Morgunblaðið - 25.05.1996, Blaðsíða 4

4 LAUGARDAGUR 25. MAÍ 1996
MORGUNBLA.ÐIÐ
FRETTIR
GATT-
tollur 100
krónur á
hveija
nelliku
NELLIKUR hafa hækkað mjög í
verði undanfarnar vikur eftir að
verndartollur lagðist á þær síðast-
liðin mánaðamót. Þetta kemur
ekki sízt við buddu nýstúdenta,
sem útskrifast hundruðum saman
þessa dagana og bera margir hvíta
nelliku í barminum.
Að sögn Bjarna Finnssonar, eig-
anda Blómavals, má flylja inn
nellikur allt árið, samkvæmt
GATT-samningnum. Sex mánuði
ársins er innflutningurinn toll-
frjáls, samkvæmt samkomulagi
um innflutning landbúnaðarvara,
sem gert var í tengsium við samn-
inginn um Evrópskt efnahags-
svæði. Á milli 1. mai og 1. desem-
ber leggst hins vegar verndartoU-
ur á nellikurnar.
„Þegar tollfijálsa tímabilinu
lýkur, þurfa menn að fara að
borga 100 króna toll á hveija nel-
liku. Þegar það bætist við inn-
kaupsverð og flutningsgjald, er
nellikan komin í 400-500 krónur,"
segir Bjarni. „Það má þvi segja
að það sé skortur á nellikum á því
verði, sem neytendur sætta sig við
og því hefur dregið úr innflutn-
ingi.“
Bjarni segir að blómasalar
hefðu getað sótt um innflutningsk-
vóta á lægri tollum til landbúnað-
arráðuneytisins, en það hefði ekki
verið gert fyrir kvótatímabilið 1.
maitil l.júlí.
Að sögn Bjarna er innlend
framleiðsla á nellikum orðin lítil.
Hann segir að þar sem blóma-
bændur búi við samkeppni frá
tollfijálsum innflutningi yfir vet-
urinn samkvæmt EES-samningn-
um, sé nánast ekkert framleitt á
þeim tíma og menn nái ekki að
vinna það upp yfir sumartímann.
Ólafur Friðriksson í landbúnað-
arráðuneytinu, ritari nefndar um
inn- og úttflutning landbúnaðar-
vara, segir að við ákvörðun um
það hvort veita bæri innflutn-
ingskvóta hafi verið hlustað á öll
sjónarmið. Blómaframleiðendur
hafi ekki verið hlynntir kvóta,
enda búnir að búa við tollfijálsan
innflutning í hálft ár. „Kaupmenn
lögðu enga áherzlu á tollkvóta
fyrir nellikurnar. Þess vegna
sáum við ekki ástæðu til aðsetja
reglugerð um slíkt,“ segir Ólafur.
„Svo er annað mál hvaða hug-
myndir menn hafa þegar næsta
kvótatímabil hefst 1. júlí.“
Frumvarp til laga um breytingar á vörugjaldi af ökutækjum
i I
Jeppar lækka
umalltað
400.000 kr.
Núverandi vörugjaldsflokkar
Fólksbifreiðar knúnar bensínhreyfli: éÉ&Zz nn^Fólksbifreiðar knúnar dísilhreyfli:
Sprengirými vélar Vörugjald Sprengirými vélar Vörugjald
0-1.400 sm3 30% 0- 1.900 sm 3 30%
1.401 -2.000 sm3 40% 1.901 -2.500 sm3 40%
2.001 - 2.500sm3 60% 2.501-3.000 sm3 60%
Yfir 2.500 sm3 75% Yfir 3.000 sm3 75%
EFNAHAGS- og viðskiptanefnd Al-
þingis flytur frumvarp til laga um
breytingu á lögum um vörugjald af
ökutækjum eftir helgi. í frumvarp-
inu er gert ráð fyrir að gjaldflokkum
verði fækkað úr fjórum í þijá og
efsti flokkurinn, 75% vörugjald
lækki í 65%. Dæmi eru um jeppa
sem lækkaði um allt að 400 þúsund
kr. í verði við þessa breytingu. í
greinargerð með frumvarpinu segir
að ætla megi að ríkissjóður verði af
50-100 milljóna kr. tekjum af breyt-
ingunni verði það að lögum og sömu-
leiðis er búist við lítils háttar lækkun
á vísitölu framfærslukostnaðar. í
forsendum fjárlaga er gert ráð fyrir
að tekjur ríkissjóðs af vörugjaldi á
fólksbifreiðar verði 2,2 milljarðar kr.
í ár.
Friðrik Sophusson fjármálaráð-
herra kvaðst fullviss um að frum-
varpið yrði að lögum um miðja næstu
viku. Hann sagði að frumvarpið
byggði á þeirri stefnu fjármálaráðu-
neytisins að draga úr neyslustýringu
í bílakaupum landsmanna.
Helstu breytingamar sem verða á
gjaldflokkum eru þær að bensínbílar
með allt að 1.600 rúmsentimetra
vélum bera 30% vörugjald en sam-
kvæmt núverandi vömgjaldsflokk-
um rúmast þar bílar með vélum allt
að 1.400 rúmsentimetrum. í annan
flokk falla bílar með vélum frá 1.601
rúmsentimetrum að 2.500 rúmsenti-
metrum og bera þeir 40% vörugjald.
Samkvæmt núverandi vörugjalds-
flokki rúmast innan þessa flokks
bílar með vélum frá 1.401 rúmsenti-
metrum að 2.000 rúmsentimetrum.
I þriðja flokk falla bílar með vélum
yfir 2.500 rúmsentimetrum og bera
þeir 65% vörugjald en samkvæmt
núverandi vörugjaldsflokki bera
þessif bílar 75% vörugjald. Sams-
konar breytingar verða gerðar á
vörugjaldsflokkum dísilbíla en þar
er miðað við vélar frá 0-2.100 rúms-
entimetrum, 2.101-3.000 rúmsenti-
metrum og yfír 3.000 rúmsentimetr-
um að rúmtaki.
Verð á meðalstórri fólksbifreið,
sem kostar nú nálægt 1,5-2 milljón-
um kr., gæti lækkað um 6%, eða
100-125 þúsund kr.
Verðfall á notuðum bílum
Vörugjaldsfl. skv. frumvarpsdrögum
Fðlksbifreiðar knúnar
bensínhreyfli:
Sprengirými véiar
0-1.600 sm3
1.601- 2.500 sm3
Yfir 2.500 sms
Vörugjald
30%
40%
65%
Fðlksbifreiðar knúnar
dísilhreyfli:
Sprengirými vélar
0 - 2.100 sm3
2.101-3.000 sm3
Yfir3.000sm3
Vörugjald
30%
40%
65%
Júlíus Vífill Ingvarsson, fram-
kvæmdastjóri Bílheima hf., segir að
lög um þetta hefðu gríðarlega mikl-
ar breytingar í för með sér, einkum
varðandi dýrari jeppa. Hann kvaðst
hins vegar sakna þess úr frumvarp-
inu að ekki væri gert ráð fyrir lækk-
un vörugjalds af atvinnubílum. Einn-
ig væri að sínu mati óeðlilegt að
miða þriðja gjaldflokk af dísilbílum
við 3.000 rúmsentimetra vélar en
ekki 3.500 rúmsentimetra þar sem
dísilvélar væru í eðli sínu rúmtaks-
frekari en bensínvélar.
„Þetta mun einnig hafa mikil áhrif
á markað notaðra bíla þar sem bú-
ast má við verðfalli. Jeppar með 2,8
og 2,7 lítra dísilvélum og 2,4 lítra
bensínvélum, svo dæmi sé tekið, sem
falla niður um einn flokk, úr 60%
vörugjaldi í 40%, lækka um rúmlega
11% í verði. Dæmi eru um að verð
á jeppum muni lækka um allt að 400
þúsund krónur. Á sama hátt verður
mikið verðfall á notuðum bílum sem
bílaumboðin og bíleigendur um allt
land eiga,“ sagði Júlíus Vífill.
Júlíus Vífill sagði að hinn almenni
fjölskyldubíll kæmi þó ekki til með
að breytast neitt í verði eða lítið.
Fjölskyldubílar með 1.600 rúmsenti-
metra vélum lækkuðu um u.þ.b. 6%
í verði. Algengur bíll í millistærðar-
flokki sem kostar nú 1.200 þúsund
kr. kostaði eftir breytingarnar 1.130
þúsund kr.
Morgunblaðið/Ásdís
NELLIKURNAR hafa þótt
dýrar í vor.
Ráðstefna
um kvóta-
kerfi haldin í
Eyjum
Stuðningsmenn
Péturs Hafstein
Komiinyjiskrifntofun I
Horgurlóni 20 er opin
10:00 >2:1)0 iillu <lnya.
Sílili: 'jHH hliHH
MyridtmJii: vif i.’ím
ALÞJÓÐLEG ráðstefna um kvóta-
kerfi og félagsleg áhrif þess verður
haldin í Rannsóknasetri Háskóla Is-
lands og bæjaryfírvalda, í Vest-
mannaeyjum í dag og á hvítasunnu-
dag. Tuttugu og einn fyrirlesari víðs
vegar að úr heiminum flytur erindi
og segir Gísli Pálsson, prófessor í
mannfræði og aðalskipuleggjandi ráð-
stefnunnar, markmiðið að draga fram
andstæð sjónarmið og kynna hvað
mismunandi kvótakerfi ýmissa landa
hefur í för með sér.
Gísli á sæti í stjóm Sjávarútvegs-
stofnunar HÍ, sem á frumkvæði að
ráðstefnunni að hluta til, og hefur
jafnframt unnið að rannsókn undan-
farin ár á íslenska kvótakerfínu. Bein-
ist hún aðallega að skiptingu aflak-
vóta og breytingu þar á, meðal ann-
ars samþjöppun, áhrif kerfísins á
hugmyndir um fískni og deilur um
viðskipti með kvóta og eignarrétt.
Segist Gísli munu kynna niðurstöður
rannsóknarinnar í fyrirlestri ásamt
Agnari Helgasyni meðhöfundi sinum.
Áhrif kvótakerfis á samfélag
og menningu
Alkvwthiyn'iðtln iiliin
kjiitfuilllótfi't Iriiin
hjá t.ý.iluniiiiiilUUttt tlitl
lilinl nlll n '.krif:liifu
littm kl, U) I ,’:l)0 oy
13:00 /5; 31).
Alllll lllillllli
uni ftmi'ltikiiiiiíiiytii'Hit)
erit yfliiiir I<tfinii
55. i i,>o<).
I i'éjúf
Gísli hefur jafnframt unnið að al-
þjóðlegri rannsókn í tengslum við
Stokkhólmsháskóla og verið í sam-
starfí við fræðimenn sem kannað
hafa kvótakerfí annars staðar, svo
sem á Nýja Sjálandi, í Bandaríkjun-
um, Kanada, Skandinavíu og viðar. í
rannsókninni er kvótakerfið ekki ein-
vörðungu skoðað með tilliti til arðsemi
og viðgangs stofna, heldur er sjónum
beint að áhrifum þess á samfélag og
menningu að auki.
Þriðji íslendingurinn sem flytur
fyrirlestur um helgina er Einar Ey-
þórsson og mun hann kynna niður-
stöðu um áhrif kvótakerfisins á sjáv-
arpláss.
Dagskrá ráðstefnunnar hefst í dag
klukkan tiu og lýkur klukkan fimm.
Á hvítasunnudag hefjast fyrirlestr-
amir klukkan níu og verður ráðstefn-
unni síðan slitið klukkan fímm.
Morgunblaðið/Jón Svavarsson
ÁSTÞÓR Magnússon tílkynnti forsetaframboð sitt á Hótel Valhöll
á ÞingvöUum í gær. Með honum á myndinni er Harpa Karlsdóttir.
Ástþór Magnússon tilkynnir um fram-
boð til embættis forseta tslands
Gert til að kynna
stefnu Friðar 2000
ÁSTÞÓR Magnússon hefur ákveðið
að gefa kost á sér til embættis for-
seta íslands. Ákvörðunina tilkynnti
hann á blaðamannafundi á Hótel
Valhöll á Þingvöllum í gær. Ástþór
sagði að megintilgangur framboðsins
væri að kynna markmið og stefnu
samtakanna Friður 2000.
Ástþór sagði að íslendingar stæðu
á tímamótum þar sem forsetakosn-
ingar væru framundan. Þótt embætti
forseta íslands væri ekki valdamikið
væri ljóst að forseti íslenska lýðveldis-
ins gæti fengið miklu áorkað ef rétt
væri á haldið.
Ástþór kvaðst að öllu leyti hafa
fjármagnað kostnað við sitt framboð
sjálfur með sölu á eignum sínum er-
lendis.
Hann sagði að aðrir frambjóðendur
til embættis forseta íslands ætli að
„þegja sig á Bessastaði", eins og
hann orðaði það. „Kannski vegna
þess að þeir hafa ekkert að segja og
eru fullkomlega stefnu- og málefna-
lausir. Kosningabærir landsmenn fá
tækifæri 29. júní nk. til að kveða upp
Rinn úrskurð um hvort forsetaemb-
>
I

ættið á að falla með réttu í hendur
þeirra vammlausu og stefnulausu eða
hvort það er betur komið í farvegi
skoðana og stefnufestu," sagði Ást-
þór.
„Eftir að hafa komið að luktum
dyrum hjá mörgum háum embættum
þessa lands, þegar ég reyndi að kynna
stefnu og markmið Friðar 2000, gerð-
ist ég djarfari í framsetningu og
tengdi baráttu mína forsetakosning-
unum undir kjörorðunum „Virkjum
Bessastaði“. Ég leitaðist við að hafa
áhrif á væntanlegan forseta, hver sem
það verður, á þann hátt að friðarbar-
áttan og málefni Friðar 2000 yrði
eðlilegur hluti kosningabaráttunnar,"
sagði Ástþór.
Hann sagði að ætla mætti að vald-
höfum landsins lítist miður vel á að
forseti landsins hafí sjálfstæðar skoð-
anir, leggi undir dóm þjóðarinnar
stærri málefni því slíkt telji þeir hugs-
anlega geta storkað lýðræðinu í land-
inu. „Raunar má segja að það sé
skondið lýðræði þar sem ekki má
leggja mikilvæg mál undir dóm fólks-
ins,“ sagði Astþór.
I