Morgunblaðið - 21.01.1996, Blaðsíða 13

MORGUNBLAÐIÐ
SUNNUDAGUR 21. JANÚAR 1996 13
LISTIR
Sveinn Einarsson rekur leiklistarsöguna í Listaklúbbnum
Stiklað á stóru
í léttum dúr
SAGA LEIKLISTAR á íslandi
nefnist dagskrá sem Sveinn Einars-
son leiklistarfræðingur hefur um-
sjón með í Listaklúbbi Leikhúskjall-
arans næstu tvö mánudagskvöld,
22. og 29. janúar. Fyrra kvöldið
mun Sveinn fjalla um upphaf leik-
listar á Islandi og reka söguna fram
á þessa öld. Seinna kvöldið mun
hann svo halda áfram þar sem frá
var horfið og reka söguna fram á
okkar daga. Sveinn hefur ritað
sögu íslenskrar leiklistar í tveimur
Hrafn Friðrik Þór
Gunnlaugsson Friðriksson
Aðalfundur
Samtaka kvik-
myndaleikstjóra
Lýst eftir
framtíð-
arsýn
STJÓRN Samtaka kvikmyndaleik-
stjóra var kosin einróma á aðal-
fundi sem haldinn var 13. janúar
síðastliðinn. Hana skipa Hrafn
Gunnlaugsson formaður, Friðrik
Þór Friðriksson varaformaður,
Þráinn Bertelsson ritari, Hilmar
Oddsson gjaldkeri og Jón Tryggva-
son meðstjórnandi.
Tilgangur samtakanna er meðal
annars að standa vörð um höfund-
arrétt kvikmyndaleikstjóra og
veija listrænt og ijárhagslegt frelsi
þeirra og gæta hagsmuna þeirra
gagnvart opinberum aðiluin, auk
þess að vinna að því að bæta að-
stöðu til skapandi kvikmyndagerð-
ar og efla hlutverk leikstjórans sem
höfundar.
í frétt frá samtökunum segir:
„Mikil eindrægni ríkti á aðalfund-
inum og var stjórninni falið að
hafa forystu um að móta tillögur
um heildarstefnu í málefnum kvik-
myndagerðar á íslandi, í samvinnu
við önnur fagfélög kvikmynda-
gerðarmanna. Lýst var eftir fram-
tíðarsýn, bæði hvað varðar kvik-
myndir og sjónvarp á Islandi, en
miklir breytingartímar í þeim efn-
um ganga nú yfir.“
Samtök kvikmyndaleikstjóra
eru aðili að norrænum og alþjóð-
legum samtökum kvikmyndaleik-
stjóra.
------------- rA
- kjami málsins!
bindum, það fyrra kom
út hjá Menningarsjóði
árið 1991 en það
seinna er væntanlegt.
„Það verður stiklað
á stóru í leiklistarsög-
unni í léttum dúr,“
sagði Sveinn í samtali
við blaðamann, „leik-
ararnir Jóhann Sigurð-
arson og Ragnheiður
Elfa Arnardóttir munu
lesa bæði úr gagnrýni,
endurminningum og
leikritum og svo verð-
ur líka leikið og sungið
en okkur til aðstoðar
verður jóhann G. Jó-
hannsson, tónlistarstjóri Þjóðleik-
hússins. Þetta verður því ijölbreytt
dagskrá og til þess ætluð að vekja
athygli á því að margt skemmtilegt
hefur gerst í tengslum við leikhús-
ið í gegnum tíðina. Sömuleiðis vildi
ég minna á að þarna er menningar-
sögulegur fróðleikur sem er í sterk-
um tengslum við aðra þætti menn-
ingarsögunnar. Ég ætla hins vegar
ekki að hafa þetta mjög formlegt,
þetta verður meira spjall ásamt því
sem leikararnir grípa inn í þegar
það á við.“
Sveinn segist ekki ætla að binda
sig við einstaka höfunda. „Höfund-
unum hefur verið sinnt mikið í
bókmenntasögunni en öðrum þátt-
um leiklistarsögunnar hefur ekki
verið veitt jafnmikil athygli. Ég
Sveinn Einarsson
Ijalla til dæmis um
gagnrýni sem var á
frekar háu plani fyrr á
öldinni. Forsvarsmenn
blaðanna, sem voru
hinir mestu andans
menn, skrifuðu sjálfir
gagnrýni en sumir
þeirra höfðu beinlínis
unnið með leikhúsfólk-
inu, eins og Einar
Hjörleifsson. Snemma
á öldinni koma líka
fram fyrstu raunveru-
legu leikararnir,
listafólk sem hefur
leikinn upp úr viðvan-
ingskáki á listrænt
plan. Þessir leikarar voru viður-
kenndir, bæði af blöðum, almenn-
ingi og hinu opinbera; Stefania
Guðmundsdóttir var til dæmis
heiðruð með sérstökum starfslaun-
um. Ríkinu þótti þetta skipta máli
fyrir menningarþróunina í landinu.
En þarna er líka mjög margt skond-
ið og skemmtilegt sem kom upp á
og sagt verður frá.
Sveinn sagðist myndi fara aftur
í fomeskju í umfjöllun sinni. „Ég
mun fjalla um Eddukvæði en ný-
lega hafa komið fram hugmyndir
um að þau hafi verið leikin á sínum
tíma. Og ég mun fara alveg fram
til þessa dags. Við spönnum því
langa sögu þessi tvö kvöld."
Dagskráin í Þjóðleikhúskjallar-
anum hefst bæði kvöldin kl. 20.30.
Tímarit
• HÉRAÐSRIT Rangæinga fyrir
1995 er komið út. Þetta er 6 árgang-
ur ritsins eftir að sýslunefnd og síðar
héraðsnefnd Rangæinga tók við út-
gáfu þess. í grein sem Þórður Tóm-
asson, safnstjóri í Skógum, ritar seg-
ir að Sveinn bóndi Sveinsson, bóndi
í Gíslakoti undir Austur-Eyjafjöllum,
hafi verið forsöngvari í kirkju Austur-
Eyfellinga síðast á liðinni öld. Hann
þótti hafa söngrödd svo fagra að
henni var síðar jafnað við rödd ítalska
söngvarans Carusos.
Pálmi Eyjólfsson á Hvolsvelli á í
ritinu tvö ljóð og grein en af öðrum
höfundum efnis má nefna Arngrím
Jónsson, fyrrum sóknarprest í Odda,
sr. Sváfni Sveinbjamarson á Breiða-
bólstað, sem ritar um listamanninn
Ólaf Túbals, Þór Jakobsson veður-
fræðing Pál Imsland veðurfræðing,
Vigfús Andrésson kennara í Beija-
nesi sem fjaiiar um bókina „Fárund-
ir Fjöllum", Ólafíu Ólafsdóttur rit-
höfund, Valdimar Böðvarsson frá
Butru sem skrifaði ferðasögu fyrir
tæpri öld sem hér birtist. Þá er ítar-
legt viðtal við ungan Eyfelling, Pálm-
ar Inga Guðnason frá Önundarhomi.
I ritinu era minningargreinar um alla
Rangæinga sem létust á árinu 1994.
Ritið er 263 bls. að lengd, prýtt
fjölda mynda. Ritnefnd þess erskipuð
Margréti Björgvinsdóttur, Sigurði
Jónssyni og Guðmundi Sæmunds-
syni. Það er sent áskrifendum, en auk
þess selt ílausasölu hjá ritnefnd-
armönnum og héraðsnefnd Rangæ-
inga. íReykjavík fæst ritið í Safnara-
búðinni, Frakkastíg 7.
Styrkur til
tónlistarnáms
Söngmenntasjóður Marinós Péturssonar mun á
þessu ári veita íslenskum söngvurum styrki til
framhaldsnáms erlendis.
Einn eða fleiri styrkir verða veittir.
Umsóknir, með upplýsingum um námsferil og
framtíðaráform, sendist fyrir 10. apríl nk. til:
Söngmenntasjóðs Marinós Péturssonar,
íslensku óperunni,
Ingólfsstræti,
101 Reykjavík.
Umsóknum fylgi hljóðritanir og/eða önnur gögn
sem sýna hæfiii umsækjanda.
Endumýja skal eldri umsóknir.
Eldríborqaraferb
Abeins kr.
til Kanan
22. apríl -39 nœtur
64.660
50 saeón
tttbob-
118 daga'oteyv
B ók«*u
jtrax
pr. mann m.v. 4 í íbúb
meö 1 svefnherbergi,
Corona Blanca.
pessi
strax
ferb
upp
se\d\st
fyrra.
75.860
pr. mann m.v. 2 í smáhýsi,
Sonnenland Club.
Þjónusta Heimsferba
1. Beint leiguflug án millilendingar.
2. Þrif 5 sinnum í viku á gististað.
3. Spennandi kynnisfer&ir.
4. Islenskir fararstjórar.
5. Islenskur hjúkrunarfræ&ingur.
íslenskur hjúkrunarfrœbingur
Við tryggjum þér örugga
þjónustu í fríinu og íslenskur
hjúkrunarfræðingur verður með
hópnum allan tímann.
Okkur er það ánægja að kynna glæsilega eldri-
borgaraferð hinn 21. apríl til Kanarí, þar sem veðrið á
þeim tíma er einstaklega gott. Með frábærum
samningum höfum vib samið vib gististaði okkar um
ótrúleg kjör; þú dvelur í 39 nætur á Kanarí, borgar
það sama og fyrir þriggja vikna ferð og færb því 18
daga ókeypis. Undirtektir vib Kanaríferbum
Heimsferba hafa verib einstakar í vetur og æ fleiri
íslendingar kjósa að dvelja í þessari heillandi paradís.
Góöur aöbúnabur
Corona Blanca og Donsel gististabirnir hafa verib
afar vinsælir mebal farþega okkar og ab auki
bjóbum vib nýja, spennandi valkosti núna í vor.
Einstök stabsetning í mibbæ Ensku strandarinnar
og því örstutt í alla þjónustu. Stórar vel búnar
íbúðir og fallegur garbur.
HEIMSFERÐIR
Innifalib í ver&i: Flugvallarskattar, flug, gisting,
feröir til og frá flugvelli erlendis, íslensk fararstjórn.
Forfallagjald kr. 1.200 ekki innifaliö.
Austurstræti 17,2. hæð. Sími 624600.