Morgunblaðið - 05.03.1996, Síða 8

8 ÞRIÐJUDAGUR 5. MARZ 1996
MORGUNBLAÐIÐ
FRETTIR
Hreinn Loftsson formaöur framkvœmdanefndar um einkavœöingu:
Vill einkavæba “““
Ríkisendurskoðun
HVAÐA kílóverð eigaim við að setja á stjórnsýslusyndirnar Davíð minn?
Afrakstur kjaramálaráðstefnu Alþýðubandalagsins
Vilja skýrslu um saman-
burð við kjör í Danmörku
ÞINGMENN Alþýðubandalagsins
leggja í dag fram á Alþingi beiðni
um skýrsiu um samanburð á laun-
um og lífskjörum í Danmörku og
á íslandi. Jafnframt verða lögð
fram tvö lagafrumvörp, annað um
áhættulána- og nýsköpunarsjóð
fyrir atvinnulífið og hitt um að
hætt verði að greiða námslán eft-
irá.
Skýrslubeiðnin og frumvarpið
um áhættulánasjóðinn koma m.a.
í kjölfar miðstjórnarfundar og
kjaramálaráðstefnu flokksins í
febrúar. Á blaðamannafundi í
gær, þar sem þingmálin voru
kynnt, sagði Margrét Frímanns-
dóttir formaður Alþýðubandalags-
ins, að á kjaramálaráðstefnunni
hefði komið fram að samanburður
á launum og lífskjörum á.íslandi
og í nágrannalöndunum er afar
óhagstæður. Til að varpa skýrara
ljósi á þetta væri óskað eftir
skýrslunni og varð Danmörk fyrir
valinu af ýmsum ástæðum, m.a.
þeirri að hefð væri fyrir því að
Islendingar bæru sig saman við
Dani.
Óskað er eftir upplýsingum um
Frumvarp um
áhættulánasjóð til
að efla atvinnulíf
mun á dagvinnulaunum í löndun-
um, hve stór hluti launanna fari
til lífsframfæris, hveijir séu með-
alskattar og jaðarskattar, um mun
á ýmiskonar bótum, réttindum og
gjöldum sem tengjast skattakerf-
inu.
Varanlegur hagvöxtur
Margrét sagði liggja fyrir, að
hér á landi væru greidd mun lægri
dagvinnulaun en í Danmörku en
samt væri hlutfallslegur launa-
kostnaður fyrirtækja hærri hér á
landi. Til þessa lægju sjálfsagt
ýmsar ástæður, svo sem mikil at-
vinnuþátttaka og mikil eftirvinna
hér á landi, auk þess sem fyrirtæk-
in hér og framleiðni þeirra væru
lítil.
Því væri afar brýnt að koma á
fót áhættulána- og nýsköpunar-
sjóði til að styrkja atvinnulífið,
gera fyrirtækjum m.a. kleift að
stunda þróunar- og markaðsstarf
og stuðla þannig að varanlegum
hagvexti sem byggðist ekki nær
eingöngu á einkaneyslu og fjár-
festingu eins og nú er.
Frumvarpið um sjóðinn byggist
á Útflutningsleiðinni, sem var und-
irstaða kosningastefnuskrár Al-
þýðubandalagsins. Gert er ráð fyr-
ir að sjóðurinn taki til starfa í
byijun næsta árs og starfi til loka
ársins 2000. Stofnfé verði 1 millj-
arður króna árlega meðan sjóður-
inn starfar og stjórn hans sé heim-
ilt að ráðstafa fjármunum hans til
að kaupa hlut í nýjum fyrirtækium
eða í eldri fyrirtækjum vegna
nýrra verkefna. Gert er ráð fyrir
því að sjóðurinn selji hlut sinn
strax og viðkomandi fyrirtæki
ræður eitt við verkefnið að mati
sjóðsstjórnar.
Einnig geti sjóðurinn veitt end-
urkræfan styrk, víkjandi lán eða
vaxtalaus og sé slík lánveiting
heimil þótt fyrirtækið geti ekki
veðsett eignir á móti. Einnig geti
sjóðurinn kostað sérfræðiaðstoð
við markaðssetningu og þróunar-
starfsemi.
Siglingastofnun verði stofnuð í haust
SAMGÖNGUNEFND Alþingis
leggur til að Siglingastofnun Is-
lands sem taka á við hlutverki
Vita- og hafnamálastofnunar rík-
isins og Siglingamálastofnunar
ríkisins, taki til starfa 1. október
en í frumvarpi samgönguráðherra
var gert ráð fyrir að nýja stofnun-
in yrði til þegar við samþykkt lag-
anna.
Að Iokinni umfjöllun samgöngu-
nefndar eru lagðar til nokkrar
breytingar á frumvarpinu, flestar
smávægilegar. Þó lagt sé til að
stofnanirnar verði ekki sameinað-
ar fyrr en í haust er gert ráð fvr-
ir að undirbúningur breytinganna
hefjist strax eftir samþykkt lag-
anna. Þá verði skipað í hafna- og
siglingaráð.
Forstjóri ráði
allt starfsfólk
I samræmi við boðaðar breyt-
ingar á starfsmannastefnu ríkisins
er lagt til að forstjóri Siglinga-
málastofnunar verði skipaður til
fímm ára í senn og að hann ráði
annað starfsfólk. I frumvarpinu
var ráðning forstjóra ótímabundin
og gert ráð fyrir því að samgöng-
ráðherra réði framkvæmdastjóra
deilda.
Loks má nefna að lagt er til
að inn í lögin verði sett heimild
fyrir Siglingastofnun að fela öðr-
um tiltekin verkefni, að fengnu
samþykki ráðherra.
Hjálparstarf
Hjólastólar
til fatlaðra
í Namibíu
var
FÉLAGAR í Rotary-
klúbbnum Reykja-
vík-Austurbæ tóku
sig nýlega til, söfnuðu
saman hjólastólum sem
engin þörf var fyrir hér á
landi og sendu þá til fatl-
aðs fólks í Namibíu.
Þegar komið var með
hjólastólana til Namibíu
tóku vélstjórar á vegum
Þróunarsamvinnu-
stofnunar að sér að lag-
færa þá. Það var síðan
Rotaryklúbbur í Windho-
ek sem annaðist dreifing-
una.
Björn Dagbjartsson,
framkvæmdastjóri Þróun-
arsamvinnustofnunar, er
félagi í Rótaryklúbbnum
Reykjavík-Austurbæ og
lagði sitt af mörkum til
framkvæmdarinnar. Hann
tekinn tali af þessu tilefni.
Hvernig kom þetta til?
„Einn af félögum okkar, Guð-
mundur Einarsson, las um það
að í Afríku væri geigvænleg þörf
fyrir hjólastóla. Astæðan væri sú
m.a. að jarðsprengjur lægju á víð
og dreif og yllu alvarlegum slys-
um á fólki.
Það vildi svo til að við vissum
af því að togarinn Hannover, sem
núna heitir Seaflower, var á för-
um til Luderitz í Namibíu þar sem
íslenskar sjávarafurðir eiga hlut
í sjávarútvegsfyrirtæki. Við viss-
um einnig um Islendinga sem eru
að kenna á vegum Þróunarsam-
vinnustofnunar í Stýrimanna- og
vélstjóraskóla í Walvis Bay í
Namibíu. Þeir buðust til þess að
taka á móti hjólastólunum og
koma þeim í lag. _
Loks er Grétar Óskarsson, sem
starfar hjá Flugmálastjórn
Namibíu, félagi í rótaryklúbbi í
Windhoek. Hann tók að sér að
koma hjólastólunum í góðar
hendur í samstarfí við félaga
sína.
Hvernig fór söfnunin fram?
Til að gera langa sögu stutta
drifum við í því að safna stólum
undir forystu Guðmundar Einars-
sonar og náðum í 55 hjólastóla.
Þetta voru mest allt notaðir hjóla-
stólar sem eru ekki nýjustu gerð-
ir, en flestir í ágætu standi. Þeir
voru sendir suður og vélstjórarn-
ir á vegum Þróunarsamvinnu-
stofnunar í Walvis Bay tóku við
þeim, fóru yfir þá og lagfærðu
það sem lagfæra þurfti. Síðan
var þeim dreift til þeirra sem á
þurftu að halda.
Fer einhverjum sögum af við-
hrögðum?
Eg veit um þrjá sem fengu
stóla. Þar á meðal var ungur
maður sem barðist í------------
borgarastríðinu og
voru báðir fæturnir
skotnir undan honum.
Þessi ungi maður hef-
ur sýnt mikinn dugn-
að. Honum var ómögulegt að
komast ferða sinna, en núna þeg-
ar hann er kominn með hjólastól
er hann ekki eins mikið upp á
aðra kominn og auðvitað er þetta
allt annað líf hjá honum.
Var kostnaðarsamt að standa
í þessu?
Nei, þetta kostaði nánast ekki
neitt. Allir stólarnir voru gefnir-
Þéir höfðu verið lagðir til hliðar
á sjúkrahúsum og heilsugæslu-
stöðvum vegna þess að þetta
Björn Dagbjartsson
► Björn Dagbjartsson er
fæddur í Álftagerði, Mývatns-
sveit. Hann varð stúdent frá
Menntaskólanum á Akureyri
árið 1959 og tók próf í efna-
verkfærði frá TH í Stuttgart
í Þýskalandi árið 1964. Hann
vann sem verkfræðingur hjá
Fiskimjölsverksmiðjunni hf. í
Vestmannaeyjum frá 1965-66
og hjá Rannsóknastofnun fisk-
iðnaðarins frá 1966 og þar til
hann fór í doktorsnám.
Björn lauk doktorsprófi í
matvælafræðum frá Rutgers-
háskólanum í Bandaríkjunum
árið 1972. Hann var forstjóri
Rannsóknastofnunar fiskiðn-
aðarins frá 1974 til 1984 og
alþingismaður frá 1984 til
1987. Síðan þá hefur hann ver-
ið framkvæmdastjóri Þróun-
arsamvinnustofnunar íslands.
Björn er giftur Sigrúnu
Valdimarsdóttur og eiga þau
eina dóttur.
Bón um að
safna notuð-
um tölvum
voru ekki nýjustu gerðir. Núna
eru komnir fínni og léttbyggðari
stólar. Sumir stólanna voru mikið
notaðir, en aðrir nærri því
ónotaðir. Til viðbótar fékkst
flutningur ókeypis með skipi og
dreifing í Namibíu líka.
Þannig að þetta tókst með
ágætum. Auðvitað lögðu okkar
menn í Walvis Bay, sem tóku við
stólunum og lagfærðu þá, sitt af
mörkum til að þetta væri fram-
kvæmanlegt. Þeir fengu líka ráð-
stöfunarrétt yfir fimmtán stólum
sem þeir dreifðu til fólks sem
þeir þekktu til í Walvis Bay.
Verður framhald á þessu?
Það liggur ekki fyrir. Við fór-
um ansi víða í leit að hjólastólum
og höfum líklega kafað býsna vel
ofan í það mál. Hinsvegar er
--------- þörf fyrir marga hluti
í Namibíu. Við höfum
til dæmis verið spurðir
að því hvort við gæt-
um safnað gömlum
kynslóðum af tölvum,
sem hægt væri að nota til að
kenna fyrstu handbrögðin.
Við spurðumst fyrir og þá kom
okkur dálítið á óvart að notaðar
tölvur, sem eru ekki lengur í
notkun, virðast varla vera til. Þær
hafa verið gleyptar jafnharðan.
Þegar stofnanir skipta um tölvur
hjá sér taka umboðin gömlu tölv-
urnar upp í og selja þær aftur.
Það er því undarlega litið til af
gömlum tölvum sem hægt er að
útvega með þessum hætti.