Morgunblaðið - 06.12.1995, Blaðsíða 36

36 MIÐVIKUDAGUR 6. DESEMBER 1995
MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ
+ Árni Jóhannes-
son bifvéla-
virkjameistari
fæddist 11. septem-
ber 1907 í Bakka-
búð (síðar breytt í
Bakkabæ) í Fróð-
árhreppi á Snæ-
fellsnesi. Hann lést
á Vífilsstöðum 26.
nóvember sl.
Foreldrar hans
voru Jóhannes
Bjarnason sjómað-
ur, f. 28.8. 1867, d.
12.7. 1921, og Anna
Sigurðardóttir, f.
27.9. 1871, d. 14.12. 1926. Faðir
Jóhannesar, Bjarni Hallsson,
var hálfbróðir Friðgeirs Frið-
rikssonar, en frá honum eru
komnir Asgeir og Andrés Sigur-
vinssynir. Móðir Jóhannesar
var Ingibjörg Arnadóttir er
stundaði ljósmóðurstörf, hún
var systir Árna á Holti (eldri)
föður Árna á Jaðri í Ólafsvík,
hans sonur var Kristján glímu-
kóngur Snæfellinga um árabil,
faðir hins heimskunna doktors
og rithöfundar Lúðvíks Kristj-
ánssonar.
Móðir Árna var Anna Sigurð-
ardóttir, dóttir Þórkötlu Jó-
hannesdóttur Þorsteinssonar af
Snæfellsnesi og Þuríðar Þórar-
insdóttur frá Reykjum í Hrúta-
firði. Systir Þórkötlu var Jó-
hanna, búsett í Ólafsvík, sem
gekkst fyrir stofnun sparisjóðs
í Ólafsvík, mun þetta vera með
því fyrsta að kona flytti mál á
opinberum fundi. Þórkatla var
tvígift, með Sigurði átti hún 6
börn og var Anna þeirra yngst,
með Pétri átti hún 3 börn, Sig-
urð Kristófer rithöfund sem
ÁRNI ólst upp í Brimilsvallahverf-
inu á Snæfellsnesi, þá var skóla-
ganga barna miðuð við 10 ára ald-
ur, var það farskóli og kennt á 2-3
bæjum í sveitinni. Fyrsta veturinn
sem Árni var í skóla fékk hann
taugaveiki en eftir það gekk honum
vel og ver efstur á fullnaðarprófi.
Árni var á þrettánda ári er hann
byijaði á sjónum, það var á Kútter
Júlíusi frá Þingeyri, 40 smálesta
bát, skipstjóri var Sigþór Pétursson
frá Klettakoti í Fróðárhreppi, móð-
urbróðir hans. Ámi var hjá honum
fimm vertíðir á skútum og lærði þar
margt er að sjómennsku laut og sem
greiðslu fyrir kennsluna lét Sigþór
skrifaði bókina
„Hrynjandi ís-
lenskrar tungu“,
Sigþór skipstjóra og
Ingibjörgu móður
Halldórs E. fyrrv.
fjármálaráðherra.
Friðrik núverandi
fjármálaráðherra
er einnig af þessari
ætt, kominn af Dýr-
unni systur Þuríðar.
Árni átti sex systk-
ini: Sigurborg Þór-
katla, f. 1894; Jó-
hanna Kristrós, f.
1896; Ágúst, f. 1898;
Valdís, f. 1902; Soffía Ingibjörg,
f. 1904; og Bjarni Sigurvin, f.
1913, og eru þau öll látin nema
Soffía fyrrv. kennari, sem nú
dvelur í hárri elli að Skjólbraut
la \ Kópavogi.
Árni kvæntist 2. maí 1931
Ásdísi Kristinsdóttir húsmóður,
f. 22.7. 1912, d. 7.8. 1991, af
ætt Bólu-Hjálmars, og Skáld-
Rósu. Börn þeirra: Ananías
Valdimar, f. 15.2.1931, d. 12.12.
1978, bílstjóri og tölvuritari í
Ástralíu, maki: María Guð-
mundsdóttir, 3 börn; Karl, f.
2.5. 1932, forstöðumaður, maki;
Ólöf P. Hraunfjörð, 3 börn;
Kristín Eva, f. 19.3. 1936, rit-
ari, maki eitt: Björn Magnússon
(látinn), 1 barn, maki 2: skilin;
Birna, f. 26.10. 1927, húsmóðir;
Soffía Ingibjörg, f. 31.12. 1947,
hjúkrunarfræðingur í Svíþjóð,
maki: Sigurður Signrbergsson,
1 barn; Anna, f. 21.8. 1953,
kaupmaður, maki: Torfi Sig-
urðsson, 4 börn.
Utför Árna fer fram frá
Kópavogskirkju 6. desember
klukkan 13.30.
hann skera fyrir sig neftóbakið. Síð-
an á árunum 1924-25 var Árni á
skonnortunni Fönix frá Þingeyri,
sem komin var með hjálparvél, feng-
inn var „mótoristi“ frá Hellissandi.
Lifnaði þá strax áhugi hjá Árna
fyrir vélum og komst hann fljótt
upp á lagið að annast vélina og leysti
„mótoristann" af í forföllum að
beiðni skipstjórans.
Heimili Árna varð fyrir þeirri
þungbæru sorg 1921 að heimilisfað-
irinn fékk lungna- og bijósthimnu-
bólgu og lést eftir kvalafulla bar-
áttu. Anna móðir hans hélt þá heim-
ilinu saman með hjálp barna sinna,
Soffíu 16 ára, Árna á 14. ári (Árni
var þar með orðinn „karlmaðurinn
á heimilinu", og vildi standa sig sem
best) og Bjarna sem var 8 ára.
Árni, móðir hans og Bjarni flytja
til Reykjavíkur 1926. Árni fór
nokkru á undan til að útvega sér
vinnu, sem ekki var auðvelt á þeim
tíma og að fá húsnæði en við það
naut hann hjálpar eldri systra sinna.
Sem farareyri hafði hann með sér
harðfisk er hann hafði verkað um
veturinn og tókst að selja hann Silla
og Valda.
Ámi fékk Eyrarvinnu til að byija
með en hún var stopul og suma daga
var ekkert að gera en á þessum árum
hófst vinnan kl. 6 á morgnana.
Anna, móðir Árna, fékk sumar-
vinnu fyrir þau bæði hjá Emil Rok-
stad, norskum manni, sem rak lýsis-
bræðslu og búskap á Bjarmalandi í
nágrenni Reykjavíkur og allstórt bú
á Elliðavatni. Þetta sumar voru um
20 manns á Elliðavatni við búskap-
inn, þ. á m. Áslaug, kona séra
Bjarna Jónssonar, með börn sín tvö.
Seinni hluta þessa sumars kenndi
móðir Árna sér lasleika, hélt hún
þá vestur aftur og iést þar. Leystist
heimilið þá endanlega upp. Bjami
sem þá var 13 ára fór til Sigurborg-
ar elstu systur þeirra en Árni hélt
upp á Akranes til Ágústar bróður
síns og_ Lilju Kristjánsdóttur konu
hans. Ágúst var þá landformaður
hjá Haraldi Böðvarssyni, sem þá var
aðallega með útgerð frá Sandgerði.
Árni fékk því vinnu hjá H. Bö. og
sagði að hann hefði reynst starfs-
fólki sínu vel. Um vorið 1927 var
farið á síld til Siglufjarðar á vegum
H. Bö., en fyrst varð að fara til
Akureyrar að sækja síldarnót. Að
lokinni síldarvertíð um haustið fóru
þeir suður og lauk þar með sjó-
mannsferli Áma. Síðar meir á lífs-
leiðinni sagði hann: „Maður sat
ávallt við sinn keip,“ (reri alltaf á
sama borð). Þá um haustið hóf Árni
störf hjá B.M. Sæberg í Hafnarfirði
sem rak bílastöð og annaðist fólks-
flutninga milli Reykjavíkur og Hafn-
arfjarðar og kenndi bílaakstur.
Skyldi Árni vinna kauplaust á verk-
stæðinu og læra að aka bíl í 3 mán-
uði og fá bílprófið að launum. Tók
han það 8. mars 1928 og meirapróf-
ið 24. september 1928. Það var svo
30. mars 1936 að hann lauk prófi
í bifvélavirkjun (með þeim fyrstu á
íslandi) og um leið prófi í öku-
kennslu. 7. september 1942 öðlaðist
hann síðan meistararéttindi í bif-
vélavirkjun.
Haustið 1928 hóf hann akstur á
Bifreiðastöð Haraldar Sveinbjörns-
sonar og um áramótin 1928 til 1930
vann hann við akstur hjá BSR og
keyrði m.a. Fljótshlíðarrútuna auk
leiguaksturs. T.d. var skoskur fisk-
kaupmaður, Copeland, sem stundði
laxveiðar í Laxá í Kjós, hann pant-
aði alltaf Árna til að keyra sig og
sína. Árið 1930 byijaði Árni á bíla-
verkstæðinu hjá BSR og var hann
þartil 1. febrúar 1931, þegarhonum
bauðst betur launað starf í Kola-
sundi hjá Páli Stefánssyni, þar var
hann í 13 ár eða til 1944. Þá bauðst
honum verkstjórastarf hjá nýju fyr-
irtæki, Þrótti hf. (sem síðar hét
Stefnir, en heitir nú Hekla hf.) og
var þann þar til 1949 eða í fimm
ár. Ámi stóð um þær mundir í hús-
byggingum. Honum hafði verið neit-
að um lán, var staurblankur með
sjö manna fjölskyldu. Einu sinni sem
oftar er hann átti leið í búðina til
Páls Stefánssonar að kaupa vara-
hluti, gaf Páll sig á tal við hann og
spurði frétta. Það æxlaðist svo
þannig að Páll lánaði honum pen-
inga í bygginguna gegn því að hann
hæfí störf sem verkstjóri hjá sér.
Þar var Árni svo í tvö ár, 1949-51
eða þar til Páll seldi fyrirtækið.
Árni byijaði þá að vinna sem verk-
stjóri á bílaverkstæði Olís (BP) 1.
maí 1951 og vann hann þar sam-
fleytt í 30 ár til 1. október 1980.
Fyrstu 11 árin vann hann sem verk-
stjóri en síðan sem birgðavörður.
Það má segja að þó að bílarnir yrðu
stærri, kraftmeiri og fullkomnari,
fylgdu hvorki verkfæri né vinnuað-
staða þeirri þróun eftir og því var
vinnan oft þrælavinna.
Á meðan Árni var vekstjóri, hafði
hann fjölda nema í bifvélavirkjun
sem hann útskrifaði, þar á meðal
undirritaðan son sinn og unnum við
feðgarnir saman frá árinu 1948 allt
til ársins 1961 hjá Olís.
Árið 1933 hóf Árni ásamt fleirum
undirbúning að löggildingu_ bifvéla-
virkjunar sem iðngreinar. í kjölfar
þess var Félag bifvélavirkja stofnað
17. janúar 1935. Árni var gjaldkeri
Styrktarsjóðs Félags bifvélavirkja
frá 1944-1970 eða í 26 ár, fulltrúi
félagsins á Alþýðusambandsþing-
um, sat í samninganefndum, í full-
trúaráði verkalýðsfélaganna, átti
sæti í prófanefnd, var í 1. maí nefnd
og flutti m.a. ávarp í Ríkisútvarpinu
1. maí. Hann var sæmdur gullmerki
Félags bifvélavirkja. Árni tók þátt
í Spurningaþáttum Svavars Gests
veturinn 1963-64 enda var hann
hafsjór af fróðleik, víðlesinn og
stálminnugur. Árni var hagmæltur
vel og voru ljóð hans flutt við ýmis
tækifæri, m.a. flutti Brynjólfur Jó-
hannesson gamanbrag eftir hann
er nefnist „Fiskakvæði" á sjó-
mannadaginn 1964 og 17. júní 1985
flutti Jóhanna Norðfjörð Hátíðarljóð
eftir hann á útiskemmtunum í Kópa-
vogi.
Árni og Ásdís voru samhent hjón
og auðnaðist þeim að vera gift í 60
ár. Þau keyptu sér landspildu suður
í Kópavogi árið 1943 og byggðu þar
í fyrstu sumarbústað, en á árunum
1947-48 hófu þau byggingu íbúðar-
húss enda orðin langþreytt á flutn-
ingum úr einni leiguíbúð í aðra og
börnin orðin fímm. Öll fjölskyldan
stóð saman að þessari framkvæmd
og gróf Ámi fyrir húsinu á höndum,
hrærði steypu og smíðaði að vinnu-
degi loknum sbr. vísu sem varð til
af þessu tilefni:
Þó að bogni bak af raun
biiar ei minn kjarkur.
I gigt fær margur greidd sín laun
gamall vinnuþjarkur.
Þau fluttu svo í húsið Kópvogs-
braut 48 (síðar 84) 14. maí 1950.
Það vantaði margt hér á frumbýl-
ingsárunum en verstur var þó vatns-
skorturinn. Allt vatn þurfti að flytja
á brúsum eða nota rigningarvatn
og þegar færi gafst var farið með
þvottinn í Þvottalaugarnar í Reykja-
vík. Því var það að Árni hafði sam-
band við oddvita Kópavogshrepps,
Finnboga Rút Valdimarsson, og
bauðst til að reyna að útvega lán
hjá Styrktarsjóði félags bifvéla-
virkja til vatnsveituframkvæmda ef
oddvitinn gæti útvegað ríkisábyrgð
á lánið, sem tókst. Lánið fékkst og
vatnið kom. Það má því segja að
það sé Félagi bifvélavirkja að þakka,
að Vatnsveita Kópavogs komst í
gagnið.
Árni var alla tíð framsóknarmað-
ur, m.a. í framboði til bæjarstjómar
í Kópavogi, og Tímann keypti hann
fram á siðasta dag.
Þau Ásdís og Árni fluttu sig um
set 1983 í Hamraborgina í miðbæ
Kópavogs um það leyti sem verið
var að byggja upp miðbæinn fyrir
alvöru og stutt í alla félagslega þjón-
ustu. Þar byijaði hann að skrifa
niður endurminningar sínar og ljóð
og lauk við það. _ Ásdís lést árið
1991 og var það Árna mikið áfall,
hann bjó þó áfram einn og hjálpuðu
börnin hans honum eftir mætti.
Heilsu hans hrakaði smám saman
og 21. nóvember 1994 flutti hann
í Sambýli atdraðra, Skjólbraut la,
Kópavogi, en þangað hafði Soffía
systir hans flutt nokkru fyrr, en það
var alla tíð mikið samband og kært
á milli þeirra systkina. Síðustu árin
varð hann oft að liggja á sjúkrahús-
um og 20. október sl. var hann lagð-
ur inn á sjúkrahús með lungna- og
bijósthimnubólgu og lést hann svo
26. nóvember sl. á Vífílsstöðum.
Við viljum þakka pabba fyrir alla
hans hlýju sem hann sýndi okkur
börnunum á langri samleið og um-
hyggju þegar eitthvað bjátaði á.
Við sendum starfsfólki á Sambýli
aldraðra og hjúkrunarfólki sem ann-
aðist hann þakkir fyrir hlýju og
nærgætni í hans garð.
ÁRNI
JÓHANNESSON
t
Elskuleg móðir okkar,
ANNA GUÐJÓNSDÓTTIR,
Hverahlið 12,
Hveragerði,
síðast til heimilis
á dvalarheimilinu Ási,
Hveragerði,
lést í Sjúkrahúsi Suðurlands mánudaginn 4. desember.
Guðbjörg Jóna Sigurðardóttir,
Björgvin Heiðar Árnason.
t
Ástkær móðir okkar, tengdamóðir,
amma og langamma,
HALLDÓRA JÓNA
VALDIMARSDÓTTIR
frá Bjargi,
Garöi,
andaðist á hjúkrunarheimilinu Garð-
vangi í Garði mánudaginn 4. desember.
Jarðarförin fer fram frá Útskálakirkjú
laugardaginn 9. desember kl. 14.00.
Guðbjörn Ingvarsson, Sigríður Lúðvíksdóttir,
Hafsteinn Ingvarsson, Hjördís Traustadóttir,
Agnes Ingvarsdóttir Khoberger,
Sigurður Ingvarsson, Kristin Guðmundsdóttir,
Kristjana Ingvarsdóttir, Jóhannes Ágústsson,
Matthildur Ingvarsdóttir, Magnús Magnússon,
Ingvar Jón Óskarsson, Karen Pétursdóttir,
Einar Jón Pálsson, Hildur Hauksdóttir,
barnabörn og barnabarnabörn.
+ Ingólfur Theo-
dór Guðmunds-
son var fæddur 3.
desember 1905 I
Þverárdal í Bólstað-
arhlíðarhreppi í A-
Húnavatnssýslu.
Hann lést á heimili
sínu 28. nóvember
síðastliðinn, tæp-
lega 90 ára gamall.
Foreldrar hans
voru Guðmundur
Björnsson sýslu-
maður á Sauðár-
króki og síðar í
Borgarnesi og Ingi-
björg Ólafsdóttir. Ingólfur ólst
upp í Þverárdal hjá fóstra sín-
um Brvrijólfi Bjarnasyni og
móður sinni. Systkini Ingólfs
sainfeðra eru: Ingibjörg, f.
1903; Júlíus, f. 1904, d. 1991;
Björn, f. 1905; Þuríður, f. 1907;
Karl, f. 1908, d. 1941; Jórunn,
f. 1913; Anna, f. 1915, Margrét,
f. 1917.
Kveðja frá
Oddfellowreglunni
Hér skal minnst með örfáum orð-
um Ingólfs Th. Guðmundssonar er
Ingólfur kvæntist
1944 Laufeyju Ilall-
dórsdóttur hjúkr-
unarkonu sem lést
fyrir tíu árum. Kjör-
sonur þeirra var
Brynjólfur Ingólfs-
son, f. 1951, d. 1984.
Ingólfur lauk
gagnfra*ðaprófi á
Akureyri 1921, en
stundaði síðan nám
við Verzlunarskóla
Islands og útskrifað-
ist þaðan árið 1924.
Auk þess var hann
við nám við hag-
fræðideild háskólans i Kiel
1931-’32. Ingólfur vann við ýmis
störf tengd verslun á árunum
1924-1930, m.a. hjá Jónatan
Þorsteinssyni, Höepfnersverzlun
og yerzlunarfélagi Borgarfjarð-
ar. Árið 1932 stofnaði hann fyrir-
tækið I. Guðmundsson & Co. og
starfaði við það samfellt til ársins
1948, er hann gerðist fulltrúi
andaðist 28. fyrra mánaðar.
Ingólfur gerðist félagi í Odd-
fellowreglunni árið 1945 og spann-
aði starf hans í félagsskap okkar
verðgæslustjóra. Verðgæslu-
sljóri ríkisins var hann á árun-
um 1951-56. Árið 1957 hóf
hann svo störf sem fulltrúi í
Félagsmálaráðuneytinu og
starfaði hjá því ráðuneyti í tíu
ár. Árið 1968 var hann skipaður
deildarstjóri sjúkratryggingar-
deildar Tryggingastofnunar
ríkisins. Af því starfi lét hann
fyrir aldurs sakir er hann varð
sjötugur, en starfaði þó að
ýmsum verkefnum hjá stofnun-
inni eitt til tvö ár eftir það.
Ingólfur sinnti ýmsum nefndar-
og stjórnarstörfum og var m.a.
formaður rannsóknarnefndar
ríkisins í iðnaðarmálum
1952-’53, skipaður í stjórn
verðjöfnunarsjóðs varðandi
bensín og olíur 1953 og um
árabil síðan, þar af formaður
stjórnar 1957 og 1958. Þá var
Ingólfur í stjórn félags starfs-
manna stjórnarráðsins
1964-’68, þar af formaður frá
1966. Hann var einnig virkur
félagi í Oddfellow-reglunni og
gegndi þar fjölda trúnaðar-
starfa.
Útför Ingólfs fer fram frá
Fossvogskirkju í dag og hefst
athöfnin klukkan 15.
yfir 50 ár við andlát hans. Þetta
er langur tími í einum félagsskap
og betri félaga en Ingólf var ekki
hægt að fá.
INGÓLFUR TH.
GUÐMUNDSSON