Morgunblaðið - 06.12.1995, Blaðsíða 28

28 MIÐVIKUDAGUR 6. DESEMBER 1995
MORGUNBLAÐIÐ
MORGUNBLAÐIÐ
MIÐVIKUDAGUR 6. DESEMBER 1995 29
fHwguiiÞIjifrfí
STOFNAÐ 1913
ÚTGEFANDI: Árvakur hf., Reykjavík.
FRAMKVÆMDASTJÓRI: Hallgrímur B. Geirsson.
RITSTJÓRAR: Matthías Johannessen,
Styrmir Gunnarsson.
GRUNNSKOLI
OG GÆÐI
FJÓRIR grunnskólar á Norðurlandi, Hrafnagilsskóli í
Eyjafjarðarsveit, Hafralækjarskóli í Aðaldal, Borgar-
holtsskóli á Húsavík og Grenivíkurskóli, hófu í haust vinnu
við verkefni er nefnist Aukin gæði náms. Verkefni þetta
er byggt á skólaþróunarlíkani hóps háskólakennara og
fræðimanna við Cambridge-háskóla í Englandi og er gert
ráð fyrir að það taki tvö ár undir stjórn utanaðkomandi
aðila. ^
Markmið verkefnisins er að efla og bæta starfsemi
skólanna og auka gæði skólastarfsins. Er gengið út frá
þeirri forsendu að nemendur og kennarar hafi þekkingu
á því sem er að gerast í skólanum en ekki að utanaðkom-
andi aðilar taki ákvarðanir um hvað sé gott og slæmt í
viðkomandi skóla.
í fyrri hluta verkefnisins er gerð könnun á daglegu lífi
utan kennslustofu en í þeim síðari á því sem gerist innan
skólastofunnar, til dæmis hvort nemendur fái daglega
tækifæri til að tjá sig eða ná framförum.
Rósa Eggertsdóttir, forstöðumaður hjá Fræðsluskrif-
stofu Norðurlands, segir í Morgunblaðinu í gær að kann-
að sé hvort námsefni sé sett þannig fram að nemandinn
hlusti einungis og skrifi niður eða hvort hann fái að leggja
eitthvað til málanna. „Er nemandi sjálfur að komast að
einhverju eða eru aðrir að segja honum hvernig lífið er,“
segir Rósa.
Fátt skiptir meira máli upp á framtíðina en gæði skóla-
starfs. Nægir þá ekki einungis að einblína á efri skólastig
á borð við mennta- og háskóla. Mótunaráhrif grunnskól-
ans á þroska ungra einstaklinga eru mikil. Það er vitað
mál, að einstakir grunnskólar standa mismunandi vel
undir þeim kröfum sem gerðar eru til þeirra. Þessu eiga
þær stéttir er starfa við menntakerfið ekki að neita held-
ur ræða opinskátt og reyna að ráða bót á.
Sú forvitnilega tilraun sem á sér stað á Norðurlandi
er nýstárleg nálgun að viðfangsefninu. Því ber að fagna
að kennarar og fræðsluyfirvöld í þessum landshluta hafi
í samstarfi við Kennaraháskólann ákveðið að ráðast í
verkefni af þessu tagi með það að markmiði að bæta skóla-
starfið.
SAMEINING A
VESTFJÖRÐUM
SAMEINING sex sveitarfélaga á norðanverðum Vest-
fjörðum um seinustu helgi er stórt framfaraskref
fyrir byggðirnar sem um ræðir. Hún er jafnframt sigur
fyrir þær skynsemisraddir, sem á undanförnum árum
hafa hvatt til sameiningar sveitarfélaga í því skyni að
efla byggðarlög á landsbyggðinni og sporna við fólks-
flótta til Reykjavíkur.
Sameining sveitarfélaga á norðanverðum Vestfjörðum
var felld í atkvæðagreiðslu fyrir rúmum tveimur árum.
Síðan hafa hins vegar ýmsar forsendur breytzt. Mikilvæg-
asta breytingin er eflaust sú, sem Magnea Guðmundsdótt-
ir, oddviti á Flateyri, bendir á í samtali við Morgunblaðið
í gær; með gerð jarðganganna undir Breiðadals- og Botns-
heiði hafa samgöngur breytzt þannig að íbúar sveitarfélag-
anna sex eiga möguleika á daglegum samskiptum árið
um kring.
Með þessu skapast forsendur fyrir því að íbúarnir geti
sótt þjónustu á færri staði í sveitarfélaginu og nýtt þann-
ig skattpeninga sína betur en ella. Um leið getur stærra
og öflugra sveitarfélag boðið upp á betri þjónustu og tek-
izt á við stærri verkefni, til hagsbóta fyrir almenna borg-
ara og atvinnufyrirtæki. Sameining og efling sveitarfélaga
er raunar skilyrði fyrir því að þau geti tekið við fleiri
verkefnum frá ríkinu. Þá þarf ekki að fjölyrða um þann
sparnað í stjórnunarkostnaði, sem sameining sveitarfélaga
hefur í för með sér.
Sá eindregni stuðningur, sem sameining hlaut í sveitar-
félögunum sex, hlýtur að vekja nágrannana í Súðavík og
Bolungarvík til umhugsunar um það, hvort þessi byggðar-
lög eigi ekki að bætast í hópinn. Rökin gegn slíku eru
raunar vandséð. Sameining er ekki aðeins styrkur byggð-
arlaganna, sem um ræðir, heldur eflir hún Vestfirði sem
heild og möguleika landshlutans til að vaxa og dafna.
REYKJAVÍKURFLUGVÖLLUR
Ríkjaráðstefna Evrópusambandsins
Endurbygging
flugbrauta kost-
ar 1,2 milljarða
Flugráð hefur lagt
til að ráðist verði í endur-
byggingu flugbrauta
Reykj avíkurflugvallar
fyrir 1,2 milljarða kr.
Flugmálastjóri telur ekki
möguleika á uppbygg-
ingu nýs flugvallar fyrir
innanlandsflug á höfuð-
borgarsvæðinu og óhag-
kvæmt að reka það frá
Keflavíkurflugvelli. í
samtali við Helga
Bjarnason segir hann
brýnt að tekin verði
ákvörðun um framtíð
Reykj avíkurflugvallar.
MRÆÐUR um framtíð
Reykjavíkurflugvallar
hófust fyrir alvöru á sjö-
unda áratugnum. Þá var
talið að miklar framkvæmdir væru
nauðsynlegar og fannst mönnum
þá þegar að byggðin þrengdi nokk-
uð að vellinum.
Breska setuliðið byggði flugvöll-
inn í Vatnsmýrinni og var hann
tekinn í notkun árið 1942. Var
hann afhentur íslenska ríkinu í
stríðslok. Fyrstu áratugina þjónaði
hann flugi til og frá landinu, sam-
hliða innanlandsflugi. Eftir 1960
fluttu Loftleiðir millilandaflug sitt
til Keflavíkur og Flugfélag íslands
rak Boeing-þotu sína, sem kom til
landsins 1967, frá Keflavík, þó fé-
lagið hefði bækistöð sína áfram í
Reykjavík.
Álftanes besti staðurinn
Menn sem um þetta fjölluðu töidu
flestir að fínna þyrfti annan fram-
tíðarstað fyrir flugvöll höfuðborg-
arinnar og voru gerðar margar at-
huganir og skýrslur um efnið. í
áliti sem Flugvallanefnd skilaði á
árinu 1967 kom fram að hún taldi
framtíðarmöguleika núverandi
Reykjavíkurflugvallar of takmark-
aða til þess að hann gæti gegnt
hlutverki framtíðarflugvallar
Reykjavíkursvæðisins. Bent var á
möguleikana á því að flytja allt
millilandaflug til Keflavíkur um
sinn að minnsta kosti og þá gæti
innanlandsflugið enn um sinn farið
um Reykjavíkurflugvöll. Hins vegar
var talið líklegt að innanlandsflugið
yrði einnig að víkja af vellinum
þegar frá liði vegna truflana af
hávaða er þotur yrðu teknar í notk-
un á innanlandsleiðum eða hag-
kvæmt yrði að taka flugvallarsvæð-
ið til annarra nota. Ekki var talið
fært að flytja innanlandsflugið til
Keflavíkur vegna ferðatíma og
ferðakostnaðar og var því talið
nauðsynlegt að taka frá
land á höfuðborgarsvæð-
inu fyrir nýjan flugvöll.
Á þessum tíma voru
einkum athuguð þijú
svæði fyrir flugvöll:
Álftanes, Garðahraun og Kapellu-
hraun. Álftanes þótti besti kostur-
inn en Kapelluhraun sá sísti, ekki
síst af öryggisástæðum. Nefndin
klofnaði hins vegar í afstöðunni til
þess hvort byggja ætti völlinn á
Álftanesi fyrir innanlandsflug ein-
göngu og láta millilandaflugið fara
alfarið um Keflavík eða hvort fram-
tíðarmiðstöð alls innanlands- og
millilandaflugs ætti að vera á Álfta-
nesi. Meirihluti nefndarinnar vildi
nota Keflavíkurflugvöll til milli-
landaflugs.
Framtíð Reykjavíkurflugvallar
virðist hanga í jafn lausu lofti nú
og fyrir tæpum þremur áratugum.
Þær raddir heyrast enn að flytja
beri völlinn. Guðrún Ágústsdóttir,
forseti borgarstjórnar Reykjavíkur,
segist til dæmis vera hlynnt því að
flytja flugvöllinn út fyrir borgar-
mörkin og á málþingi fyrir skömmu
sagði hún brýnt að hefja viðræður
um það hvað tæki við eftir árið
2010, þegar nýtt aðalskipulag þarf
að liggja fyrir. Halldór Blöndal
samgönguráðherra og forsvars-
menn íslensku flugfélaganna eru
aftur á móti þeirrar skoðunar að
innanlandsflugið verði að fara um
Reykjavíkurflugvöll.
Þorgeir Pálsson flugmálastjóri
segir að vissulega megi færa fram
rök fyrir því að flytja innanlands-
flugið út úr borginni. Hins vegar
sé ekki um neinn annan kost að
ræða en flytja það til Keflavíkur-
flugvallar. Telur hann að þeir þrír
staðir sem helst hafa verið nefndir
á undanförnum árum fyrir nýtt
flugvallarstæði, það er Álftanes,
Garðahraun og Kapelluhraun, hafi
allir verið útilokaðir vegna byggðar
eða af umhverfisástæðum. Álftanes
heltist úr lestinni þegar ákveðið var
að skipuleggja þar íbúðarbyggð og
Kapelluhraun féll út vegna vernd-
unar vatnsbóla Hafnfirðinga auk
þess sem veðurfar þar er
talið óhagstætt. Hann tel-
ur því að valið standi á
milli núverandi Reykjavík-
urflugvallar og Keflavík-
urflugvallar.
Mundu frekar aka
Sér Þorgeir marga vankanta á
því að flytja innanlandsflugið til
Keflavíkur. „Það hefði ýmsar breyt-
ingar í för með sér og allar forsend-
ur núverandi innanlandsflugs
mundu bresta,“ segir hann. Nefnir
hann tímann og kostnaðinn við
ferðina milli Reykjavíkur og flug-
vallarins. Allar flugleiðir mundu
lengjast og verða dýrari, auk þess
mundi tíminn lengjast sem færi í
það að aka út á flugbrautarenda
og að flugstöð. Líklega þyrftu t.d.
Flugleiðir að bæta við einni vél
vegna þessa. Þá þyrfti að byggja
upp aðstöðu fyrir innanlandsflugið
í Keflavík. Allt kostaði þetta pen-
inga og kæmi fram í hækkun
flugfargjalda. Telur flugmálastjóri
að í mörgum tilvikum mundi fólk
hætta að notfæra sér flugið og fara
heldur á bílum. Nefnir í þessu sam-
bandi Sauðárkrók, Akureyri og
Vestmannaeyjar en segir að áhrif-
anna mundi einnig gæta á lengri
flugleiðunum. Við þetta ykist álagið
á þjóðvegakerfið og ekki mundi
öryggið á vegunum aukast við það.
Nú fara um 300 þúsund flugfar-
þegar innanlandsflugsins um
Reykjavíkurflugvöll. Ef sá fjöldi
færi um Keflavíkurvöll mundi kosta
150 milljónir á ári að flytja fólkið
til og frá Reykjavík, ef allir færu
með rútum. Mundi þurfa tíu til tutt-
ugu rútuferðir til Keflavíkur á dag
og jafn margar til baka. Vafalaust
mundu margir nota einkabíla og
segir Þorgeir að álagið á Reykja-
nesbrautina mundi að líkindum
aukast verulega. Hugmyndir hafa
verið um að tengja Keflavíkurflug-
völl og Reykjavík með hraðlest eða
einteinungi en Þorgeir segist ekki
sjá að það geti verið raunhæfír
kostir. Segir að miðað við reynslu-
tölur frá Finnlandi mætti gera ráð
fyrir að stofnkostnaður við hraðlest
yrði 20-30 milljarðar kr. Þá bendir
hann á að nánast hvergi á norðlæg-
um slóðum hafi verið settir upp
einteinungar og segi það talsvert
um þá hugmynd.
Þessu til viðbótar bendir Þorgeir
á öryggisgildi þess að hafa flugvöll
í borginni. Hægt sé að flytja fólk
og tæki flugleiðis til og frá borg-
inni. Þá nefnir hann gríðarleg efna-
hagsleg áhrif flugvallarins fyrir
Reykjavíkurborg og bendir á að
töluverður hluti af þjónustu við
landsbyggðina mundi vafalaust
flytjast á Suðurnes, í kjölfar flutn-
ings innanlandsflugsins.
Það er því skoðun Þorgeirs Páls-
sonar að áfram verði að treysta á
Reykjavíkurflugvöll. Flugbrautirn-
ar eru illa farnar og hefur staðið
yfir undirbúningur að endurbótum
sem fyrirhugað er að hefja 1997.
Þorgeir viðurkennir að nauðsynlegt
sé að taka ákvarðanir um framtíð
flugvallarins áður en ráðist verður
í framkvæmdir. Til þess sé tæki-
færi fram eftir næsta ári.
Áhætta fyrir íbúana
Nefnd sem Steingrímur J. Sig-
fússon, þáverandi samgönguráð-
herra, skipaði til að vinna áhættu-
mat vegna Reykjavíkurflugvallar, í
kjölfar þess að flugvél brotlenti við
Hringbraut á árinu 1988, skilaði
endanlegri skýrslu 1991. Þar eru
settar fram ýmsar tillögur sem
miða að því að draga úr áhættuþátt-
um, ónæði og mengun án þess að
skerða mikilvægi flugvallarins sem
miðstöð samgangna í innanlands-
flugi.
Meðal tillagna nefndarinnar var
að æfinga-, kennslu- og einkaflugi
yrði fengin aðstaða á nýjum flug-
velli í nágrenni höfuðborgarinnar,
feijuflugi og millilandaflugi einka-
flugvéla yrði beint til Keflavíkur
og hætt yrði notkun norðaust-
ur/suðvestur-brautar vallarins og
henni lokað. Þær tillögur nefndar-
innar sem virðast veigamestar hafa
ekki verið framkvæmdar. Þorgeir
Pálsson flugmálastjóri bendir á að
tillögurnar hafi aldrei ver-
ið teknar upp sem stefna
samgönguráðuneytisins
en þrátt fyrir það hafi
verið reynt að taka tillit
til þeirra.
Segir flugmálastjóri að flutning-
ur einkaflugsins hafi ekki náð fram
að ganga, bæði vegna kostnaðar
við að byggja upp flugvöll og alla
aðstöðu á öðrum stað og vegna
þess að þeir staðir sem verið hefðu
í umræðunni hefðu útilokast af
ýmsum ástæðum. Hann bendir þó
á að umferð einkavéla um völlinn
hafi minnkað mikið á undanförnum
árum, hún deildist nú niður á fleiri
flugvelli á Suðurvesturlandi. Þor-
geir segir að ekki hafi þótt ástæða
til þess að beina feijufluginu frá
Reykjavíkurflugvelli. Að vísu hefðu
lendingargjöld verið hækkuð meira
í Reykjavík en Keflavík og það
væri eina raunhæfa leiðin sem
menn sæju til að stuðla að slíkri
þróun. Flugmálástjóri telur að af
öryggisástæðum sé útilokað að
loka NA/SV-brautinni, því sams
konar flugbraut hafi verið lokað í
Keflavík.
Ástandið hefur batnað mjög á
Reykjavíkurflugvelli, að sögn Þor-
geirs, með tilkomu nýrra flugvéla
sem menga minna og eru lágvær-
ari en þær eldri. Er nú verið að
vinna að reglugerð til að útiloka
eldri og hávaðasamari flugvélar frá
vellinum. Þá segir hann að settar
hafi verið reglur um komu- og
brottfararleiðir til að beina fluginu
meira frá byggðinni. „En það fylg-
ir ákveðin hætta öllum samgöngu-
mannvirkjum, ekki síst flugvöllum.
Hins vegar er Reykjavíkurflugvöll-
ur að mörgu leyti vel staðsettur
út frá flugtæknilegu sjónarmiði og
alls ekki hættulegri en sambæri-
legir flugvellir erlendis,“ segir Þor-
geir.
Uppbygging kostar 1,2
milljarða
Flugmálastjórn lét gera úttekt
á Reykjavíkurflugvelli og fékk
skýrslu um það frá Almennu verk-
fræðistofunni í marsmánuði síðast-
liðnum. Þar var staðfest að nauð-
synlegt væri að gera verulegar
endurbætur á flugbrautum. Sama
stofa var fengin til að gera tillögur
um endurbætur. Flugráð hefur
haft þær til umfjöllunar að undan-
förnu og hefur nú samþykkt að
leggja til við samgönguráðherra
að ráðist verði í nýbyggingu brauta
fremur en uppbrot og takmarkaða
uppbyggingu eða yfirbyggingu
eins og einnig var talið koma til
greina. Telur ráðið það einu varan-
legu lausnina.
Kostnaður við þessa fram-
kvæmd er áætlaður liðlega 1,2
milljarðar kr. í flugmálaáætlun er
gert ráð fyrir að þessar fram-
kvæmdir hefjist árið 1997 og fyrir-
hugað hefur verið að veija 100
milljónum til verksins það ár, hvað
svo sem verður vegna niðurskurðar
framkvæmdafjár í samgöngumál-
um. Þorgeir Pálsson segir að gera
verði ráð fyrir auknum framlögum
til þessa verkefnis á komandi
árum. „Ef ftugmálaáætlun verður
ekki skert gæti hún staðið undir
þessari fjárfestingu, samhliða öðr-
um nauðsynlegum framkvæmdum
í flugmálum, með því að hún verði
greidd upp á hæfilega löngum
tíma,“ segir hann.
Þær áætlanir sem flugráð hefur
nú gert tillögu um gera ráð fyrir
því að hlutverk flugvallarins verði
það sama og verið hefur. Þar vega
þarfir innanlandsflugsins mest og
er gert ráð fyrir óbreyttri lengd
flugbrauta á þeirri forsendu að
ekki sé útlit fyrir að vélar í innan-
landsflugi stækki á komandi árum.
Einnig að völlurinn þjóni sem vara-
flugvöllur í millilandaflugi eins og
verið hefur.
í samþykkt flugráðs er bent á
nauðsyn þess að byggja flugstöð í
Reykjavík og hvatt til að tímasett
áætlun um hana liggi fyrir þegar
endurbygging flugvallarins hefst,
til þess að fjármunir nýt-
ist sem best, m.a. vegna
uppbyggingar flughlaða.
Á vegum Flugmála-
stjórnar er verið að vinna
að úttekt á vatnsbúskap
Vatnsmýrarinnar í þeim tilgangi
að honum verði ekki raskað við
framkvæmdirnar. Segir Þorgeir að
sú úttekt verði innlegg í umhverfis-
mat vegna framkvæmdanna við
völlinn.
Flugmálastjóri segir að áfram
verði unnið að undirbúningi endur-
byggingar flugbrautanna og segir
að jafnframt þurfi að fara fram
umræða um framtíð flugvallarins.
í þeirri umræðu gegni samgöngu-
ráðherra og borgaryfirvöld lykil-
hlutverki, en hann telur einnig
æskilegt að fram fari umræður
meðal almennings og hags-
munaaðila.
300 þúsund
farþegaríinn-
anlandsflugi
Nauðsynlegt
að byggja
flugstöð
Nauðsynlegar breyt-
ingar - ekki róttækar
Lokaskýrsla hugleiðing-
arhóps Evrópusam-
bandsins ber vott um að
ríkjaráðstefna sam-
bandsins á næsta ári
muni snúast um nauð-
synlegustu breytingar,
en enga grundvallarend-
urskoðun á stofnunum
sambandsins. Bretland
leggst gegn mörgum
breytingum, sem önnur
ríki telja nauðsynlegar.
JUSTUS Lipsius, bygging ráðherraráðs ESB í Brussel. Bretland
greinir á við önnur Evrópusambandsríki um það hvort fjölga
beri atkvæðagreiðslum í ráðinu til að gera ákvarðanatöku sam-
bandsins skilvirkari eftir að aðildarrikjum hefur fjölgað.
RÍKJARÁÐSTEFNA Evr-
ópusambandsins, sem
hefst á ári, mun snúast
um allra nauðsynlegustu
breytingar, en enga grundvallarend-
urskoðun á stofnunum Evrópusam-
bandsins, samkvæmt lokaskýrslu
hins svokallaða hugleiðingarhóps,
sem var lögð fram í Brussel í gær.
Skýrslan verður grundvöllur um-
ræðna er leiðtogar Evrópusambands-
ins undirbúa ríkjaráðstefnuna á
fundi sínum í Madríd í næstu viku.
Andstaða Bretlands við ýmsar breyt-
ingar, sem öll hin ESB-ríkin telja
nauðsynlegar, setur svip á skýrsluna.
Hugleiðingarhópnum, sem Carlos
Westendorp, Evrópumálaráðherra
Spánar, veitti forstöðu, var ætlað að
leggja línurnar fyrir ráðstefnuna. í
hópnum sátu hátt settir trúnaðar-
menn ríkisstjórna Evrópusambands-
ríkjanna og fulltrúar stofnana sam-
bandsins.
Hópurinn tók ekki afstöðu til
flóknustu deilumálanna innan Evr-
ópusambandsins, s.s. hins peninga-
lega samruna Evrópuríkja (EMU),
og leggur í skýrslunni áherzlu á
nauðsynlegustu breytingar á stofn-
anakerfí sambandsins, vegna fyrir-
hugaðrar fjölgunar aðildarríkja. „Við
teljum að [skýrslan] eigi fyrst og
fremst að snúast um nauðsynlegar
breytingar, í stað þess að ráðast í
allsheijarendurskoðun á stofnsátt-
málanum,“ segja skýrsluhöfundar.
Megináherzluatriðin í skýrslunni
eru þessi:
• Tryggja verður að íbúar Evrópu-
sambandsríkjanna beri traust til
sambandsins.
• Undirbúa verður sambandið fyrir
aðild allt að tólf ríkja í Mið- og Aust-
ur-Evrópu.
• Auka verður vægi Evrópusam-
bandsins á alþjóðlegum
vettvangi.
Lögð er áherzla á að
ekki beri að ræða að nýju
á ríkjaráðstefnunni áform
um EMU og skilyrði fyrir
aðild að hinum sameiginlega gjaldm-
iðli.
Þá eigi endurskoðun á hinni sam-
eiginlegu landbúnaðarstefnu sam-
bandsins (CAP) að eiga sér stað utan
ráðstefnunnar.
Aftur á móti vill hugleiðingarhóp-
urinn að á ríkjaráðstefnunni verði
rætt um fjölgun atkvæðagreiðslna í
ráðherraráði ESB, þar sem aukinn
meirihluti ráði úrslitum. Jafnframt
beri að ræða sameiginlega varnar-
stefnu og hvemig efla megi ESB í
baráttunni gegn ólöglegum eiturlyfj-
um.
„Einn okkar var ósammála"
Það gæti þó reynzt erfitt að ná
þessum markmiðum þar
sem aðildarríkin eru ós-
ammála um margt og
Bretar ósammála öðrum
ríkjum um flest. í
skýrslunni er á mörgum
stöðum að fínna athuga-
semdir á borð við „einn
okkar var ósammála“.
Ríkisstjórn Bretlands
leggur mikla áherzlu á
að hún muni ekki falla
frá neitunarvaldi sínu
við ákvarðanatöku með
því að samþykkja fleiri
atkvæðagreiðslur, þó
svo að flest önnur ríki
séu þeirrar skoðunar að
það sé forsenda þess að
ESB verði starfhæft eftir fjölgun
aðildarríkja. Þá vilja Bretar ekki að
ríkjaráðstefnan taki ákvarðanir um
sameiginlega stefnu í varnarmálum.
Westendorp gerði þó lítið úr þess-
um ágreiningi á blaðamannafundi í
gær og sagði hópinn ekki hafa reynt
að setja niður deilumál. „Við vorum
ekki að leita eftir samstöðu, samstöð-
unnar vegna. Við töldum réttara að
hylja ekki málefnaágreining okkar,“
sagði hann og bætti við að ríkin
hefðu verið sammála á mun fleiri
sviðum en þau voru ósammála.
Westendorp sagði að í sínum huga
léki enginn vafi á því að Evrópusam-
bandið myndi ná fram markmiðum
sínum á ríkjaráðstefnunni.
Afsala sér ekki neitunarvaldi
Brezki Evrópumálaráðherrann
David Davis sagði sömuleiðis í gær
að Bretar væru ekki jafneinangraðir
og virtist við fyrstu sýn. Þeir væru
sammála samstarfsríkjum sínum á
ijölmörgum sviðum s.s. varðandi
samkeppnishæfni Evrópu, nálægðar-
regluna — þ.e. að ákvarð-
anir skuli taka á því stjórn-
sýslustigi, sem á bezt við
— og stöðu þjóðþinga.
Hann sagðist hins vegar
ekki geta séð hvernig Bret-
ar ættu að geta fallizt á að afsala
sér neitunarvaldi í ráðherraráði ESB.
Þýzki Evrópuþingmaðurinn Elmar
Brok, sem sæti á í hugleiðingarhópn-
um, sagði að flestir fulltrúar hópsins
hefðu tekið tillit til tillagna Evrópu-
þingsins.
Evrópuþingið hefur lagt mikla
áherslu á að ríkjaráðstefnan ákveði
ljórar meginbreytingar á stofnana-
kafla stofnsáttmálans.
• Evrópusambandið verði gert opn-
ara þannig að almennum borgurum
verði ljóst hver beri ábyrgð á hvaða
málum.
• Aðeins þrjár tegundir ákvarðana-
tökuferlis verði viðhafðar í samskipt-
um ráðherraráðsins og Evrónuþings-
ins: Sameiginleg ákvörð-
un (þingið getur gert
breytingar á löggjöf),
samþykki (þingið getur
samþykkt eða synjað
frumvarpi, en ekki gert
breytingar) og samráð
(þingið gefur álit sitt, en
ráðherraráðið getur
horft framhjá því). Sem
stendur eru fimm teg-
undir ákvarðanatöku
notaðar, mismunandi
eftir málaflokkum og
eðli máls.
• Evrópusambandið
verði gert „lýðræðis-
legra“ með því að auka
völd Evrópuþingsins.
• Flestar ákvarðanir ráðherraráðs-
ins verði teknar með atkvæða-
greiðslu, þar sem aukinn meirihluti
ráði, en ekki samhljóða ákvörðunum.
Lægsti samnefnari
„hræðilegur"
Elisabeth Guigou, fyrrum Evrópu-
ráðherra Frakklands, sem einnig var
fulltrúi þingsins í hópnum, sagðist
vera sátt við þær tillögur til breytinga
á stofnanakerfi ESB sem væri að
fmna í skýrslunni. Hún væri hins
vegar ósátt við að málaflokkum á
borð við atvinnumál, félagsleg mál-
efni og opinberan rekstur væri lítið
sinnt. Greinilegur skoðanamunur var
milli fulltrúa einstakra ríkja í hópnum
og sagði Guigou að betra væri að
koma þeim ágreiningi á hreint en að
taka máttlausar ákvarðanir of
snemma. „Mesta hættan hefði verið
fólgin í því að láta ríkjaráðstefnuna
sleppa því að ræða mikilvægustu
málin og fallast þess í stað á lægsta
mögulega samnefnara. Það hefði ver-
ið hræðilegt, ekki síst í ljósi fjölgunar
aðildarríkja," sagði Guigou.
Hún nefndi ekki Bretland á nafn
en sagði þó dapurlegt að afstaða eins
ríkis hefði stundum hamlað mjög
gegn árangri í störfum hugleiðingar-
hópsins. Hún vildi þó ekki taka jafn-
djúpt í árinni og belgíski sósíalistinn
Raymond Dury, sem á mánudag lagði
til að hætt yrði við ríkjaráðstefnuna
þar sem að ljóst væri að ekki yrði
samstaða um útkomuna.
Brok, sem er kristilegur demó-
krati, sagði hins vegar að hann teldi
að forsendur væru til staðar að ná
öllum þeim árangri á ráðstefnunni,
sem nauðsynlegur væri fyrir fjöigun
aðildarríkja. Mikill árangur hefði
náðst á mörgum sviðum.
í sameiginlegri yfírlýsingu for-
dæmdu þau Brok og Guigou Breta
og sögðu skýrsluna sýna greinilega
fram á einangrun eins ríkis er vildi
ekki horfast í augu við í hvaða átt
hrónnin s+efndi.
Flóknustu
málin
ekki rædd
Carlos
Westendorp