Morgunblaðið - 06.12.1995, Blaðsíða 8

8 MIÐVIKUDACUR 6. DESEMBER 1995
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Hvað er að
rgm«j k/o> ***•
HANN bara þolir ekki að heyra minnst á reglur, síðan hann varð fyrir því áfalli að
vera rekinn úr Oddfellow-reglunni á yngri árum, hr. læknir.
Sendifulltrúar Rauða kross Islands
Nítján störfuðu erlend-
is á síðasta starfsári
NÍTJÁN íslendingar störfuðu á veg-
um Rauða kross Islands erlendis á
síðasta starfsári að því er fram kem-
ur í ársskýrslu Rauða krossins 1994-
1995. Vinna íslensku sendifulltrú-
anna af svokallaðri veraldarvakt
Rauða krossins er stærsta og stöðug-
asta framlag íslendinga til alþjóða
neyðarhjálpar.
Hannes Hauksson, viðskiptafræð-
ingur, er verkefnisstjóri Rauða kross-
ins í Eþíópíu.
Helga Leifsdóttir, viðskiptafræð-
ingur, og Jean Francois Goulay, eig-
inmaður hennar, voru í Naíróbí í
Kenýa.
Jakobína Jónsdóttir, _ viðskipta-
fræðingur, starfaði í Úganda og
Kenýa.
Kristín Davíðsdóttir og Hildur
Magnúsdóttir, hjúkrunarfræðingar,
voru T 'stríðshijáðum hluta Suður-
Súdan.
Ríkarður Pétursson, rafiðnfræð-
ingur, var í Kabúl í Afganistan.
Maríanna Csillag, hjúkrunarfræð-
ingur, var í flóttamannabúðum í
Tanzaníu en þangað flúðu hundruð
þúsunda frá Rúanda. Maríanna er
nú í Split í Króatíu og sér um að
koma birgðum til sjúkrahúsa og
heilsugæslustöðva í Mostar og ná-
iægum sveitum.
Helga Þórólfsdóttir, félagsráð-
gjafí, vann við dreifingu hjálpar-
gagna í Líberíu en þurfti að flýja
þaðan vegna átaka eftir stutta við-
veru og komst úr landi við illan leik.
Hún fór síðan til Georgíu og stýrir
sendinefnd í borginni Zugdidi sem
liggur nálægt Abkhazíu.
Dagbjartur Helgi Guðmundsson,
verkfræðingur, vann við endurbygg-
ingu vatnshreinsistöðva í Bosníu.
Björg Pálsdóttir, hjúkrunarfræð-
ingur, fór í stutta ferð til N-Yemen.
Elín Guðmundsdóttir, hjúkrunar-
fræðingur, og Þór Daníelsson, iðn-
rekstrarfræðingur, fóru til Goma.
Þorkell Diego Þorkelsson var í
Rúanda. Róbert Þorsteinsson, við-
skiptafræðingur, sá um fjármálalega
hlið neyðarhjálpar í búðum flótta-
fólks frá Rúanda og Búrúndí í Ngara,
nyrst í Tanzaníu.
Sigurbjörg Söebech, hjúkrunar-
fræðingur, var á Vesturbakkanum.
Hólmfríður Garðarsdóttir og
Rannveig Björnsdóttir, hjúkrunar-
fræðingar, störfuðu á sjúkrahúsi í
Jalalabad í Afganistan.
David Lynch er í Georgíu og sinnir
þar fræðslu um mannúðarlög.
4-RÚSSLAND
HVÍTA
t+RUSSLAND
) +ÚKRAÍNA
+NIGERI
. SÚDAN
ÁANGÓLAl
NÝJA GÍNEA
■irFIDJI EYJAR

+ HAITI
i +KARABÍSKU EYJARNAR
+ GRENADA
GRÆNHÖFÐAEYJAR
Framlag til þrounar- og
neyðaraðstoðar
Sendifulltrúar
Talsmenn Kúrda í Tyrklandi
Bannað að tala
eigin tungu
YALMAS segir Kúrda
í Tyrklandi vilja fá
sjálfstjórn í eigin
málum og rétt til að nota
eigið tungumál, fá þjóðerni
sitt viðurkennt. Tyrknesk
stjórnvöld reyni að gera
sem minnst úr íjölda Kúrda
í landinu en hreyfing henn-
ar telji að þeir séu um 20
milljónir af alls 60 milljón-
um manna í Tyrklandi.
Milljónir Kúrda búa einnig
í írak, íran og Sýrlandi.
Kúrdar eru ekki arabar en
nær allir múslimar, tunga
þeirra er indó-evrópsk eins
og flest Evrópumál.
„Við erum sérstök þjóð,
með okkar eigin menningu
og tungu. Fyrir 35 árum
var sagt opinberlega að
Kúrdar í Tyrklandi væru
12 milljónir og nýlega var sömu
tölunni haldið á lofti af Tansu
Ciller forsætisráðherra er hún
ræddi við fulltrúa Evrópusam-
bandsins. Þá virðist ekki vera
gert ráð fyrir að fólksíjölgun
hafi orðið hjá tyrkneskum Kúrd-
um. Þetta hefur samt verið enn
verra, þeir voru vanir að segja
að engir Kúrdar byggju í Tyrk-
landi.
Krafa okkar er fyrst og fremst
þessi, að mega vera Kúrdar. Ef
lýðræðisleg réttindi væru einnig
tryggð myndi ekki vera þörf á
því að _ stofna sjálfstætt ríki
Kúrda. í stjórnarskrá Tyrklands
er beinlínis sagt að ekki séu aðr-
ar þjóðir í landinu en Tyrkir og
eina opinbera tungumálið er tyrk-
neska. Við megum ekki tala kúr-
dísku, ekki gefa börnunum okkar
kúrdísk nöfn. Það eru núna um
10.000 pólitískir fangar í Tyrk-
landi. Þegar kúrdískar mæður
heimsækja syni sína í fangelsun-
um, menn sem sitja inni vegna
stjórnmálaskoðana sinna, geta
þau ekki talað saman vegna þess
að ekki má nota kúrdísku.
Mannréttindin skipta okkur
mestu og þessi mál eru að sjálf-
sögðu orðin alþjóðleg núna. Við
stefnum ekki að því að kljúfa
Tyrkland, búa til ný landamæri,
sambandsríki gæti vel verið
lausnin.“
Kúrdískir stjórnmálaflokkar,
aðrir en PKK, hafa að sögn
Yalmaz átt fulltrúa á tyrkneska
þinginu frá 1990. Hún segir þá
á hinn bóginn hafa sætt kúgun
af hálfu stjórnvalda frá upphafi
þótt þeir hafi boðað friðsamlega
lausn á deilunum. 84 liðsmenn
þessara flokka hafi verið myrtir
síðustu árin, þ. á m. nokkrir þing-
menn, liðsmenn sérsveita örygg-
islögreglunnar hafi þar verjð að
verki. Fyrr á árinu voru átta þing-
menn Kúrda fangelsað-
ir fyrir meintan undir-
róður gegn ríkinu.
„í stuttu máli, tyrk-
nesk stjórnvöld halda
áfram að að afneita til-
vist Kúrda og kúga þá ■ ..—
á alla lund eins og þau
hafa gert í 70 ár,“ segir Yalmaz.
PKK hefur stundað skæru-
hernað gegn tyrkneskum stjórn-
völdum í rúman áratug og hafa
þúsundir manna fallið í þeim
átökum. Yalmaz er spurð um
starfsemi PKK sem hefur verið
sakað um að standa fyrir hryðju-
verkum gegn tyrkneskum fyrir-
tækjum í Vestur-Evrópu.
„Hryðjuverk hafa fyrst og
fremst verið framin í Tyrklandi
sjálfu, það eru tyrknesk yfirvöld
sem hafa framið þau gegn Kúrd-
um í landinu."
Dilan Yalmaz
► Fyrir skömmu var hér á
ferð sendinefnd Kúrdísku
þjóðfrelsishreyfingarinnar,
sem er eins konar regnhlífar-
samtök ýmissa hópa og sam-
taka í Tyrklandi. Kúrdíski
verkamannaflokkurinn, PKK,
er helsta aflið í h'reyfingunni
en hann er upprunalega
marxistaflokkur þótt dregið
sé úr þeirri áherslu núna. Fyr-
ir nefndinni fór Dilan Yalmaz,
35 ára gömul kona sem stjórn-
ar upplýsingaskrifstofu hreyf-
ingarinnar í Brussel. Hún seg-
ir önnur stjórnmálasamtök
tyrkneskra Kúrda vera áhrifa-
lítil enda starfi þau sem út-
lagahópar og hafi því lítið
samband við almenning í
Kúrdabyggðunum sem eru
einkum í suður- og austurhluta
landsins.
Olía og mikil-
væg vatnsból
í byggðum
Kúrda
PKK hefur komið sér upp her-
búðum í norðurhluta íraks og
gert þaðan árásir inn í Tyrkland
en lent í útistöðum við menn
Kúrdahöfðingjans Mahmouds
Barzanis er berst um völdin með-
al íraskra Kúrda við Jalal Tala-
bani.
„Barzani hefur lengi átt sam-
starf við Tyrki, hann samdi við
þá um að fá hjá þeim vopn gegn
því að flæma PKK burt. Svo ein-
falt er það.“ Hún segir að Banda-
ríkjamenn hafi árum saman not-
að Tyrki eins og málaliða til að
drottna yfir Miðausturlöndum,
þess vegna hafi Tyrkland verið
tekið inn í Atlantshafsbandalagið
á sínum tíma.
Sagt hefur verið ’að ástæðan
fyrir því að þjóð Kúrda hafi ekki
náð að stofna eigið, sjálfstætt
ríki sé einkum innbyrðis kiytur
þeirra. Yalmaz bendir á að þeir
--------- byggi mikilvæg olíu-
lönd og þar séu einnig
vatnsból margra ríkja
Miðausturlanda er séu
hrædd við allt umrót
og eigi því sameigin-
" legra hagsmuna að
gæta gegn Kúrdum.
En baráttan haldi áfram.
„Ég minni á að ákveðið var
nýlega að leggja ekki mikilvæga
olíuleiðslu frá Azerbajdzhan til
Miðjarðarhafs um héruð Kúrda í
Tyrklandi eins og hentugast hefði
verið. Við vonum að Evrópuríkin
skilji að mikilvægir hagsmunir
geti verið í húfi í framtíðinni,
einnig fyrir þau og þess vegna
sé það skynsamlegt að styðja
Kúrda í baráttu þeirra fyrir
mannréttindum, ella geti svo far-
ið að ófriður á þessum slóðum
haldi áfram.“