Morgunblaðið - 15.12.1995, Blaðsíða 50

50 FÖSTUDAGUR 15. DESEMBER 1995
MORGUNBLAÐIÐ
Vitundarvígsla manns og sólar
Dxxlfræöi fyrir þá sem leita.
Bókin fæst í Bókahusinu, Skeifunni 8
Erlendar bækur um heimspeki og skyld efn.i.
Námskeið og leshringar.
Áhugamenn um þróunarheimspeki
Box 4124, 124 Rvk., Fax 587 9777 Sími 557 9763
MINNINGAR
GUÐMUNDA ÞORA
STEFÁNSDÓTTIR
+ Guðmunda
Þóra Stefáns-
dóttir fæddist í
Stardal, Stokkseyr-
arhreppi, 1. janúar
1901. Hún lést á
hjúkrunarheimil-
inu Ljósheimum
þann 5. desember
síðastliðinn.
Foreldrar hennar
voru hjónin Stefán
Þorsteinsson f.
21.10. 1869, d. 19.4.
1954 og Vigdís
Gestsdóttir f. 20.5.
1874, d. 28.1. 1949.
PF-125 telefaxtœkið
hefur sannað sig
sem faxtœki í
háum gœða-
flokki og
hentar mjög
veltil
notkunar á
heimilum og
minni fyrirtœkjum
PF-125 telefaxi
Tæknileg lýsing:
• l.blsarkamatari
• 16 grátónar fyrir sendingar á ljósmyndum
• Útprentun á sendi- og villuskýrslum
• Sjálfvirkur faxdeilir
• Tengi fyrir síma og símsvara
• 216mm 15 metra móttökurúlla
• íslenskur leiöarvísir
■■■■■■■■•■■■
■■ n ■
■>VXi
TÆKNI- 0G TOLVUDEILD
Heimilistæki hf.
SÆTÚNI 8 • 105 REYKJAVÍK • sími 569 15 00 • beinn slmi 569 14 00 • fax 569 15 55
Systir hennar var Guðlaug f.
15.11.1897, gift Birni Þorleifs-
syni, Þórukoti í Njarðvíkum.
Þau eru bæði látin.
Þann 15. maí 1924 giftist
Guðmunda Kristjáni Sveins-
syni frá Asum í Gnúpverja-
hreppi f. 5. sept. 1891, d. 2.
ágúst 1990. Guðmunda og
Kristján eignuðust 6 börn. Þau
ÉG SÉ hana ömmu mína fyrir
mér, hvar hún stendur á hlaðinu
í Geirakoti, einn sólbjartan morgun
að áliðnu sumri. Hún horfir drykk-
langa stund niður traðirnar, fram
á mýri, virðir síðan fyrir sér austur-
fjöllin, finnur angan sveitarinnar,
nemur hljóðin. Segir ekkert. Kyrrð-
in í svipnum lýsir þeirri ró og styrk
sem innra býr. Ekkert bar nýtt
fyrir augu þennan morgun, fjöllin
í ijarska á sínum stað og grösugur
Flóinn breiðir úr sér. Hún þekkir
þetta vel, í þessu umhverfi lifði hún
meira en sex tugi ára.
Ég sé hana fyrir mér bardúsa í
ISLÆMD
HANDA TDLVUNOTANDAfÆIM
íslandskort á
disklingum fyrir
PC og MAC tölvur.
Verð 1950 kr.
Þrjár gerðir saman
á jólatilboðsverði
4.900 kr.
HANOAFEEŒFAMANNINUM
Vönduð kortamappa
með 9 hlutakortum
af öllu landinu.
Ómissandi ferðaf élagi.
Jólatilboðsverð:
5.900 kr.
Greiðslukortapjónusta.
Sendumsamdægurs
ípóstkröfu um land allt.
Dpið 10 -18 mánud. - föstud.
og laugardaga til jóla 10 -16
L&l JukJ
Kúji lÍSsfaMS Á
Gefum góðay
ISLANDS
KORTAVERSLUN • LAUGAVEGI178 • REYKJAVIK • SIMI533 4010
eru: Sveinn f. 1925,
kvæntur Aðalheiði
Edilonsdóttur;
Katrín, f. 1926, gift
Guðmundi Aage-
stad; Stefán, f.
1927, lést 1970,
kvæntur Önnu
Borg; Sigrún, f.
1929, gift Gunnari
Kristmundssyni;
Steinþór, f. 1931
og Ólafur f. 1949,
kvæntur Maríu
Hauksdóttur.
Guðmunda og
Krislján hófu bú-
Hæli í Gnúpverja-
skap að
hreppi 1924 en fluttu árið 1929
að Geirakoti í Flóa þar sem
þau bjuggu síðan svo að segja
allan sinn aldur. Barnabörnin
eru 17 og langömmubörnin eru
orðin 34.
Útför Guðmundu fer fram
frá Selfosskirkju í dag og hefst
athöfnin kl. 13.30.
eldhúsinu, hita vatn í stórum pott-
um, baka vínarbrauð með sultu.
Heyra hana spyija hvernig ný-
borna kvígan mjólki, hvort einhver
ærin hafi verið borin í morgun.
Allt er gert af sömu trúmennsk-
unni og hlýjunni. Virðingin fyrir
náttúrunni, því lífi og björg sem
hún gefur er aldrei langt undan.
Ég minnist þeirra systranna
ömmu og Laugu sitja í stofunni
litlu, pijónamir tifa og margt er
skrafað. Það er talað í lágum hljóð-
um, aldrei sagt of mikið, bara nóg.
Langar þagnir á milli en prjónam-
ir í höndunum stóm og hlýju stoppa
ekki, sífellt verið að starfa. Svo
hefur önnur máls, hin tekur undir,
afi kemur inn og leggur orð í belg
og fram sprettur ljóslifandi frásögn
af löngu liðnum atburðum og fólki,
rifjaðar upp stökur og kvæði.
Gamla fólkið yljar sér við minning-
ar liðinna tíma. Heimurinn' hljóður
fyrir utan, en þó allur inni í þess-
ari stofu. Það var ljúft að sofna í
kotinu hjá ömmu og afa, út frá
skvaldri gamla fólksins, aldamóta-
kynslóðarinnar sem mundi tímana
tvenna.
Móðuramma mín, Guðmunda
Þóra Stefánsdóttir, var sá fulltrúi
þeirrar kynslóðar sem ég kynntist
best. Það var mér hollt veganesti
sem barni og óhörðnuðum unglingi
að kynnast sýn hennar á veröldina.
En hver var konan, sem fæddist
í byijun aldarinnar og upplifði öra
þróun tækni og þæginda, en þekkti
líka skort og fátækt af eigin raun?
Hvaða hugsanir sóttu hana heim
þegar hún sat þögul við hannyrðir?
Við þekktum lundina léttu, hlát-
urinn sem svo auðvelt var að laða
fram, bjartsýpina og trúna á það
góða í öllum mönnum. Minnumst
hálfkveðinna vísna um drauma
sem komu fram. Hún naut kyrr-
látra stunda með bók í hendi, hún
hélt sig til hlés, flíkaði engu. Sagð-
ist sjálf telja það sína gæfu í lífinu
að hafa aldrei kynnst öðru en góðu
fólki.
Hvert var það afl sem hún var
drifin af, hvaðan kom henni æðru-
leysið og krafturinn til að standa
eins og klettur í hafinu, óhaggan-
leg, líka í stórsjó? Því víst komu
erfiðar stundir. Á síðari æviárum
hennar varð mér ljóst að það var
trúin, einlæg og efalaus trúin á
Guð almáttugan, sem bæði gefur
og tekur. Þangað sótti hún kraft-
inn.
Södd lífdaga, sátt við Guð og
menn kvaddi hún þennan heim.
Gekk kvíðalaus og reiðubúin til
fundar við ástvini sína hinu megin.
Að sá fræjum umburðarlyndis
og kærleika í hjörtu samferða-
manna sinna er mikið dagsverk.
Elsku amma mín, ævinlega verð
ég þakklát fyrir þig. Hvíl í friði.
Guðmunda Gunnarsdóttir.
„Að vera jákvæður" var það sem
börnin í 7. bekk dóttur minnar
voru sammála um að væri það
mikilvægasta í lífinu. Ég er viss
um að þessum börnum famast vel
á lífsleiðinni ef þau hafa þetta allt-
af hugfast. Guðmunda, eða gamla
amma, eins og börnin mín kölluðu
langömmu sína oft, virðist mér
hafa lifað sínu langa lífi með þetta
hugfast. Ég kom fyrst á heimili
Guðmundu og Kristjáns í Geira-
koti fyrir 17 árum með Kristjáni
Sveinssyni þá kærasta mínum. Mér
þótti þetta látlaust og hlýlegt heim-
ili og var mér vel tekið. Ferðirnar
í Geirakot urðu síðan margar og
sótti Kristján maðurinn minn alltaf
í sveitina til afa og ömmu enda
hafði hann eytt öllum sumrum í
æsku sinni á þessu heimili. Börnin
okkar komu síðan oft í sveitina og
hafa þau einnig kynnst sveitalífinu
í gegnum allar sögurnar sem pabbi
þeirra hefur sagt þeim og alltaf
tengjast á einhvern hátt lífinu í
sveitinni hans. Guðmunda ávarpaði
Kristján oft sem „frænda", sem
mér þótti fyrst sérkennilegt en
hefur síðan þótt vera eitt af hlý-
legu og jákvæðu orðatiltækjunum
hennar Guðmundu.
Seinna meir eftir að Guðmunda
fór að gista hjá syni sínum í Kópa-
vogi hittu börnin mín oftar
langömmu sína. Þau muna eftir
stóru „gull“-skálinni hennar sem
alltaf leyndist nammi í og ekki síð-
ur öllum hlýju fötunum sem hún
pijónaði handa þeim og þau ganga
enn í.
Við hittum Guðmundu síðast
fyrir 3 vikum á Ljósheimum og
þá var hún ekki síður jákvæð en
alltaf áður þrátt fyrir að farið
væri að draga af henni. Ég hafði
orð á því við hana að hún væri
alltaf svo jákvæð og þá sagði hún
að það væri gott að hafa létta lund
og sagði síðan að sr. Valdimar
Briem á Stóra-Núpi hafi eitt sinn
ort til sín vísu sem var svona:
Gott er að hafa létta lund
líknarfúsa blíða.
Láta ekki neina stund
ónotaða líða.
Hún fór með hana nokkrum
sinnum og sagði mér að ég skildi
leggja hana á minnið og ég gæti
kannski notað hana við eitthvert
tækifæri.
Ekki gerði ég mér grein fyrir
að þetta væri síðasta heimsókn
mín til þessarar jákvæðu konu en
Kristján sagði á leiðinni yfir heið-
ina aftur að sér fýndist hann vera
að kveðja ömmu sína í síðasta sinn.
Ef afkomendur Guðmundu eiga
eftir að tileinka sér þetta jákvæða
lífsviðhorf sem hún hafði þá eiga
margir ánægðir einstaklingar eftir
að vaxa úr grasi.
Sigríður Hjörleifsdóttir.
Guðmunda Þóra Stefánsdóttir
fæddist að Stardal á Stokkseyri en
fluttist fimm ára gömul að Breiða-
mýrarholti í sömu sveit. Þaðan var
faðir hennar ættaður og munu átt-
hagarnir hafa togað. Eftir tíu ára
dvöl í Breiðumýrarholti brast heilsa
móður hennar sem náði sér aldrei
eftir það. Faðir hennar brá þá búi
og fór til prestanna á Stóra-Núpi,
séra Olafs V. Briem og sr. Valdi-
mars vígslubiskups og sálmaskálds.
Fylgdi Guðmunda honum í hina
nýju vist, en Guðlaug systir hennar
fór til náinna skyldmenna.
Heimilið á Stóra-Núpi var með
mestu menningarheimilum í sveit-
um sunnanlands og naut Guð-
munda þess á unglingsárum sín-
um. Enn meiri gæfa hennar var
að árið 1919 kom ungur maður
úr næsta nágrenni hennar að Núpi
og gerðist ráðsmaður prestanna.
Það var Kristján Sveinsson frá
Ásum, menntaður úr Flensborgar-
skóla og hvers manns hugljúfí.
Felldu þau Guðmunda brátt hugi
saman. Mér hefur verið sagt að
þau hafi þótt fallegt par. Eitt af
störfum Kristjáns á Stóra-Núpi
var hringjarastarfið. Þá sat hann
í stiganum upp við klukkuturninn.
I
í
€
I
í