Morgunblaðið - 04.10.1995, Side 8

8 MIÐVIKUDAGUR 4. OKTÓBER 1995
MORGUNBLAÐIÐ
FRETTIR
Formaður Kjaradóms um kröfu Verkamannasambandsins,
Telur fráleitt að
\\QrtAUtJD
Uss, uss, það þýðir ekkert að deila við dómarann, Benni minn.
Stærsti
kvennalaxinn
hængur
MARÍA Anna Clausen veiddi 22 punda hæng í Soginu
24. september síðastliðinn, eða á næstsíðasta veiðidegi
þessa tímabils í ánni. Laxinn, sem tók svartan Tóbí-
spón á Breiðunni fyrir landi Alviðru, er eftir því sem
komist verður næststærsti laxinn sem kona hefur veitt
á vertíðinni sem nú er nýliðin. Laxinn var mjög leginn
og hefur trúlega verið 24-25 pund nýgenginn.
„Faraldur"
Alls hafa greinst um 100 laxar með kýlaveiki í Elliða-
ánum og trúlega eru ekki öll kurl komin til grafar. Á
ráðstefnu sem NASF hélt um kýlaveikihættuna í Há-
skólabíói fyrir nokkru, sagði Gísli Jónsson fisksjúk-
dómafræðingur, að þetta væri „nokkuð mikill dauði“.
Miðað við 3.000 laxa göngu í Elliðaánum eru þetta um
4 prósent og bætti Gísli við að „það mætti kalla farald-
ur“.
Á ráðstefnunni var staddur norskur fisksjúkdóma-
fræðingur, Magne Mo, sem er yfirdýralæknir í Mæri
og Romsdal, en á þeim slóðum hefur kýiaveikin hvað
harðast sótt að norskum laxastofnum. Magne sté í
pontu á ráðstefnunni og greindi frá reynslu Norð-
manna af kýlaveiki í laxi.
Veikin kom fyrst upp í ánni Numsdalslagen árið
1966 og var sannanlega um smit að ræða frá innflutt-
um regnbogasilungi frá Danmörku. Síðan bólaði ekki
á veikinni annars staðar fyrr en árið 1985 og síðan
aftur árið 1988, en á þessum árum blossaði pestin upp
í sjókvíaeldi. Mikið af laxi slapp úr kvíum, auk þess
sem vilitir laxar komust í námunda við kvíarnar þar
sem þær voru víða í nágrenni gönguleiða laxa í fjarðar-
botnum. Árið 1991 kom enn gusa og var þá fiskeldið
orðið meira og minna undirlagt.
Nú er reynt að halda kýlaveiki í skefjum með bólu-
setningu, en það kom kannski mest á óvart í máli
Magnes, að kýlaveikin hefur til þessa fyrst og fremst
verið til vandræða í fiskeldinu. Reyndar hefur veikin
greinst í 80 laxveiðiám, en í aðeins þremur þeirra hef-
ur komið faraldur í villtum stofnum ánna. í hinum
ánum 77 hafa aðeins fundist fáeinir laxar í hverri á og
í nær öllum tilvikum flökkulaxar úr eldi.
Magne taldi ráðstafanir þær sem gripið hefur verið
til hér á landi mjög raunsæjar og líklegar til árang-
Morgunblaðið/Marsibil Tómasdóttir
MARIA Anna Clausen með 22 punda hænginn.
urs. Taldi hann þær ganga lengra en ráðstafanir þær
sem g'ripið hefur verið til í Noregi, þar sem hefur t.d.
ekki þótt vera ástæða til að sótthreinsa veiðibúnað að
lokinni veiði í sýktri á eða að skylda menn sem koma
frá veiðiám í öðrum löndum til að láta sótthreinsa
tæki sín.
Smiileiðir
Margt hefur verið rætt og ritað um smitleiðir og
ljóst að sýktur fiskur er aðalsmitberinn, sérstaklega
þegar kýlin opnast og hann dregst upp og drepst. „Þá
leysast milljónir baktería úr læðingi og því er mikils-
vert að ná öllum dauðum og deyjandi laxi úr ánni sem
fyrst,“ sagði Magne. Á ráðstefnunni veltu menn ýmsu
fyrir sér og það var m.a. staðfest að stórhætta getur
verið á ferðinni ef menn nota ósótthreinsuð hrogn við
veiðar á urriða og sjóbirtingi. Töldu menn það öruggt
ef hrognin væru úr eldisfiski, en þegar veiðimenn
keyptu hrogn, t.d. af reykhúsum, væri engin vissa
hvaðan þau hrogn væru. Ef sýktur fiskur næði að
hrygna kæmu ekki sjúk afkvæmi, en bakterían væri
nær örugglega loðandi við hrognin.
Þá töldu menn að ef til vill væri ráðist á garðinn
þar sem hann væri lægstur með því að sótthreinsa
stangir og flugur veiðimanna. Nær væri að huga að
neoprene-vöðlunum sem halda raka, jafnvel dögum
saman og oft færu menn á milli áa með slíkar vöðlur
og klæddust þeim blautum á nýjum veiðistað.
Islenskir konsúlar á ráðstefnu
Uppbygging
í Beirút eftir
17 ára stríð
Francois Jabre
FRANCOIS Jabre að-
alræðismaður ís-
lands í Beirút hefur
orð á sér fyrir að vera
mjög hjálplegur við þá Is-
lendinga sem til hans leita
og ötull við kynningu á
landi og þjóð. Þess má
geta að í tilefni 50 ára lýð-
veldisafmælis íslands bauð
hann 1.800 gestum til að
fagna þeim áfanga á hinu
glæsilega heimili þeirra
hjóna, Villa les Horizons,
sem stendur á hæð rétt
utan við Beirút, með 12
þúsund fermetra fögrum
garði í kring. Fengu ráð-
herrar, sendiherrar og aðr-
ir gestir þar góða kynn-
ingu á lýðveldinu fimm-
tuga norður í höfum.
Bæði heimilið og bjór-
verksmiðja hans eru í aust-
urborginni og sluppu því við eyði-
leggingu í 17 ára stríðsátökum,
sem lögðu miðborg Beirút í rúst.
Francois Jabre vill nota orðið átök,
enda hafi þau ekki verið samfelld,
stundum stund milli stríða hinna
ýmsu aðila. Hann og fjölskylda
hans eru kristin, enda ber nafn
hans, Francois, þess vott; enginn
múslimi gæti heitið því, segir hann
brosandi þegar við ræðum við
hann á Hótel Sögu. En í Líbanon
skiptast íbúarnir til helminga í
múslima og kristna. í þessum
langvinnu hörðu átökum hafa þeir
kristnu þjappast saman í austur-
borginni, en Francois Jabre segir
að þeir séu nú aftur að blandast
í miðborginni.
Ekki eru nema tvö ár síðan
átökunum linnti og byijað var að
reisa úr rústum og byggja upp.
Nýju húsin teygja sig með gífur-
legum hraða upp í loftið innan um
sundurskotin hús. Það er alþjóð-
legur einkaverktaki, Solidaire,
sem stendur fyrir endurbyggingu
borgarinnar samkvæmt þar til
gerðum áætlunum. En nú hafa
fundist miklar fornminjar undir
gömlu borginni, sem tefur hann.
Borgin stendur á gömlum merg,
sem nær allt aftur til 3000 fyrir
Krist. Þarna eru að koma í ljós
minjar allt frá Fönikíumönnum,
Rómveijum, Grikkjum o.s.frv.
Reynt er að hraða uppgreftrinum
sem kostur er.
En hvað um fríðinn núna? Er
hann til frambúðar?
Við erum hernumdir af Sýrlend-
ingum, segir Francois Jabre ein-
faldlega. Það rólega ástand telur
hann að muni vara þar til Sýrlend-
ingar komi inn í friðarsamningana
við Palestínumenn og skrifi undir
friðarsamninga við ísraela. Þang-
að til verði Líbanir að
lifa við ástandið eins og
það er.
Áður en átökin hó-
fust var Beirút rík borg
og miðstöð bankavið-
skipta í heiminum.
Fabre er spurður um ástandið nú.
Hann segir að fjármagnið streymi
inn. Það byggist á því að alger
bankaleynd hafi verið og sé enn
bundin í lögum. Banki geti ekki
undir neinum kringumstæðum
veitt upplýsingar um bankareikn-
ing eða eiganda hans. Sama gildi
um erfmgja. Menn borgi skatta
af húseignum sem þeir eiga en
ekki fjármagni.
Almaza-bjórverksmiðjan gat
haldið áfram framleiðslu á hveiju
sem gekk í átökunum í Líbanon,
nema hvað þurfti að loka einu
► FRANCOIS Jabre hefur ver-
ið aðalræðismaður Islands í Lí-
banon síðan 1972 og er því
væntanlega með eldri ræðis-
mönnum sem nú sækja þriggja
daga ræðismannaráðstefnu ut-
anríkisráðuneytisins í Reykja-
vík. Francois Jabre er Líbani
að ætt og uppruna. Hann tók
við bjórverksmiðjunni sem faðir
hans stofnaði árið 1933 í Beir-
út, og framleiðir Almaza-pilsn-
er þann, sem drukkinn er mest
á öllu þessu svæði fyrir botni
Miðjarðarhafsins, auk þess sem
hann framleiðir hollenskan
Amstel-bjór, 250 þúsund hektó-
lítra á ári. Þetta er þriðja ræðis-
mannaráðstefnan sem hann
sækir. I för með honum er kona
hans Souad og ein af þremur
dætrum þeirra, Ame.
sinni í hálfan mánuð. Enda þyrst-
ir menn ekki síður í bjór í stríðs-
átökum. Almaza-bjórinn er bragð-
góður og mjúkur, áfengismagnið
4%. Jabre hefur verið að end-
urnýja verksmiðjuna og ætlar að
fara úr 25Q þúsund hektólítrum á
ári upp í 300 þúsund.
Hvernig stóð á því að hann
gerðist ræðismaður fyrir ísland?
Francois Jabre sagði að þau hjón-
in hafi komið í vikuferð til íslands
sem ferðafólk 1958. í framhaldi
af því kynntist hann Henrik Sv.
Björnssyni, sendiherra í París.
Þeir héldu sambandi og urðu vin-
ir. Og einn góðan veðurdag skrif-
aði Henrik og sagði að íslendingar
þyrftu kjörræðismann í Beirút og
bað hann um að taka það að sér
eða benda á annan að öðrum kosti.
Frá 1972 hefur hann því sinnt
þessu starfi ólaunaðs aðalræðis-
manns af miklum
áhuga.
Engir íslendingar
eru nú búsettir í Líban-
on, að hann veit. Ferða-
menn sækja nú þangað
aftur og þar sem ís-
lendingar fara mikið til Kýpur sé
ekki nema 20 mínútna flug áfram
til Beirút.
Þau hjónin og dóttir þeirra
komu hingað úr blíðunni í fyrsta
harða vetrarveðrið hér. Ekki láta
þau það á sig fá, en ætla í kjölfar-
ið á þriggja daga stífum funda-
höldum að skreppa á eigin vegum
austur á land. Þangað hafa þau
aldrei komið. Francois Jabre segir
þessa konsúlafundi sem efnt er
til á 7-8 ára fresti ómetanlega til
að geta veitt upplýsingar um land
og þjóð.
Fjármagnið
streymir inn
vegna banka-
leyndar.