Morgunblaðið - 11.05.1996, Síða 8

8 LAUGARDAGUR 11. MAÍ 1996
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Landvemd taki við af
Náttúruverndarráði
FORSVARSMENN Landverndar
gera að tillögu sinni í umsögn um
nýtt frumvarp til náttúruvemdar
að samtökin taki að sér hlutverk
Náttúruverndarráðs í framtíðinni,
að sögn Svanhildar Skaftadóttur
framkvæmdastjóra.
í frumvarpinu er lagt til að ný
stofnun, Náttúruvernd ríkisins,
taki við hlutverki Náttúruvemdar-
ráðs, en að það gegni ráðgjafar-
hlutverki í staðinn. „Þessi ríkis-
stjórn hefur á stefnuskrá sinni að
fækka ríkisstofnunum og flytja
verkefni yfir til einkaaðila eða
áhugasamtaka.
Þá hefur verið lögð áhersla á,
til dæmis í Ríó-samþykktinni og
fleirum, að ríkisstjómir reyndu að
virkja áhugamannasamtök og efla.
Okkur finnst því eðlilegt að Land-
vemd bjóðist til að taka að sér það
hlutverk sem Náttúruvemdarráði
er ætlað samkvæmt þessum lögum
og samtökin em mjög vel fær um,
gegn sanngjarnri þóknun,“ segir
Svanhildur.
„Það hangir fleira á spýtunni
því við viljum að Náttúruvernd rík-
isins verði efld og að henni verði
gert kleift að starfa að öllum þeim
málefnum sem henni verður gert
samkvæmt frumvarpinu að sinna.
í athugasemdum frá fjármálaráðu-
neyti kemur fram að Náttúruvemd
ríkisins eigi ekki að kosta meira
en Náttúruverndarráð gerir nú, en
okkur finnst það ekki rétt.
Það er alveg ljóst að Náttúru-
vemdarráð getur ekki, vegna
slæms fjárhags, sinnt þeim málum
sem það á að sinna, eins og æski-
legt væri,“ segir hún.
100 milljónir á sex árum
Svanhildur segir aðspurð hvort
tilboðið ráðist af fjárhagsskaða
vegna slita á samningi Kaupmanna-
samtakanna og pokasjóðs Land-
vemdar að svo sé ekki. „Þetta bitn-
ar ekki svo mikið á okkur því þeir
peningar sem komu inn vegna pok-
anna fóm út aftur til alls kyns sam-
taka og verkefna á þeirra vegum.“
Segir hún að 100 milljónum hafi
verið úthlutað á sex áram tii um-
hverfis- og náttúravemdarmála.
Óþarflega mikil stórnsýsla
Arnþór Garðarsson prófessor og
formaður Náttúruvemdarráðs seg-
ir nýja frumvarpið fela í sér „óþarf-
lega mikla stjórnsýslu". „Það er
gert ráð fyrir sérstakri stjórn Nátt-
úruverndar ríkisins og svo Nátt-
úruverndarráði. Þetta eru ansi
margir menn og við hefðum kosið
að láta þetta skarast meira. I okk-
ar athugasemd er lagt til að ráð-
herra skipi þriggja manna fram-
kvæmdastjórn með stofnuninni, og
að mestu leyti úr Náttúraverndar-
ráði, í stað fimm manna.
Auk þess leggjum við áherslu á
ráðgjafarhlutverk Náttúru-
verndarráðs og að það sé partur
af ríkisrekstrinum. Ef um er að
ræða sjálfstæð félagasamtök tel
ég, og meirihluti ráðsins að mínu
mati, að það sé ekki ríkisvaldsins
að skipta sér af starfi þeirra.“
Jarðvegsbætir frá Sorpu
SORPA hefur sett á markað jarð-
vegsbætinn Moltu, sem gerður er
úr garðaúrgangi af höfuðborgar-
svæðinu. Úrgangur frá görðum var
urðaður allt til ársins 1994 þegar
mylting hans var hafin í tilrauna-
skyni. í kynningarbæklingi frá
Sorpu segir að Molta gefi garðin-
um líf, sé góð í útplöntun, fín fyr-
ir grasflöt og sem næring fyrir
gras og blóm. Einnig er hún sögð
auka árangur af matjurtaræktun.
Ekki er sama hvernig Moltan
er nýtt vegna þess hve rík hún er
af áburðarefnum. Félagsmenn
Garðyrkjufélags íslands notuðu
jarðvegsbætinn í fyrrasumar við
ýmiss konar ræktun og hefur upp-
lýsingum frá þeim verið safnað í
leiðbeiningar um notkun.
Þykir Moltan tilvalin til þess að
hressa við jarðveg í gömlum mat-
jurtagarði eða halda frískum í
formi. Moltu má líka nota sem
áburð á grasflöt, eða setja í kring-
um tré. Við útplöntun er gott að
blanda Moltu með rýrari mold því
ungar plöntur geta verið viðkvæm-
ar fyrir kraftmikilli næringunni,
sé hún óblönduð.
Miðasalan opin
Bankastræti 2
sími: 552 8588
>€vint^rakvöJld
Kammer/sveit Rejfejavífeur
, Morgunblaðið/Þorkell
MAGNÚS Stephensen, forstöðumaður þróunar- og tæknisviðs
Sorpu, og Einar Ögmundsson framkvæmdastjóri sýna fjölmiðlum
hina nýju framleiðslu fyrirtækisins.
Best fer á því að sá í blandaða
Moltu en gulrótarfræ þola hana
illa óblandaða svo dæmi séu tekin.
Ef segja á illgresinu stríð á hendur
er ráð að setja 15-20 sentimetra
lag ofan á því ólíklegt er að það
nái sér upp úr slíkri þykkt. Þá
gefur þunnt lag af Moltu beðinu
heilbrigt og gott útlit við lokafrá-
gang, segir í kynningarblaði
Sorpu.
MOLTAN er sögð full af bæti-
efnum fyrir gróðurinn.
Stjórnvöld gera út-
tekt á grasatekju
UMHVERFISRAÐHERRA ætlar
að setja á fót starfshóp til að gera
úttekt á umfangi grasatekju hér á
landi og meta hvort ástæða sé til
að grípa í taumana til að fyrir-
byggja rányrkju.
Þetta kom fram á Alþingi á mið-
vikudag og einnig að ásókn í ís-
lenskar jurtir til iðnaðarfram-
leiðslu, einkum snyrtivara, hefur
aukist mjög á síðustu árum. Þann-
ig störfuðu a.m.k. fimm fyrirtæki
við þetta hér á landi, og væri eink-
um unnið úr fjallagrösum.
Guðmundur Bjarnason um-
hverfisráðherra sagði engar upp-
lýsingar liggja fyrir um magn
þessara plantna og hvort kynni
að vera um að ræða rányrkju af
einhveiju tagi, en nýlega hefði
ráðuneytinu borist upplýsingar um
að eitt ákveðið fyrirtæki teldi sig
þurfa 5 tonn af jurtum í sumar til
framleiðslu og útflutnings. Sagði
Guðmundur að ef þetta væru
fjallagrös væri um mjög mikið
magn að ræða.
Guðmundur var að svara fyrir-
spurn frá Össuri Skarphéðinssyni,
þingmanni Alþýðuflokks, sem sagði
að aukin nýting innlendra plantna
til iðnaðarframleiðslu væri
áhyggjuefni. Guðmundur sagði að
samkvæmt náttúruverndarlögum
gæti Náttúruverndarráð lagt til að
jurtir eða dýr yrðu friðlýst til að
tryggja að jafnvægi sé ekki rask-
að, og í nýju frumvarpi um náttúru-
vernd væra heimildir ráðuneytisins
til að grípa inn í slík mál auknar.
Ekki hefðu borist tillögur frá Nátt-
úruverndarráði um að friðlýsa jurt-
ir vegna aukinnar ásóknar í þau
vegna iðnaðarframleiðslu.
Atvinnurekandi ársins 1996
Sló sænskum stór-
fyrirtækjum við
JÓNÍNA Benedikts-
dóttir er fyrsta
konan sem útnefnd
er Atvinnurekandi ársins
síðan farið var að veita
þessi verðlaun 1984,
segir í fréttum Helsing-
borgarblaðanna í Svíþjóð
er hún hlaut þessa nafn-
bót að viðstöddum borg-
arstjórnarmönnum,
stjórnarmönnum at-
vinnurekenda og fleiri
gestum í hátíðasal Ráð-
hússins. En á miðviku-
dag í næstu viku verður
formleg 300 manna
kvöldverðarveisla henni
til heiðurs.
Ég vissi ekki hvaðan
á mig stóð veðrið, sagði
Jónína í símtali við
Morgunblaðið. Ég var plötuð í
Ráðhúsið undir því yfirskyni að
halda fyrirlestur á fundi. Svo
kem ég upp. Þar mætti mér í
hátíðasalnum fullt af frammá-
fólki, borgarstjórinn, yfirmaður
Atvinnurekendasambands Sví-
þjóðar, fréttamenn og kampavín,
blóm og læti. Þarna sá ég fjöl-
skyldu mína. Þau höfðu vitað
þetta í hálfan mánuð. Krakkarn-
ir þögðu yfir því, sá sex ára stóð
sig líka. Þau voru óskaplega
stolt. Og það er ég líka. Ég hélt
að þetta væri grín, ekki síst þar
sem hér er allt fullt af stærstu
fyrirtækjum Svíþjóðar, Erikson,
Frigo Scandia, Zoegas Café o.fl.
Það sést á blaðamyndunum hvað
ég varð hissa þegar ég áttaði
mig á að ég var miðpunkturinn
í öllu tilstandinu. Þetta er næst-
um of mikið fyrir mig eftir að
hafa þrælað öll þessi ár og varla
fengið svo mikið sem klapp á
öxlina.
- Nú segir í útnefningunni að
viðkomandi fyrirtæki þurfi í
rekstri sínum að skara á ein-
hvern hátt fram úr, í rekstri,
markaðssetningu, persónulegri
stjórnun eða eiga persónulega
þátt í framþróun í Helsingborg
og að þú fallir vel að þessum
markmiðum. Hvernig?
í ræðunni sem borgarstjórinn
hélt gerði hún grein fyrir því.
Sagði að ég hefði gripið bylgju í
samfélaginu og umbreytt í arð-
bæran fyrirtækjarekstur, umbylt
rekstrarþættinum og skapað fyr-
irtæki atvinnumanna. Sérlega
áhugavert væri að ég hefði haft
heildaryfirsýn og mótað nýjan
rekstur með líkamsrækt, nám-
skeiðahaldi og læknisfræðilegri
ráðgjöf, sem byggði á viðkomandi
sérfræðingum. Ég fór hjá mér
að standa þama undir þessu.
Einnig nefndi hún að ég væri
fulltrúi kvenna í atvinnurekstri
og væri stéttinni fordæmi. Hún
kvaðst hafa fylgst -----------
með mér og hvemig
ég hefði alltaf ráðið
fram úr öllum mótbyr.
- Fyrirtækið þitt
Studio Aktiverum AB
er þá annað og meira
Jónína Benediktsdóttir
► Jónína Benediktsdóttir er
frá Húsavík. Hún er íþrótta-
fræðingur frá McGill háskóla
í Kanada. Á Islandi hefur Jón-
ína verið athafnasöm. M.a.
átti hún og rak líkamsræktar-
stöðina Studio Jónínu og var
í Studio Plus á Akureyri, auk
þess sem hún kenndi víða. í
fimm ár var hún með morgun-
leikfimina í útvarpinu. Hún
var líka í sjónvarpi, auk þess
sem hún skrifaði pistla í
Morgunblaðið. Hún flutti til
Svíþjóðar fyrir 7 árum og
keypti Studio Aktiverum AB
í Helsingborg fyrir 3 árum.
Hefur unnið það upp í stórfyr-
irtæki af þvílíkri drift að hún
var kjörin af Samtökum at-
vinnurekenda og Helsingborg
Atvinnurekandi ársins 1996.
Eiginmaður Jóninu er dr.
Stefán E. Matthíasson yfir-
læknir og eiga þau þrjú börn,
6,9 og 11 ára gömul.
einu sinni heldur verður að vera
félagi í minnst hálft ár. Ég er
með 25 manns í fastri vinnu og
annað eins í lausastörfum og
legg mikið upp úr því að þetta
sé vel menntað fagfólk. Þegar
ég keypti þetta fyrirtæki fyrir
þremur árum gerði ég starfsfólk-
inu strax grein fyrir að við yrðum
öll að vinna ofboðslega mikið
ætti það að ganga. Þau gerðu
það og þetta tók fljótt að rúlla
vel.
- / útnefningunni er nú talað
um markvisst vel skilgreind
markmið hjá þér, byggð á þekk-
ingu. Hveif er svo framhaldið?
Ég held áfram rekstrinum en
við erum að flytja heim til ís-
lands í haust. Stefán verður
læknir á Sjúkrahúsi Reykjavík-
ur. Ég er búin að ráða sænskan
framkvæmdastjóra og þarna er
toppfólk, þar á meðal margir
íslendingar. Ég ferðast svo á
milli. Ég held að ég
fái þannig meiri tíma
með krökkunum. Ég
verð kannski úti eina
viku annan hvern
mánuð og er svo heil
með þeim á milli.
en venjuleg líkamsræktarstöð. Þetta hefur verið dálítið mikið
Hvernig fórstu að því að marka hér, að vera að byggja upp fyrir-
Fyrsta konan
sem verður
Atvinnurek-
andi ársins
svona nýja stefnu og tvöfalda
reksturinn á þessu 200 þúsund
manna markaðssvæði?
Ég hefi unnið eins og ljón.
Markmið okkar er fyrirbyggjandi
heilsurækt. Við erum ekkert í
neinu tískustandi eða fitukjaft-
æði. Það sem einkennir Aktiver-
um er að hér era engar
barbídúkkur. Hjá okkur era
tækið og halda heimili. Mér
finnst ég gera allt illa, allt að
hálfu. Þetta verður betra. Ég
hlakka til að koma heim, hefi
haft heimþrá.
- Jónínu hafði semsagt tekist,
eins og einn blaðamaðurinn orð-
aði það, að vinna til þessara verð-
launa með að uppfylla kröfurnar
um að snúa fyrirtæki sínu úr
4.000 meðlimir sem koma eins mínus í plús, að hafa yfírsýn og
og þeir era klæddir og líður vel. að vera starfsbræðrum sínum
En ekki er hægt að koma bara fyrirmynd.