Morgunblaðið - 14.05.1996, Blaðsíða 21

MORGUNBLAÐIÐ
LISTIR
ÞRIÐJUDAGUR 14. MAÍ1996 21
Tónlistarskólinn í Reykjavík
/•
4 4
HENRIK Have: Snúningur/skælingur.
Grófkornuð Ijósmynd (1994).
MYNDLIST
SYS Hindsbo: Maður með fluggræjur.
Krít á pappír, 140x100 sm (1993).
Norræna húsiö
FARANDSÝNING
MÁLVERK/GRAFÍK
Henrik Have, Sys Hindsbo.
Opið daglega frá 14-19. Til 26 maí.
Aðgangur ókeypis.
HENRIK Have (f. 1946) nefnir
óstýrilát ferðalög sín inn í ríki
myndflatarins gjaman „Circonvolit-
ion//Contorsion“ (Snúning//skæl-
ing) og er það um flest réttnefni.
Nafnið er utan á sýningar-
skrá/bók, sem gefin var út af Danska
húsinu í París í tilefni sýningar í
húsakynnum þess 1994. Ritið sem
er ríkulega myndskreytt kynnir svo
skylda framkvæmd í suðurslésvísku
listamiðstöðinni í Flensborg 1995,
Norræna húsinu Reykjavík og Lista-
safninu í Þórshöfn 1996.
Hinn sjálflærði Henrik Have er
fulltrúi hins óhefta flæði á mynd-
fleti, sem hefur verið mjög áberandi
í danskri list frá því Cobra-listamenn-
irnir með Asger Jorn í fararbroddi
urðu stór nöfn í útlandinu. Maður
hefur séð ótal útgáfur af þessum
skynræna blossa á sýningum í Kaup-
mannahöfn, jafnt í grafík og mál-
verki, sem á stundum tengist ákveð-
inni tegund hugmyndafræði. Það er
í öllu falli ekki mikið af hreinni teikn-
ingu í rissum listamannsins, mun
meira af hugmyndafræði og hráum
ástþrungnum tjáflækjum í hvítu gráu
og svörtu sem stjórnlaust skeiða um
flötinn.
Í bókinni er auk opins hringtákns,
sem gengið er útfrá og teikninga,
röð ljósmynda af fjöllistakonu í mjög
„snúinni“ stellingu og er það áhuga-
vert sjónrænt mynd- og punktaferli
sem smám saman leysist upp, lokast
svo og stöðvast af hinu blakka opna
hringtákni. Eykur gjörningurinn
ólíkt meira aðstreymi náttúrumagna
til fijóhirslanna en hin lausu tilviljun-
arkenndu riss.
Sýning Haves í kjallarasölunum
skiptist í tvo aðskilda hluta, sem eru
23 litlar litógrafíur á veggjum gangs-
ins og í möppum, en í innri sal eru
meðalstór málverk í olíu og akríl sem
hann vinnur á stundum einnig með
krít og blýanti. Flest eru þau frá síð-
ustu tveimur árum, en eitt er frá
1987.
Hér er um tvær andstæður að
ræða þar sem listamaðurinn beitir
skipulögðum vinnubrögðum í grafík-
inni, en lætur allt flakka í málverk-
inu, þar sem stríðvængjað hugarflug-
ið ræður stefnunni. Er ég öllu meira
með á nótunum í fyrra fallinu vegna
hins lifandi samspils línu lita og
forma sem myndirnar prýða. Skil
síður málverkin fyrir þann mikla óró-
leika og losarabrag sem telja verður
einkenni þeirra.
Sys Hindsbo (f. 1944) sækir í allt
aðra erfðavenju í danskri myndlist,
sem er maðurinn sjálfur, stórborgin,
hraðinn og firringin í kringum hann.
Listakonan er skóluð frá Akadem-
íunni í Kaupmannahöfn, þar sem
fyrstu kennarar hennar voru mynd-
höggvarinn Gottfred Eickhoff og
grafíkerinn og málarinn Holger J.
Jensen. Síðasti kennari hennar, hinn
nefnkenndi grafíklistamaður Palle
Nielsen, hefur bersýnilega haft af-
Danskar
hefðir
gerandi og að auk mjög stefnumark-
andi áhrif á þróunarferil hennar.
Svo blandast þetta öðrum áhrifum
svo sem frá málurunum og grafík-
listamönnunum Swend Wiig Hansen,
Dan Steerup Hansen og jafnvel hin-
um júgóslavska Vladimir Velikovic.
Hindsbo sker sig frá löndum sínum
fyrir hinar þunnu hvítu gráu og
blökku pensilstrokur, sem eru jafnvel
gagnsæar og hundana sem hún stað-
setur inn í myndrýmið. Þeir geta í
senn mint á Velikovic og hundana
sem urðu undir öskulaginu í Pom-
pei, sem hafa orðið svo mörgum
myndlistarmanninum að táknrænu
myndefni.
Þetta er í senn árásargjarnt og
áttavillt fólk, sem listakonan staðset-
ur á myndflötinn, eins konar sam-
runi og bræðralag þjáningarinnar og
mannsins „ecce homo“. Sjáandinn,
hinn blindi, hinn veiki á ráðvilltri
vegferð sinni um mannlífssviðið.
Þetta myndefni fylgir Hindsbo líka
í ætimyndunum, sem eru mun við-
kvæmislegar útfærðar, búa yfir meiri
nálgun og bera vott um næma tilfinn-
ingu fyrir línuspili, en eru þó ekki
eins áhrifaríkar í útfærslu.
Vísa ég til fyrri skilgreiningar á
þessum tjáviðhorfum til listarinnar.
„Maðurinn er einn, lifir sínu eigin
lífí og deyr sínum eigin dauða, kem-
ur aleinn í heiminn, lifir lífinu í sínu
eigin skinni og deyr aleinn í því.
Hann stendur sem nakinn frammi
fyrir yfírþyrmandi manngrúa þétt-
býlisins, finnur þá helst til einmana-
kenndar, smæðar og vanmáttar, sem
vísar svo aftur til þess að hann leitar
alltaf til andstæðu sinnar. Borgarbú-
inn upptendrast af hinni ftjálsu nátt-
úru, en í stijálbýli eygir fólk hinn
stóra heim í hillingum víðáttanna.
Sjáfsvitundin styrkist í fámenni, en
er undir stöðugu álagi þolandans í
múgþjóðfélaginu. Kannski er maður-
inn í allri sinni sjálfsvitund og van-
þroska einungis tímaskekkja á þess-
ari jörð.“
Myndverk Sys Hindsbo, líkt og
Henriks Have, hafa verið á flakki frá
Danska húsinu í París og fylgir henni
sömuleiðis sýningarskrá í bókarformi
sem er prýðilega úr garði gerð, þótt
lesmálið sem er ekki mikið að vöxtum
sé á frönsku. Hins vegar eru allir
textar á frönsku, ensku og dönsku
svo hér eiga uppfletíarar að vera
með á nótunum.
Báðir listamennirnir teljast af kyn-
slóð sem eru þiggjendur fyrri kyn-
slóðar um úthverft tjásæi, sem er
ekkert verra, hins vegar hefur þeim
ekki enn tekist að bæta um betur,
yfirganga lærimeistara sína, hvert
sem framhaldið verður. En þeir eiga
sinn sérstaka tón og hljómfallanda í
pensilstrokum sínum og það skiptir
höfuðmáli.
Bragi Ásgeirsson
Flug o g blll:
Veró með afslætti fr á
Uppskeruhátíð
tónfræðadeildar
Ellefu tónverk frumflutt
TÓNFRÆÐADEILD Tónlistar-
skólans í Reykjavík er ein fimm
deilda skólans sem útskrifa nem-
endur með loka-
próf að loknu
þriggja ára námi
á háskólastigi, en
prófið jafngildir
B.Mus. gráðu í
bandarískum tón-
listarháskólum.
Deildin er lítil,
í henni voru sex
nemendur á
námsárinu sem er
að líða. Fjórir þessara nemenda
eru að brautskrást frá skólanum
nú í vor. Arnþrúður Lilja Þor-
björnsdóttir, Jón Guðmundsson,
Þorkell Atlason og Þórður Magn-
ússon. Lokaviðfangsefni þessara
fjögurra nemenda hefur verið að
semja stór tónverk fyrir hljóm-
sveit. Verða lokatónsmíðar Þor-
kels og Þórðar fluttar af hljóm-
sveit skólans í Bústaðakirkju þann
15. maí nk. kl. 20.30, undir stjórn
Gunnsteins Ólafssonar, en loka-
verkefni hinna nemendanna voru
flutt í vetur leið við góðan orðstír.
Verk Þórðar, Sinfonietta, og Þor-
kels, Konzert, eru fyrir hartnær
30 manna hljóm-
svejt. Eru bæði
verkin í nokkrum
ólíkum köflum og
tekur hvort þeirra
um 25 mínútur i
flutningi.
Á tónleikunum
Bústaðakirkju
Þorkell
Atiason
Þórður
Magnússon
1
verða einnig flutt
níu önnur tónverk
hafa
sem samm
verið i deildinni i vetur. Höfundar
og verk eru sem hér segir: Arnar
Bjarnason: Fimm æfingar fyrir
fiautu og klarínettu, Strengja-
kvartett og Tónaljóð fyrir kamm-
ersveit; Kolbeinn Einarsson:
Strengjakvartett, Smáverk fyrir
gítar og Sónata fyrir Csound
(tölvutónverk); Jón Guðmundsson:
Stef, tilbrigði og kódi fyrir Scound
(tölvutónverk); Þórður Magnús-
son: Preludia og scherzo (tölvutón-
verk).
Aðgangseyrir er kr. 500.
Myndlist í Leifsstöð
FÉLAG íslenskra myndlistar-
manna, FÍM hefur sett upp
myndir eftir Kristján Davíðsson
listmálara í Flugstöð Leifs Ei-
ríkssonar á Keflavíkurflugvelli.
Kristján Davíðsson er fæddur
1917 og er heiðurslistamaður
FIM. Hann er fyrsti listamaður-
inn sem félagið kynnir á þennan
hátt. Kynningin á myndum
Kristjáns mun standa í tvo mán-
uði fremst í landganginum á
flugvellinum, en þá mun taka
við sýning á verkum Björns
Birnis listmálara á sama stað.
FÍM átti og rak til skamms
tíma sýningarsal við Garða-
stræti en þar sem félagið hefur
nú selt salinn og íagt niður
starfsemina, varð að ráði að
leita nýrra starfsleiða.
Sýningarframtakið á Kefla-
víkurfllugvelli var ein hugmynd-
anna og er hún nú orðin að
veruleika. Sýningarnefnd FÍM
hefur haft veg og vanda af
framtakinu í samstarfi við flug-
vallarstjórn.
Kyxiningartilboð
gildirtil lO.júní
10.000 kr. afsláttur
á manii (fulloröinii)
af veröi pakkaferða.
35.650 kr.
Flug og gisting:
Verö meö afslætti írá
Freistandi ferðamöguleikar
á mann í tvíbýli í 4 daga.
á manri m.v. 2 í bíl í A-flokki í eina viku*.
Lágmarksdvöl ein vika (7 dagar)
og hámarksdvöl 1 mánuður.
Síðasti heimkomudagur er 10. júm'.
Hafðu samband viö sölufólk okkar, ferðaskrifstofurnar eða í súna 50 50 100
(svarað inánud. - föstud. frá kl. 8 -19 og á laugard. frá kl. 8-16.)
Innifaliö: tlug, bíll, ótakinarkaóur akstur, I.DVV trygging, söluskattur og ASC-gjald.
Sérstakur ríklsskattur af bílaleigu greiöist ytra.
FLUGLEIDIR
Traustur íslenskur ferðafélagi