð í Grafarvogi í gær.
Af ummerkjum þótti ljóst, að
kveikt hafði verið í með því að
kasta einhveiju logandi inn um
glugga íbúðarinnar.
Nágranni tók eftir því um kl.
16 að reyk lagði út um glugga
íbúðarinnar og kallaði á slökkvilið.
Skamman tíma tók að slökkva eld-
inn, sem logaði í rúmfatnaði.
Að sögn Bergsveins Alfonsson-
ar, varðstjóra hjá slökkviliði
Reykjavíkur, hafði einhverju log-
andi greinilega verið kastað inn
um gluggann.
Hann sagði að vonandi hefðu
óvitar verið þar á ferð, því full-
orðnir ættu að gera sér grein fyr-
ir þeirri hættu, sem af slíku hátta-
lagi stafaði.
Morgunblaðið/Einar Guðmundsson
Ómissandi á morgnana
HANN Pétur Helgi Einarsson
2 ára er augsýnilega þeirrar skoð-
unar að Mogginn sé ómissandi
með cheeriosinu á morgnana.
Islenskur alheimsforseti Kiwanis
Kiwanis og SÞ
gegnjoðskorti
Kiwanishreyfingin var
stofnuð í Bandaríkj-
unum árið 1915, en
árið 1961 varð hreyfingin
alþjóðleg og starfar nú í 80
löndum. Fyrsti Kiwanis-
klúbburinn hér á landi, Kiw-
anisklúbburinn Hekla, var
stofnaður í janúar 1964, og
var níundi Kiwanisklúbb-
urinn í Evrópu. Innan vé-
banda hreyfingarinnar
starfa nú um 330 þúsund
manns um allan heim, auk
um 240 þúsund manns innan
ungliðahreyfinga Kiwanis.
Hér á landi eru 1.300 Kiwan-
ismenn. Alheimsforseti Kiw-
anis næsta árið verður Ey-
jólfur Sigurðsson, einn
stofnfélaga Kiwanisklúbbs-
ins Heklu. Félagar hans
héldu honum hátíð í Kiwan-
ishúsinu á laugardag og
heiðruðu hann í tilefni þessa
merka áfanga, sem litið er á sem
viðurkenningu fyrir alla íslenska
Kiwanismenn.
Hvert er meginmarkmið Kiw-
anishreyfingarinnar?
„Kiwanishreyfipgin er þjón-
ustuhreyfing og meginmarkmið
hennar er að klúbbar starfí í hverri
heimabyggð og aðstoði við lausn
margvíslegra vandamála. Megin-
þema hreyfingarinnar undanfarin
6 ár hefur verið að starfa í þágu
barna. Stærsta verkefni Kiwanis
hér á landi hefur verið K-dagur-
inn, þegar Kiwanismenn selja
lykla til hjálpar geðsjúkum. Við
höfum haldið tryggð við það verk-
efni og næsti K-dagur verður 21.
október."
Hvaða verkefni bíða þín sem
alheimsforseta Kiwanis?
„Nú er að hefjast umfangsmik-
ið starf í samvinnu við barnahjálp
Sameinuðu þjóðanna og er ætlun-
in að Kiwanis safni 75 milljónum
Bandaríkjadala fram til næstu
aldamóta. Því fé verður varið til
að beijast gegn joðskorti, sem
þjakar fólk í 108 löndum heims-
ins. Afleiðingar joðskorts eru
margvíslegar; hann orsakar heila-
skemmdir, börn fæðast vangefin
eða fötluð og joðskorturinn kemur
fram sem ofvöxtur í skjaldkirtli.
Ég sá fjölmörg dæmi þessa í Nep-
al, þar sem ég var nýlega á vegum
Sameinuðu þjóðanna."
Hvernig hagið þið baráttunni
gegn joðskorti?
„Baráttunni er hagað þannig
að joði er blandað í neyslusalt.
Við ætlum til dæmis að byggja
saltgeymslur á landamærum Ind-
iands og Nepal. Þar verður joðinu
blandað í saltið áður en ------
það fer á markað. Þetta
einfalda starf getur
bjargað lífi milljóna
manna. Þegar nauðsyn-
legri aðstöðu hefur ver- ““—~~“
ið komið upp munum við fylgja
starfinu eftir með stofnun Kiw-
anisklúbba á hveijum stað.“
Leggið þið fyrra starf á hilluna
til að sinna þessu verkefni?
„Nei, þetta bætist við fyrra staf
Kiwanisfélaga um allan heim og
er í fyrsta skipti sem Kiwanis-
menn snúa sé að alþjóðlegu verk-
efni. í raun er þetta verkefni lýs-
andi dæmi um þær breytingar,
sem orðið hafa í starfsemi hreyf-
inga eins og Kiwa'nis. Samgöngur
og samskipti um alian heim eru
með þeim hætti, að yfirsýn er
miklu betri en áður. Klúbbarnir
mega ekki einangrast í sinni
heimabyggð, því þeirra heima-
byggð er í raun heimsbyggðin öll.
En hér á, íslandi höldum við til
dæmis áfram að selja lykil til
hjálpar geðsjúkum á K-daginn.
Eyjólfur Sigurðsson
►Eyjólfur Sigurðsson fæddist
29. október árið 1938. Hann er
prentari að mennt og hefur
starfað við bókaútgafu og bók-
sölu, síðast sem útgáfustjóri
Skjaldborgar. Eyjólfur er stofn-
félagi Kiwanishreyfingarinnar
á Islandi og tekur 1. október
við starfi alheimsforseta Kiw-
anis, sem hann gegnir í eitt ár.
Hann er fyrsti Evrópubúinn
sem kjörinn er í embætti al-
heimsforseta. Eiginkona Eyj-
ólfs er Sjöfn Ólafsdóttir. Þau
hjón eiga þijár uppkomnar
dætur og átta barnabörn.
Sala lykilsins hefur skilað 140
milljónum króna frá því að hún
hófst árið 1974. Þeir peningar
hafa m.a. farið til að reisa nýbygg-
ingu Bergiðjunnar við Kleppsspít-
ala og til að setja á laggirnar
áfangaheimili fyrir geðsjúka.
Þessi íslenska hugmynd, að hafa
sérstakan K-dag, er nú orðin al-
þjóðleg. Þegar íslenskir Kiwanis-
menn safna til hjálpar geðsjúkum
þann 21. október safna Kiwanis-
menn í öðrum löndum fé til joð-
verkefnisins."
Hvar verða bækistöðvar a 1-
heimsforsetans næsta árið?
„Höfuðbækistöðvar Kiwanis
eru í Indianapolis í Bandaríkjun-
um, þar sem 140 manns starfa.
Hins vegar fer mestur tími minn
í að ferðast milli umdæma. Ég
mun fara til 42 landa í öllum heim-
sálfum og 38 fylkja Bandaríkj-
anna og ég býst við að slík ferða-
lög taki alls um 270 daga. Ég
hefði ekki getað tekið þetta starf
að mér nema af því að kona mín,
Sjöfn Ólafsdóttir, stendur við hlið
--------- mér. Kona alheimsfor-
seta gegnir veigamiklu
hlutverki, hún þarf að
kynna landið og halda
ýmsar tækifærisræð-
ur.“
Hvaða þýðingu hefur það fyrir
lsiand að alheimsforseti Kiwanis
er íslenskur?
„Þessi staða gefur möguleika á
mikilli landkynningu. Utanríkis-
þjónustan hefur tekið mikinn þátt
í undirbúningi starfs míns, ásamt
ýmsum íslenskum fyrirtækjum,
sem ætla að kynna framleiðslu
sína og ferðaþjónustu, hvar sem
ég fer á þessu ári í starfi. Sem
dæmi má nefna, að fjórtán þúsund
manns verða á opnunarhátíð al-
heimsþings Kiwanis í Salt Lake
City á næsta ári. Þar verður ís-
lensk list kynnt, því Sigrún Hjálm-
týsdóttir syngur á hátíðinni. Og
svo annað dæmi sé tekið, þá verða
ekki haldnir fundir hjá heims-
hreyfingu Kiwanis öðru vísi en svo
að íslenskt vatn verði á boðstól-
um.“
Miklir mögu-
leikartil land-
kynningar