Morgunblaðið - 04.10.1995, Blaðsíða 17

MORGUNBLAÐIÐ
MIÐVIKUDAGUR 4. OKTÓBER 1995 17
ERLENT
Samtök Suður-Ky rr ahafsríkj a mótmæla kjarnorkutilraunum
Ætla að rjúfa
tengsl við
Frakkland
Sydney. Reuter.
SAMTÖK ríkja í Suður-Kyrrahafi
ákváðu í gær að ijúfa tengslin við
Frakka til að mótmæla kjarnorku-
sprengingum þeirra í tilraunaskyni
á kóraleyjunum Mururoa og Fanga-
taufa í Frönsku Pólynesíu. Frétta-
skýrendur töldu þó ólíklegt að mörg
aðildarríkjanna 16 slitu stjórnmála-
sambandi við Frakka.
Formaður samtakanna, Julius
Chan, forsætisráðherra Papúa Nýju
Guineu, sagði að þau hefðu neyðst
til að tjúfa tengslin við Frakka eft-
ir að þeir virtu áskoranir samtak-
anna að vettugi og sprengdu kjarn-
orkusprengju á Fangataufa á
sunnudag.
„Ég tel að einstök riki hefji end-
urskoðun á tvíhliða tengslum sínum
við Frakka sem hafí áhrif á við-
skipti og samvinnu við Frakkland,"
sagði Chan.
Vilja ekki missa
efnahagsaðstoð
Tvö smáríki í Suður-Kyrrahafi,
Nauru og Kiribati, höfðu slitið sam-
bandi við Frakka fyrir kjarnorku-
sprenginguna á sunnudag en frétta-
skýrendur efast um að önnur aðild-
arríki samtakanna fari að dæmi
þeirra.
Ástralir, sem hafa gagnrýnt
kjarnorkutilraunirnar einna harð-
ast, studdu ákvörðun samtakanna
en Paul Keating, forsætisráðherra
Ástralíu, hafnaði strax þeirri hug-
mynd að ijúfa tengslin við Frakk-
land.
Enn ólíklegra þykir að fleiri smá-
ríki en Nauru og Kiribati slíti stjórn-
málasambandi við Frakka, sem
hafa veitt þeim allmikla efnahags-
aðstoð. „Það eru takmörk fyrir því
hversu langt þau ganga og hætta
á að missa efnahagsaðstoðina,"
sagði Karin von Strokirch,_sérfræð-
ingur í varnarmálum hjá Ástralska
þjóðarháskólanum. „Hvers vegna
ætti ríki sem þiggur aðstoð Frakka
að binda enda á hana í mótmæla-
skyni?“
Ríkin eru ennfremur treg til að
styggja Frakka vegna sterkrar
stöðu þeirra innan Evrópusam-
bandsins. Stjórn Fiji-eyja kom til
að mynda í veg fyrir að Frakkland
yrði nefnt í þingsályktunartillögu
þar sem kjarnorkutilraunir voru
fordæmdar. Fjármálaráðuneytið
tók fram að Frakkar gegndu mikil-
vægu hlutverki í Evrópusamband-
inu, sem er mikilvægur markaður
fyrir sykurútflutning Fiji-eyja.
Reuter
LÖGREGLUMAÐUR í Wellington í Nýja-Sjálandi reynir að færa
félaga í Greenpeace frá franska sendiráðinu í borginni. Maður-
inn hafði fest sig við tunnu fyllta af sementi við sendiráðið til
að mótmæla kjarnorkutilraunum Frakka.
Kínverjar
hætta við
sölu kjarna-
kljúfanna
London. The Sunday Telegraph.
KÍNVERJAR hafa neyðst til að
falla frá áformum sínum um að
selja írönum tvo kjarnakljúfa eft-
ir að The Sunday Telegraph hafði
skýrt frá því að Kínverjar hefðu
selt þeim búnað til að auðga úran.
Frétt The Sunday Telegraph
olli titringi í bandaríska utanríkis-
ráðuneytinu, sem hafði reynt að
fá Kínveija til að hætta að fram-
fylgja viðamiklum kjarnorku-
samningi við írana sem var undir-
ritaður fyrir þremur árum.
Sölu kjarnakljúfa „frestað“
í óákveðinn tíma
Qian Qichen, utanríkisráðherra
Kína, sagði um helgina að kín-
verska stjórnin hefði „frestað“
sölunni á kjarnakljúfunum í
óákveðinn tíma.
Ákvörðunin er mikið áfall fyrir
kjarnorkuáætlun írana, sem
Bandaríkjamenn saka um að hafa
reynt að afla sér búnaðar og þekk-
ingar til að framleiða úran í
kjarnavopn.
Þótt embættismenn í íran segi
að ætlunin sé aðeins að reisa
kjarnorkuver hafa þarlendir ráða-
menn, þeirra á meðal Rafsanjani
forseti, lýst því yfir að íranir þurfi
að afla sér kjarnavopna. Talið er
að með tæknilegum stuðningi
Rússa og Kínveija á síðustu árum
geti íranir framleitt kjarnorku-
sprengjur innan fimm ára.
Reuter
Andaktugir Rússar hlýða
á ljóðalestur
GENNADÍ Zjúganov (t.v.) leið-
togi rússneska kommúnista-
flokksins og Anatólí Ljúkanov
fyrrverandi forseti sovéska
þingsins (t.h.) hlusta andaktugir
á Ijóðalestur við athöfn við gröf
rússneska skáldsins Sergej Jes-
enín í Moskvu. Eitt hundrað ár
voru liðin frá fæðingu Jeseníns
í gær. í gær voru einnig liðin
nákvæmlega tvö ár frá því að
byltingartilraun harðlínumanna
á rússneska þinginu var brotin
á bak aftur með hervaldi.
Sprengjutilræði í Skopje í Makedóníu
Forsetinn mikið slasaður
en ekki talinn í lífshættu
Skopje, Aþenu. Reuter.
KIRO Gligorov, forseti Makedó-
níu, komst lífs af í gær þegar bíl-
sprengja varð bílstjóra hans að
bana og særði alvarlega þijá menn
aðra í miðborg Skopje, höfuðborg-
ar Makedóníu. Að sögn lækna
særðist forsetinn, sem er 78 ára
að aldri, á höfði en missti aldrei
meðvitund og er ekki i lífshættu.
Engir höfðu lýst banatilræðinu
á hendur sér í gær en lögreglan
handtók tvo menn, sem reyndu
að flýja af vettvangi á bíl.
Sprengjunni, sem sprengd var
með fjarstýringu, hafði verið kom-
ið fyrir í bíl úti fyrir Bristol-hótel-
inu í Skopje, í aðeins 250 metra
fjarlægð frá þinghúsinu. Sprakk
hún þegar bifreið Gligorovs var
ekið hjá og lést bílstjóri hans strax
og þrír vegfarendur
slösuðust mikið. ,
Friður að kalla
Makedónía er eina
ríkið af þeim, sem ris-
ið hafa á rústum
Júgóslavíu, sem
sloppið hefur við
styijaldarátök, en
sambúðin við ná-
grannaríkin, Serbiu,
Grikkland og Alba-
níu, hefur verið mjög
stirð. Hafa Grikkir
ekki sætt sig við heiti
landsins, Makedóníu,
og telja, að í því felist
óbeint tilkall til Makedóníuhéraðs
í Grikklandi.
Að undanförnu
hafa samskiptin við
Grikki verið að batna
og í gær fóru fram
viðræður milli ríkj-
anna í Aþenu um að
koma á eðlilegu sam-
bandi.
Hafa þær mætt
nokkurri andstöðu í
Makedóníu en ekki er
vitað hvort sprengju-
tilræðið megi rekja til
hennar. Þá er einnig
grunnt á þvi góða
milli stjórnarinnar í
Skopje og albanska
minnihlutans í land-
inu en hann hefur krafist aukinna
þjóðréttinda.
Kiro
Gligorov
\(^ ítT
T T ]CTf^|
fyrir aha fjölskylduna
verður á Valbjarnaryelli i Laugardal
(við hliðina á Láugardalsvelli)
i dag míðvíkudagir
4. októbér kl. 20|
Skemmtidagskró hefst kl. 20:00
Sniglatendiö leikur við hvern sinn fingur
lötuleikhús!!', mætir á svæðið.

lcikur að lœra’.